|
2002
|
|
|
Bestalde, Europako Batasuneko arrantza ahalmenaren beherakada egonkorra izan bada ere, Estatu batzuek arauak bete dituzten bitartean, beste batzuek jaramonik ere ez dute egin. ...lehorreratzen dituztenak baino handiagoak direneanagertzen da?, zenbait Estatuk ez ditu serioski arrantza teknikak kontrolatzen, eztaatsedenaldi garaiak ere; etab. Horrez gain, arazo nahiko larria da, halaber, jarduerahauetan lan egiten duten pertsonen sarrera egonkorrak kontuan ez hartzea; eta,, langileek itsasoan jaso behar dituzten bizi baldintza eskasak direla eta, geroeta arazo gehiago daude
|
bertako
gazteak itsasoratzeko, besteak beste.
|
|
|
Zirika Irratia Barakaldon sortu zen 1985ean,
|
bertako
gazte talde batek bultzatuta (Peñafiel, 1995: 105).
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoan bezalaxe, Nafarroan ere ez da oso nabaria izan udal irratien presentzia, bakar batzuk egon diren eta dauden arren?, eta, kasu gehienetan,
|
bertako
gazteek edo kultura elkarteek bultzaturiko proiektuei babes legala eman diete udalek, baita laguntza ekonomikoa ere. Horrela gertatzen da Basaburuko Esan Erran25 eta Leitzako Karrape irratien kasuan; bi euskal irrati horiek udalak eskatutako baimenari esker, legalitatearen barruan emititzen dute eta.
|
|
|
Esan bezala, Errenteria Irratiak tailer moduko ekitaldia eskaintzen die
|
bertako
gazteei. Horixe izan da, hain zuzen ere, udal batzuek aukeraturiko eredua emisora bat bultzatzeko orduan.
|
|
2003
|
|
|
Aurreneko datu interesgarria demografiak berak ematen digu. Izan ere, hamar urteotan
|
bertako
gazteen kopurua 4.400dik 2.512ra pasatu da (gure ikerketan 13 eta 24urte bitartekoak jo ditugu gaztetzat). Ia erdira jaitsi da multzo hau, sekulakoa!
|
|
2005
|
|
|
Hizkera erkidegoaren bizitasunaren ezaugarria da arestiko sentimendu hori eta Euskal Herriko bazter guztietan berdin gertatzen ez bada ere, Bizkaian adibide nabarmenak ditugu: «eixu ondarrutar! > > entzuten genien
|
bertako
gazteei duela hogei urte arrantzale herri
|
|
2007
|
|
|
“Ez arriskatu zure bizitza ezertarako; zu Afrikaren etorkizunaren zati zara”. Helburua zeharkaldiaren eta, oro har, legez kanpoko immigrazioaren arriskuen berri ematea da, eta bidaia ez dela erabilgarria eta
|
bertako
gazteek beren herrialdean aurki ditzaketen alternatibak gogoratzea. Herritarrak mafien eskuetara eror ez daitezen eta bidaia arriskutsu bati ekin ez diezaioten, disuasio mezua osatzeko, Afrikaren etorkizunean parte hartzeko beharrari buruzko hausnarketa egin behar da.
|
|
|
Abiadura Handiko Trenaren aurka zein Lemoizen egitekoa den gas naturaleko zentral termikoren aurka lan egitera deitu du Itzubaltzeta/ Romoko Itzubaltzeta gaztetxeak. Gaur arratsaldeko 19:30ean AHTren inguruan gaztetxean ospatuko duten hitzaldiaren harira,
|
bertako
gazte asanbladak kaleratutako agirietan AHTren proiektua" orain arte naturaren kontra egindako txikiziorik bortitzenetako" bat bezala laburbil du eta gelditzera deitu dute. Makina bat kalte ondorioen artean, Itzubaltzetako gazte asanbladakoek nabarmendu dute AHTk behar izango dituen" elektrizitate energia kantitate izugarriak".
|
|
2008
|
|
|
«Son muchos los jóvenes que van eludiendo el servicio militar, alegando ser armeros»1155 Beste batzuk, ordea, jada gerra frontean zeuden, baina armaginak zirenez herrira itzultzeko aukera izan zuten1156 Anabasa argitzeko diputazioak armaginen zerrenda eskaturen beherapena egiteko agindu zion udalari, eta herena 10 erreal baino gehiago ko zuen, eta eguneko 10 erreal baino gutxiago kobratzen zutenei soldataren laurdenabratzen bazuten. Garagartzak galdetuta, langabezian zeuden armaginak batailoietara bidaltzeko erantzun zuen diputazioak, baina
|
bertako
gazteak aginduak bete beharrean kuku batzarrak egin eta herriko karlistak mehatxatzen hasi ziren, alkatearen esanetan1157 Udalaren esanetan, maiatzeko protesta honetan gehien bereizi zirenak José Antonio Astigarraga, Alejandro Hirusta eta Laureano Bidarte izan ziren, eta diputazioak hau agindu zuen: «?
|
|
2009
|
|
|
«? ...atzuk beranduago, El Anunciador Vitoriano egunkarian agente hauen egitekoa guztiz kritikatzen zen, «La Trata de Marfil» deituriko artikulu batean, emigrante hauen erreklutazio eta esplotazioa, garai horietan oraindik urrun ez zegoen beltzen esklabotzarekin konparatzen zen; Cadiz, Sevilla, Santander edo Malagako lurraldeetan diruak ustelduriko pertsona bizkorrak zebiltzala salatzen zen eta horiek
|
bertako
gazteak engainatzen zituztela aberastasun promesa faltsuak eginez. Ondorioz, gazte haiek beraien «auzo alaietatik» irteten ziren, «sirena hotsak» entzunez29 Prentsan agerturiko artikulu hauek emigrantearen irudi erabat ameslari eta abenturazalea aurkezten dute, baina beraien auzoetatik joateko desio hori ez zuten barne faktoreek sortzen, kanpokoek baizik, edo hobeki esanda, agenteek esaten omen zituzten gezurrek; izan ere, emigranteen auzoak «alaiak» zirela esaten da, oparoak eta seguruak, txoritxoarentzat habia den moduan.
|
|
|
Datorren abenduan bost urte beteko lituzkete lokalarekin, baina asteburuko kontzertuarekin agur esatea erabaki dute. Irailetik aurrera, denboraldi berrian, badirudi Arrasateko
|
bertako
gazte batzuek izango dutela lokalaren ardura. Ikusi egin da zer nolako ibilbidea hartzen duen 3.60 aretoak.
|
|
|
–Gazteriak kontzertuen egunean biltzen ditu indarrak gehienbat, gazteok gure gain hartzen dugulako ekintza hori antolatzeko ardura, lanerako jende gehien behar den eguna izan ohi delako?, azaldu du Ajangizko gazteak. Alabaina, haren iritziz,
|
bertako
gazteek ez dituzte erromeriak baztertzen. –Gazteon artean ere denetarik dago.
|
|
2010
|
|
|
Lan inguramendu horretan era malgu eta aldakorrean jardun ahal izateko prestatu behar du eskolak gazte jendea. Gaztelaniazko, ingelesezko eta, zenbaitetan, euskarazko harreman sareetan txertatu eta interaktuatzeko prestatzen du eskolak, dagoeneko,
|
bertako
gazte jendea. Hori da arau berria, gero eta zabalduagoa.
|
|
|
Zahartasuna da nagusi etapiramidearen oinarria etengabe murrizten joan da. Etorkizunari begira, alternatiba gutxi, jarduera berriak erakartzeko zailtasun handiak dituztelako, zerbitzu orokorrak urriak direlako eta dituztenei eusteko zailtasunak dituztelako eta, batez ere,
|
bertako
gazteak edo kanpotik etorritako populazioaezin direlako herrian finkatu. Bailara askotan egoera larria da eta Pirinioetako bi aldeetan herriak eta azpieskualdeak desagertzeko arriskua handia da.
|
|
2011
|
|
|
The Clash musika talde britainiar mitikoak badu London is Burning dioen kanta bat; azken egunotako egoeraren doinua izan zitekeena.Istiluak Tottenhamen (Londres iparraldean) hasi ziren, larunbatean, Poliziak ustez
|
bertako
gazte bat, Mark Duggan, erail eta gero. Herritarrak haserre batean atera ziren kalera, eta protesta baketsu gisa hasi zenak barrikadekin eta zenbait saltokiren suteekin bukatu zuen.
|
|
|
Hauen lana batez ere, abisuak ematea zen. Baserrietara joaten ziren sarritan
|
bertako
gazteei noiz eta non paketeak hartu esateko.
|
|
|
Eta hasi da soinua, eta inguruan daudenak baltsean. Eta kantariak gorantza ditu begi urdinak, beste zerbait ikusten ariko balitz bezala, beste nonbait, ez
|
bertako
gazteak, ez muino zelai hura. Eta orakuluen antzera ikusten duen irudia hasi zaigu kantatzen:
|
|
2012
|
|
|
Pilotak hemendik eraman zituzten; han, di da batean, kiroldegi moduko batean horma pare bat eraiki, eta gogoa gainezka aurkitu zuten Hebron hegoaldean dagoen Al Fawwar errefuxiatu eremuan. Pilota eskola bat sortu zuten, nola edo hala,
|
bertako
gazte eta ez hain gazteekin; eta pilotakada bakoitzarekin urrats bat egin zuten hain kultura ezberdinen arteko bidea laburtzeko. Festa borobiltzeko, hemendik hara joandako pilotariekin torneotxo bat antolatu zuten; eta hauek eta haiek denak gustura.
|
|
|
–Benito, orain pare bat hilabete kontatu ziguten oso istorio polita oraintxe aipatu dugun Zaraitzuko inguru hartan, Ezkarozen. Kantaldi baten ondoren parrandan ari ginen
|
bertako
gazteekin eta batek zera kontatu zigun:
|
|
|
1975ean, Adunan Axeri Dantza dantzatu zen berriro, Lizar Makil dantza taldearen eskutik; hurrengo urtetik aurrera, Andoainen plazaratu izan da San Juan jaien barruan, hutsik egin gabe. Adunan, berriz, 1975az geroztik dantzatu izan dute
|
bertako
gazteek, ia urtero. Argazkia 1996koa da, Adunako plazan ateratakoa.––––––––––Kultur asteaAdunako Kultur Batzordeak antolatu eta Udalak lagundutako ekimena da Kultur astea.
|
|
2013
|
|
|
Europak" Nire ametsetako auzoa" egitasmoa jarri du martxan. Egitasmoaren helburua herri bakoitzean
|
bertako
gazteak herriko diseinuan inplikatzea da.
|
|
|
Europak" Nire ametsetako auzoa" egitasmoa jarri du martxan, egitasmoaren helburua da herri bakoitzean
|
bertako
gazteak herriko diseinuan inplikatzea.
|
|
|
Reala Championserako sailkatzea liberazioa izan da jokalari horientzat. Oso talde polita osatu dute
|
bertako
gazteekin eta ilusio handia sortu da taldearen inguruan. Urte txarrak pasa ondoren jendea pozik ikustea oso positiboa da.
|
|
2014
|
|
|
Enplegurako prestakuntzarako, eskualdeak eskaintzen dituen baliabideak lantzea proposatu zuten, eta lanbide heziketa berreskuratzea ere badute gogoan. " Herritarren kezka nagusia da,
|
bertako
gazteek bigarren hezkuntza ikasita, modulu espezializatu bat egin nahi izanez gero, kanpora joan behar dutela, Iruñera edo Donostiara". Eskualdean etorkizuna izango duen ikasketaren bat eskaini nahi dute, eta lantaldeak modulua eskaini ahal izateko baldintza teknikoak aztertuko ditu aurki.
|
|
|
Bai, eta
|
bertako
gazteak asko mugitzen diren arren, haiek eutsi diote gehien eurenari. Foruko eta Kortezubiko hizkerak, esaterako, Gernikan egiten denetik gertuen daudenak dira.
|
|
|
Azpeitian egitea erabaki da ikerketa. Herri hizkera bizibizirik dagoen herri euskaldun petoa delako eta
|
bertako
gazteen jarrera gaur nolakoa den jakiteko.
|
|
|
Honengatik guztiagatik, Azpeitian egitea erabaki da ikerketa. Herri hizkera bizi bizirik dagoen herri euskaldun petoa delako eta
|
bertako
gazteen jarrera gaur nolakoa den jakiteko.
|
|
|
Hirugarren gertaldian Urruñan izan diren zenbait kontu aipatu ziren: Santa Flor edo Florenia izeneko lili parkea kudeatzeko garatu zuten udal proiektuaren porrota, barazki kontserbak egin behar zituen Conserveur 21 enpresaren eskrokeria edo iruzurra, herriko plazaren etengabeko eraberritzea, Berttoli elkartea sortu zelarik ipini zizkioten trabak eta eragozpenak, eta bukatzeko herrian gaztetxe bat atzemateko
|
bertako
gazteek egin saiakerak eta abenturak.
|
|
|
Nola baloratzen duzu egindakoa. I.L.: Harrera Etxekoak ohartzen gara zenbateko balioa daukan
|
bertako
gazteak jarduera batean murgildu izana, eta Andoaingo herritarrei zerbait eskaintzeko prestutasuna agertu izana. Izan ere, orain hiruzpalau urte bertako hezitzaileok gogoeta prozesua ireki genuenean, Sorabillako etxean bizi diren gazteak axolagabekerian bizi direla ohartu ginen, ez daukatela motibaziorik, porrotaren sentsazioan bizi direla, autoestima ezarekin...
|
|
|
Tailer berritzaile horretan gazteek istorioak sortu dituzte talde lanean, pertsonaiei bizia emanez eta auzoan kokatuz. Horrez gain, Uribarriko Gaztegunearen kasuan,
|
bertako
gazteek komiki formatua duten istorioa ari dira garatzen, eurak egina eta diseinatua. Sorkuntza gune horren emaitza gisa, istorio horiek eta bere irudiak eta komikia jasoko dituen liburua argitaratuko da.
|
|
|
Helburua nuen ohartaraztea, anorexia bezalako eritasunek neska/ mutiko? gazteen artean hartzen zuten/ duten lekuarekin, gure diskurtsoak baloratzen dituela lur honetako betiko kalitatezko jakiak,
|
bertako
gazteek ez dituztelarik beti maite, urde edo purailetik atera urinekoak, denak jateko aberats eta gustuz azkar izanik. Gauza horiek testuan ziren, zuzendaritza kolektibotik pasa ginen beste zerbaitera, sekulan eztabaidatu, deliberatu gabe, erran nahi dut ohartu ginela ariz gauzak bazirela aldatzeko metodoan toberaren eremuan zuzendaritza eraginkorraren egiteko.
|
|
2015
|
|
|
Benadiba ahozko historian aditua da eta herrialde hartako ORT eskolako Campus Virtual eko zuzendaria. Nafarroarekin harreman estua du, azkeneko urteetan maiz etorri da Geronimo de Uztariz institutuarekin duen lankidetzari esker, eta azkeneko bisitaldia aprobetxatuz Sakanara hurbildu da Gogoan proiektuaren nondik norakoak ezagutzera eta
|
bertako
gazteekin solastera. Oso emankorrak izan dira ikasleekin izandako topaketak.
|
|
|
2016ko maiatzean asteasuarrei egokitzen zaie Senidetze Eguna antolatzea eta Segundo Montes komunitatetik datozen lagunei harrera egitea, eta gustura lan egingo dutela jakinarazi dute. “Aurten, gai honetan lan asko egin duten beste herrietako kideek
|
bertako
gazteei ikasketa bekak ordaintzeko diru bilketan laguntza eskatu digute, 2000€ inguru behar ditu bertako gazte batek ikasketak egiteko. Benetan pentsa ezinezko garrantzia du beraien etorkizunerako.
|
|
|
2016ko maiatzean asteasuarrei egokitzen zaie Senidetze Eguna antolatzea eta Segundo Montes komunitatetik datozen lagunei harrera egitea, eta gustura lan egingo dutela jakinarazi dute. “Aurten, gai honetan lan asko egin duten beste herrietako kideek bertako gazteei ikasketa bekak ordaintzeko diru bilketan laguntza eskatu digute, 2000€ inguru behar ditu
|
bertako
gazte batek ikasketak egiteko. Benetan pentsa ezinezko garrantzia du beraien etorkizunerako.
|
|
2016
|
|
|
ikasleen %25ek bakarrik ikusten du euskarazko telebistaprogramarik, erdara da bideo-filmetan garaile eta internet en ere gaztelania da nagusi. Euskarazko irratia nagusitzen da, aldiz,
|
bertako
gazteen artean.
|
|
|
Bestela esanda, euskarak bizi esparru propioa zuen, gizarte bizitzako funtzio gehienetarako erabiltzen zen, esparru hori hurrengo belaunaldiari transmititzen zitzaion, eta, gaztelania/ erdarek ez zituzten arriskutan jartzen ez euskara ezta berak betetzen zituen funtzioak ere. Nolanahi ere, aurreko herri gehienak landa eremukoak ziren, izaera horrek daramatzan ezaugarri guztiekin, hala nola, biztanleriaren zati garrantzitsuena nekazaritza eta basogintzatik bizi zen, dentsitate demografikoa txikia zen eta, ondorioz,
|
bertako
gazte askorentzat bertan ez zegoen etxebizitzarik ezta lanik ere; gainera, herri horien garapenerako jasotzen ziren laguntza administratiboak, biztanle kopuruen araberakoak izaten direnez gero, ez ziren nahikoa azpiegituren berrikuntzarako. Azken hogei urteotan, ordea, urbanizazioa, lurralde antolamendua eta dislokazio sozio-kulturala bitarteko izan direla (Fishman, 1991; Zalbide, 2007a), goian aipatutako herrietatik hiruk baino ez dute arnasguneen definizio operatiboa betetzen; beste bostak, berriz, %50 eta %80 bitarteko udalerri tartea osatzera pasatu dira gaur egun (Eustat, 2006).
|
|
|
• 16 adin taldeko ET hiztunen artean ere Nafarroako euskal eremua da termino portzentualetan nagusi136; Bizkaian ez da gorabide handirik ageri adin geruza batetik bestera (zaharrenak %13, 2, gazteenak %15, 0); Arabako bilakaera, ohargarria eta azpimarratzekoa izanik ere, aski apala da termino demolinguistiko globaletan(
|
bertako
gazteen %93, 1 erdaraz mintzo da, erabat edo nagusiki137). NBZko ET hiztun gazteen portzentajeak atzera egin du nabarmen:
|
|
|
azken urteotako krisialdi gogorrak bi ondorio ekarri ditu, lehengoez gain: a) soldata apaleko/ apalagoko langileak lehenetsi beharrak euskal muinguneetara eraman du hainbat erdaldun gazte eta heldu (herri txikietako tabernetako barran edo mahai zerbitzen, adibidez);
|
bertako
gazteen lan merkatua zabaldu egin da irismenez, bestalde: lehen maizenik herrian edo eskualdean egiten bazen lan, Lurraldean eta, are, hortik gorako esparru zabalagoetan bilatzen da orain soldata, ez goi mailako irtenbide profesionaletan bakarrik.
|
|
|
«Datu harrigarri bat ere badago. Eremu erdaldunetan,
|
bertako
gazteek kanpotik etorritako gazteek baino jarrera negatiboagoa dute euskararekiko. Gizartean badago zerbait gazte horiek euskararekiko jarrera negatiboa izatea eragiten duena».
|
|
|
Ale berean, Ezpeletan, otsailaren 28an
|
bertako
gazteek: Nork hil du Oyhanalde?
|
|
2017
|
|
|
Horrek ez du asko laguntzen herri ikuspegitik. Etorkizunean, herriarentzat onuragarria izango da herrigunea indartzea,
|
bertako
gazteentzat etxeak eginez, batez ere.
|
|
|
“Lehiaketaren lehendabiziko edizioa izanik, eremua pixka bat mugatu nahi izan dugu, gu ere martxa hartzen joateko. Erniobea ikastetxeko eta Zubimusu ikastolako irakasleekin hitz egin dugu, eta badakigu
|
bertako
gazteek pozik hartu dutela lehiaketan parte hartzeko proposamena. Horiez gain, noski, nahi duen orok izango du parte hartzeko aukera”.
|
|
|
Argazkilaritza tailerrean, esaterako, argazkiren bat edo beste egin nuen, eta pozik aritu nintzen.Oso gustuko dut, bestalde, jende ezberdinarekin egotea. Gauzak egiteko modu ezberdinak ikusi,
|
bertako
gazteekin hitz egin... GazteArt ekimena oso aberasgarria izatea espero nuen, eta halaxe izaten ari da.Abenduan Napolira joango dira Euskal Herriko gazteak, eta desiatzen nago.
|
|
2018
|
|
|
Zergatik erabaki zenuten Bizkaiko
|
bertako
gazte euskaltzaleen topaketak antolatzea?
|
|
|
Kataluniako ikerlari talde batek – Pujolar tartean,
|
bertako
gazteekin egindako ikerketa baten harira, bost hizkuntz aldaketa une bereizi zituzGenero rolek hitanoaren erabileran izan duten eragina: Antzuolako herritarren diskurtso eta praktikak – Onintza Legorburu Larrea
|
|
|
Gezurra badirudi ere, urte haietan eta Tolosan, ez zegoen kalean euskaraz egiten zuen
|
bertako
gazteez osaturiko koadrilarik. Euskararen kalitateari dagokionez, beraz, zer egin dugu, irabazi ala galdu?
|
|
|
16 eta 24 urte bitarteko neska mutil gehienak ikasten ari direnez, horien jarduera tasa txikia da, baina 25 eta 34 urte arteko gazteen %17, 4 langabezian dago. Eta horregatik dio EGAB Euskadiko Ekonomia eta Gizarte Arazoetarako Batzordeak Arabako, Bizkaikoa eta Gipuzkoako gazteek zailtasunak dituztela lan merkatura sartzeko.Alderaketa egin dute antzeko egoera sozioekonomikoa duten Bavaria, Flandria eta Eskoziarekin, eta
|
bertako
gazteekin alderatuta euskal gazteen egoera okerragoa dela azaltzen du EGABek atzo aurkeztutako txostenean. Langabezia tasa handiagoa da EAEko gazteen artean, batez ere 25 urtetik beherakoen artean.
|
|
|
Eta ez dut pentsatu ere egin nahi nolako egoera bizi duten Donostiakoek eta ingurukoek. Lapurdiko kostaldearen kasua ere hor dago, zeina jada barrura ere hedatu den, eta
|
bertako
gazteek biziki zaila dute etxe baten erostea. 2017ko udan lehertu zen kontua Donostian, eta bolo bolo zabaldu zen hitza:
|
|
|
Don Josek utzitako oroitza eskizofrenia eredu da. Musika banda sortu zuen herrian
|
bertako
gazteekin: tronpeta, bortz klarinete —Zerrajero, Herrero, Minondo (Matias), Irotx (Jose), eta
|
|
2019
|
|
|
Gazteek ere egoera ezagutzea nahi dute, eta horregatik, elizako gazteek giltzatakoak egin dituzte bazkarian saltzeko. " Gazteekin joan gara Togora eta
|
bertako
gazteekin zubi lana egin ahal dute. Agian, etorkizunean, boluntario talde bat sortu daiteke". Horretarako, batetik, Albarekin batera proiektuan lanean ari den Joan izango da bazkarian, eta bestetik, teknologia berriei esker, harrera etxeko kideekin harremanetan jarriko dira zuzenean.
|
|
|
Etorkizuneko erronkak gauza bat da ordea itinerario biografiko jakinen nondik norakoa, eta beste bat ibilbide demoestatistiko nagusia. goian azaldutako faktoreok hor egonik ere, posible da joera nagusia honantz edo harantz makur dadin laguntzea. Biziki saiatu behar da arnasguneetan, alde horretatik, erdal elebidunak edo erdaldun hutsak ez daitezen herrira samaldan etorri eta
|
bertako
gazte asko bizi izatera kanpora joan ez dadin. ordura arte nagusi izan den euskarazko mintzajardun arrunta apurtu egin dezake etorkin erdaldunen bat bateko inpaktu masibo horrek, eta bertako gazteen emigrazioak gogor eraso dezake arnasgunearen etorkizun demografikoa. migrazio fluxuen soziolinguistikazko autorregulazioahalmenaren zati bat bederen herritarren beraien esku izatea eskatzen du zaintze... Berriro diogu:
|
|
|
Etorkizuneko erronkak gauza bat da ordea itinerario biografiko jakinen nondik norakoa, eta beste bat ibilbide demoestatistiko nagusia. goian azaldutako faktoreok hor egonik ere, posible da joera nagusia honantz edo harantz makur dadin laguntzea. Biziki saiatu behar da arnasguneetan, alde horretatik, erdal elebidunak edo erdaldun hutsak ez daitezen herrira samaldan etorri eta bertako gazte asko bizi izatera kanpora joan ez dadin. ordura arte nagusi izan den euskarazko mintzajardun arrunta apurtu egin dezake etorkin erdaldunen bat bateko inpaktu masibo horrek, eta
|
bertako
gazteen emigrazioak gogor eraso dezake arnasgunearen etorkizun demografikoa. migrazio fluxuen soziolinguistikazko autorregulazioahalmenaren zati bat bederen herritarren beraien esku izatea eskatzen du zaintze lan honek. Berriro diogu:
|
|
|
etxekoekin, lagunekin eta herritarrekin euskaraz bizi dira normalean, hitzezko jardun arruntari dagokionez30 aurrera begirako ondorio argiak ditu gertakari horrek, estatistikoki: a) bikote euskalduna egiten dute
|
bertako
gazte gehienek eta, horrela, herrian bertan (edo inguruko beste arnasguneren batean) asentatuz euskal familia sortzen dute maiz: hiztun elkartearen jarraipen bermea, belaunez belaun eguneratu beharrekoa, da familia giro euskalduna sortze hori. herriko lagunarteak eta gizarte bizitzak (eta, ahal dela, lan esparruak) zurkaiztu egiten du euskarazko jardun gune hori. b) euskararen nagusitasun moldaera31 argi horri eskerrak, arnasgunean ez dago eus> erd mintzaldaketa32 zabalik. are gutxiago galera osoa33 Belaunez belauneko jarraipena inon baino seguruago bermaturik dago hor. eguneroko mintzajardun arruntari dagokionez, hortaz, osasun oneko hiztun elkarteetan normal dena normal da arnasgunean. ama hizkuntzaren belaunez belauneko jarraipena da osasun oneko hizkuntza bizien iraupen bide nagusia. hori da osasun oneko hiztun elkarte orok ahuldutako hiztun elkarteen aurrez aurre duen bereizgarri soziolinguistiko nagusietarikoa:
|
|
|
V.1 Erronka demolinguistikoa: hiztun kopuruz eta kontzentrazioz bere buruari nola sendo eutsi erronka handia da demolinguistikoa, oro har txikiak (hainbatetan oso txikiak) diren arnasgune askorentzat. haur gutxi jaiotzen bada arnasgunean, erdaldun edo erdal elebidun asko herrira etortzen bada bizi izatera edota
|
bertako
gazte asko kanpora joaten, kopuruz eta kontzentrazioz ahuldu ahala gero eta zailagoa izango da arnasguneak arnasgune izaten segitu ahal izatea. euskaldun aktibo izaten segitu behar dute arnasguneko biztanleek (guztiek edo gehien gehienek), euskarak bertako mintzabide nagusi izaten jarrai dezan. hiru ertzeko erronka atal hauei egin behar diete aurre, horretarako:
|
|
|
Belaunez belauneko jarraipena segurtaturik dago, zenbait baldintza biodemografikok transmisioprozesua okertzen ez badu. arrisku iturri dira, bereziki: a)
|
bertako
gazteak ikastera, lanera edota bizi izatera erdal giroa nagusi den norabait joatea; b) bikote erdalduna egin eta eguneroko jardun arrunta (etxean, lagunartean,..) erdarara makurtzea. hori guztia ez dago arnasgunearen beraren esku. gertaera sozioestatistiko jeneralez ari gara hemen.
|
|
|
" Biziki saiatu behar da arnasguneetan, alde horretatik, erdal elebidunak edo erdaldun hutsak ez daitezen herrira samaldan etorri eta
|
bertako
gazte asko bizi izatera kanpora joan ez dadin". arnasguneak mantenduko badira, ezinbestekoa izango da mugimendu demografiko bortitzik izan ez dadin lortzea. udal politikek eta herrigiroak zerikusi handia izango dute horretan, baina kontrolaezinak diren edo udalen eta bertoko erakundeen eskumenetik kanpo dauden aldagai asko sartzen direnez jokoan, aurreikus genezake, joera sozial orokorrek er...
|
|
|
kontuak horrela izan balira, euskara aspaldi galdua zen erdara hutsezko eskoletara joan izan diren (garen) haur gazteon artean. aparteko eragina du eskolak, orain, arnasguneetan ere: lehen ez bezalakoa da, hainbatetan,
|
bertako
gazteen hitzezko jarduna (aldaera formal espositibo landua eta, maila batetik aurrera terminologikoki zabaldu aberastua). erdal inpaktu handiagokoa ere bada, barne osaeran. hitzezko jardun formal landu (ago) eta erdal erasanago horrek inpaktu argia du belaunaldi berrietan (eskolan dabiltzanetan edo ibili berrietan). hori ezin da ahaztu. Inpaktu horrek ez du, ordea, gainerako guztia baztertzen eta ezabatzen. eskola garrantzitsua da.
|
|
|
Hirugarren gertaldian Urruñan izan diren zenbait kontu aipatu ziren: Santa Flor edo Florenia izeneko lili parkea kudeatzeko garatu zuten udal proiektuaren porrota, barazki kontserbak egin behar zituen Conserveur 21 enpresaren eskrokeria edo iruzurra, herriko plazaren etengabeko eraberritzea, Berttoli elkartea sortu zelarik ipini zizkioten trabak eta eragozpenak, eta bukatzeko herrian gaztetxe bat atzemateko
|
bertako
gazteek egin saiakerak eta abenturak.
|
|
|
Berastegin emandako hitzaldi batean
|
bertako
gazteek aitortu zidatenez, Tolosara joaten direnean, beren hizkera egokitu, okertu eta pobretu egiten dute, kaleumeen talde hizkerara egokitzeko. Fermin Etxegoienek honela definitu zuen egoera hau:
|
|
|
Hegoaldeko irakurleren bat, agian, estonatu egingo zen izenburua irakurrita, harritu, alegia. Baina, Iparraldeko gazteekin solastatuz gero, berehala ohartuko litzateke
|
bertako
gazteek ez dutela ligatzen, han dragatu egiten dutela; eta kondoiak erabili beharrean, kapotak erabiltzen dituztela.
|
|
|
Ez da horren zabaldua, ordea, euskaldun izan arren gazteleraz bizi zirela orduko Tolosako gazte asko. Anjel Mari Peñagarikano bertsolariak gogoratu ohi du Albizturdik Tolosara joandakoan
|
bertako
gazteek, tartean Martxelok,, casero, deitzen zietela.
|
|
2020
|
|
|
Gida batean irakurri dudanez, Buñuelek gerra aurretik filmatu zuen Las Hurdes. Tierra sin pan dokumental gogor eta tremendista La Abercan hasten da
|
bertako
gazteak zaldi gainetik oilarrei burua mozten erakusten dituen plano batzuekin. Ondoren Las Batuecas izeneko desertuan barrena doa kamera, monasterio eta ermita eroriak erakutsiz, eta segidan sartzen da Las Hurdesen.
|
|
|
Horregatik guztiagatik, asteotan, gune hurbilenak, lokalak eta komunitarioak, bestelako portaerak erakusteko borroka politikoaren eremu estrategikotzat jo behar ditugulakoan nago. Horregatik, sekulako poza eman zidan jakiteak Bilboko Alde Zaharreko Barrenkaleko hainbat auzokidek erakutsitako jarrera solidarioa
|
bertako
gazte batekiko, polizia isuna jartzera joan zenean musika jartzeagatik. Abusu poliziaren aurrean erantzun kolektiboa eman zen eta poliziek egundoko kazerolada entzun behar izan zuten.
|
|
2021
|
|
|
Euskara ez dakitenek, euskal kultura bizitzeko gogoa duen edonork informazioa eskura ahal izaiteko. Lekuko informazioa
|
bertako
gazte guzieri helaraztea helburua izanez, bete ahal izaiteko, baldintza gaur elebitasuna dela pentsatzen du.
|
|
|
Beste abiapuntu batzuk ere izan zituzten beste bertso eskola batzuek. Santutxukoa, esaterako, helduen euskalduntze eta alfabetatze mundutik sortua zen, edo Mallabikoa
|
bertako
gazte mugimenduak antolatu zuen 1975ean, Abel Muniategiren ikastaro labur bati jarraipena emanaz (Amuriza, 2016: 454).
|
|
|
Aita Pauloren sasoian antzerki bat egin genduan
|
bertako
gazteok. Auzoko gazte batek idatzi eban antzerkia, honako izenagaz:
|
|
|
Izan ere, Adalbaldok Portunekin izan zuen aurreneko iskanbila ospetsu hartan gero ondoko gudu nahi eta gorabehera odoltsu guztien motorra izango ei zena zalantzan da noraino ulertu zuen franko iritsi berriak
|
bertako
gazteak euskaraz ez bide zekien besterik esan ziona, eta noraino ez ote zuen gero Adalbaldok Portun bera iraindu erabili zuen hizkerarekin frankoera, latin mordoiloa?
|
|
2022
|
|
|
Askotan talde bi ibiltzen gara, batzuk alde batera eta besteak bestera. Horrek
|
bertako
gazte biak, ni hara joaten hasi nintzenean nobixa nobixo zebiltzan (neska panderojolea Arantza). Holan pasatu ziren urteak eta, egun batean, afalondoren, lagunak hasi ziren esaten udaberrian ezkondu egiten zirela.
|
|
|
Brass for Africa izeneko elkarteak eskainiko duen emanaldia ere nabarmendu du BOSeko zuzendariak. Elkarteak Ugandan, Liberian eta Ruandan egiten du lan, eta musikaren bidez saiatzen da
|
bertako
gazteen bizimoduan eragiten.
|
|
|
Hala gertatzen da dardarkari ubularrarekin, eta |j] ><t>/_ [i, j] bilakabidearen [t] aldaerarekin. 0o>/ C_ ## bilakabidearen kasuan, berriz, [a] aldaeraren adibide gutxi batzuk baino ez ditugu Luzaiden, gehienak azken urteetan Arnegin bizi den
|
bertako
gazte batenak. Dardarkarien eta 0o>/ C_ ## bilakabidearen kasuan, mugaren bi aldeetako adinekoen artean, jada, badago desberdintasunik, mugatik iparraldera daudenen artean, frantsesetik heldu diren aldaerak hedatzen hasirik daudelako.
|
|
|
Euskararen egoera ez da ona gaur egun Iparraldean. Hori dela eta, euskaraz mintzatzekotan,
|
bertako
gazteak derrigorturik daude sare sozial zabalak sortzera; hots, hainbat herritako lagunak izatera, eta besta egiteko tenorean ere alde batetik bestera mugitzera. Hots, gazteek ibarretik kanpora harreman ugari dituzte, eta horrek levelling a errazten du; izan ere, hango eta hemengo jendearen euskara nahasi egiten da, jendea bera nahasten den bezalaxe.
|
|
2023
|
|
|
Oraingo honetan, Saioa Iribarren nafarrari enkargatu diote
|
bertako
Gazte Konpainia zuzentzea Komedia madarikatua honetan, eta nik uste dut hautu egokia izan dela, kontuan izanda berak Ander Basaldua bizkaitarrarekin gidatzen duen Goitibera konpainiaren estiloa. Olatz Enzunza Mallonaren artikuluan irakurri dugunez (BERRIA,), bi testuren arteko aukeraketa planteatu zioten Pabiloi 6tik, eta Iribarrenek Tomas Afan dramaturgoarena (Jaen, Espainia, 1968) hartu zuen, seguruenik gai potoloak tratatzen zituelako, baina baita ere modu eskematikoan idatzita zegoelako.
|
|
|
Baina ekitaldian etxebizitzaren egoerari eman diote azpimarra berezia: «Salatzen dugu aste honetan ehunka etxebizitza turistiko alokatuko direla Airbnb eta bestelako plataformetan, alimaleko prezioetan
|
bertako
gazteen etxebizitzarako eskubidea bermatua ez duten bitartean».
|
|
|
Donostian donosti eta gorostian gorosti dioen atsotitzari men eginez, Villabona eta Zizurkilgo lagunak egiten ditu Bixentek;
|
bertako
gazteak: euskaldunak, abertzaleak, ezkerrekoak.
|