|
2000
|
|
|
Danek seguruenik Tom isilarazteko piztuko zuen irratia, eta seguruenik orain bai eta gero ere bai Clinton eta Lewinskyren izenak en  tzutearen poderioz, niri gogoa Gasteizera, Dabidengana joan zait. Une horretan furgoneta denboraren makina bilakatu izan balitzait bezala,
|
berez
berez oroitzen hasi naiz: gure harreman hasierako Dabid kasik nerabe eta jeloskorraz oroitu naiz, bihotzean min senti  tzen zuena berarekin baino lehenago birritan oheratu nintzelako beste mutil batekin nahiz eta bera ere bi neskarekin ibilia izan; geroko Dabid jostarinaz oroitu naiz, elkarrekin bizitzen jartzea amestu, eta hori lortzearren edozein lan egiteko prest zegoena; azken aldiko Dabid arduratsuaz ere oroitu naiz, oharkabean niregandik urrundu, eta beste neska baten kilika bilatu duena.
|
|
2002
|
|
|
Beronek esan dagiala ganeratu eban harek,
|
berez
berez eta tolesbaga.
|
|
|
Han joan zan bizikleta dendariagana. Amari erdi ezpanartean adierazo eutsan, gero honek
|
berez
berez aitari jakinerazo egion txirringa kontu hori. Ez jakinerazo behar.
|
|
2003
|
|
|
ez zareala zu alperren lagun ona! Gauzak
|
berez
berez eta neke handi barik ikasi nahi izaten ditu ikasle alperrak, eta zuk holakoei erruki gitxi: zeugandik dakizu, inok baino hobeto, hizkuntza baten ondasun harrigarriak ikasgureak zenbat eta zelako ahalegin, neke, irakurketa ta azterlan eskatzen dituan.
|
|
|
Hortik sortzen da benetako fedea, Jaungoikoaren Amaren bikaintasuna ezagututera gakarzana. b) Bigarren bidea: honan ezagutu ezkero,
|
berez
berez sortuko dira gugan, alde batetik, gure Amaganako maitasun sutsua, eta, bestetik, Beronen antz antzeko izateko guraria. Izan be, non aurkitu ete geinke eredu hobeagorik, espilu garbiagorik, bideerakusle zuzenagorik Berau baino?
|
|
|
Begi zoliaz ikusi eban hak, hizkuntza lantzeko biderik leun eta atseginena euskal literatura testurik bikainenak irakurri eta aztertzea dala. Euskalduna danak, bere berbetatik hurreko ipuin, kontaera, dialogo edo dana dalako testuren bategaz hasi ezkero,
|
berez
berez eta ia igarri be barik ikasten dauela. Euskal poesia be, kantuaz eta erritmoaz lagundurik ikasi ezkero, askoz be sarkorragoa dala.
|
|
|
Gero den dena kontatuko zion eta lagunak, bere benetako lagun bakarrak, ulertuko zuen, beti egiten zuen bezala. Agian ondo letorkioke hurrengo orduak Karmeleri lotuago igarotzea, beste kontuarekin
|
berez
berez ahazteko. Bai, lagunak ondoan behar zuen, eta berak ere bai hura; Karmelek haurdun ez zegoela jakin zuen artean egon ziren bezala, guztiz bat eginda.
|
|
2005
|
|
|
Ia igarri barik,
|
berez
berez, konpas berean ekin eutsien, bata bestearen ondoan lehenengo, imanak erakarritako burdinezko bihotzen antzera gerotxoago, alkar ferekatzerakoan sendotasunean baina atsegin hotsa ateraten ebelarik. Denpora bera be gelditu egiten zala emoten eban, aire geldi hartan euron bion melodia soilik entzuten zala.
|
|
|
Kanpoko argitasunak erakarri aurretik eukan jarrera berberera egokitu zan Emilia bere kobazulo antzerako gelan,,
|
berez
berez, kirikinoa ezer nabaritu orduko kiribilatzen dan modura, ordutik aurrera denpora barriro zelan pasauko zan ikusteko jarrera sor nagitsu ezagunean.
|
|
|
Lerro arteko mezuak inotson modura, jesarri eta lasaitu egin zan, eskutitzari eskuetan eusten eutsala. Lasaitzeaz batera aspaldiko partez loa bere inguruan ebilela igarri eban, begiak
|
berez
berez ixtera behartzen ebala, betazalak berunezkoak eta era berean luma lakoxeak balira moduan. Loarinean bere begi aurre aurrean ikusi ebazan eskutitzaren hizkiak eta hainbat izenbururi edukina emon eutsen bere eskuz idatzitako hizkiak, berbak, esaldiak, danak batera ikusi ebazan ikusi be, eta halako baten konturatu zan, bai, hizki guztiek esku berak idatzitakoak emoten ebela, ezaugarri berberak eukiezela, batzuk eta besteak nork idatzi ezin bereiztu eitekeala.
|
|
|
Horrezaz gainera, beste aldizkari batzuk ere sortu eta bizi izan dira, kate luze eta iraunkorra osatzen zela. Aldizkariok
|
berez
berez bete dute eskolak bete ez duen zeregina jende euskalduna bere hizkuntzan eskolatzeko: aldizkariok euskaldunen etxe ia guztietara sartu dira eta kulturbide guztiz baliotsua gertatu hizkuntzaren sostengurako.
|
|
|
19 Ez da itsasoraino heltzen, basamortuan
|
berez
berez galtzen da. Zazpiehun kilometrotan zehar eragin nabaria du mendietatik harantzagoko lur idorretan.
|
|
2007
|
|
|
kontzeptuz ugaritu eta zehaztasunetan irabazi. Eragin hau
|
berez
berez, erresistentzia barik gertatu zen. Ondoriotzat eman daiteke, beraz, latinaren bidez aberastu egin zela euskara.
|
|
|
Hasi egingo naiz orduan, nahiz eta nondik abiatu erabakitzea ez zaidan batere erraza egiten ordu hauetan. Onena izango da batere garrantzirik ez ematea esan beharrekoari eta sor dadila
|
berez
berez hitz uholdea edo ur hari mehea, auskalo zer eta batek jakin nola. Ez zaizu iruditzen, mon ami?
|
|
2008
|
|
|
Horrenbestez, orain Milloitik mundura izenaz argitaratu dan liburua, artean ahozko literatura izana da hainbeste hamarkadatan. Seguru asko, etorkizunean be ahoz ahoko bidea gertauko jako ibilkorren, idazlumak idazluma mihinari
|
berez
berez egokitzen jakon estiloko liburua da-eta.
|
|
|
Errekreo orduetan geure kontura ibilten ginan. Orduan euskeraz
|
berez
berez: Kurika eta atzenga olgetan ginan; neskak txintxirrikan eta txikotean saltoka be bai.
|
|
|
2 Lidergo faktoreak berrikuntzaren atala sustatu behar du, horretarako proiektu talde handi nahiz txikiak eratuz eta, oro har, berrikuntzan arituko diren taldeak
|
berez
berez eta libreki sortuko diren giroa bultzatuz.
|
|
|
15 Autoantolaketaz mintzo gara jendeak,
|
berez
berez eta borondatez, taldeak edo koalizioak sortzen dituenean arazo bati edo ustekabeko gertaera bati aurre egiteko, ideia edo helburu batekin. Talde edo koalizio horiek berezkoa dute aldakor, mugikor eta elastikoak izatea, baita ingurumari konplexuetara egokitzeko malguak izatea ere.
|
|
|
maitasuna eman behar zaio, tarteka lore eder batzuk oparitu, gozo gozo tratatu behar da. Ez dela
|
berez
berez etortzen, alegia. Ez zorte ona, eta ez gola.
|
|
2009
|
|
|
Baserriko lanetan lagundu behar izaten zuen, behizain, itaurrean, ganaduaren bila, gehienetan astoaren bila. . Bideetako oinatzei begiratzen
|
berez
berez ikasi zuen. Aireko usainak hartzen ere bai.
|
|
|
–Ezin daiteke ibil une bakoitzean esankizunen adierazpide materialaren bila, hitz bakoitza sortu beharrez idaztaldi bakoitzean; jadanik erabakia behar luke hitzaren gorabehera hori(...). Hitzak
|
berez
berez irten behar lioke idazleari [hiztunari!]? (Ib.).
|
|
|
...egokiak bai haiek, une egokian esanak, Domingo muin muinean hunkitu zutenak!, ikusi besterik ez zegoen mutilak bere oinazearen gainean marraztu zuèn irri zabala; Ada bere arreba zen, baina arreba bat baino gehiago maite zuen, aspaldi nabaritu zuen hura Domingok; orduan, baina, egoera ere halakoa zelako edo, zenbat maite zuen esateko beharra nagusitu zitzaion, ez behar halabeharrezko baten moduan,
|
berez
berez zetorkiòn sentimendu baten moduan baizik:
|
|
|
Neurri batean, Jim Hasen ek arrakasta handiegia izan zuen. Maila handiko adierazpen haiek ia amatatu egin zuten klima aldaketa motelera
|
berez
berez egingo ginela ziotenen oihua.
|
|
|
Hustu burua eta lasaitu gorputza. Hortik aurrera,
|
berez
berez egingo duzu-eta. Begira niri.
|
|
|
Goiritar Sabin andijak marrazturiko bidetik jarraituko dogu euzko abertzaliak geure elia lantzen, eta
|
berez
berez,. Academia, barik, batu gara danok[?].
|
|
|
Eta geldikako jokaldiak? Futbolean gauzak ez dira
|
berez
berez gertatzen, eta ez da kasualitatea jokaldi mota horietan gol asko jasotzea. Izango du azalpenen bat, baina kontatu zaleei.
|
|
|
...egokiak bai haiek, une egokian esanak, Domingo muin muinean hunkitu zutenak!, ikusi besterik ez zegoen mutilak bere oinazearen gainean marraztu zuèn irri zabala; Ada bere arreba zen, baina arreba bat baino gehiago maite zuen, aspaldi nabaritu zuen hura Domingok; orduan, baina, egoera ere halakoa zelako edo, zenbat maite zuen esateko beharra nagusitu zitzaion, ez behar halabeharrezko baten moduan,
|
berez
berez zetorkiòn sentimendu baten moduan baizik:
|
|
|
" Ordura arte Salgari, London eta Kipling baino irakurri gabea izanik, kolpetik, irakurle amorratu bilakatu zen; dena irensten eta gogoratzen zuen, eta bere baitaratzen zuen guztia ordenatzen zen,
|
berez
berez, bizi sistema batean; horrez gainera, ikasteari ekin zion, eta haren batez besteko nota aprobatu juxtutik oso bikainera igo zen" (Primo Levi, Sistema periodikoa).
|
|
2010
|
|
|
Ados nago Jacintogaz: Karmele Jaiok istorio nahiko arrunta kontatu digu Musika airean eleberri samurrean, baina ondu duen errelatoak
|
berez
berez eroaten zaitu, gustuko irakurketa eskainiz hasieratik bertatik amaiera arte.
|
|
|
emakumeena, dantza taldea eta antzerkia. Azken sail honetan sartuko zen Zubikarai gaztea eta horrek
|
berez
berez markatuko zion geroko ibilbidea.
|
|
|
Nire bizitzako ibilbidean eragin handia izan duten hainbat balio ere jaso nituen bertan; auzolanean edo talde lanean jarduten, trukean ezer eskatu gabe beharrizanean denari laguntzen, ingurua eta natura maitatzen, luzaroan isilean egoten, pertsona nagusiei begirunea izaten, uzta oparo jasotzeko eskuzabalez ereiten, ondasunak tentuz eta neurriz erabiltzen, eta beste hainbat gauza eder. kristau bizitza ere bertan jaso nuen, etxean, elizan eta auzoan. Esan dudan moduan,
|
berez
berez?.
|
|
|
Hasieran adierazi dugunez, historia hau, orain dela bost urte gaztelaniaz argitaratu zen estudio zabalago baten laburpena da, Julen Urkizak egina. Orain aipatzen ari garen gai honek haren ikerlan zabal eta bikaina lau liburukitan gogoratzera garamatza
|
berez
berez. Reimplantación del Carmelo Teresiano masculino en España.
|
|
|
Euskara berez da desegokia zibilizaziozko kontzeptuak adierazi eta azaltzeko, eta, esan bezala, kondenatuta dago epe laburrean suntsitzera. Hau da, euskararen desagerpena era natural batez etorri beharrekoa bada,
|
berez
berez, darwinismo linguistiko horrek ikusarazi bezala, orduan zergatik ez utzi prozesu natural hori berez gerta dadin. Gainera, suntsitu beharrean, beharbada, euskara aglutinatzaile izatetik flexibo izatera igaroko litzateke, eta bizirik iraun izan ere, euskarak dokumentaturiko aldaketa drastikoak pairatu ditu azken mendeotan, eta, egungo aditu batzuen beldurrak betetzekotan, behin eta ergatiboaren k hori galduta, hizkuntza preindoeuropar moldakaitza izatetik mintzaira indoeuropar peto petoa izatera pasatuko litzateke.
|
|
2011
|
|
|
Pedro Razkinek eskola mordoa emoten ebazan. Ez ekian euskera eta erdaldunagaz ezkonduta egon arren, badakit bere alabek Markinako euskerea
|
berez
berez egiten dabela.
|
|
|
Irakurrita baneukan, baina entzun orduantxe entzun neban lehenengoz ekandu berba hori. Guk liburuetatik bakarrik dakiguzan zenbat berba eta esaera erabilten dituen,
|
berez
berez, gure zaharrek! Zer galdu dogun!
|
|
|
Sarri askotan
|
berez
berez sendatzen da, baina badira zenbait sendabide ere, ezpainari itxura hobea ematen laguntzen dutenak eta osatze prozesua zertxobait azkartzen dutenak.
|
|
|
–Ez dakit, jauna. Esaldiak ahora etorri zaizkigu,
|
berez
berez, nonbait idatziak egonen balira bezala, airean balebiltza bezala hegan, ez dakit nola azaldu?
|
|
|
Nik uste dut, jakintsu handiari eskutik heldurik, itxaron egin genukeela, denborari aurrea hartu gabe. Itxaron, eta gauzak
|
berez
berez itzuliko dira bere onera.
|
|
|
Ez geratu ahalegindu gabe! Batzuetan gauzak
|
berez
berez etortzen dira, hala behar dutelako. Begiratu Kandidori eta niri!
|
|
|
Lan honen izenburua
|
berez
berez etorri zait gogora. Izan ere, Lino Akesolok euskal literaturan askotariko emaitza utzi badigu ere, oro har haren izena aipatzean burura datorkiguna horixe da:
|
|
2012
|
|
|
Ezinezkoa da, ez? baina dena kasualitatea izatea ere ez da probablea, kointzidentzia gehiegi dago morroi hori
|
berez
berez Norman Bates bat bilakatzeko. Bitik bat:
|
|
|
Ekanduak garabiltz. Galtzerdigiñan diarduan emakumak
|
berez
berez diardu, ez orratzik ez aririk begiratu barik. Lugiñak jorratzerakoan atxurra darabil bakar bakarrik eta begiak?
|
|
|
Bera ere olerkigintzan erraz ari delako ustea izan dezakegu. Arnasa hartzea bezala,
|
berez
berez datorkiola inspirazioa eta horren ondorioz, unean unean, adierazpen eta hitz egokiak. Gorago aipatu dugun argazkilariaren antzera, ikuspegiaren ederrak bihotzondoa ukitu orduko, haiek olerkitan adieraziz doala.
|
|
|
Zehazki, barrea da emozio orotan kutsakorrena: norbaiten barrea aditu orduko denok egiten dugu irribarre edo algara, modu automatikoan,
|
berez
berez hedatzen den kate erreakzio bat abiaraziz eta halako «bahiketa emozional» moduko bat sorraraziz (barreak nagusiki gure nahiaz kanpoko edo oharkabeko zirkuitu neuronal konplexuetan baitu egoitza). Zientzialarien esanetan, horrek lotura izan dezake, agian, barreak gizakiaren eboluzioan zehar bete izan duen eginkizunarekin; barreak hitzik gabeko mezu lagunkoi eta lasaigarriak, etsaitasun gabeak, bidaltzen ditu, batasuna eta ituna erraztuz.
|
|
2013
|
|
|
Umeek ikasi arte, hainbat berba hotsitzen bitartez adierazten jakez, bai gaur egun be. Hiztegi berezi bat da, oso adierazgarria, gero
|
berez
berez handitzen joan ahala, helduen berbakaz ordezkatzen dabena. Hona batzuk:
|
|
|
Kontzientzia horrek ironia eta parodiara eraman zuen
|
berez
berez, 15 urterekin idatzitako Love and Freindship obran era txinpartatsuan ageri dena. Nobelatxo honetako umorea ulertzeko, gogora ekarri behar dugu XVIII. mendearen alde ezagun eta aldarrikatuenaren ondoan (hau da, erregulartasuna, simetria eta segurtasuna maite zituen aldearen ondoan), bazela beste alde bat, hori bezain indartsua baina ez hain ezaguna, alegia:
|
|
|
Janeren aurpegi maitagarriak gizonaren usteak sendotu zituen, bai eta tinkotu ere alaba nagusi batek izan behar dituen ezaugarrien gainean zeuzkan iritzirik zorrotzenak; eta Jane izan zen, horrenbestez, aurreneko gaueko aukera garbia. Biharamunak, haatik, aldaketak ekarri zituen; izanez ere, Collins jaunak eta Bennet andereak gosaldu aurretik ordu laurden batez izandako tête à tête batean, zein gizonaren etxebizitzatik hasi, eta,
|
berez
berez, haren usteen aitorpenera igaro baitzen?, lehengusuak Longbournen bere etxerako ugazaba anderea aurkitzeko esperantza zuela jakinarazi zion Bennet andereari, eta emakumeak, oso irribarre goxoen artean Collinsen asmoei, oro har, haria ematearekin batera, gizonak begiz jota zeukan hura, Jane hain justu, aukeratu ezinari buruzko abisua eman zion.
|
|
|
Collins jaunak Janeren ordez Elizabeth jartzea besterik ez zuen egin behar, eta berehala egin zuen, egin ere, Bennet anderea sutondoko sua bizkortzen zebilenean, hain zuzen. Elizabethek, hala adinez nola ederrez Janeren hurrengo izanik,
|
berez
berez hartu zuen ahizpa nagusiaren lekua.
|
|
|
Ikusi eta batera, Elizabethek atzera egin zuen
|
berez
berez; baina, gizona hurreratzen zitzaiola ikustean, berriro gelditu zen eta lotsaz gainezka jaso zituen Darcyren adeiak. Gizonaren itxura bera eta galerian aztertu berria zuten koadroarekiko antzekotasuna nahikoa izan ez balira izeko osabei hura Darcy jauna zela ziurtatzeko, lorazainak bere nagusia begiestean erakutsi zuen harridurak istantean adieraziko zien.
|
|
|
Bingley ikustearekin batera, Elizabethen gogoa ahizparengana hegaldatu zen
|
berez
berez; eta, o!, zein gartsu desiratu zuen Bingleyren gogoa bide horretantxe ote zihoan jakitea. Batzuetan Bingleyk aurrekoetan baino gutxiago hitz egiten zuela iruditzen zitzaion, eta behin edo birritan berari begiratzean gizona beste inoren antza bilatzen zebilela pentsatuz eman zion poza bere buruari.
|
|
|
Berak hain lan gutxi egin behar izatea ere ustekabea izan zen, oso ondo etorria gainera; izan ere, une horretan bere gogo nagusia arazo horretan ahalik eta ardura gutxien izatea zen. Alabaren bila ibiltzean hartutako lehen amorrualdiak pasatuta, bere ohiko sorgortasunera itzulia zen
|
berez
berez. Berehala igorri zuen gutuna; zeren, zereginak bere gain hartzeko gizon nagia izan arren, behin ardurak hartuta, oso azkar ibiltzen zen beroriek gauzatzeko.
|
|
|
Zer edo zer azpimarratzekotan, hizkuntzaren erabilera zehatz gozatsua gogoratuko nuke. Idazleak hitzekin jolastu egiten du, baina beti ematen die lotura egokia,
|
berez
berez irakurtzen joan ahal izateko.
|
|
|
Gorago ikusi dugunez, hitzaurrean ez du agertzen konfiantza handirik bere buruagan. Gero, hasierako duda mudak alde batera utzirik, erraztasun handiaz idatziko du, aurrez berariazko eskemarik egin gabe
|
berez
berez irteten zaiola dirudi. Hala ere, laugarren egoitzetara arte ia arnasa batean idatzi ondoren, barne esperientzien hotzikarak harturik, Espiritu Santuaren laguntza eskatzen du.
|
|
2014
|
|
|
Herrietara joango da; ume euskaldunengana. Honeei euskara darie
|
berez
berez, baina euren hizkuntzan eskolatu barik dagoz. Kili kilik irakatsiko deutse euskaraz irakurtzen eta idazten.
|
|
|
Umeen gogoa zein dan ondo begiratzen dau; zerk erakarten dituan hareek. Ez dago luzaro aztertu beharrik,
|
berez
berez agertzen dabe. Mundu zabaleko komikiak oso atsegin dituela ohartu da.
|
|
|
Teresaren idazteko eraz, eta idaztean duen jarreraz iritzi bat nagusitu dela esan dezakegu. Berak dioenagatik, esana egitearren idazten zuela soilik, estilo egokiz eta fintasunez idaztean gogoa jarri gabe;
|
berez
berez, erraz, hitz egiten zuen bezala idazten zuela. Halako iritzia indartzen Ramon Menéndez Pidalek asko lagundu zuela dirudi.
|
|
2015
|
|
|
–Alde egin aurretik aurpegia garbitu, eta eskuetako odola, esan dit nire ile sastrakatsua igurtzi bitartean?. Besoetako markak, ongi bidean,
|
berez
berez kenduko zaizkizu. Benetan, ezin dut ulertu nork egin ahal izan dizun horrelakorik?
|
|
|
Espaloian, bai, baina atezainkotearen ikusmiratik urrun samar badaezpada ere. Eta dena
|
berez
berez gertatu da.
|
|
|
Lehen aldia da elkarri eskua ematen diotela. Eskutik hartuta egin dituzte metro batzuk, baina
|
berez
berez lasaitu dira atzamarrak. Izerditan du eskubarrua Martiñak.
|
|
|
Teresak idatziak ez dira aurrez eginiko plangintza baten araberakoak. Alderantziz,
|
berez
berez eta bihotzaren gainezkaldietan haren arimari zerizkionak dira. Horren eraginez, berezkoa da hamazazpi bihotz oihu horiek bizikien sentitzen zituen gai espiritualei bide ematea:
|
|
|
Hitzaurrean ez du agertzen konfiantza handirik bere buruagan. Gero, hasierako duda mudak alde batera utzirik, erraztasun handiaz idatziko du, aurrez berariazko eskemarik egin gabe
|
berez
berez irteten zaiola dirudi. Hala ere, laugarren egoitzetara arte ia arnasa batean idatzi ondoren, barne esperientzien hotzikarak harturik, Espiritu Santuaren laguntza eskatzen du.
|
|
|
Hau da Teresak gogoetazko otoitzaz ematen duen definizio ospetsua. Horren oihartzun antzera da ondorengo zenbakian
|
berez
berez irteten zaion oihua: –Oi zein adiskide ona zaren!?
|
|
|
Izan ere, gero nahiko zen nire malezia txarrerako, eta horrekin batera neskameak izatea, gaitz guztirako laguntza ona aurkitzen bainuen haiengan; haietako norbaitek onerako aholku eman balit, agian probetxu egingo zidakeen; baina itsutu egiten zituen interesak, ni zalekeriak itsutzen ninduen bezala. Egia da gaitz handira makurtua ez nintzela, gauza lizunak
|
berez
berez gorrotatzen nituelako, solasaldi atseginen denbora pasako gauzetara baizik, hala ere okasioan jarria izanez gero, arriskua bertan zen, eta hartan jartzen nituen aita eta senideak ere.
|
|
|
Teresaren idazteko eraz, eta idaztean duen jarreraz iritzi bat nagusitu dela esan dezakegu. Berak dioenagatik, esana egitearren idazten zuela soilik, estilo egokiz eta fintasunez idaztean gogoa jarri gabe;
|
berez
berez, erraz, hitz egiten zuen bezala idazten zuela. Halako iritzia indartzen Ramon Menéndez Pidalek asko lagundu zuela dirudi.
|
|
|
Prosaz idazten zuenean bezala, Teresak ez du kezka akademikorik. Erraz eta
|
berez
berez idazten du, berak ongi ezagutzen duen eta jainkozko airea ematen dion herri lirikaren estilo hoberenean. Haren olerkien gaiak askotarikoak dira:
|
|
2016
|
|
|
Baina, hartarako ikasketa berezirik gabe, bere burua jantziz joan zen autodidakta zela bai garbi esan dezakegu, landan
|
berez
berez ernetzen den lore usaintsua bezalakoa. Bai, izan zuen gaztetan norabide horretan jarriko zuenik edota hasierako txingar ezbaiko hari haize eman eta pizten lagunduko zionik.
|
|
|
Hedabideen zurrunbiloan
|
berez
berez eta nahi gabe murgildua eta astindua izan ondoren, neure onera etorri naizela dirudi. Orain, gertatu dena, neure bakardadetik eta ikuspegitik, geure geurea dugun Karmel-i kontatzen ari naiz.
|
|
2017
|
|
|
Hau ez da Zu zara orain txoria (Elkar, 2011) eta Hodeiak zapatetan (Susa, 2014) bezain freskoa, ez da hain borobila. Haietan erreka bezala zioan irakurketa,
|
berez
berez. Honako lan hau behartuagoa iruditu zait, energia xahutze bat.
|
|
|
Bebe ondo ari da, eta Inuirekin alderatuta, gauzak ateratzen ari zaizkio, baina ez da asko azaltzen partidan zehar.Hegalak aipatuta, Capak ez jokatzeak indarra kendu dizue erasoan. Galdu egin dugu gorako joera hori, baina Arbillak ere badauzka gauza onak. Hasieran, asko azaltzen zen erasoan, baina gero,
|
berez
berez joan da atzerago geratzen. Eskatzen diot gora igotzeko lasai.
|
|
|
Aurretik ezin asmatu hori da Kafka baten jeinua Prozesuan n eta Gaztelua n deskribatzen saiatzen dena: nolabait ere, K. k eta lur neurtzaileak egiten duten guztia
|
berez
beraiei dagokie eta, munduan eragiten duten heinean, emaitzak bat datoz erabat beraien aurreikuspenekin: ekintza osoak dira.
|
|
2018
|
|
|
Galdera
|
berez
berez sortzen da: orain artekoa hankaz gora ipini aurretik, zergatik ez dira neurri horiek guztiak orain hartzen?
|
|
|
Basilio itinka pitinka zihoazen hain gustuko zuen kantaren letrak irratian entzunez, irristan bezala,
|
berez
berez, naturaltasunez bere buruan.
|
|
|
Desio sutsuarekin so emakumeari, hankabitarteko multzoa ondo kokatzen saiatzen zen, ez zuen zirudienez zurezkoa bere trastea; medikua izan arren, hezur mamizkoa zela atera zuen konklusioa Elbak, bere kontu jardunarekin jarraitu zuen. Ez zegoelako pentsamenduari loturik atxikirik ez dagoen sentimendurik jakitun handi baten erakustaldi argibideak ematen zizkion, pentsamendua kontrolatuz gero, pentsamenduari eusten jakinez gero, sentimendu kaltegarriak
|
berez
berez hautsiko zirela; beraz, sufrimendua beheratzeko, azaldu berri zion idean finkatu zuela pentsamendua azpimarratu zion, hortxe zegoela bizibide egokiaren ardatza.
|
|
|
" Beste guztia, kontizu,
|
berez
berez ahaztuko da; dena hiltzen da pentsatzen zuen, azken baten ezer ez da gelditzen munduan, dena bukatzen da norberarekin, uzten den norbere atzekoa izan ezik. Pixka pixkanaka den dena ahazten da.
|
|
|
Gainerakoa
|
berez
berez etortzen da: adineko pertsonak ikusten duenean ondoan norbait duela eta seguru sentitzen denean, atzean uzten du bakardadea, eta ez hori bakarrik:
|
|
|
Lasaitu naiz, baina bai amorratu ere. Apur bat gehiago eutsi banio isilik,
|
berez
berez egokituko nintzen. Pentsaketak laster ezabatu dira, kanpora irteteko abisatu dutenean.
|
|
|
Edo 1818raino joatea ze, urte hartan idatzi zituen Bizenta Mogelek gure lehen emakume idazleak “Gabon kantak” Bilboko elizetan urterik urte abestu ohi zirenak. Edo, gura baduzue,
|
berez
berez itzul naiteke 1718ra Sarako Etxeberri medikuak “Lau Urduri Gomendiozko karta” argitaratu zuen urtera, zeren egilea bizi zela inprimatutako idazlan bakarra izan baitzen, hartan ere, Baionan.
|
|
|
Mauka eta pagotxa galanta, ezer eskatu gabe edozer zuritzen dizuna. Eta zer ote da batua ez bezala
|
berez
berez erabiltzen omen den hizkera hori. Bada, uste baino gehiagotan, esentzialismo bitxi baten tresna, euskaltasun osoaren kontrako harri bat, euskalkien izenean jaurtikia eta, formalki, tokiko hizkeratzat pasatu nahi izaten den nahas mahas bat.
|
|
|
Martak uste zuen bi pertsona elkarrekin bizi direnean hurbil egote hutsak hurbiltzen zituela biak,
|
berez
berez. Ez dela ezer egin behar.
|
|
2019
|
|
|
Gerora maiz gogoratu izan dudana eta oroitzapenen ganbaran betiko itsatsirik geratu zitzaidana. Handik aurrerakoa
|
berez
berez etorri zen: Balendin Enbeita, Mugartegi, Azpillaga, Lopategi… bertso saioak batean eta bestean… Baina horretara heldu aurretik, bertsoari atxikitzen lagundu zidan benetako altxorra etxean bertan aurkitu nuen.
|
|
|
Esaterako, zaila da ebazten gustuz edo defentsako erreakzioz janzten den askotan modu maskulinoan. Segurki,
|
berez
berez eginiko hautu bat da askorentzat. Ezerk ez du gutxiago naturaletik, emakume janzteak baino; dudarik gabe, arropa maskulinoa ere artifiziala da, baina erosoagoa eta soilagoa ere bai, ekiten uzteko pentsatua baitago, ez ekina trabatzeko; George Sand, Isabelle Eberhardt gizon jantzietan ibiltzen ziren; Thyde Monnierrek, bere azken liburuan, aditzera ematen du nahiago dituela galtzak; emakume aktibo orok gogoko ditu takoi apalak, oihal sendoak.
|
|
|
Dirudienez,, gizontasunezko protestarik? gabe,
|
berez
berez erabat, gizasemetzat eduki zuen beti bere burua, eman zioten heziketari eta bere organismoaren taxuari esker; bistan denez, eragin erabakigarria izan zuen aitarekin bidaiatzen ibili izanak, haren bizimodu berean; hain irmoa zen Sandorren gizontasuna, non ez baitzuen inolako anbibalentziarik agertzen emakumeekin: gizon batek bezalaxe maite zituen, haienganako konpromisorik sentitu gabe; modu erabat menderatzaile eta aktiboan maite zituen, erreziprozitaterik onartu gabe.
|
|
|
euskal herritarrek zaharberritu beharra zeukaten, bizimolde berriekin bat ez zetozen tradizioetan eta ameskerietan errotuegi jarraitzen zuten, ez ziren jabetzen âedo ez zuten jabetu nahiâ lehenaldia igaroa zutela. " Euskara ez da gure gizaldiaren erakunde demokratikoei dagokien hizkuntza, ezta hizkuntza literarioa ere, eta
|
berez
berez hiltzen utzi behar zaio". Vinson jaunaren hitzek, August Schleicher linguistaren teorien ildotik, halako ukitu positibista zuten, halako ikuspegi determinista batetik sortuak ziren:
|
|
|
bizkaitarrentzat idazten dodalako eta bizkaitarrak ere bizkaieratik baturantz, batutik batuagorantz, euskera osora eroan gura ditudalako. Gure euskeratik euskerara eroan nai ditut bizkaitarrak
|
berez
berez, errez errez, igarri barik. Derrigorrean, nai ta nai ez, izkera ta idazkera aldatzea eziña da.
|
|
2020
|
|
|
Nik, adibidez, asko eskertzen dut. Hala ere, ez dakit oso zuzena ote den
|
berez
beraien eremua ez den zerbaitetan halako arduraren zama beraien bizkarrean uztea; eta kobratu gabe, nola ez. Eskaintzen dizkiguten kantu, liburu, film edo dena delakoak nahikoa ez, eta gainera, etxeko egongelan ere izan behar ditugu, gu entretenitzen.
|
|
|
Ezin sinpleagoa, baina bizitza bezain konplikatua, finean. Marieri iruditzen zaio zaharrak
|
berez
berez egiten dituela gauzak, tradizioz edo. Egin beharrekoetan pentsatu gabe, baina aldi berean egin beharraren beharraz jakitun.
|
|
|
Se tiene asà la oportunidad de abrir nuestra identidad afectiva y salir de ella, dirigiéndonos a la de otras personas". Kantua
|
berez
berez da sorkuntza bikaina emozioen bidezko komunikazio kolektiborako; eta halaxe adierazi zion, aipatu dugun bezala, Letek Gartziari Egunkariako elkarrizketan. Afektibitatea eta hunkidura estetikoa; beti ere, helburu bat gogoan:
|
|
|
Elementuok, bakardadeak, etsipenak, iragan gozoaren gogorapen zamatsuak, sorterriarekiko haserreak?
|
berez
berez daramate gure irakurketa aurrera: Danteren figuran ari da Lete bere egoera propioa proiektatzen.
|
|
|
“Ez dago sukalderik? ”, berriz honek, “eta nola egiten duzu? ”. “Behean gurasoak bizi dira”, solairu hau
|
berez
beraien etxeko ganbara da. Akabo.
|
|
2021
|
|
|
Euskal literaturari ere oso begirada periferikotik begiratu izan diodala uste dut. Asko gustatzen zait, disfrutatzen dut beste idazleekin, irakurleekin, Durangon... baina beti sentitu dudalako festa hori ez dela
|
berez
berez nirea, eta ni naizela gonbidatu dibertigarri eta ez puru purua.
|
|
|
holako zeozer. Baina berez...
|
berez
berez, ordena horren kontra nagoelarik, e?! â Hi lasai:
|
|
|
– Portaleko presidenteak ohar bat jarri zuen sarreran duela ez asko, joder; ixteko atea, nahi gabekorik ez aurkitzeko –presencias indeseables esan du, berez; baina pentsatu nahi dut,
|
berez
berez, indeseadas esan nahi izan duela– Ez da hainbesteko esfortzua, atea ixtea. Esan dizut lehen, zerbait gertatu behar da jendea espabilatzeko, be ti ber din.
|
|
2022
|
|
|
darrai, dagi, damai bezalakoak. Baina
|
berez
berez aldendu dira idazleen lumatik. Eta hiztunen ezpainetan egundo sekula ez dira ezagutu izan.
|
|
|
—Datorren
|
berez
berez denbora izenekin darabilgu, Iparraldean heldu den egiten den moduan. Denbora tarte luze samarra adierazten duten izenekin batez ere:
|
|
|
Izen adjektiboen segida hau, batzuetan
|
berez
berez dator, aditz partizipioa adjektibo modura erabilita: abiadura kontrolatua, gune zaindua, ibilaldi neurtua.
|
|
|
Gaztelaniaz" testear" aditza ere indarrean dabil. Euskaraz ez dugu orain dik testatu aditzik finkatu, baina
|
berez
berez etorriko da.
|
|
|
Berez gustatu egin behar litzaizkioke gaurkoa bezalako egunak, Rakel den modukoa izanda. Nabarmenkeria zalea da,
|
berez
berez urtzen zaio rimmela masailean behera.
|
|
2023
|
|
|
Kartzelan sartu zutela entzun zuen, Madrilera deserritu zutela ere bai, baina itzulia behar du, inondik ere, nekez irudikatzen baitu pareko gizona bezalako beste inor Kantauri isurialde osoan –eta ez gitarra eskuan kantuan ari delako bakarrik–: bizarpeak iradokitzen duen lepalde tinkoa, bisaia harmoniatsuko begirasun noblea, eta, batez ere, beso zuztar gihartsu horietakoak, gehienek bizi osoko eskulan gogorraren ondotik soilik forja ditzaketenak, zenbaitek –eta Bilintxek susmatzen du Iparragirre bigarren klase horretakoa dela–
|
berez
berez dakartzatenak. Kantua ez ezik, gorputz atal oro du egoki hornitua Urretxuko bardoak.
|
|
|
Hauek guztiak ditut hizpide, Martxelo eta Vicent: ...nkatzeko eta multipolartasunari bidea oztopatzeko; Europako Batasuna inolako garrantzirik gabeko eragile bat da orain, Ameriketako Estatu Batuen zerbitzuan jarduten duena; ekonomiak ez atzera eta ez aurrera segitzen du 2008ko krisitik, Michael Robertsek hain egoki Atzeraldi Handi izendatu zuen hartatik; eta konbultsio sozialak pizten ari dira aldirietan, baina baita globalizazio esaten zaion baina
|
berez
berez inperialismo esan litzaiokeen eufemismo horrek azpiratutako herrien eta pertsonen erdiguneetan ere.
|
|
|
Besterik esateko erabiltzen den arren, datuek zera erakusten dute, errealitate soziolinguistikoa ez dela egitate neutroa,
|
berez
berez sortua, baizik hamarkadetako politiken ondorioa, argudio gisa erabiltzen dena euskararen estatusa mugatzeko eta euskaldunen eskubideak oztopatzeko.
|