|
2003
|
|
|
Espainiak aurrea hartu dio EBri transgeniko
|
berriak
baimentzean
|
|
|
Aktore nagusia Estatu Batuak dira gaur egun, eta benetako borrokari ekin dio Europako luzamendua berehala indargabetzeko. Horretan laguntzen dute hazi transgenikoak ekoizten dituzten enpresa gehienek, baita barietate
|
berriak
baimentzearen alde egiten duten zientzialari garrantzitsuek ere, betiere jokoaren arauak errespetatzen badira. Komunitate zientifikoaren zati handi batek uste du indarrean dagoen zuzentaraua nahikoa argia dela kontrol mekanismoei dagokienez, eta merkataritza erabilerako instalazioei aplikatutako bioteknologia alternatiba bat dela, bai mundu garatuan produkzioak hobetzeko, bai garapen bidean dauden herrialdeentzako aukera berrietarako.
|
|
|
Gainera, Europako Parlamentuak urezko edarietan ziklamato gozagarri artifizial baten mugak murriztea proposatu du. “Bi gozagarri
|
berriak
baimentzeko, hiru urteko epean substantzia horiek erabiltzeko baldintzak berrikusi behar dira, haurren osasunean duten eragina kontuan hartuta”, adierazi zuen Batzordeko txostengileak, Anne Ferreirak. Bai sukralosa bai aspartamo eta azesulfamo gatza Giza Elikaduraren Batzorde Zientifikoak baimendu zituen 2000n.
|
|
2004
|
|
|
4. Euskal Herrian urte gutxitan zenbat kate sortu diren ikusirik, ez litzateke harritzekoa araudi
|
berriak
baimentzen duen laurainoko lizentziak agortzea. Telebista kate handiek interes handiak dituzte" lokaltasuna" saltzeko.
|
|
2007
|
|
|
Izan ere, EFSAk, araudiarekin batera, «beste lan bat hasi du agintari nazionalekin», baldintza berriek planteatzen dituzten «erronkak» konpontzeko, onartu du Catherine Geslain Lanéelle Agentziako zuzendari exekutiboak. Funtzio nagusietako bat nutrizio profil zehatzei buruz hitz egiteko aukera ematen duen informazio zientifikoa ematea izango da, bai eta osasun arloko eskaera
|
berriak
baimentzea ere. Alde horretatik, «propietate osasungarrien adierazpen» deritzenetan oinarrituko dira, hots, elikagaien kategoria baten eta osasunaren arteko erlazioari buruzkoetan.
|
|
|
Hala, AEBak direla ziurtatzen da. kezka nagusi gisa aipatu zituen bioteknologiako produktuen merkataritzaren normalizazioa, EBko baimen sisteman “gardentasunik eza” eta Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzaren (AESA) txostenetan atzerapenak. EBn GEO
|
berriak
baimentzeko “borondate politikorik eza” arazo da AEBentzat; izan ere, herrialdeek transgeniko baten espedientea bozkatzen dutenean, oposizioa izaten da, eta ez da lortzen gehiengo nahikoa. Dokumentu honek, Amigos de la Tierra taldearen arabera, Estatu Batuen frustrazioak frogatzen ditu, Europar Batasunean ez delako normalizatu bioteknologiako produktuen merkataritza eta herrialdeen arteko borondate falta.
|
|
|
segurtasuna edo kaltegabetasuna, behar teknologikoa, kontsumitzailearentzako onurak eta erabilera, kontsumitzailea engainatu gabe. Proposatutako testuak, arriskuaren kudeaketa eta arriskuaren ebaluazioa bereizteko erabakiarekin bat, ezartzen du elikagai gehigarri
|
berriak
baimentzeko eskaera oro EFSAri zuzenduko zaiola, eta hark egingo dituela segurtasun ebaluazioak. Batzordeak elikagai gehigarri bat Erkidegoko zerrenda positiboan sartzea aztertuko du, erakunde horren irizpenean oinarrituta.
|
|
|
Espainia, zerrendako lehena, 75.148 hektarearekin; Frantzia (21.174); Txekiar Errepublika (5.000); Portugal (4.500); Alemania (2.685); Eslovakia (900); Errumania (350) eta Polonia (320). Europan Biok aurkeztutako zifrek ez dute islatzen EBko transgenikoen benetako egoera; izan ere, 2004an GEO
|
berriak
baimentzeari buruzko luzamendua amaitu zenetik, Europar Batasuneko Exekutibora jo behar izan du labore mota horien baimenak onartzearen arduradun gisa jardun dezan. Herrialdeen arteko adostasunik eza da arrazoia.
|
|
2008
|
|
|
EBn elikagai
|
berriak
baimentzea
|
|
2009
|
|
|
Legeak, hala ere, xedapen gehigarri batzuk ditu, eta horiei heldu zien Rojoren defentsak. Inori kalte ez egiteko, lege
|
berriak
baimentzen zuen indarrean sartu zenean zegoen legealdian eta beste batean kutxako organoetan egotea. Hamabi urteko muga hori indarrean sartu zenerako Arabako aurrezki kutxako organoak berritzeko prozesua hasita zegoen, Jose Antonio Cainzos abokatuaren arabera, eta horrek hastear zegoen legealdia eta beste bat agintaritzan egoteko eskumena aitortzen zion Rojori.
|
|
2011
|
|
|
Arau berriak elikagaien etiketei, aurkezpenari eta publizitateari buruzko arau orokorrean eta gai horretan aplikagarri diren Europar Batasuneko beste xedapen batzuetan xedatutakoa betetzeko beharra ezartzen du. Gozokiak, txikleak, konfiteak eta gozokiak Litxarreriei buruzko arau
|
berriak
baimendu gabeko osagaiak eta gehigarriak erabiltzea debekatzen du Orain indarrean sartu den kalitate arauak oinarrizko lau litxarreria mota ezartzen ditu: gozokiak, mascarko gomak (txikleak), konfiteak eta gozokiak.
|
|
2013
|
|
|
Izapideak bizkortzea. Substantzia
|
berriak
baimentzeko izapideak arinagoak izango dira, eta sinplifikatu egingo dira baimen prozedurak eta horien aplikazioa Europako Batasun osoan. Industriek prozedura zentralizatua, gardena eta epe mugatukoa dute, epeei dagokienez.
|
|
2015
|
|
|
Albaitaritzako botiken erabilera
|
berriak
baimendu dira
|
|
2016
|
|
|
Elikagai berritzat hartzen da Europako Batasunean 1997ko maiatza baino lehen modu orokorrean kontsumitu ez dena Lege aldaketen helburua da elikagai berrien baimena (kasu honetan, intsektuak) «erraza, azkarra eta eraginkorra» izatea, Europako Batzordearen arabera, azkarrago merkaturatu ahal izateko, betiere, segurtasuna frogatuta badago. Hala ere, Erregelamenduak ez du onartzen estatu kideek elikagai
|
berriak
baimendu edo debekatzea. Baina beren merkaturatzea eten edo murriztu dezakete, osasunerako arriskutsua dela uste badute eta Europako Batzordeari jakinarazten badiote beti.
|
|
|
EFSak bi gida argitaratu ditu Ebn elikagai
|
berriak
baimentzeko, araudi berriaren baldintzen arabera
|
|
|
2016ko urtarrilaren hasieratik, enpresek bi urte dituzte baldintza berriak ulertzeko eta berrikuntza planak prestatzeko osagai eta produktu berriak garatzeko. Zeregin hori errazteko, EFSak bi gida argitaratu ditu, elikagai
|
berriak
baimentzeko espediente zientifikoak prestatzeko orientabide eta lagungarri gisa. Elikagai berrien baimena hobeto ulertzea Globalizazioari esker, aniztasun etniko gero eta handiagoa eta elikagai iturri berrien bilaketa gure mahaira elikagai mota berriak iritsi dira.
|
|
2017
|
|
|
Janarien kaltegabeari buruzko arau berriak. Ekainean, Codex Alimentariusek mundu osoko segurtasuna bermatzeko elikagai arau
|
berriak
baimentzen zituen. Behi eta txerriki haragiaren lehen mailako ekoizpenerako jarraibideak onartu ziren, Salmonella ezabatzeko; Toxoplasma gondii eta Taenia soliuma bezalako parasitoak prebenitzeko neurriak; eta arroz estaldura ez organikoko gehienezko artseniko mailak.
|
|
2021
|
|
|
Intsektuek jauzi handia egin zuten Europan 2018an, 2015/ 2283 Erregelamendua indarrean sartu zenean. Hitz gutxi batzuekin, Europar Batasunean (EB) elikagai
|
berriak
baimendu, banatu eta saltzeko araudiak animalia horiek kontsumitzeko ikerketa zientifikoa bultzatu zuen: " Bidezkoa da elikagai berriak osatzen dituzten elikagaien kategoriak berrikusi, argitu eta eguneratzea.
|
|
2022
|
|
|
Hala eta guztiz ere, nitratoen kutsaduragatik kalteberak diren eremuetan nahiz horietatik kanpo, industria hondakin organikoetarako etxalde eta biometanizazio zentro
|
berriak
baimentzen jarraitzen da (Biomendi, HNT Biogas eta Cabanillasen izapidetzen ari den beste bat). Horrela, saihestu ezinekoa da lurzoruen kutsadurak eragindako ingurumen arazo larriak areagotzen jarraitzea, eta horrek uraren horniduran dituen arazoak areagotzea.
|
|
2023
|
|
|
Ez dugu ahaztu behar garai horretan, toki araubideari dagokionez, indarrean zegoela 1955eko Toki araubidea arautzen zuen Legearen Testu Bategina, eta horretan, besteak beste, 723 artikuluaren arabera edozein zerga edo tasa berri ezartzeak Estatuko Ogasun Ordezkaritzaren baimena behar zuela. Esangura horretan, esate baterako, Ekonomia Itunaren arabera, Foru Aldundiek Euskadiko toki erakundeek ezarri nahi zituzten zerga edo tasa
|
berriak
baimendu behar zituzten.
|