|
2003
|
|
|
Nire aulkia lurrean ondo finkatu eta zerumugara begira, Pessoaren abentura ikusgarrian pentsatzen saiatu nintzen: bere heteronimoen zerrenda kontatzen hasi nintzen, lokartzeko ardiak kontatzen diren eran (Teresa Rita Lopesek 71 zenbatu omen zituen), idazle baten baitan hainbeste ahots, hainbeste arima, bakoitza bere nortasun eta biografiarekin nahiz eta antzik ere bazuten, guztiak hain baitziren beren baitara bilduak, hain saudadezaleak,
|
beren
sentimenduen kontaduria egiten iaioak, bakar jokoan aritzekoak. Eta badaudela erabaki nuen beren etxeko sofatik mugitu gabe (Pessoaren kasuan Doradores kaleko bulegotik atera gabe) mundua korritu duten idazleak:
|
|
2006
|
|
|
[23] Hortaz, nahiz eta gustuaren printzipioak unibertsalak eta ia berdinak izan gizaki guztientzat, pertsona bakar batzuk baino ez dira gai artelan bati buruzko judizioa egiteko edo
|
beren
sentimendua edertasunaren arau gisa finkatzeko. Barne sentimenaren organoak gutxitan izaten dira behar bezain perfektuak printzipio orokorrei beren eginbehar osoa egiten utz diezaieten eta printzipio horiei dagokien sentipena ekoitz dezaten.
|
|
2007
|
|
|
Gainera, materiala baliagarria da, beste pertsonen ezaugarrieneta harremanen ezagutza bultzatzeko eta haurrek gara ditzaten, besteak beste, honako gaitasun soziokognitibo hauek:
|
beren
sentimenduak eta beste pertsonenakezagutzeko eta ulertzeko gaitasuna; besteen ikuspegia hartzeko gaitasuna etaenpatia.
|
|
2008
|
|
|
Erabakiak hartzen ere ohitu behar da, ikaskide, laguntzaile edo bezeroengan izan ditzaketen ondorio pertsonal emozionaletan pentsatuz beti. Beste teknika bat sentimenduak ozenki adierazten saiatzea da (hala, gainerakoak erosoago sentituko dira
|
beren
sentimenduak adieraztean), ikuspuntu berak partekatzen ez dituzten pertsonekin harreman gehiago izatea eta besteei buruz aldez aurretik iritzirik ez ematea. 6 Erabakiak hartzeko erraztasuna Lan munduaren eskakizunen ondorioz, erabaki egokiak hartzeko gai diren profesionalak baloratzen dira.
|
|
|
Gaur triste nago, pertsona bat bere familiarengandik urruntzen denean, etxekoak bakarrik oroitzen dira; batez ere elkartzeko uneak iristen direnean. Gogoa dut beraiekin egoteko, orain arte bizi izan dudana kontatzeko eta haiek niri
|
beren
sentimenduak azaltzeko.
|
|
|
–Ikus arte, mundu honetan ez bada bestean elkar ikusiko dugu, eta hitz emaiten dizut betirako zurekin egonen naizela.? Gelatik atera bezain laster negarrez hasi nintzen; erreginek ere batzuetan ezin dituzte
|
beren
sentimenduak alde batera utzi!
|
|
2010
|
|
|
Nahiz eta historia latza izan, baita handia, dramatikoa izan daitekeena ere, ez dugu oihu bat egin nahi izan. Lasaiki kontatu dugu, beraiek bizi izan duten bezala,
|
beren
sentimenduekin, beraien izateko manerarekin. Esan nahi dut, hau bezalako historia latzak kontatzean, Kristianek esaten zuen bezala, gutariko edonoren begiekin erretratatu nahi izan dugula, pertsonak erretratatu nahi izan ditugula.
|
|
|
Zigor bitartekaritzak biktimari duintasuna itzultzen dio, zuzenean erreparatua izateko aukera aintzatetsiz21 Era beran, ohiko Zigor Zuzenbidearen zentro izan den delitugilea ere bereziki zaintzen da bitartekaritzan, bere eskubideak mugatu gabe, egin duenagatik erantzule agertzeko eta egin duen kaltea konpontzeko aukera emanez. Gainera, bai batak bai besteak, konponbide honetan
|
beren
sentimenduak eta emozioak kanpora ditzakete. Beraiek dira beren gatazka ebazteko elkarrizketaren aldeko apustua egiten dutenak, formei garrantzia kenduz eta elkar aditzeko nahia goratuz22.
|
|
|
Herriaren erantzuna ere, ordea, uste baino handiagoa izan zen, Brouarden gorpua Bilbotik Lekeitiora eramanez egin zuten manifestazioa batez ere. Informatiboetako gure langileek behar zen baino kasu gehiago egin zieten
|
beren
sentimenduei, eta haserrealdiren bat izan genuen arduradunok langileekin.
|
|
2011
|
|
|
Amodiozkoak dira, halere, kantu gehienak. Herriko gazteak ziren kantuen egileak, pentsatzen dut, eta
|
beren
sentimendu gaiak erabiltzen zituzten beren kantak sortzeko.Bitxia da liburua behitegiaren ataritik sortu zela jakitea.Amorratua zen Musumielenia etxeko Marcel Arribillaga. Pasioa bazuen kantuarena.
|
|
|
Hutsunea, dezepzioa eta asperra sentitzean, haserretu egiten da lehenengo, eta ondoren umore depresiboa, barne herstura eta erruduntasuna izaten ditu. Ahalegin handia egiten dute
|
beren
sentimendu negatiboak kontrolatzen, baztertua izateko beldurrez. Etsipen eta bakardade sentimenduen mendean bizi da denborarik gehienean.
|
|
|
2) Eskizotipiko beldurtiak:
|
beren
sentimenduak eta desirak itzaltzen saiatzen dira, beren bulkadei eusten diete eta bakardadean babesten dira. Sentikortasuna badute, baina sentimenduetatik urrundu egiten dira edo sentimenduak erreprimitzen dituzte.
|
|
|
Hurrengo lerroetan horietako batzuk deskribatuko dira: ...asuan uste izaten da garrantzirik gabeko edozein xehetasunek norberari egiten diola erreferentzia (adibidez, subjektua gela batean sartzen bada eta gela horretan dagoen jendea barrez ari bada, berari barre egiten ari zaizkiola uste izan dezake; edo komunikabideetan entzun edo irakurri duen zerbait beretzat idatzitako mezu berezi gisa hauteman dezake); kontrol eldarnioak dituztenek uste izaten dute
|
beren
sentimenduak edo ekintzak kanpo indar batek kontrolatzen dituela (adibidez, bere gorputza kanpo indar arraro batek gidatzen duela uste izatea eta indar horrek modu bitxi batean mugiarazten duela esatea); pentsamenduaren irakurketaren eldarnioetan subjektuek uste izaten dute beste pertsonek beren pentsamenduak irakurri edo ezagutu ditzaketela (adibidez, kalean oinez doazen guztiek badakitela zer p...
|
|
|
dena ala ezer ez, zuria ala beltza. Barnean anbibalentzia handia dute, eta dogmetara jotzen dute
|
beren
sentimendu kontraesankorrei aurre egiteko. Gauzak egiteko modu berriak ekiditen dituzte, irudimen, fantasia eta sormen eskasa baitute.
|
|
|
Obsesibo konpultsiboek eta eskizoideek bizitza emozional txiroa dute, nahiz eta motibazio ezberdinagatik izan: eskizoideek esperientzia afektiborako edo intimitaterako desirarik eta gaitasunik ez dute agertzen; obsesibo kopultsiboek, berriz, lanerako joera gehiegi dutelako hertsatzen, blokeatzen eta eraldatzen dituzte
|
beren
sentimendu eta afektuak.
|
|
|
Identitate asebetetzailerik ez dute eta benetakotasunik eza da haien bereizgarrietako bat. Besteengandik askea den identitatearen zentzua galdu egiten dute,
|
beren
sentimenduak azalekoak direla konturatzen dira eta barne esperientziak arrotz sentitzeraino irits litezke.
|
|
|
Nerabezaroa bizi etapa konplexua da, eta funtsezkoa da gazteek Alzheimer duten senidearentzat eskatzen zaien ulermen bera jasotzea. Haien zainketan parte hartu behar bada ere,
|
beren
sentimenduak eta bizipenak adierazteko tarte bat eskaini behar zaie. Batez ere, denbora eman behar zaie lagunekin egoteko eta haien zaletasunei ekiteko.
|
|
|
Emakumeak baino amorratuago daude beren emozioak askatzeko; sentiberegiak, ahulak eta ez seguruak diruditen arriskuaren aurrean adieraz ditzakete, baina ez gehiegi. Hori dela eta, funtsezkoa da haurtzarotik haurrak heztea
|
beren
sentimenduak adieraz ditzaten eta beren emozioak komunika ditzaten; izan ere, “negar egitea adierazteko modu ona da”, nabarmendu du Molerok. Haren arabera, “ihes balbula bat da, eta, presio eltze batekin gertatzen den bezala, pertsona batek mugan erreprimitzen baditu eta behar duenean malkoak isurtzea onartzen ez bada, zenbat eta presio handiagoa izan, emozio hori kontrolaezina izango da”.
|
|
2012
|
|
|
Ezin izaten dituzte kontrolatu
|
beren
sentimenduak, gainezka egiten diete, eta horregatik kanporatzen dute hain era bortitzean barreneko su hori.
|
|
|
Beren buruaz,
|
beren
sentimenduen eta gorputzaren aukerez jabetzen laguntzen die haurrei.
|
|
|
Gaitasun horrek zinezkotasunarekin, zintzotasunarekin eta erantzukizunarekin zerikusia du. Gaitasun hori daukanak argi adierazten ditu
|
beren
sentimenduak, sinesmenak eta ekintzak, eta horien arabera zintzo jokatzen du. Arazorik gabe onartzen ditu bere akatsak eta etikaren aurkako jokaerak gogor salatzen eta borrokatzen ditu.
|
|
|
Irakasleak ikaslearengan konfiantza sustatzen badu, intimitateak konfidentziak egiteko aukera ematen du. Haurrei beren egunerokotasunari buruz (familia, eskola, lagunak?),
|
beren
sentimenduei buruz, beren etorkizuneko proiektuei buruz, etab. galdetzea oso aberasgarria izaten da, bai elkar ezagutzen joateko bai eta, behar izanez gero, laguntza emateko ere. Haurrak bere pozak eta kezkak beste norbaitekin elkarbanatzeak asko lasaitzen eta arintzen du, eta datorkionari aurre egiteko indarrak ematen dizkio.
|
|
2013
|
|
|
Tristuraren edo umore aldaketen inguruko galderak egin beharrean, inkesta askotan zerikusia dute sexu harremanetan, alkoholdun edarien kontsumoan, bikotekidearekin edo lankideekin edo ezkontzaz kanpoko harremanetan. Izan ere, oro har, gizonek emakumeek baino askoz ere gehiago erabiltzen dituzte
|
beren
sentimenduak. Eastern Virginiako Medikuntza Eskolako Ikerketa Pediatrikoko Zentroak 5.000 kasu aztertu zituen.
|
|
2014
|
|
|
Hurrengo lerroetan horietako batzuk deskribatuko dira: ...endea barrez ari bada, berari barre egiten ari zaizkiola uste izan dezake; edo komunikabideetan entzun edo irakurri duen zerbait beretzat idatzitako mezu berezi gisa hauteman dezake); erlijio eldarnioak dituztenak kezkatuak agertzen dira jatorri erlijiosoa duten uste faltsuengatik (adibidez, deabru bihurtu direla edo Antikristoa etorri dela sinestea); kontrol eldarnioak dituztenek uste izaten dute
|
beren
sentimenduak edo ekintzak kanpo indar batek kontrolatzen dituela (adibidez, haren gorputza kanpo indar arraro batek gidatzen duela uste izatea eta indar horrek modu bitxi batean mugiarazten duela esatea); eldarnio somatikoen kasuan, subjektuek uste izaten dute gorputza gaixorik dutela, anormala dela edo aldatu egin dela (adibidez, urdaila edo garuna usteltzen ari zaiela, eskuak eta zakila handitz...
|
|
|
2 Protagonistek bihotzetik eta erraietatik hitz egiten dute; gordin eta zintzo adierazten dituzte
|
beren
sentimenduak, eta irakurleak oso erraz sartzen dira haien azalean.
|
|
2015
|
|
|
Orduan eta goizago hobeto, ala. Abi: Oro har, hitz egiten hasten direnetik adierazten dituzte umeek
|
beren
sentimenduak. Beste gauza bat da gaiarekiko zein erresistentzia eduki duen helduak egunerokotasunean eta zein indar duen erresistentzia horri aurre egiteko.Sentimendu horiek ahalik eta azkarren kanporatu eta onartzea oso garrantzitsua da, gainerakoan ez den pertsonaren azalean biziko baita eta ez da batere erraza antzerkia eginez bizitzea.Agus:
|
|
|
Aldiz, Saizarbitoriaren protagonistak, oro har, eta Bi bihotz, hilobi bat eko Entziklopedista, zehazki, mendekatiak dira, besteak beste, ezin dutelako ahaztu. Ez direnez une egokian eta ganoraz erantzuteko gai izaten, iraina irentsi egiten dute eta aurrerantzean irainean finkatuko dute
|
beren
sentimendua, inoiz ez dute iraina ahaztu ahal izateko moduko ihardukirik joko. Parisen, Bioleta alboan, Entziklopedistak Floraren nostalgia izango du.
|
|
|
Zaila da emakumeak bere sentimenduak adieraztea gizonek
|
beren
sentimenduak adierazteko asmatutako hizkuntza batean.
|
|
2016
|
|
|
Pentsa dezagun nerabe batengan: zenbat kostatzen zaien, etxean ere,
|
beren
sentimendu eta arazoak kontatzea, irekitzea. Bisita batean, jakinda hirugarren pertsona batek bere intimitate guztia entzungo duela...
|
|
|
Batzuk lehorrean geratu, besteak berriz itsasora partitu, badator agurraren unea, adioaren mina, despedidaren samina; nola esan bi hitzetan bihotzean pilatzen diren sentimendu guztiak, tropoiloan bultzaka eta nahas mahasean kanpora irteten saiatzen direnak; elkarrekin hainbeste momentu gazi gozo, hainbeste algara eta estutasun, hainbeste barre hainbeste negar, hainbeste poz eta pena, hainbeste une larri eta alai... ..., mordoiloan bildurik geratzen dira, bihotzetik gora eginda ere eztarrian korapilatuta; guk asmatzen ez badugu, Alsinak berak vodkaren laguntza eta guzti asmatzen ez badu, nekezago asmatuko zuten euskaldun erromes haiek hitzez adierazten hori guztia, gainezka egiten zien sentipenen uharra; guk ez bezala, ordea, hitzez ez baina keinuz, egitez, gorputzez adieraz zezaketen bidaiariek beren nahigabea,
|
beren
sentimenduen nahasia eta sakona. Orduan izan ziren besarkadak, orduan musuak eta negarrak, gainezka egindako ubidea bezala.
|
|
|
10 hilabeterekin, haurtxoak adierazpen emozionalak ulertzeko gai izaten diren heinean, besteen egonezinaz jabetzeko gai izaten dira, eta haien keinuak eta aurpegi espresioak imitatzen dituzte; baina erantzun globala da, zeren haurtxoek oraindik ez baitute besteen sentimenduak eta
|
beren
sentimenduak argi bereizteko gaitasunik.
|
|
2018
|
|
|
Emakumeen atxikimenduak partikularizatuta iraun zuen; Frueden arabera, emakumeek, familiaren eta sexu bizitzaren interesa adierazten dute?. Gizonak, berriz, gai dira anaitasunerako edo komunitaterako sentsibilitate bat garatzeko;
|
beren
sentimenduak unibertsaliza ditzakete, familiaren mundutxoaz haraindi. Gizonek, hertsatutako joera?
|
|
|
Baliteke neure buruari halakorik ez onartzea, baina, esan bezala, zergatik lotsatu? Zergatik ez dibertitu elkarrekin maitemintzen diren eta esaldirik dotoreenak baliatuz elkarri
|
beren
sentimenduak adierazten dizkioten dama eta jaun horiekin?
|
|
|
Talde bakoitzaren aitzinean koblakariak zihoazen, korifeo baten gisan, eta aldizka bertso xugun eta arinak kantatzen zituzten, aire sinple baina ederretan. Ohartzen nintzen horren gisako ikuskizun bat gozaturik herriko festa zenbaitetan, non ehunka neska eta mutilek, etxeetako atarietan bildurik, karrika baten bi aldeetan, koblakari iaio baten ahotsaren bidez,
|
beren
sentimenduak elkarri helarazten zizkioten eta gure kantabriar arbasoen gaueko festen gisan, izarren argitasunean, goizaren itzultzea igurikatzen zuten, amodioaren eta poesiaren mozkorraldi bikoitzean. Batbateko kobla bakoitzean, taldeek elkarrekin terrenta malenkoniatsuaz beteriko errepikak ematen zituzten, ibarretako oihartzunak ederrago bihurtzen zituenak.
|
|
|
Eta niri dagokit hurrengo egun eta hilabeteetan
|
beren
sentimenduak adieraztea.
|
|
2019
|
|
|
Intimitatearen inbasioa, xantaia eta presioa erabat agresiboak dira eta Senarrak berak ere badaki, jakinaren gainean ari baita exekutatzen. Nola edo hala, Flora eta Adolforen istorioaz baliatuz apaldu eta neutralizatu nahi du emaztearen borondatea, horregatik, bereak diren Adolforenganako gorroto eta mespretxu sentimenduak proiektatzen ditu emaztearengan,
|
beren
sentimenduek bat eta bera izan balute bezala errekonziliazioaren ondoren: " Putaseme hori ez duzu gainetik kenduko!
|
|
|
Kandinskyren tradizioa eleberriko Mireni gertatzen zaion bezala, bikote gazteek zailtasunak izaten dituzte lehenengo harremanetan, ez daukatelako nahikoa eskarmentu edota baliabiderik
|
beren
sentimenduak ezagutzeko eta tratu txarrak ematen direnean, horiek detektatu eta aurre egiteko. Desarrollo de la violencia psicológica durante el noviazgo en parejas de jóvenes universitarios/ as izeneko ikerketan (Blázquez, Moreno & García Baamonde 2011: 397) aipatzen da biolentzia psikologiko mailarik handiena 17 urte bitarteko gazteengan ematen dela (398).
|
|
|
Oso maiz, ordea, erresuminak baino gehiago desilusioak bultzatzen du maitale baten besoetara; ezkontzan ez du maitasunik aurkitzen; nekez etsitzen du plazera zer den ez jakitera, bozkario horren itxaropenak alaitu baitio gaztaroa. Ezkontzak batere gozamen erotikorik gabe uzten ditu emakumeak, ordea, eta askatasuna eta
|
beren
sentimenduen singulartasuna ukatzen dizkie; horrenbestez, adulteriora bultzatzen ditu, dialektika beharrezko eta ironiko batean.
|
|
|
E.: Neska gazteek
|
beren
sentimenduak deklaratzen dizkiote mutil gazteei, eta ezkontzeko eskatu(% 43).
|
|
|
lizeoetan, eskoletan, barnetegietan, lantegietan; guztiz espiritualak dira batzuk, eta zeharo haragizkoak beste zenbait. Aurrenekoetan, neskek bihotza zabaltzen diote elkarri, sekretuak kontatzen; adiskide hautari eguneroko intimoa erakustea da konfiantzarik kartsuenaren seinalea; harreman sexualik ezean, adixkideok ezin samurrago hartzen dute elkar, eta, askotan,
|
beren
sentimenduaren froga fisiko bat ematen diote elkarri, zeharka: hala, Nataxak besoa erretzen du gori gori dagoen erregela batez, Soniarenganako amodioa frogatzeko; oroz lehen, mila izen leunez esaten diote batak besteari, eta gutun kartsuak trukatzen dituzte.
|
|
|
Mairuen aldetik, orain arteko lorpenik aipagarriena noizean behin agertzen den almuedanoa da, litekeen jarrerarik txarrenean dagoena, figurante bat baino pixkatxo bat gehiago delarik, ez baita benetako pertsonaia izateko nahikoa. Portugaldarren aldetik, erregea, artzapezpikua, apezpikua eta aitoren seme ezagun sorta bat alde batera utzirik, eta azken hauek izena eramateko baizik parte hartzen ez dutela, nabarmenki dagoena da bereizi gabeko aurpegi nahaste izugarria, norenak diren ez dakigun aurpegiak, Jainkoak bakarrik dakien moduan hitz egingo duten hamahiru mila gizon,
|
beren
sentimenduak edukiko dituztenak, nola ez, baina sentimenduok hain guk ez bezala adieraziko dituztenak, gure eratik hain urrun, non elkar ulertze kontu horretan hurbilago egongo baitira beren etsaiengandik, mairuengandik, guregandik baino, haien ondorengotzaren bandera eta titulua geuk eramaten ditugun arren.
|
|
|
Haurren garapen kognitiboaren inguruan Piagetek azaldu zuenaren arabera, 11 urtetik aurrera garatzen da pentsamendu abstraktua. Helduek
|
beren
sentimendu, frustrazio edota arazoak modu batera edo bestera hitzez adieraztea lortzen badute ere, 11 urtetik beherako haurrei asko kostatzen zaie sentimendu edo emozioak hitzez adieraztea (28). Horregatik, kasu askotan jokoaren bidez adierazten dute gertatzen zaiena edo sentitzen dutena (12, 27).
|
|
2020
|
|
|
Mutil eta nesken hautuak alderatzean, ikus dezakegu jatorri marokoarra duten lagunekin daudenean neskek gehiago erabiltzen dutela arabiera mutilek baino. Neskek diote
|
beren
sentimenduez hitz egiten dutenean eta egoera pertsonalak partekatzen dituztenean nahiago dutela arabiera erabili gaztelania edota euskara baino. Lagunartean egiten duten hizkuntza hautuaz gain, garrantzitsua iruditu zaigu adieraztea elkarrizketatuek pertenentzia sentimendu bikoitza erakusten dutela eta horrek adierazten duela integrazio kulturala gertatzen ari dela" bikulturalitate" aren estrategiaren barruan, eta ez" ihesaldi etniko" aren estrategiaren barruan (Suarez Orozco; Suarez Orozco 2003); gazte horiek ez diote beren jatorriari uko egiten, eta onartzen eta mantentzen dute beren errotzea jatorrizko kulturan, baina baita euskal gizartean ere.
|
|
2021
|
|
|
Adituaren aburuz, nerabeek komunikatzeko beste modu bat dute:
|
beren
sentimenduak edo frustrazioak adierazteko zailtasunak dituzte, portaera disruptibo edo oldarkorren bidez erakusten dituztenak. Teknologia berriak, gazteekin komunikatzeko bidea Gazteentzat, teknologia komunikatzeko beste modu bat da; horregatik, psikologoentzako tresna berri bihurtu dira.
|
|
|
Horrela sortu ziren espiritu kritikoa eta literatura idatzia. Zenbait gizabanako ausartu egin ziren
|
beren
sentimenduen, sinesgogortasunen eta bizitzaz zuten ikuskeraren arrastoa uztera. Liburuak, gutxika gutxika, norbanakoaren adierazpenerako bide bihurtu ziren.
|
|
2023
|
|
|
Bukaeran erakutsi dugu zer den terapia talde bat. Baina ez dute kontatzen torturan pasatu zaien ezer; hitz egiten dute
|
beren
sentimenduez. Nahi dute erakutsi zein garrantzitsua den hitz egitea, ez gertatu zaienaz, baizik eta zer moduz dauden gertatutakoaren ondoren.
|
|
|
Bere nobeletan bestelako protagonistak izan badira ere, Ryanek arreta bereziarekin begiratzen dio landa eremuko gizon irlandarrari. Itxuraz pertsona lasaiak dira, baina
|
beren
sentimenduekin borrokatzen dira askotan, emozioak azaleratzea ez delako haiei dagokien zerbait. «Irlandar erreprimituaren gaineko klixe moduko bat da», aitortu du Ryanek, baina uste du klixe horrek oinarri sendoak ere badituela.
|
|
|
lokarri mota honen jardunaren atzean, hezitzaileen hainbat ezaugarri eta jokabide daude: beharrezko arreta ez ematea, 150 agian lanpetuegi egoteagatik, umea bakarrik eta segurtasunik gabe sentitzea, ezer gutxi adierazten dute euren buruaz eta
|
beren
sentimenduez, zailtasunak dituzte harreman pertsonaletan, laneko gaietan harreman pertsonaletan baino hobeto sentitzen dira, beren antsietate eta beldurrak ukatu eta besteengan uzten ditu, seme alabarengan edo bikotekidearengan askotan.
|