|
2006
|
|
|
28 Ikus Oiartzunurtekaria 1981, 19 orria. Horrezgainera,
|
berriz
ere, orri bereko AZKENAsailean, hauxeesatenbaitu:?... batezere, azpimarratubeharradago, sailosobere zietajakingarri batean duelaberelekua (Berdabiok): hiltzeko sententzia hartu ondoren, berensentipenen berribertsoz emandigutenen sailean?.
|
|
2008
|
|
|
Ordea, kasuen artean hautaketa bat egin dugu, batetik azterketaren konplexuta suna arintzeko, eta bestetik, azterketa xeheegia ez gertatzeko. Hautaketa egiteko,
|
berriz
ere gure baliabide automatikoetara jo dugu, eta taldean eskura dugun Eus > n> ko corpusetik3, maiztasun handienarekin agertu diren lehenengo
|
|
|
Busturiko bikariako abade jaunen enkarguz?. Beraz, hemen, agertzen da
|
berriz
ere dotrinak eskualdeka egiten zirela eta eskualde horiek eliz eskualdeak eta foru eskualdeak zirela.
|
|
|
1830ean, Gernikako batzarretan
|
berriz
ere parte hartzeko ahaleginetan ibili zenean (esango dugu, bide batez, batzarraldi horretan euskara eskoletan bultzatzeko proposamena aurkezteko asmoa omen zuela), hurrengoa idatzi eta jaso zuen Ulibarrik bere gutunliburuan32 (azpimarra gurea da):
|
|
|
Oker handirik gabe esan daiteke bera izan dugula Euskal Herriaren historian bertsolaritza hizkuntza landu eta idatziarekin uztartzen gehien saiatu dena, hura arlo horretako ez gutxiren herritarkeri kutsutik atera eta bertsogin tza mailaz jasoz. Bizkaitik egindako bere ahaleginak Gipuzkoa aldean ez zuela oihar tzun handirik ikusita, nonbait, aspaldion, ordea,
|
berriz
ere lehenagoko molde dialek taletara pasatu da, hots, kasu egiten ez ziotenen bide berberera. Ondorioz, atzerapauso horrekin guztiok eredu interesgarria galdu dugu, zalantzarik gabe.
|
|
|
hitz beregaina zena, denboraren joanean atzizki bila katua da. Baina,
|
berriz
ere, gertatu dena esaten zaigu, ez zergatik gertatu den delako bilakaera. Ez dirudi, hortaz, bilakaerara jotze hutsak arrazoiak argitzeko balio duenik.
|
|
|
Denaden, nahiago zuen arnegitar semeak plazako solasetara itzuli berriz. Erraiteko Saint Martin zaukala hor haundiena bere denboran eta,
|
berriz
ere, Arrayetarrak, bereziki Edouard, ahantzi gabe. Durruty Detxima, eta, onetan hau ere, Gustave Garmendia orotako on zena, trinket, ezkerpareta, plaza.
|
|
|
Orai 54 urte ditutzu, ainitz adiskide orotan, Xubero gaineraino. Huna, zutaz,
|
berriz
ere, barka, batek erran didana: « Ez zian orobat haundien batzuen klasaraino heldu, bainan langilea zian eta plaza gizona, lagunarendako ona.
|
|
|
Eta ere Hendaian ber harekin, finalaren jokatzen Darrigol eta Harismendiren kontra, aisexka galduz haatik hor. Eta berriz horra Larresoron 1971an, Dominique Garat lagun, sasoin haundi batean
|
berriz
ere. Kontrarioak, Duhalde eta Urrutia, ez dituzte nornahi, alta biez bakarrik galtzen dute fina la, 38 kasetetan laudorio aski ez dutela apezak lehenik eta biek ere.
|
|
|
Orain dela hamar urte inguru, argitaratu zelarik, sarrera bat egin nion. Orain
|
berriz
ere esku artean hartu eta hitzez hitz behatu behar izan dut gainetik beheitiraino, eta ezagutzen ez nituen sarrera guziak berriz ere galdetu dut nork ibiltzen ote dituen. Gehienetan harrapatu ditut lekukoak han hemenka.
|
|
|
Orain dela hamar urte inguru, argitaratu zelarik, sarrera bat egin nion. Orain berriz ere esku artean hartu eta hitzez hitz behatu behar izan dut gainetik beheitiraino, eta ezagutzen ez nituen sarrera guziak
|
berriz
ere galdetu dut nork ibiltzen ote dituen. Gehienetan harrapatu ditut lekukoak han hemenka.
|
|
|
1890:
|
berriz
ere Etxeberriren garaitia irentsi behar izan zuen Réveilek (RB
|
|
|
Bi mila baino gehiago urtetan erdi ahantzirik egon ondoren, bat batean, XIX. mendean, non eta Frantzian, Jules Verne-ri esker,
|
berriz
ere plazaratu zen, bere Hogei> izeneko eleberri famatuan zientzia fikzioko idazle horrek Nautilus> itsaspekontziko kapitaina, misterio kutsua emateko edo, Nemo> izenaz bataiatu zuenean. Eta ez zen hori, gainera, Polifemoren latin izena berreskuratu zuen autore bakarra.
|
|
|
Eta, berriro diot, ideien goi estratosfera garbitik eginen behe mundu ku tsatu honetara makurtuz, hortik argitaratzen diren gauza batzuk irakurrita, inoiz badirudi Peru Abarka, orain kaletarroi, bidea kusten> segitzen duen Isabel? gisa mozorroturik,
|
berriz
ere biztu zaigula, eta euskara jakitea aski dela,, txikitandiko euskara jator bedeinkatu hori, amaren bularretik dohainik edoskirikoa, esan nahi dut, eta ez, otoi! bizitza osoan geure hizkuntza ikasten eta lantzen gabiltzan euskaldun berri legenardunok omen darabilgun euskara lotsagarria!?
|
|
|
Horra hor alligator> ezagunaren etimologia, azken buruan, erdarazko el lagarto tik abiatua. Eta ondoren ingelesetik
|
berriz
ere gaztelaniara itzuli da, aligator> gisa.
|
|
|
Itziar Laka hizkuntzalariak aztertu duenez, XIX. mende hasieran Mogelek eta Añibarrok sortutako bizkaiera literario eredua galduz joan zen gizaldi hartan zehar, Azkue bizi publikoan agertu zenerako eredu gabezia nabarmena izanik: «bizkaiera eredu idatzirik gabeko euskalki bilakatu zen
|
berriz
ere; mendearen azken urteetan idazle bakoitzak bere bidea urratzen zuela esan daiteke egiatik gehiegi aldendu gabe»406 Beste euskalkietan egoera ez zen askoz hobea. Arau gabezia, jakina, ez zen erabatekoa.
|
|
2009
|
|
|
1941:
|
berriz
ere abian................................................................................................
|
|
|
1941:
|
berriz
ere abian
|
|
|
Hogeita lau urteko parentesiaren ondoren, Euskaltzaindiak hartzen du Euzkaltzaleak elkartearen lekukoa. 1960koa da aurrena, eta hurrenez hurren datoz 1962koa, 1965ekoa, 1967koa eta
|
berriz
ere, hamabi urteko parentesi luzearen ondoren, 1980koa eta 1982koa. 1984an ere hasi zen hurrengoa prestatzen, baina, bertsolariekin ezin elkar ulerturik, bertan behera utzi zuen antolatzea:
|
|
|
Bigarren itzulian beste 25.000 sarrera gaineratzeko asmoa dago, eta aurretik emandakoak osatzeko. Gero, lan hori bukatu ondoren,
|
berriz
ere osorik aztertuko da, lanaren koherentzia ezak konpontzeko. Lan hau, oro har, arauemailea da, deskriptiboa baino gehiago.
|
|
2010
|
|
|
Biek ala biek hizkuntzaren kezka bizia izan zuten. Mogelen aipuak
|
berriz
ere argia dakargu:
|
|
|
103 eta hh) Francisco Antonio Palacios, Pedro Antonio Añibarro, Juan Mateo Zabala, Jose Kruz Etxeberria. Badakigu, Fidel Altunari esker
|
berriz
ere, Agirrek Añibarrorekin harremana izan zuela.
|
|
|
Bigarren liburuki honen lehenengo zatian Aginteak edo Mandamentuak azaltzen dira. Bigarren zatian gaztetxoentzako dotrina bat agertzen da (osaturik dagoena Eracusaldiac> izeneko sermoiekin?
|
berriz
ere Eracusaldi> izendapena berreskuratuz, eta Bederatziurren batekin).
|
|
|
Eracusaldiac 2> liburuan, batetik, Itzaldi> edo Platica> datoz hasieran (1 sermoiak). Horien jarraian agertzen da gazteei zuzendutako sermoi sorta (25 sermoi); bertan berreskuratzen du Eracusaldia> izena
|
berriz
ere. Hirugarrenik, beste sermoi bat dugu liburuaren amaieran:
|
|
|
Bi mota horien antzekotasuna (A motako Plat> eta Eracus> moldea) frogatzeko elementu paratestualak erabili daitezke, izan ere, makro proposizioaren markatzaile zenbaki erromatarra erabiltzen da Platen eta Eracusen epigrafeak. Hala ere, jada 6 Platen epigrafeak erabiltzeari ekiten dio zenbaki erromatarren kaltetan, eta 7 Platen azalpenaren motore bezala dotrinako liburuko aipua dakar,
|
berriz
ere, hasiera fasean (gogora bedi, Eracus> testuen hasieretan bezala). Testuotan gaiak aldatu egin dira, eta egitura, nolabait ere bai, baina gaude azaleko ukituak baino ez direla, eta bereziki gertazen direla aldaketok hasiera fasean.
|
|
|
eta hurrengo Eracusean,
|
berriz
ere, disoziazioa:
|
|
|
Berak erabakitzen du gaur zer, eta hor ere bere subjektibitatea konprometitzen du, ez du ezer besteren esku uzten. Noski, generoaren kontratupean dabil, eta,
|
berriz
ere, kontratuak ezartzen dio betebeharra. Hala ere, ikusi dugunez, askotan itxurak egiten ditu, ZUrekin erdibana diharduela itxuratu gu jarriz (Au bear dan eran guc eguiteco).
|
|
|
Darabilgun planteamenduan eta aztertze moduan, haatik, uste dugu iturri zehatzak eta zehaztugabeak emateak baduela beste arrazoi iturri bat ere: jokabide honen gakoa eta esanahi nagusia,
|
berriz
ere, hizkuntza arrastoen distribuzioan eta konfigurazioan aurkitu behar dela uste dugu. Hain zuzen ere, enuntziazio eszenaren antolamenduan eta barrutien osaeran, barruti horiek bereizteko premian.
|
|
|
Irakurketa on beraz, eta
|
berriz
ere milesker AEK ren partez lan hori egin edo lagundu duten guziei.
|
|
|
Autonomia Estatutuaren proiektua, hain zuzen, 1978ko abenduaren 29an berretsi zuten Gernikako Batzarretan, Espainiako Konstituzioa onartzeko erreferenduma egin eta egun gutxira. 1979ko martxoan
|
berriz
ere Espainiako Gorteetarako hauteskundeak egin ondotik, ekainean, bigarren Eusko Kontseilu Nagusia osatu zen, Carlos Garaikoetxea (EAJ) presidente izendatuta. Eta urriaren 25ean erreferendum bidez Gernikako Autonomia Estatutua onartu, 1980ko martxoan diktadura ondorengo lehen Eusko Jaurlaritza eratu, eta EKN bertan behera gelditu zen.
|
|
|
Baina euskararentzat,
|
berriz
ere, mesede gutxi ekarri zuen Foru Hobekuntzarako Legeak. Euskaltzaindiak nafar agintarien jarrera salatu zuen berriro, lege harekin euskarari diskriminaziozko tratamendua ematen zitzaiola eta ofizialtasuna soilik euskaraz hitz egiten zen tokietan aitortzen zitzaiola argudiatuz.
|
|
|
Baina,
|
berriz
ere, oso negoziazio luzeak izan ziren bi aldeen artean. Eta 1989ko urtarrilaren 20ko goizaldera arte ez zen akordioa lotu.
|
|
|
1988ko maiatzaren 8an François Mitterrand
|
berriz
ere Frantziako lehendakari izendatu zuten, eta, alderdi sozialista gobernura itzultzearekin batera, Seaskak eta Frantziako Estatuak harremanak berreskuratu zituzten. Bi aldeek urtebeteko negoziazioak eraman zituzten aurrera, eta, fruitu gisa, hitzarmen berria sinatu zuten 1989ko azaroaren 17an.
|
|
|
Zailtasun gehiago, beraz. . Frantziako Hezkuntza Nazionalak bere hitza jan zuen,
|
berriz
ere?.
|
|
|
Eta noski, eskola publikoa funtzionaritzan oinarrituriko eskola bat izanik, ikastolek planteaturiko eskola aldaketa hura oso oso zaila zela argudiatzen zuten. Halaber, gerta zitekeen
|
berriz
ere ikastolei lan araudi ezberdin bat ematea, eta ez funtzionarioena?, eta sare publikoaren barruan bi araudi egotea; eta beraz, berriro iskanbila sortzea.
|
|
|
EAJ EE PSE. Hezkuntza Saila,
|
berriz
ere, giltzarri izan zen Jaurlaritza eratzeko negoziazioetan, eta, azkenean, PSEren eskuetan gelditu zen. Fernando Buesa Hezkuntza sailburu izendatu zuten.
|
|
|
Isabel Zelaak bestelako ondorioa nabarmendu du: . Abagune egokiak izan arren, 16 urte luze hauetan inork lege hura aldatu ez duenez, inork gaia
|
berriz
ere ukitzeko asmorik azaldu ez duenez, ez ikastolek ezta Hezkuntza sailburuek ere aldatzeko inolako iniziatibarik hartu ez dutenez, lege hark sorturiko egoeran eroso sentitzen direnaren seinaletzat jotzen dut nik?.
|
|
|
Azkenean, negoziazioak martxan jarri ziren
|
berriz
ere. Eta ordura arte Pauen egindako bilerak Parisera igaro ziren, Hezkuntza Ministerioaren egoitzara.
|
|
2012
|
|
|
Hemen ere diskurtso modernoaren ideiak errepikatzen dira: itzultzailea bi hizkuntzaren arteko bitartekari hutsa da, eta ez du testuan esku hartzeko inolako eskubiderik, batez ere doktrinak itzultzean (hemen dugu
|
berriz
ere jatorrizko testu ukiezin, benetako eta puruaren lehentasunaren ideia). Beste behin ere, agerian geratzen dira diskurtso modernoaren kontraesanak:
|
|
|
Jokabide hori denek begi onez ikusi ez bazuten ere, itzulpen horri egindako kritika gehienak Don Quijoteren itzulpenari egindakoak bezain baikorrak izan ziren. Horien artean gehien goraipatu zuena Lizardi izan zen
|
berriz
ere, Euzkadi aldizkarian argitaratutako. Tormes, ko itsu mutilla, iruzkinean.
|
|
|
San Agustinen aitorkizunak 1956an itzuli zituen Orixek, Akizeko apezpiku Mathieu Jaunak hala eskatuta. Oro har, kritika onak jaso zituen itzulpen honek; baikorrenak,
|
berriz
ere, Orixeren miresle Ibinagabeitiaren ahotik:
|
|
|
ematen, hain zuzen ere. Eta, honekin batera, euskaldunen eskuetan jartzen zuen haien heziketari begira ere izan litezkeen liburu hoberenetako bat; gogora,
|
berriz
ere, Mathieu apezpikuarentzako eskaintza: –gaurgoitik [gaurkotik A] au gelditu diteke, Biblia leku, euskal libururik bikaiñena?
|
|
|
130). Gorago aipatu dugun ikuspegi platonikoa garbi azaleratzen da
|
berriz
ere. Olerkariak bere inguruko errealitatea aztertu behar du, eta ikusten duenaren atzean (irudien munduaren atzean) ezkutatzen den egia absolutua (ideien mundua) aurkitu, eta bere poemetan horren berri eman.
|
|
|
ideia problematikoa suertatzen da, teoria postkolonialek, besteak beste, salatu izan duten legez. Eta literatura nazionalaren ideia edo ideal horrek atal honetan aztertzenhasi garen Pott bandaren artikulura garamatza
|
berriz
ere, honela jarraitzen baitu artikuluak, nazional, adjektiboaren esanahi ilunaz:
|
|
|
Beste hizkuntzetara itzuli ezinekoak direla esatean, Sarrionandiak askotan errepikatu izan duen ideia iradokitzen du
|
berriz
ere, alegia, testu bat itzultzean beste testu berri bat sortzen dela:
|
|
|
Sarrionandiak berarengan eragin handia izan duen poeta baten hitzak euskaratu eta bere ipuineko pertsonaia baten ahotan jartzen ditu; eta ez edozein pertsonaiaren ahotan, gainera, poetaren subkontziente gisa uler litekeen itzalaren ahotan baizik. Jolas horren bidez, Sarrionandiak zalantzan jartzen du
|
berriz
ere poeten originaltasun eta jenialtasunaren ideia: ezinezkoa da ezerezetik sortzea; poeta bakoitzak lehenago irakurritako testuen oihartzun edo arrastoen gainean idazten du; nahiz eta oihartzun horiek nahita bilatuak ez izan, beti dago poetaren atzean eragin literarioak atxikitzen dituen itzal moduko bat, poetari guztiz originala izatea eragozten diona.
|
|
|
– Erraldoiak ditugu
|
berriz
ere, Altzo-ko Handiaren neurriko gizon emakumeak. –Superescope, an egina omen dago.
|
|
|
–Hiztegi aldetik ere, garbizale xamar aurkitzen dut, neure gogorako. Baina langileak?
|
berriz
ere, maiña, rekin hasi behar?, lanean ari denak, hobeki daki lanaren berri besoak gurutzaturik begira dagoenak baino?. (LIB II: 154).
|
|
|
Liburu honetan bildu diren Artolaren bertsoak, ez ondu zituen guziak, ezta alderatzeko ere? hiru zatitan bereiz omen daitezke, eta hitzaurrearen ondotik nabil
|
berriz
ere. (LIB II:
|
|
|
Anabitarte jauna agertu zaigu
|
berriz
ere plazara, zori onean, Usauri eta Donostia-ren hurren hirugarrena den irakurgai honekin. (LIB I:
|
|
|
Eta kaletarron buru bihotzak ez izaki beti lengo euskaldunak bezin garbi. Barrenean bi gizonen burruka latza somatzen dugu?
|
berriz
ere Paulo, ren burruka amaigabea: oitura burnizko katea baño lokarri etengaitzakoa baita.
|
|
|
Liburu honetan bildu diren Artolaren bertsoak, ez ondu zituen guziak, ezta alderatzeko ere? hiru zatitan berez omen daitezke, eta hitzaurrearen ondotik nabil
|
berriz
ere. (LIB II:
|
|
|
enuntziatu parentetikoez dihardugunean, gutxienez, bere eskukoak edo independenteak diren bi enuntziatu jokoan izan behar ditugula baieztatzeak. Eta, gure ustez, garrantzitsua da bereiztea eta mugatzea, bestela,
|
berriz
ere,, enuntziatu parentetikoen, eremuan arras ezberdinak diren hizkuntza gertakariak nahasteko arriskua izango baikenuke.
|
|
|
– . Gisa hortan?, eta Lafitte jaunak du hitza,
|
berriz
ere? –Euskal herriko ichtorio kantail bat emanu zaigu begien aintzinerat...
|
|
|
– . Gisa hortan, eta Lafitte jaunak du hitza,
|
berriz
ere. Eskual herriko ichtorio kantail bat emana zaiku begien antzinerat...
|
|
|
–Gisa hortan? , eta Lafitte jaunak du hitza,
|
berriz
ere? –Eskual herriko ichtorio kantail bat emana zaiku begien antzinerat...
|
|
|
Honenbestez, E2 ren bigarren atalaren buruan edo Delomier eta Morelen (1986: 153) eskemari jarraituz E3ren buruan agertzen den lokailuak E1ekin du lotura edo jarraipena; hau da, E1 ek hasitako hariari eusten dio
|
berriz
ere. Berreskuratze lana ez du Mitxelenaren corpusean eta lokailuak soilik bideratzen; baina lokailuak ere egiten du:
|
|
|
(102). Eta
|
berriz
ere hau: –Halako ekei bat badüelarik pastoral batek eta Misterio batek, bi lanen üdüri izateak ez dü batere erran nahi pastorala Misterioaren lanaz jabetü dela, zeren eta bata eta bestea ber ütürritik sortürik beitira.
|
|
2013
|
|
|
Adéma, ordea, beldur zen bakea ez zela zenbait hilabetez gertatuko. Hori ez hala izateko, otoitz egiteko eskatu zuen
|
berriz
ere. Beste behin, baina anitzez lehenago, gerlaren bukaeraren eta bakearen erantzukizuna giristinoen esku zegoela aditzera eman zuen, berriz ere otoitz egiteko eskaerarekin batera.
|
|
|
Hori ez hala izateko, otoitz egiteko eskatu zuen berriz ere. Beste behin, baina anitzez lehenago, gerlaren bukaeraren eta bakearen erantzukizuna giristinoen esku zegoela aditzera eman zuen,
|
berriz
ere otoitz egiteko eskaerarekin batera.
|
|
|
Mintzaldi hartan, diputatu hark azpimarratu zuen katolikoek zein ongi betetzen zituzten gerlako eginbeharrak, besteak beste zortziehun jesuita hil zirela zehaztuz. Adémak argitu zuen Clémenceauren erantzuna izan zela fraideak ez zituztela
|
berriz
ere kanporatu. Bistan da, Adémaren artikulu hori bazterketa hura izan zenaren adierazle zen, eta argi zen Eskualduna k ez zuela halakorik berriz gertatzerik nahi:
|
|
|
Ideia hori apaizen engaiamenduari buruzko artikulu horiei guziei gehitu behar zaie. Ez ditugu
|
berriz
ere zerrendatuko edo aipatuko.
|
|
|
Proposamen hoberena elizgizonena zela idatzi zuenean, gauzak kudeatzeko Eliza Estatua baino egokiagoa zela erraten ari zen. Beraz, gerlaren harira zeukaten eztabaidaz baliatu zen,
|
berriz
ere, Elizaren aldeko mezuaren zabaltzeko. Eta Frantziako Gobernuaren eta giristinoen arteko gatazkarik ez zuela nahi erraten bazuen ere, umezurtzei eskain zekiekeen laguntza hoberena erlijiozkoa zela erraten zuenean, gatazka hori elikatzen zuela erran daiteke.
|
|
|
Diru biltzeari buruzko deia egin zuen bezala, maiz desertoreei ere zuzendu zitzaien Eskualduna. Lehen garbi ikusi dugu desertoreen kontra zegoela, baina bazuen kezka berezi bat, desertore horiek
|
berriz
ere armadara itzularazteko xedean. Desertoreak aipatzen zituzten artikuluetan, nabarmen ohartarazten zuten zein ziren lege berriak, eta Nafarroan edo Gipuzkoan ziren euskaldunei itzultzeko gomendioa egiten zien.
|
|
|
Zenbat aldiz ez ditugu othoiztu Espainiarat ihesi joanak diren gizon gazteak, itzul diten berriz herrirat beren eginbidearen bethetzeko! Eta hori eginen dugu
|
berriz
ere, heieri buruz den lege berriak ephea emanen dueno. Ez zaiku iduritzen ahantzi dugula behinere zer zor diogun Frantziari.1786
|
|
|
Hilabete batzuen buruan
|
berriz
ere azpimarratu zuen frantsesen arteko batasuna. Hain zuzen, Frantziako apezpiku guziek soldaduen alde otoitz egiteko deia egin zutela kontatu zuenean, Frantziako buruzagiek halako galderik egin ez zutelako pena adierazi bazuen ere, elkarren arteko batasuna bazutela eta hori ez zela guti azpimarratu zuen, nahiz eta zehaztu batasun horrek ez zuela kentzen giristinotasuna gorde behar zutenik.
|
|
|
Action Française aldizkaria izan zen afera hari buruzko salaketak egin zituen lehenbizikoa, Maurice Barrès diputatuak Legebiltzarrean afera zuritzeko eskaerak egiten zituela. Gaiaren jarraipen handia egin zuen Eskualduna k, edo garbiki errateko, Action Française aldizkariak ateratzen zuenaren oihartzun bihurtu zen euskarazko astekaria,
|
berriz
ere erakutsiz ideologikoki zein hurbil kokatzen zen astekari hartarik.
|
|
|
1914ko abuztuaren lehenean,
|
berriz
ere armadara deitu zuten, mobilizazio orokorraren baitan. Gauzak zehazteko, azpimarratu behar da Jean Saint Pierrek ez zuela gerla denbora guztia Baionako 49 Infanteria Erregimentuan egin, orain arte idatzia izan den bezala.
|
|
|
1918ko martxoaren 26tik 30era Mont Renaud n izan zen guduan izan zuen portaeragatik jaso zuen sari hori. Gisa bereko beste aipamen bat ukan zuen 1918ko abuztuaren 7an,
|
berriz
ere «iniziatiba inteligentez» jokatu zelako eta zaurituak artatu zituelako, «bonbardaketa eta tiroketa bortitzenen azpian».
|
|
|
Ikasketak bururaturik, 22 urtetan, apaiztu aitzineko urtean, Larresoroko seminariora itzuli zen, 1881ean, baina irakasle izateko. Han
|
berriz
ere Abbadierekin elkartu zen, Larresoroko apaiz eskolako buruzagi baitzen garai hartan. Abbadiek aleman irakasle izatea eskatu zion, ordu arteko aleman irakasleak lana utzi zuenean.
|
|
|
23 urte zituela eman zuen bere lehen meza, Senperen berean, 1884an. Baina gero
|
berriz
ere Larresorora itzuli zen, aldi hartan, irakasle gisa. Besteak beste Jean Etxepare ukan zuen ikasle.
|
|
|
Gerla hainbat fasetan garatu zen. Lehenik mugimendu gerla izan zen, gero posizio gerla eta azkenik
|
berriz
ere mugimendu gerla bat. Baina faseak beste gisa batetik ere ikus zitezkeen, Eskualduna ren artikuluak irakurriz, adibidez, ez baitzen garbi ageri mugimendu gerla bururatu zela posizio gerla luze baten hasteko.
|
|
|
Posizio gerla utzirik, mugimendu gerlara itzuli zirela aipatu zuen hilabete bat geroago, eta
|
berriz
ere Fochen gidaritza goraipatu zuen:
|
|
|
Ez dugu ahantzi behar, oraiko gerla huntan, garhaituak izan ondoan, soldadoek ez dutela urrun joaiterik aterbe baten atzemaiteko. Erreka zilo bat galtzearekin, bertze holako bat badute zenbeit urhats gibelachago, han berehala gerizatzeko, eta handik
|
berriz
ere etsaiari ihardokitzeko. Nola nahi duzue bada gure soldadoak hola aitzina diten laster, etsaia laster Frantziako lurretarik urrun dezaten? 777
|
|
|
Urte pare bat geroago, Greziako herriak hango erregea kargutik kendu zuela kontatu zueneta
|
berriz
ere oroitarazi Greziako herritarrak Aliatuen aldekoak zirela, baina Konstantino erregea zela «etsai handiena». Egoera haren ondorioz, Aliatuen tropak urte bat eta erdiz geldirik zeudela esplikatu zuen, Greziaren oldarraren beldurrez.
|
|
|
Alemanak preso hartzeaz mintzo zen beste artikulu batean, aleman «ihiziaz» mintzo zen,
|
berriz
ere ihizien lerroan sartuz. Bi urte geroago, 1917ko otsaileko artikulu batean, alemanak otsoarekin konparatu zituen:
|
|
|
Aipu horrekin, Londreskoarekin ez bezala, Etxeparek erakutsi zuen lekuko zuzena izan zela, eta beraz, kontatu zituen hegazkinen erasoak ez zirela nonbait entzunak edo irakurriak. Eskualduna ko irakurleek,
|
berriz
ere, lekuko zuzenaren bertsioa zeukaten.
|
|
|
Testu zati honetan ageri da, batetik, ikusten ari zena idazten zuela, «ez dugu gehiago deus ikusten, baina harrabotsetarik ageri da» esaldi zati horrekin. Baina hegazkinak aipatzerakoan,
|
berriz
ere abereen erreferentziara itzuliko gara. Saint Pierrek «gau ainara» aipatu zuen gisan, Oxobi-k ere fama txarreko abere baten izena aipatu zuen alemanen hegazkinen izendatzeko:
|
|
|
Hegazkinen eta hegaztien arteko konparaketa logiko eta errepikatu horretan,
|
berriz
ere ageri zena zen, alemanen hegazkinak hegazti ez maitatuak zirela eta frantsesen hegazkinak hegazti maitatuak. Txoriaren aipamenarekin bukatzeko, Zerbitzari k maiz «xori gizonak» hitza erabili zuen hegazkinak eta beren pilotua aipatzeko.
|
|
|
1915etik ageri zen gogo hori, baina bereziki 1917 bukaeratik landa gehiago sendi zen. 1918ko urtarrilean,
|
berriz
ere adierazi zuen Euskal Herrira itzultzeko gogo handia. Adierazgarria da zein ziren azpimarratu zituen gogoak:
|
|
|
Ohar gaitezen
|
berriz
ere itsasoa eta mendia zituela ikusi nahi, oroz gainetik. Gauza bera adierazi zuen aste batzuk geroago, herrira itzultzeko eguna finkatua zenean.
|
|
|
Gerla zein bortitza izaten ari zen garbi gelditu ondoan, Euskal Herriko soldaduek
|
berriz
ere gerlara itzultzeko erakusten zuten gogo eta prestasun hori goraipatu zuen Eskualduna k, maiz. Hori, mobilizazioa goraipatzea baino gehiago zen.
|
|
|
Inguru haietan berean, Maisy herriaren inguruan, uztail batez alemanek zenbait bonbardaketa egin zituztela eta horiek hil anitz eragin zutela kontatu zuen, baina hilen artean ez zegoela euskaldunik zehaztu zuen. Euskal komunitateari ematen zitzaion garrantziaz gain,
|
berriz
ere ageri zen taldeari ematen zitzaion atxikimendua.
|
|
|
Besta buru batekoa aldiz, urtean egun bakarrean izaten zen. Andre Dena Mari eguneko mezara ezin joanez penaturik zeudenak aipatuz, begi bistakoa da Saint Pierrek
|
berriz
ere erakutsi nahi zuela euskaldunak zein giristino seriosak ziren.
|
|
|
Artikulua idazten ari zelarik, Metzen inguruan Eparges herriaren aitzineko mendixka bat hartu zutela ere gehitu zuen, «nagusitu» zirela goraipatuz. Geroago, 1915eko ekainean,
|
berriz
ere Soissons inguruko berri eman zuen, aipatuz Ville au Bois herrian gudu bortitz bat izan zela baina frantsesek «gaina» zutela.
|
|
|
Jean Etxeparek berdintsu egin zuen urte bereko uztail bukaerako artikulu batean; alemanen aitzinamenduak xeheki esplikatu zituen, baina frantsesak
|
berriz
ere gaina hartzen ari zirela erranez bukatu zuen artikulua. Alemanen ofentsiba uztailaren 15ean hasi zen Château Thierry eta Massiges herrietaraino.
|
|
|
Gerla alemanen aldera itzultzen zen unean ez zuten halakorik aipatzen. Halakoak aipatzen zituzten beti zenbait denbora geroago, bereziki, egoera
|
berriz
ere aliatuen aldera itzuli ondoan. Beraz, gibelatzeekin ere mezu baikorra eman nahi izaten zuten.
|
|
|
Mailly ko prestakuntza gunean zeuden, Champagne eskualdearen hegoaldean. Ordu arte lubakien artean gerla nola egin ikasten aritu zirela, baina aldi hartan
|
berriz
ere mugimendu gerlarako prestatzen hasi zirela argitu zuen, gerla fase berri batean sartuko zela iragarriz.
|
|
|
Posizio gerlaz eman duen adjektibo ezkorra («debru») azpimarraturik, segi dezagun ohartaraziz
|
berriz
ere bilakaera baikor baten beha zegoela Saint Pierre. Prestakuntza ariketa horiek akigarriak baldin baziren ere, justifikatzen zituen, gizonak horretarako gaitasuna lortu behar zuelako.
|
|
|
Craonnen borroka gogorrak izan ziren 1917ko maiatzean, eta euskaldunak zituzten tropek herri hura berriz hartu zieten alemanei. Hainbesteko guduak jasan ondoan atsedena merezita zutela
|
berriz
ere azpimarratuz, bi egoeren arteko aldea erakusten zuen, eta argi zen zein nahiago zuen. Beste artikulu batean ere argi utzi zuen zer egoera nahiago zuen.
|
|
|
Euskal Herrira itzuliz,
|
berriz
ere Ipar Euskal Herrian zeuden euskarazko kazetaritzaren erroak. 1887an sortu zen Baionan Eskualduna astekaria, euskarazko astekarien aitzindaritzat jo izan dena, beti, nahiz eta ezin den erran euskara hutsez idatzia zelakorik.
|
|
|
Departamendu osoan ezkerrak irabazi zuen, baina Ipar Euskal Herriko hiru hauteskunde barrutietatik bitan, eskuinak. Baionako bigarren barrutian, Labatek irabazi zituen
|
berriz
ere, zailtasunekin izan bazen ere. Mauleko hauteskunde barrutian, Louis Etcheverry hautagai bonapartista izan zen irabazle, Martial Berdoly hautagai errepublikarraren kontra.
|
|
2014
|
|
|
Hiru segundotan bereganatu zuen,
|
berriz
ere, deklamatzeko ja rrera.
|
|
|
zure?
|
berriz
ere, zu?, poeta> naizen> ezkero/ > eztut> zerurik> espero, ren bertsio luzeagoa.
|
|
|
Aski izan behar zitzaidan. Bulkada gaizto batek
|
berriz
ere dan tzarazi zidan mihia:
|
|
|
nik/ poetatzatik/ dimisioa/ presentatu nuen/ kantsazioaren aitzakiarekin. / Baina nola aitzakia hura gezurrezkoa zen,/
|
berriz
ere artu nuen eskuan mailua,/ eta Kantabriako itsasoa jo dut kolpeka. (HH, > 120)
|
|
|
orain, haren obrarik esanguratsuena, Harri> eta> Herri,
|
berriz
ere plazaratzen dugu, lehen argitaraldiaren berrogeita hamargarren urteurrenean, eta horrela Bilbok, Bizkaiak, Euskal Herri osoak omenaldia eskaintzen diote beren poetari, aldi berean euskaldun guztiok zor dizkiogun aitortza eta eskerrak emanez.
|
|
2016
|
|
|
Eta bigarren aldiko dibortzioaren salaketa dugu hemen, aldi honetan alabaren eskutik. Ez da
|
berriz
ere dibortzioa bera salatzen, baizik eta haurrengan horrek duen ondorioa:
|
|
|
Pobre eta aberatsen arteko ezkontzak
|
berriz
ere aipatzen ditu, gurasoek hemen ere ezin ikusia dute. Baina hemen gazteen indarra bultzatzen da:
|
|
|
1966an idatzi antzerki honek izugarriko arrakasta izan zuen. 2006an Donibane Garazin
|
berriz
ere emana izan zen hirugarren adineko antzerkilari talde baten eskutik, Eñaut Larraldek taularatze lanetan eman laguntzarekin.
|