|
2000
|
|
|
Eta Iriyamak eta Iriyumok, bertzalde, ezin hobeki dantzatzen zuten, don Venancioren plantazionean trabailatzen ziren chaimek bezala, Sugearen Dantza, zeren indiar haiek uste baitzuten ezen lurpean suge batzuk zeudela, han eta hemen lurrikarak sor zitzaketenak
|
beren
mugimenduekin, eta uste zuten, halaber, ezen dantza harekin sugeak sosega zitzaketela... eta uste zuten, finean, ezen laku guztien hondoan suge jigant bat zetzala, aldian behin lakutik iltkitzen zena, eta halaxe sortzen zirela ortzadarrak.
|
|
|
ETA, hala, ibaian aitzina eta aitzina gindoazen, uste baino hobeki, zeren eta, ordu arte aditu genuen hainbat iritziren kontra, ibaiaren ertzetan aurkitu genituen indiarrek, oro har, ongi hartu baikintuzten. Eta oro har diot, zeren eta egun batean, bai, buruhauste hura izan baikenuen, noiz eta indiar batzuk ibaiertzetik jarraitu baitzitzaizkigun denbora batez, arkuak eta fletxak prest, beren urrats bakoitzean eta
|
beren
mugimenduetan mehatxuaren seinalea zeramatela... harik eta azkenean, bat batean, kantuka eta oihuka hasi ziren arte, handik aitzina bakean uzten gintuztela, ez dakit oraino zergatik.
|
|
2009
|
|
|
jendearekin bizitzea; Reginak eskarmentu bat zuen, gainera, Madrilgo markes jaun andereen jauregian bizi izandako lau urteko esperientzia gozotik oroitzapen bakarra baitzuen, garratza bezain mikatza. Nataliaren exorzismoa, aita Rafael kalonjeak aurrera eramandakoa?, sarri askotan zamau ezin garbiago baten orbana balitz bezala agertzen zitzaiona? eta Regina sinetsia baitzegoen jauregiari bere distira eman behar ziola, printzipio moral batzuk oinarri hartuta, bai, nola izango zen, bada, balsa dantzatzea bekatu, gorputzek, gorputzen nahaste borrastea ekiditeko hain zuzen, gutxieneko distantzia bati eusten bazioten,
|
beren
mugimendu konpasatuetan??, baina bizitzaren ukoan bizi zèn jendearen aurrean amore eman gabe.
|
|
|
zenbat seme alaba izango ote zituzten Jainkoaren eta Eliza Ama Santuaren bedeinkapenarekin?, noraino haziko zen Nazario Orberen fabrika hamar hogei urteren buruan?, zenbat eta zenbat bals dantzatuko zituen Regina Aldasorok epe berean... edo zenbatetan joango ziren senar emazteak operara nahiz zarzuelara (zarzuelara batez ere, hain zituen Reginak atsegin Chapí, Chueca eta beste maisu askoren obrak), edo zenbatetan zezenetara, Nazariok gogo gogokoak baitzituen zezenketak? –: ...ael kalonjeak aurrera eramandakoa–, sarri askotan zamau ezin garbiago baten orbana balitz bezala agertzen zitzaiona... eta Regina sinetsia baitzegoen jauregiari bere distira eman behar ziola, printzipio moral batzuk oinarri hartuta, bai –nola izango zen, bada, balsa dantzatzea bekatu, gorputzek, gorputzen nahaste borrastea ekiditeko hain zuzen, gutxieneko distantzia bati eusten bazioten,
|
beren
mugimendu konpasatuetan? –, baina bizitzaren ukoan bizi zèn jendearen aurrean amore eman gabe.
|
|
2011
|
|
|
Julianek egin du zehaztapena, eta eztabaida garratz batean sartu dira une horretatik aurrera: batzuek diote kazetariek joan egin behar luketela handik, ez dutelako zerikusirik
|
beren
mugimenduarekin eta erresistentzia gunearekin; beste batzuek erantzun kazetarien presentzia ondo datorkiela, beren borrokaren bozeramaile izan daitezen, eta gainera, kazetariak beren artean izan ez balira, horrezkero zipaioek kanporatuak izango zituztela; hurrengo batek, kazetarien presentziak bere onurak izan ditzakeela onartuta ere, ez luketela beraiekin guztiz nahastu behar, asanbladetan adibi...
|
|
|
Aurreko egunean baserritarra ezkutatu eta
|
beren
mugimenduak zelatatzen aritu zela ohartu zen Mikel. Nazkante haren irribarretxoa muturreko batez ezabatzeko gogoa eman zion.
|
|
2012
|
|
|
Zeren eta honela argudiatzen baitzuen: burezur bakar baten barruan arazoa beren artean eztabaidatzen utziz gero bi burmuin erdiei, laster iritsiko lirateke elkar ondo ulertzera, eta pentsamenduaren neurritasun eta uniformitatea sortuko lukete, mundura
|
beren
mugimenduak miretsi eta gobernatzera bakarrik etorri direla pentsatzen duten horien buruetan ere aurkitzea hain desiragarria litzatekeena?; eta alderdietako buruzagi direnen artean kantitatez edo kualitatez burmuinak ezberdinak direlako hori lelokeria hutsa zela esaten zigun doktoreak, bere jakintzan oinarrituz.
|
|
2016
|
|
|
Ez zen izan bigarren dantzaldiaren erdira arte noiz eta,
|
beren
mugimenduetan egiten zituzten geldiune batzuk zirela medio, zeinetan baitzirudien guztiek begiak goratzen zituztela, imajinatu bainuen bereiz nezakeela halako igotze izpiritual bat, poztasun soilaren kausa edo ondorio den alaitzetik ezberdina. Hitz batean, uste izan nuen Erlijioa ikusi nuela dantzarekin batera nahasia, baina nola egundaino ez nuen Erlijioa hain okupatua ikusi, betiere ni tronpatzen dabilen irudimenak sorturiko ilusio horietariko bat zela pentsatuko nukeen, baldin eta gizon zaharrak dantza amaitu orduko esan izan ez balu betidanik dantzatu izan zirela modu horretan; eta bere bizi guztian beti arautzat hartu izan zuela familiakoak dantzara eta libertitzera deitzea afaria bukatutakoan; ezen gogo alaitsua eta pozez beterikoa zen nekazari eskolagabe batek zeruari eskaini ahal zion eskerrik onena.
|
|
|
Beltz gehienak nekazaritzan aritzen ziren lanean, partzuer, nekazari errentari edo peoi? eta sozialistek argudiatu zuten
|
beren
mugimenduari proletarioak axola zitzaizkiola, eta ez besterik. Eugene Debs buruzagi bikainak ere esan zuen beltzek ez zituztela zertan bere eskubideak propio defendatu, talde gisa berdinak eta askeak izateko.
|
|
|
1970eko hamarkadaren hasieran abortu eskubidearen alde borrokatzen hasi zirenek
|
beren
mugimenduaren historia aztertu izan balute, bada, hainbat hobe. Izan ere, hori egitera, akaso ulertuko zuten zergatik agertzen zituzten hainbeste ahizpa beltzek halako susmoak mugimenduaren inguruan; akaso ulertuko baitzuten oso garrantzitsua zela mugimenduko aurrekoen ekintza arrazistak desegitea; izan ere, jaiotza kontrola aldarrikatu zuten aitzindariek, baina baita derrigorrezko antzutzea ere, biztanle, desegokiak?
|
|
|
–Aizu, gustatzen al zaizu txirrindularitza??, galdetu zion Iratiri oldarkorki eta prosaikoki, ia zakarki euforiagatik. Neskaren hatzek bertan behera utzi zuten
|
beren
mugimendu zirkularra Josebaren azalaren gainean. Ez zuen berehala ezer esan, galdera xelebrearekin harrituta.
|
|
2017
|
|
|
...u hori pentsatu nuen berriro ere ahaztu du jaten ematea korrika joan nintzen muinoan behera kilker gabetasun hartatik ispilu batetik pasatzen den hatsa bezala Caddy uretan etzanda zegoen burua hondar muturrean zuela ura haren aldaken ingurutik zihoala argi gehixeago zegoen uretan bere gona erdi blaituak dardara egiten zion saihetsetan uraren mugimenduarekin nora joanik ez zuten uhin astunak sortuz
|
beren
mugimenduarekin berritu egiten zirenak ni ertzean geratu nintzen atxapar usaina aditzen nuen ur putzuaren gainean bazirudien aireak atxaparrarekin eta kilkerren kirrinkarekin haragian senti zitekeen substantzia bat isurtzen zuela
|
|
2019
|
|
|
Lehen ibilitako bidean atzera eginez, isilik, badaezpadako patua zain dutela jakitun, lau lagunak babeslekuaren bila doaz. Manuel eta Inaxiori
|
beren
mugimendu bakoitzean artegatasuna nabari zaie: behin eta berriz begiratzen dute ingurura eta edozein zarata, xumea izanik ere, nahikoa da ibilaldia geratu eta atezuan jartzeko.
|
|
|
Beraiekin eramatea, bestalde, erokeria litzateke: handik alde egiteko
|
beren
mugimendu ahalmena guztiz galarazteaz gain, gauza jakina da errepublikazaleen zerbitzu medikuak urriak direla oso, are gehiago, azken egunotako erasoak medio, zauritu guztiengana iritsi ezinik dabiltza, lanez gainezka erabat. Hortaz, mutikoa hiltzen ez bada, aukera bakarra bertan uztea izango litzateke, haren lagunek topatu eta leku egoki batean arta dezaten.
|
|
|
Jo eta ma geratu nindunan, ez bainuen espero halako emakume maripertxenta bat Albertoren gustukoa izan zitekeenik. Haien jokabidea, bestalde, ez zunan maitaleen artean ohikoa dena, are gehiago,
|
beren
mugimendu guztiak begiratuegiak zitunan. Beharbada Albertok harreman serio eta sakon bat nahi zinan, neu bere jostailua besterik ez nintzelarik.
|
|
2021
|
|
|
Orduan, beharbada, aztore isats gorri bat azaltzen zen zeruan orekan, Raymonden etxea zuhurki zainduz. Orban zuriek berehala
|
beren
mugimendu ganorabakoak gelditu eta oilarren babesera jotzen zuten bizkor, eta aztoreak ikaratutako milaka oiloen garrasi desesperatuak iristen ziren soroetatik. Etxearen atzeko atea danbateko batez zabaldu, eta Raymond azaltzen zen eskopetarekin.
|
|
2023
|
|
|
11etarako deituak zituzten kazetariak, eta aho batez erabaki zuten Orreaga izanen zela taldearen bozeramailea, denek ikusten diotelako talde baten gidari izateko indarra eta gaitasuna, hizlari ona delako eta, bereziki, Franck Sabatierrek Xalbati egindako mehatxu argiaren ondotik, herriak Altzugaraiaren aldeko kolektiboko kide horren aurpegia ezagut dezan. Nehor ez ahal da ausartuko lider baten kontra oldartzera, horrek are babes handiagoa ekar bailiezaioke
|
beren
mugimenduari!
|
|
|
Beharbada pedantea izan nintzen galdegin nionean ea bazekien izurdeak eta baleak unihemisferikoak direla, baina agian jabetu zen, zeharka, erreportajerako beste ideia bat ematen ari nintzaiola: " Garunaren erdia lo trinko eduki dezakete hain zuzen ere beste erdia esna dutelako eta horrekin
|
beren
mugimenduak zuzentzen dituztelako". Orduan, Petrak:
|
|
|
Emakumeei kantonamendu eremuetan edo handik kanpo bizitzeko tokiak esleitzen zizkieten," zerbitzatzen" zituzten gizonen arabera. Europar soldadu zurien zerbitzura zeuden emakumeek kantonamenduaren barnean bizi behar zuten, eta gogor murriztua zuten
|
beren
mugimendu askatasuna. Horrez gain, azterketa genitalak egitera behartzen zituzten.
|
|
|
Emakume sufragista zuriak beren izatasunaren alde borrokatu zirelarik ere, agerikoa izan zen" beste" emakumeekiko axolagabetasuna. Beren britainiar ahizpek ez bezala, estatubatuar sufragistek ez zeukaten inperio oso bat (oraindik) beren errebelazio feministak garatzeko eta ospatzeko edo
|
beren
mugimendu sufragista hedatzeko. Hala eta guztiz ere, oso prest zeuden beren" emakume berri", moderno eta abangoardista harrokeriaz erakusteko, nonahiko emakumetasunaren eredua balitz bezala.
|