|
2002
|
|
|
¡ Cein berri onac emango dizquiot nere Aitari beste lecu ascotatic onac baño obeac artzen dituen orduan! Jaquinerazo bearco zayo, nola bere Soldadu zaar ta
|
berriac
aspertzen ez diraden, asetzen ere ez, ez diruac artuaz, ez beren echeetara joateco auquera emanaz: emen bacarric billatzen dala eriotza ematea:
|
|
|
Zu ta ni, bioc gazteac guera: ta ez naiz lotsatuco nere gogoco
|
berriac
aguertzeaz. Ecarri didatenean nere aurrera beste gatigüen artean arquitzen zan zure emaztegaia, jaquin det guciz asco laztantzen dezula, ta bere edertasunac siniserazo dit ala dala.
|
|
|
Etzaudete azturic cembat naígabe ta calte ecarri cizquigun, bere buruarenzat ere caltegarria izan dan Lentuloc bere naguitasun, macaltasun, ta ardura guchiaz. Baciñaquien, nola Uritic lagun
|
berriac
ichodoten nengoan artean, ecin joan izan nindequeala Galiara. Berriz, nic becein ondo dacutsute, nolaco estura, ta aurreratu eciñean gauden orain.
|
|
|
Uzten ditut bada aitatu gabe eguicari zaarreguiac, nola Q. Servilio Halac ill zuen bere escuz Sp. Melio oitura
|
berriac
sartu nai cituelaco. Izan zan bai, izan zan beste egun batzuetan Taldelur onetan escu zucena, guizon sendoac etsai aguiriac baño gastigu latzgarrigoaquin menderatzen cituztenac erritar caltegarriac.
|
|
2003
|
|
|
Ameriketarakobideahartuzutenengainekodatuakezdatozbat, esan bezalaautorerik autorealdatzendira, bainadenekerakustendigutegauza bera, alegia, EuskalHerriarenodolustea.Izatez, azkenbostmendeetanEuskalHerriaizandaEuropakoemigrante mintegirikemankorrenetarikoa, baina, XIX. mendeanzeharbenetakohemorragiabihurtuzen, joakin? horienisuria, geroetalarriagoagainera.Egonezinhandiazabalduzenarazohorreninguruan, etahorrela, hainbateketahainbatekeginziotenkontra emigrazioari.IldohorretanaipatudugudagoenekozaitaHiribarrenen Montebideoco
|
berriac
(1853) ospetsua, honela hasizuena:
|
|
2008
|
|
|
Lege
|
berriac
baitzituen, beren herunkan (4) ezari.
|
|
2010
|
|
|
NI: Azqueneco Eracusaldian aditzera> eman> nizquitzuen, gazteac, Mezaco sacrificio izugarriaren
|
berriac
, eta ondoren uquitu nuan? (B 244).
|
|
|
Egonezin handia zabaldu zen arazo horren inguruan, eta hainbatek eta hainbatek kontra egin zioten emigrazioari. Ildo horretan kokatu zen aita Hiribarrenen Montebideoco
|
berriac
(1853) obra famatua, honela hasten zena:
|
|
|
106. " Moruen convenioco verso
|
berriac
Gualdraseco batallari Panchillonec atariac", Euskaltzaindiako Azkue Bibliotekan, Louis Lucien Bonaparteren paperetan.
|
|
2011
|
|
|
Marseillan içanden assassinamendu baten gainian. Cantu
|
berriac
[15 estrofas]. A la vuelta:
|
|
|
I Huna cantu
|
berriac
aire çaharrian/ Declaratcen hasten niz, Heskual herrian/ San Modina deitcen den hiri ederrian/ Hamalau criminelen suyeten gainian.
|
|
|
Canta Cantu
|
berriac
doloros garriac/ Hamalaü Crimenelen misericordiac/ Ontça gostaric haci umiac/ Briganten eskuetan galduric biciac.
|
|
|
Letra handian tipografia desberdinetako letretan, modu txukun eta argian, zahaztasuan hauek datoz: Cour d. Assises des Bouches du Dhone/ (Aix en Province)/ Marseillan/ Içan den assassinamendu baten gainian/ Cantu
|
berriac
.
|
|
|
Briganten yaureguia. Cantu
|
berriac
hamalau briganten eta hamaçaspi assassinamenduen gainian emanac [15 estrofas]. Dax:
|
|
2013
|
|
|
Hiribarren, J. M., 1853, Montebideoco
|
berriac
, Bayonne: ImprimerieForé et Lasserre.
|
|
|
Iberia, Cantabria, Eskal Herriac, Eskal Herri bakhotcha eta hari darraicona. Urte berean Montebideoco
|
berriac
(1853) ere plazaratu zuen.
|
|
2014
|
|
|
Honen aitzinetik izan zen beste kantika libururik gure elizetan. 1630an Joanes Etxeberriren Noelac eta Canta espiritual
|
berriac
. ‘Berriac’ hitz horrek erran nahi ote du besterik ere izan zela lehenago?
|
|
2016
|
|
|
(Gipuzkoako Artxibo Orokorra) cergatic chit contrarioa zan jendiaren il emen dituzte guizonac ero machino oriec, eta neu ere larri egon naiz. ...ndu ziraten, dituranac ere agertu ta navaga batez pusca bat quendu ciraten, eta oraindic ere ecin picha ero chisa eguin derala nago, mericoac curacen diratela; eta esa [n] ciraten emendican dozena bat et’ erdi egun bano lenago pasatuco zala beste pestari Azpeitian eta ciudade oneta jendi’au murazen ez bazan edo gauza onec onela biar badeu, onela esan cirate [n] eta emen dabilza asco chit
|
berriac
xaquiten cein diran contrarioac. Orain da bulucio eme [n], chit agiz iru milla
|
|
|
Azpeitiko jauntxoei bidalitako anonimoa, Urrestillako eskribaugai batek idatzia. (Gipuzkoako Artxibo Orokorra) guizon omen daude plantaturic eta Azpeitiraco ere milla eta berreun omen daude eta dabilza esquian, balebilza bezela
|
berriac
jaquiten baita or ere, biraldu neba mutil bat, or ete zan bulucioric eta cion mutillac edo pagiac aec jo cituen bi anche cebillela berriac jaquiten. Jaunac arren garie eta artua mercatu biar dituzte a 24 oguia faneguia eta artua a 16 r. faneguia, yagur jauna, ez ditut esan nai guciac
|
|
|
Azpeitiko jauntxoei bidalitako anonimoa, Urrestillako eskribaugai batek idatzia. (Gipuzkoako Artxibo Orokorra) guizon omen daude plantaturic eta Azpeitiraco ere milla eta berreun omen daude eta dabilza esquian, balebilza bezela berriac jaquiten baita or ere, biraldu neba mutil bat, or ete zan bulucioric eta cion mutillac edo pagiac aec jo cituen bi anche cebillela
|
berriac
jaquiten. Jaunac arren garie eta artua mercatu biar dituzte a 24 oguia faneguia eta artua a 16 r. faneguia, yagur jauna, ez ditut esan nai guciac
|
|
|
Gorago aipatu bigarren aldizkaria, Fedeco Propagacioneco urtecaria edo fedearenpropagacioneco
|
berriac
urteca ematen dituena bi hilerokoa genuen, 1877 eko irailaz geroz Baionako Lasserrerenean ateratzen hasi zena, eta Annales de la Propagation de la foi kaieraren euskal aldaera genuen oroz gain; argitalpenaren lehenbiziko zuzendaria Maisonnave kalonjea izan zen Abbadie apezgai zela Larresoron zegoen aipatu zuzendari bera, eta hasierako mezenasa Baionako ohorezko kalonjea zen Larrousse apeza genuen... Abbadie zuzendari lanetan 1891.era arte arizan zen, ardura horren lekukoa Joannategik hartu ziola horra hor, beraz, ezinbestean Eskualduna ren zuzendaria ez izateko zinezko arrazoi pisuduna, bada, gaitz baitzukeen bi paperen lema kudeatzaile jardutea.
|
|
|
" Pierre, Jesus Christen apostoliac, fideldiener orrotz eta barreiaturic beitcirade, Ponten, Galatian, Capadocen, Azian, eta Bithynian[...] Ciec arren errenontciaturic malecia, falxukeria, bekhasteria, eta medisentcia orori desira eçacie azcarki, haur sorthu
|
berriac
beçala, cien haztia elhiaren ezne chahu eta ezpiritualaz, hartçaz handi citaien[.] Emaztiac ere içan bite sousmis beren senarrer, amorecatic ere, balinbada çoumbait elhiari obeditcen eztenic, bere emazten bici hounac irabaz ditçan elhia gabe".
|
|
|
Joannategik orduko hainbat aldizkako argitalpenetan idatzi zuen, bereziki Baionako Lasserrerenean ere moldekatzen zen Fedeco propagacioneco urtecaria edo fedearen propagacioneco
|
berriac
urteca ematen dituena izenekoan," publication bimensuelle depuis septembre 1877, avecportraits, vues dessins et cartes lithographiees", eta frantsesez ateratzen zen Annales de lapropagation de la foi lanaren itzulpen egokipentzat har daitekeena; Maisonnave kalonjeak aitzinaturik eta Baionako kalonje ohorezkoa zen Larrouse abadeak jarraiturik, itzulpenak Larresoron irakasle zegoen Arnaud... Aipatu Bitiriñeko Arnaud Abbadiez() esan behar da Eskualduna aldizkarian
|
|
|
aipatu estreinakoa, Auñamendi argitaldariaren eskutik atera zena, Hordago Lur etxeak 1979.ean eginiko faksimilea, eta berrikiago Euskal Editoreen Elkarteak akuilaturik Altunak eta abarrek apailaturikoa. Edozein modutan ere Hiribarrenek bazituen izkiriatu bestelakoak hain ezagunak egun gertatzen ez diratekeenak, eta bereziki, argitara ilki gabeko eskuidazkiez gainera euskal gramatika, errefrau bilduma, inperioaren historia, Birjinaren bizitza, hainbat prediku, Iruñeko festei buruzko lana, eta abar, segituan ekarriko ditugun Montebideoko
|
berriac
nahiz Eskaraz eguia. Lehen eta behin bihoa ezeren aurretik Hiribarreni berari buruzko hainbat berri abiapuntugarri.
|
|
|
Montebideoco
|
berriac
. Ut omnes lucrfacerent:
|
|
2017
|
|
|
Gure Izarra: Euscalerrico
|
berriac
astean bein (Paris, 1888)
|
|
|
" Erri ontaco Ayuntamentuac formatu ditu ordenanza
|
berriac
eta izandu dira aprobatuac Naparroco Gobernadoreac illabete onen amabostean eta dira modu onetan.
|
|
2018
|
|
|
1882 Marseillan içan den assassinamendu baten gainian cantu
|
berriac
[18].
|
|
|
1882 Cantu
|
berriac
hamalau briganten eta hamaçaspi assassinamenduen gainian emanac [19].
|
|
|
1888 Cantu
|
berriac
1888an emanac. Crima lazgarria! [21].
|
|
|
1889 Doga buru picatçailiaren cantu
|
berriac
[25]
|
|
2021
|
|
|
Aldizkari horretan ere egiten dio bertsoari tartetxo bat Atharratzekoak. Bigarren zenbakiaren (1848/VII/25) hirugarren orrialdean," Franciaco
|
berriac
" izeneko testuan eztabaidan ari da herrialdeak bizi duen gosetearen inguruan.
|
|
|
Fedearen Propagacioneco urtecaria= Fedearen Propagacioneco urtecaria, edo Fedearen Propagacioneco
|
berriac
urteca ematen dituena, bi ilhabeteric agertzen dena. ().
|
|
2023
|
|
|
Eta aldizkari horretan ere egin zitzaion bertsoari tartetxo bat. Bigarren zenbakiaren (1848/VII/25) hirugarren orrialdean, Franciaco
|
berriac
izeneko testuan eztabaidan ari da Atharratzekoa herrialdeak bizi duen gosetearen inguruan. Apaiz batek beste argitalpen batean esandakoei erantzuten die, bertso batekin bukatuz:
|
|
|
«Oihenarten Oten gastaroa neurthizetan poema liburuaren ale ezezagun bat han zegoela ikusi nuen, eta, honenbestez, ongi ez katalogatutako besterik ba ote zen begiratu nuen. Eta hantxe, Cobla berriae (Vers basques) ikusi nuen, akats eta guzti, alegia,
|
berriac
ordez, berriae». Ez zen ez datarik, ez lekurik, ez autorerik ageri.
|