|
2002
|
|
|
XXI mendearen hasieran gure arbasoek utzi diguten ondarea ezagutu eta baloratu genuke. Montxina behia, ahuntz azpi gorria, karrantzar ardi mutur beltza eta mutur zuria, Enkarterrietako asto eta txakur billanoa ditugu
|
bertako
arrazak.
|
|
2004
|
|
|
Europan ez dago ale basatirik, Afrikako eskualde batzuetan gertatzen den bezala. Espainian desagertzeko arriskuan dauden
|
bertako
arrazak daude.
|
|
2008
|
|
|
Otaegik esan zigunez, artzaintza tradizionala izateari utziko lioke baldin eta beste arraza batzuetako ardiak ekarri ko bagenitu, gehiago ekoizten duten horietakoak, eta ukuiluetan besterik zainduko ez bagenitu. Hori, ordea, ez da haien helburua: gure helburua da
|
bertako
arrazekin lan egitea, mendi inguruak eta etxaldeak kudeatzea, lurra kudeatzea, belardiak txukun edukitzea, eta atxikitzea, azken batean, kalitate goreneko produktu bati, egiten dugunari: gama altuko Idiazabal gazta.
|
|
2009
|
|
|
Bertako arrazak Kalitate ekologikoaren zigiluan, gainera, fruituen eta larreen ekoizpena sartzen da. Horregatik, praktika horrek, baliabide hidrikoen baldintzak edo garapen sozioekonomikoa hobetzeaz gain,
|
bertako
arrazak babesten laguntzen du, hala nola padurako behia eta erretuertako edo padurako zaldia, ingurunera hobeto egokitzen baitira eta gaixotasunekiko erresistentzia handiagoa baitute. Horrek abeltzaintza ekologikoaren aldeko apustua errazten du, inguruko ustiategi estentsibo askok berariazko araudiak eskatzen dituen baldintzak betetzen baitituzte, esan zuen Gazteluk.
|
|
|
Goizeko 8etarako sua piztu eta bazkaltzeko tenorerako punttu punttuan egin zituen 18 bildotsak. Zalain Zokoko Errotaldeako Gregorio Garbisuk aipatu zigunez, “14
|
bertako
arrazako bildotsak ziren, eta 4 Salamankakoak”. Bertakak berak haziak ziren, “Gardelsoron bazkatuak, Lesakatik itsasoa ikusten den baserri bakarrean”.
|
|
2010
|
|
|
Kontsumitzaileari dagokionez, Aeceriberren ordezkariak adierazi zuen oso nahasketa handia dagoela txerriaren nomenklaturan, eta Kalitate Arauak jasotzen dituen izendapenak ez dakizkiela. Hori dela eta, sektorearen eta Iberiar Penintsulako eta Ezkurreko terminoen ospea berreskuratzearen alde egin zuen,
|
bertako
arrazako produktuak babestearen alde eta gizentzeak industria osoa “gutxiesten” ez uztearen alde.
|
|
|
" Eta Espainiak nahi eta behar badu gotorleku bat Hegoaldetik babesteko, onura eta duintasuna den arren herrien benetako defentsa bakarra, zergatik ez du leku hori erosi
|
bertako
arrazarekiko zerbitzu eta errespetu, irakaskintza eta maitasunaren truke. Badira lau mende Espainia Melillan dagoela, eta bertan ez du gaztelu bat eta eliza zahar bat besterik.". 216
|
|
2013
|
|
|
mal galico delakoak zuen errua. Presidioko soldaduekiko harreman immoralak
|
bertako
arraza ahultzen ari ziren, Samaren esanetan, eta halaxe adierazi zion gobernadore izendatu berria zuten herrikideari, Pablo Vicente de Solari, 1815eko ekainaren 28an. Zenbait misiotan, Sarriak zioenez, pertsona bat ezkontzea kanposantura bidaltzearen pareko zen.
|
|
2015
|
|
|
Ohiko postuekin batera,
|
bertako
arrazetako abereak ere izango dira ikusgai azokan. Gainera, horietako batzuk –pottokak eta txahalak, hain zuzen– haurrekin egon daitezen ekarriko dituzte, gazteenei abereak ezagutzeko aukera emateko.
|
|
|
Uharten izan zen Isabel Elizalde, Landa Garapen, Ingurumen eta Toki Administrazio kontseilaria. Aralar Mendi elkarteak
|
bertako
arrazak, bereziki ardi latxa, berreskuratzeko egiten duen lana nabarmendu zuen.
|
|
2019
|
|
|
Bai, eta desagertzen da bertako produktu bat,
|
bertako
arraza bat, jarduera ekonomiko bat, eta ganaduak lurrari egiten dion zaintza eta garbiketa lana ere bai.
|
|
|
Ekoizpen ekologikotik ez datozen produktuek bete beharreko zenbait irizpide dituzte ezarrita antolatzaileek, baremo baten moduan: ekoizpen familiar txikiek, abeltzaintza estentsiboan dihardutenek edota
|
bertako
arrazak darabiltzatenek lehentasuna dute, esaterako. " Garrantzitsua da guretzat bertako produktuen merkatua soilik ez izatea.
|
|
|
Etxe bueltako sailak garbitu eta bide batez galtzeko arriskuan zegoen hemen
|
bertako
arrazari bultzada emateko ekarri zituzten euskal pottokak Berasaluze baserrira. Gaur egun, hamalau buru dituzte, zaldi heziera naturalaren bidez hezita.
|
|
|
Aldiz, euskal pottoka oso ondo moldatzen da gure paraje aldapatsu hauetan; eta ez alferrik. Bera da hemen
|
bertako
arraza, gure lurretara ondoen egokitu zena”. Bi arraza horien arteko gurutzaketatik jaiotako bi pottokak Berasaluzen hazi zituzten sei hilabetez, jaio ere bertan egin zirelako, eta tratuan zehaztutako moduan, eskura jarrita zeudela eraman zituen Arrillagak Mendarotik.
|
|
|
Nekazaritza ekologikoa (323.411,21 euro), estepako habitaten hobekuntza (197.407,16 euro), Mendiko zonak eta muga naturalak dituztenak (5.200.000 euro), karbonoa eskuratzea Nafarroako lehorreko lurretan (461.000 euro) eta Nekazaritza eta Ingurumena eta Klima (2.016.940,25 euro). Azken atal horretan sartzen dira hazitarako patataren nekazaritza eta ingurumen produkziorako laguntzak, abeltzaintza sistema iraunkorrak artzaintzaren eta estentsifikazioaren bitartez, Mediterraneoko nekazaritzako sistema iraunkorrak zaintzea, estepako habitaten hobekuntza eta abandonatzeko arriskuan aurkitzen diren
|
bertako
arrazak.
|
|
2020
|
|
|
Garikoitz Petriati arbizuarrak pottokak hazten ditu. Aurizko zaldi aziendarekin gertatzen den bezala, pottoka
|
bertako
arraza bat da, desagertzeko zorian dagoena.
|
|
2021
|
|
|
0 kilometroko produktuak kontsumitzeak honi laguntzen dio: » landatartasunari bizirik eustea Horrek, beraz, basoak babestea, biodibertsitatea kontserbatzea,
|
bertako
arrazak eta landare espezieak mantentzea eta gazteak landa eremuetan kokatzea dakar», dio Pedro Burruezo Espainiako eta Latinoamerikako argitalpenen zuzendariak. El Ecologist Erresuma Batuan duela lau hamarkada sortutako ingurumen aldizkaria.
|
|
2022
|
|
|
Hona hemen kostuak aurrezten laguntzen duten antzinako tekniken adibide batzuk: baserrian ekoizten diren haziak erabiltzea. aziendaren simaurra ongarri organiko gisa erabiltzea eta landareak ongarri berde gisa. polilaboreen aldeko apustua ekoizpen espezializazioaren aurrean. ingurunera egokitutako landare barietateak eta
|
bertako
arrazak sustatzea. korridore ekologikoak sortzea (balio ekologiko handiko naturguneak lotzeko aukera ematen duten berdeguneak, bertan bizi diren espezieak isolaturik gera ez daitezen), erleen garapena errazteko. Horiek guztiak mendeetako historia duten nekazaritza jarduerak dira, antzina antzinatik gurasoengandik seme alabengana transmitituak, eta nekazaritza ekologiaren DNAn daude.
|
|
|
Proposamena egin zutenen ekimenez, Bizkaiko erakundeak modu bereizian jarri zuen abian Gorbeiako eremuan, hainbat alderditan: baso berritzeak, larreen hobekuntza,
|
bertako
arrazetako zezen eta aharien ukuilua, txabolak eraikitzea, askak jartzea eta bideak konpontzea.
|
|
2023
|
|
|
arrantza sareak eta horietatik kanpo eroritako arrainak berreskuratzea, ontziak amarratzea sokak lurrera eramanez, artaldeak larratzea eta ehiztarientzako uretako hegaztiak kobratzea. Penintsulan denbora asko daramaten arren, Espainiako Txakurren Elkarteak (RSCE) ez zuen
|
bertako
arrazatzat hartu 1985 arte. Nazioarteko Federazio Zinologikoak (FCI) 1999an egin zuen, baina 2019ra arte ez du argitaratu baliozko estandar ofiziala.
|