|
2001
|
|
|
Hik Hasi ko horretan ere halaxe aritu ginen, Lizardiren, Miranderen, Sarriren poemak eta prosa zatiak irakurtzen, komentatzen, interpretatzen. Hiru autore guztiz diferente, beren pentsaeran,
|
beren
testuinguruan, beren sorkuntza moldean. Literaturarekiko pasioaz eta talentuaz gain euskararen eta euskaldungoarenganako maitasuna izan liteke hirurek batera zeukaten ezaugarri bakarrenetakoa.
|
|
|
Zenbait ehorzketaren inguruan hilarri diskoidalak kontserbatzen ziren oraindik ere, lurperaketen burualdean egongo ziren?. Salbuespenezko egoera hori, hilarriak in situ topatzea, hots, bere testuinguru arkeologikoaren barnean?, ez da batere ohikoa, eta horien barnean zein
|
beren
testuingurutik kanpo topatutako beste hilarri askoren kronologiaezagutzeko balio du.
|
|
2002
|
|
|
Azken testuingurua, hilobiaren inguru hurbilena dugu, normalki industen ezdena, eta miaketa zuloak egin direnean emaitza urriak eman dituen eremua. Bainahor kultura materialik agertu ez arren (eta biltzen direnek
|
beren
testuingurua galduaizaten dute), espazio erlijioso bat izan zitekeela uste dugu, eta hiletetan, tumulurairitsi aurretik eta ondoren, erritualen atalen batzuk beteko zirela bertan.
|
|
2004
|
|
|
Wittgensteinen etika ez ezik, gure filosofoak Jainkoaz eta mistikaz idatzi zuen apurra ere hartu dut hizpide. Egia esan, haren testurik garrantzitsuenak ia soilik aipatzera mugatu naiz, irakurleak ezagut ditzan eta
|
beren
testuinguruan hausnar ahal ditzan. Wittgensteinen pentsamenduan eta bizitzan etikak eta erlijioak izan zuten pisua ikusita, bidezko bezain beharrezko iruditu zaigu Wittgensteinen dimentsio etiko eta mistikoaz mintzatzea, lehenengo Wittgensteinera funtsean mugatu bagara ere, arrazoi metodologiko eta praktikoengatik bereziki.
|
|
2005
|
|
|
Horiek existentzialismoaren galdera ohikoak dira eta hainbat kontakizun laburretan ahaleginduko da erantzuten, galdera erantzun dezakeen adibide edo ikuspegi baten bidez. Atal bakoitzeko kantakizunek mosaikoa eratzen dute, bakar batek ez du erantzuna eta denak,
|
beren
testuingurua kontuan hartuta, beharrezkoak izango dira gizaki zirriborratu horren definizio bat emateko. Erantzunak ez dira kategorikoak izango, hauek ere zirriborro eta partzialak izango dira, pasartetan agertzen diren Nikolas Alzolaren marrazkiak bezalakoak.
|
|
2006
|
|
|
[01.30.51] Denak zaharberritu, eta
|
beren
testuinguru
|
|
2008
|
|
|
Noski, elkar ulertzeko testuinguru bat behar dute gazteek,
|
beren
testuingurua.
|
|
|
Izen elkartu horiek
|
beren
testuinguruan ikusi ondoren, esan daiteke behin baino gehiagotan bi argumentuko aditzak ditugula(, gaia?/, jasailea, iza nik elkartuko buru ez den osagaiak hartzen duen argumentua).
|
|
2009
|
|
|
Arabieraz, txinatarrez, espainieraz, frantsesez, ingelesez, portugesez eta errusieraz egongo da, baina beste hizkuntza batzuetan ere izango ditu edukiak. Gai guztiak deskribapenekin batera aurkeztuko dira eta horietako batzuk bideoetan aurkeztuko dituzte liburuzain eta artxibozain espezializatuek, erabiltzaileek
|
beren
testuingurua kokatu ahal izan dezaten. Liburutegi digital berriak gordetzen dituen altxorren artean, honako hauek nabarmentzen dira:
|
|
2010
|
|
|
Gure dantza txarra da folkloriko delako, soila, beti ikusia. Euskal besta handietara, Herri Urrats eta holakoetara, joaldun eta maskarada zatiak ekarrarazten direlarik, praktikak banalizatzen eta folklorizatzen dira
|
beren
testuingurutik kanpo, esanahitik at erakutsiak dira. Denak ikusiak eta berrikusiak zaizkigu, baina sekulan ez begiratuak, behatuak sortu dituen kontzeptuaren barnean.
|
|
|
Berrikuntza soziala bultzatzen duen komunitate hacktibista auto eratuak dira horren parte. Internetek eta teknologiek ematen dizkieten aukerak erabiliz eta ekinez
|
beren
testuingurua hobetzeko gai diren komunitateak. Beren herriarentzat, auzoarentzat, lurraldearentzat edo munduarentzat interesgarriak diren ekimenak sustatzeko gai diren komunitateak.
|
|
2011
|
|
|
«Parekatu ezinak dira». Garoñako zentral nuklearra (Burgos, Espainia) eta berriki istripu larria izan duen Fukushimakoa (Japonia) tankera bereko zentralak badira ere,
|
beren
testuingurua aski ezberdina dela nabarmendu du Nafarroa Gobernuko Berrikuntza, Enpresa eta Enplegu kontseilari Jose Maria Roigek. Horregatik, baretu egin nahi izan ditu egunotan Garoñako zentrala ixteko eskatuz entzun diren ahots ugariak.
|
|
|
Baina oker gaude; izan ere, hizkuntzez gainera, beste elementu garrantzitsu bat dago: testuingurua. hizkuntzak beti daude testuinguru jakin batean; testuinguruak espezie jakin baten alde egingo du. hortaz, espezieen arteko lehia aztertzen dugunean, espezieak
|
beren
testuinguruan aztertu behar ditugu. esate baterako, azter dezagun hizkuntza berdintasunaren gaia katalunian eta euskal herrian, legelarien ikuspuntutik. hasteko, hizkuntza komunitate horien hizkuntza berdintasunak aztertzean, kontuan izan behar dugu hizkuntza komunitate horietako batek besteak baino hiztun gutxiago dituela. Bi hizkuntzak ez daude egoera berdinean. hori dela eta, egoera hori konpentsatuko duen testuingurua sortu behar dugu.
|
|
|
Errepresioak bulkaden sentsazio horietan ezin du jatorrizko bulkada ezagutu. Errepresioak bulkaden errepresentazio mingarriak ukitzen ditu; haurtzaroko zailtasun sexualekin erlazioa duten errepresentazioak
|
beren
testuinguru afektibotik bereizi egiten dira, isolamenduaren eta desplazamenduaren defentsa mekanismoak erabiliz. Erreprimituak diren zati batzuek zentsurari ihes egiten diotenean, jokaera obsesibo arinak agertzen dira:
|
|
|
Hala ere, loa galtzeak ez zuen eragin gizonek egunean kontsumitu zuten janari kantitatea. Lo falta gai konplexua da, medikazioarekin eta horretan eragina duten beste gai batzuekin; beraz, aurkikuntza berri horiek
|
beren
testuinguruan baloratu behar dira, dio Sanford Auerbach Boston Medical Centerreko Loaren Nahasteen Zentroko buruak. “Lo gabeziara egokitzen garela eta egokitzapen horietako batzuk, teorikoki, gizentasunari lagun diezaioketela frogatzen dute”, adierazi du Auerbach-ek, eta esan du ez dagoela argi nola loaldi kronikoak hormona mailen eragina duen.
|
|
2012
|
|
|
Manipulazio horren lehen arrastoa itzulitako testuen hautapenean datza: hainbat testu beren jatorrizko testuingurutik atera eta liburu bakar batean jartzean, hautsi egiten ditu jatorrizkoek
|
beren
testuinguruarekin zituzten loturak, eta beste testu batzuekin jartzen ditu harremanetan, ezinbestean lotura berriak eraikiz. Kasu askotan, gainera, jatorrizko testuak beren testuingurutik ateratzean, ez ditu beren osotasunean ateratzen, baizik eta interesatzen zaion zatia soilik hautatuz eta itzuliz.
|
|
|
hainbat testu beren jatorrizko testuingurutik atera eta liburu bakar batean jartzean, hautsi egiten ditu jatorrizkoek beren testuinguruarekin zituzten loturak, eta beste testu batzuekin jartzen ditu harremanetan, ezinbestean lotura berriak eraikiz. Kasu askotan, gainera, jatorrizko testuak
|
beren
testuingurutik ateratzean, ez ditu beren osotasunean ateratzen, baizik eta interesatzen zaion zatia soilik hautatuz eta itzuliz.
|
|
|
du, manipulazioaren eskola deituriko korrontearen defendatzaileekazaldu bezala. Sarrionandia ere, jatorrizko testuak
|
beren
testuinguruetatik atera eta nahierara zatitzean, jatorrizkoaren lerro banaketa aldatu eta originalari hasiera batean ez zeukan izenburua eranstean, testuak manipulatzen eta birmoldatzen ari da, jatorrizkoak berridazten, haietan oinarritutako testu berriak sortzen.
|
|
|
langileen inplikazioa hobetzea, enpresa filialen kudeaketa sistema homogeneizatzea, eta enpresa bikaintasunalortzea. Hala, asmoa da enpresa bikaina1 eraikitzea,
|
beren
testuinguru sozialeantxertatutako emaitza sozio enpresarialekin.
|
|
|
Hori dela-eta, Lehiaketa Desleialaren Legearen 8 artikuluak horrela jasotzen du jokaera erasotzaileei buruzko definizioa: jokaera horiek,
|
beren
testuingurua eta hainbat ezaugarri eta egoera kontuan harturik, batez besteko kontsumitzailearen aukeratzeko askatasuna aldatu edo aldarazi dezakete jazarpena, derrigortzea edo ez indar edo eragin bidegabea erabiliz, betiere ondasun edo zerbitzu bati dagokionez, eta horren ondorioz, kontsumitzaile horren portaera ekonomikoa aldatuz. Hitz batez, jokaera horien bidez kontsumitzaileak transakzio baten inguruko erabakia hartuko du, hartuko ez zuena jokaera horri esker izan ez balitz.
|
|
|
Horretarako arrazoi anitz dago: euskara maila apala edukitzea normalizatu egin da, gune soziolinguistiko erdaldunenetan ikasleek eta
|
beren
testuinguru hurbilean euskararik erabiltzen eta entzuten ez dutenek ez dakite benetan zein maila duten...
|
|
2013
|
|
|
Lau dimentsio horiek hala nola esparru sozial, politiko, ekonomiko eta ideologiko global batean gertatzen dira eta, nola ez, dimentsio eta esparru horiek hertsiki lotuta daude. Beraz, lau dimentsioak ulertezinak dira
|
beren
testuinguru estralinguistikoa gabe. Horrenbestez, praktika linguistikoak praktika sozial orokorren azpimultzo bat dira (oso berezia, hori bai), eta batak ez dira ulertzen besteak gabe.
|
|
2014
|
|
|
Segurtasun koloreen esanahia.6 Produktu arriskutsuen identifikazioaPintura sailean erabilitako produktu gehienak arriskutsutzat hartzen dira. Zuzen erabili eta biltegiratzeko, behar bezala etiketatzen dira
|
beren
testuinguru eta piktogramen arabera.Araudi berrira arte erabiltzen ziren piktogramak 1995eko martxoaren 10eko 363/ 1995 Errege Dekretuak arautzen zituen. Dekretu horrek Substantzia Berrien Jakinarazpenaren, Sailkapenaren, Ontziratzearen eta Etiketen Erregelamendua onartu zuen.
|
|
|
Imagen y realidad (1985) ikerketarekinbatera. Une horretan jaio zen euskal antropologia feministak alde batera utziko zuenkomunitate txikien analisia, euskal kulturaren baitan dauden esparru sozio geografikoezberdinen existentzia (nekazari eta arrantza arloak eta hiria) azpimarratuz, arakatuzeta erkatuz, hau da, gizarte harremanak
|
beren
testuinguru zehatz eta partikularretanulertaraziz.
|
|
2015
|
|
|
Belaunaldiko kide gehienak eskulangile edo artisauak izaki, beren" preparazio intelektual kaskarra" ere aipatzen zuen, zeinaren ondoriozko zen, bere ustez, Sarako Eskolaren eta Leizarragaren euskararen moldearekin hautsi izana gipuzkera herrikoi baten eta irizpide handirik gabeko ortografia baten mesedetan. Beren antzerki moldea, bestetik, oso herrikoia zen, libretoak kioskoetan edizio merkeetan erruz saltzen zirenak, baina kritikaren ohiko gutxiespenaren aldean, Egia lanok duintzen ahalegindu zen,
|
beren
testuinguruan aski baliagarriak zirela aldarrikatuz.
|
|
|
|
beren
testuinguruan. Lehenengo osagaian landuko ditugu horietako
|
|
|
Hizkuntzek
|
beren
testuinguru sozialean duten egoera islatzeko, soziolinguistikako hainbat termino
|
|
|
Egoera pertsonalak erabakigarriak dira gure ohituretan aldaketak edo hobekuntzak planteatzeko, dietetikoak izan ala ez. Hau da, ez da zentzuzkoa herritarrek beren ohiturak aldatzea,
|
beren
testuinguru fisiko, sozial, ekonomiko edo laborala kontuan hartu gabe, 2014ko urtarrilean National Institute for Health and Care Excellence (NICE) erakundeak argitaratu zuen eta Erresuma Batuko National Institute for Health and Care Excellence erakundeak argitaratu zuen gidan. Dena den, pertsona askorentzat uda ona izan daiteke bere ohitura dietetikoak berrikusteko eta horiek nola hobetu planifikatzeko.
|
|
2016
|
|
|
«Kezkagarritzat» jo du ikasleek euskarari buruz duten pertzepzioa. «Ikasleek berehala ikusten dute
|
beren
testuinguru askotan euskarak ez duela funtzionaltasun hori; euskaldunak gutxienez elebidunak direnez, badakite euskaraz dakienak gaztelaniaz ere jakingo duela. –Beraz, euskaraz dakienak gaztelaniaz ere baldin badaki, zertarako ikasi behar dut??».
|
|
|
Kasuen metodoa egokia da fenomeno konkretu bati buruzko ezagutza txikia denean (Eisenhardt, 1989). Kasuen metodoak bereziki baliagarriak dira antolakuntza eta kudeaketaren arloko ikerketetan, kasuen dinamikak enpresak
|
beren
testuinguruan aztertzea ahalbidetzen duelako, enpresa horien zenbait gairen ulermena eta analisia bermatuz (Yin, 2003). Aurrez egindako literaturaren berrikuspena aintzat harturik, kirol ez profesionalaren gaineko babesletzaren jakintza mugatua dela ondoriozta dezakegu.
|
|
|
Soziolinguistika da hizkuntzak bere testuinguru sozialean aztertzen dituen hizkuntzalaritzaren adarra. Hainbat ikuspuntutatik eta era askotako galderei erantzunez azter daitezke hizkuntzak
|
beren
testuinguruan. Lehenengo osagaian landuko ditugu horietako hainbat.
|
|
|
Hizkuntzek
|
beren
testuinguru sozialean duten egoera islatzeko, soziolinguistikako hainbat termino erabiltzen dira testuetan. Ezagunak asko, laster ezagutuko dituzunak besteak.
|
|
2017
|
|
|
Aisialdia kontzeptuarekin lotuta animazio soziokulturala dago. Ander Egg en ustez (1988), animazio soziokulturala parte hartzean oinarritutako gizarte teknologia da; haren xedea bizitzaren ongizate esparru ezberdinetan eragitea da, jendearen parte hartzea bultzatuz,
|
beren
testuinguru soziokulturalaren garapena bultzatzeko gai izan daitezen. Bestalde, Barrado k (1982), azaltzen du animazio soziokulturala gizartearen jokaera kritikoa, askea eta eraldatzailea dela.
|
|
|
Horregatik dira funtsezkoak, batez ere ustiatzeko arriskuan dauden baso birjinetan. Estatuek
|
beren
testuinguru nazionalean ukitu gabeko baso eremuak definitu eta monitorizatzea. Behar bezala justifikatuta ez dauden baso birjinetatik datozen produktuak merkatuetan ez onartzea.
|
|
2018
|
|
|
Artikulu honetan, Iparraldeko toponimia aztertuz, bildu ditugun datuek zer nolako ekarpena daukaten frogatuko dugu, bereziki fonetika mailan. Baina gaian sartu aitzin, lan honen emaitzak
|
beren
testuinguruan kokatu behar ditugu eta lehen lehenik, urteetan, Euskaltzaindiak Ipar Euskal Herriko toponimiari buruz akuilatu duen xede bat aipatuko dugu. Proiektu horren helburua zen Frantziako Institut de l’information geographique et forestiere (IGN) 1 deitu erakundeak argitaratzen dituen 1:
|
|
2020
|
|
|
Ehun esaldiak, esaterako, ez dira edozein esaldi: «Soinu guztiak
|
beren
testuinguru guztietan agertzeko aukeratu ditugu».
|
|
2021
|
|
|
Batzuetan zailak izan arren, gaia haiek atsegintasunez erakusten ziren panel didaktikoen bidez. Erakusleihoetan objektuei buruzko azalpen interesgarriak ulergarriak ziren. Zeramikak, metalezko objektuak eta eskulturak
|
beren
testuinguruan azaltzen zituzten eta mapek, marrazkiek eta denbora diagramek laguntzen zuten garai hartako bizilagunak beren bizitza egiten imajinatzen: portua, termak, Foruko eta eguneroko bizitza; artisautza, olak, meatzaritza eta merkataritza, denak abentura moduan sentiarazten zizkietenak.
|
|
|
Gloria Sánchezek, Valentziako Agrokimika eta Elikagaien Teknologia Institutuko ikertzaileak, Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Gorenaren (CSIC) ikerketa zentro batek, zehaztu ditu arrisku horietako batzuk. Eta horiek
|
beren
testuinguruan kokatzeko, Espainiak azken hamarkadetan elikagaien segurtasunean eman duen aurrerapauso handia adierazten du.
|
|
|
Komunikazioa funtsezkoa da, baina ez da ahaztu behar haurrei beren hizkuntzan hitz egin behar zaiela. Elkar ulertzea nahi badugu,
|
beren
testuinguruan jarri behar dugu geure burua. Ez da gauza bera bost urteko haur bati edo 10 edo 15 segundoko bati hitz egitea.
|
|
|
Aita Madinak konposatutako dantza kreol bat aurkitzen duzu, eta hori ere euskal kultura da. Zoragarria da beren mentalitateak zabaltzeko eta gogoetatzeko erakutsi zuten gaitasuna,
|
beren
testuinguruetako musika berriak ezagutzeko. Horiek ikertzea oso lan polita ari da gertatzen.
|
|
|
Hau da, emakume artistek
|
beren
testuinguruan bizi izan zituzten oztopo praktiko eta sinbolikoez gain, kontaketaren izaera androzentrikoa ere eragile izan da iraganeko emakumeen sormen artistikoa marjinetan uzteko orduan. Esate baterako, narrazioaren logika androzentrikoaren ondorioz, tradizionalki feminitateari egokitu zitzaizkion lore, paisaia eta natura hilen irudikapen figuratiboak, adibidez, bigarren mailako artetzat jo ziren, irakurketa apolitiko eta estetizistak bakarrik jaso zitzaketen obren modura.
|
|
|
Elkarrekintza hori bi noranzkotan ulertzen da: norbanakoaren psikologiaren garapenak jatorri soziala du, eta, aldi berean, pertsonek
|
beren
testuingurua eraikitzen dute. Hizkuntzak eta, oro har, fenomeno semiotikoek zentralitate handia hartzen dute prozesu honetan.
|
|
|
Aurretik esan dugun moduan, haurrek
|
beren
testuinguruan hizkuntzen oharmena garatzen doazenean, oharmen hori ez da kode zehatzaren fonologiara edo gramatikara soilik mugatzen; hizkuntza horiei buruzko ideiak jasotzen dituzte: zein den hizkuntza bat eta zein ez; non eta noiz hitz egin behar den hizkuntza bat eta noiz ez den hitz egin behar.
|
|
|
Testuinguru naturalean hizkuntz aldaketak(" kode" moduan ulertuta) botoi ezberdinak zapaltzeak behar dituen funtzio exekutibo berak izan ditzakeela pentsatzeak mugak izan ditzake. Horrekin ez dugu esan nahi bi aktibitateetan hainbat mekanismo neuronal antzekoak izan daitezkeenik, baina, hizkuntzak
|
beren
testuinguru ideologikoan kokatutako prozesu eta aktibitate sozialtzat jotzen baditugu, ohartzen gara pertsona batek baliabide semiotiko zehatz batzuk erabiltzea edo ez erabiltzea aukeratzean hainbat faktore sozial eragiten ari direla, laborategian botoi koloredun bat aukeratzean gertatzen ez direnak, eta faktore horiek pertsonaren garapen kognitiboan eragina izan dezaketen faktoreak direla.... Adibidez, euskaldun bat denda batera sartzean ohartzen bada dendariak euskaraz ez dakiela eta elkar ulertzeko modua hizkuntzaz aldatzea dela, hainbat aukera izango ditu pertsona euskaldun horrek.
|
|
2022
|
|
|
Eva Zafra Aparici: " Ageriko geratu da neskatoentzat eta mutikoentzat jateak edo ez jateak hartzen duen esangura ezberdina (eta desparekoa) dela,
|
beren
testuinguru sozializatzailea bezalaxe"
|
|
|
Txikitan asebetetzeari eta plazerari loturik jaten dute batzuek zein besteek, baina adinean aurrera egin ahala, jarrera ezberdinak garatzen dituzte. " Ageriko geratu da neskatoentzat eta mutikoentzat jateak edo ez jateak hartzen duen esangura ezberdina (eta desparekoa) dela,
|
beren
testuinguru sozializatzailea bezalaxe".
|
|
|
9 Testuingurua ulertzea. Ideiei ez zaie bakarka heldu behar,
|
beren
testuingurua ezagutu behar da, nondik datozen, zertara datozen, horrek lagundu egiten du ideiak erlazionatzen eta ideiak gogoratzen. 10 Interesa aurkitzea eta eskersaria edo errefortzua bilatzea.
|
|
|
Muturreko egoerak erakutsita bakarrik, ikusezin bihurtuko genituzke amatasun ohikoak, arruntak. Guztiek dute
|
beren
testuinguru partikularra, ordea.
|
|
|
Aipu askoren alderik arazotsuena,
|
beren
testuingurutik atereak izaten direla, maiz autore bati esanaraziz esan nahi zuenaren justu kontrakoa. Beraz, hobe tentuz.
|
|
2023
|
|
|
1990an, Thomas Schelling ekonomiako Nobel saridunak idatzitako Global Environmental Forces(" Ingurumen Indar Globalak") tituludun artikulu batek ongi biltzen ditu garai hartan indarrean zeuden kontzeptuak, eta gakoak ematen dizkigu egindako hautuak
|
beren
testuinguruan ulertzeko. Bertan lau ideia nagusi ikus daitezke:
|
|
|
subjektua kaiola bakartitik atera eta ondo eraikitako arkitektura sozial batean txertatu behar zen. Deskriminalizazio prozesua eraman zen aurrera, jazarpenarekin bukatu, eta pertsona horiek auziperatzeko, espetxeratzeko, lotsarazteko eta baztertzeko erabilitako diru guztia,
|
beren
testuingurua aldatzeko erabili zen. Laguntza psikologikoa eta errehabilitatzeko aukera eman zitzaien.
|