|
2006
|
|
|
Koroaren esku hartzea kontzejuen barne antolaketan boterea zentralizatzeko nahi bat izanik eta, aldi berean, bere mendeko jurisdikziokoak diren esparruak hobeto kontrolatu nahian, kanpoko beste botereak baztertzeko ahalegina (nobleak, jaunak) izan zen. Azken batean hiribilduak
|
beren
jaunarenak dira, fundatu dituenarenak eta haren ondorengoenak, kasu honetan Bizkaiko jaunarenak, baina errege erreginen eskuetara iritsi ziren, Bizkaiko jaun andre titulua eskuratu orduko; ondorioz, errege jurisdikzio pekoak ziren, eta ez zuten onartu nahi nobleziako kideek haien botereko lekuan ingerentzia edo sarraldirik egiterik.
|
|
|
etxean gizonik ez zuten alargunek erdia ordaintzen zuten, berdin, solariego? ziren herritar biztanleek (beste erdia
|
beren
jaunari ordaindu behar baitzioten250) eta herrian jabegoak edukita kanpoan bizi zirenek, eta nekazari, bilau edo erregearen kollazo zirenen artean, idi parea zutenen edo ez zutenen artean ere egiten zen desberdintasuna. Petxaz gain afaria (cena251) ordaindu behar izaten zuten foru batzuen arabera; edo abeltzaintzarako zamen barkamena edo finkapena; kasu gutxi batzuetan lan prestazio batzuk mantentzen ziren (baina oso zehaztugabeak); Nabaskoze, Artaxoa eta Larragan bederatzirena kentzen zitzaien eta askatasuna eman252; calonia, hots, justiziagatik erregeari ordaindu beharreko zerga (isuna) ordaindu beharra zuten.
|
|
|
Alde horretatik, errege Henrikeren mendekuari fido izanen zitzaion aitatxi. Nafarroa Behereko noble handi nahiz ttipietan ez ziren guti
|
beren
jaunaren kolera merezi zutenak. Batzuk espainolen lagun ibiliak ziren, eta gehienek, une batean izan ez bazen bertzean, fideltasuna aitortua zioten Fernando zakurrari edota Karlos sugeari.
|
|
|
1556ko maiatzaren 19an sortu nintzen. Ez Parisen ez Madrilen, ez Geneban ez Erroman, gorteetako kronikariek ez zuten delako data urrezko letretan nabarmendu,
|
beren
jaunen gogoak asebetetzeko idazten dituzten liburutzarretan. Eguzkia ez zen gelditu lurrari itzuli egitetik, ezta ilargia agertu ere egunari argi ematera.
|
|
2008
|
|
|
con la Diputacion Guipuzcoacoa, Aguardaba en ella Señorio guciac para bien recibir
|
beren
Jaun andiac.
|
|
2009
|
|
|
–Hona etorri den azkenak ere bazakin Henrike Valoiskoaren lagunetariko batzuek, ehizaldiak, gudatokiak, bestak eta saloiak ez ezik, ohatzea ere partekatzen ohi dutela
|
beren
jaunarekin.
|
|
|
Anjouren begikoek talde sendoa osatzen zuten, armada tiki bat,
|
beren
jaun eskuzabalaren inguruan. Louvreko dama eta damaño guztiak bat etortzen ohi ziren gauza batean:
|
|
|
–Jauna, ministroek diotena kontuan hartzekoa da beti. Miossensek?. Alabaina, zertarako uxatu
|
beren
jauna zerbitzatzeko prest dagoen jendea?
|
|
|
Hala ere, arabiarrak ez dira atzean gelditzen. Martxan jartzen dira gizonak, zaldunak aurreratu egiten dira
|
beren
jaunen erabakiak jakinarazteko. Bien bitartean, kalifak bere gerlariak muga zaintzera bidali ditu.
|
|
|
|
beren
jaun eta jabe nahi nautela,
|
|
2010
|
|
|
[IV 142] Jauna ongui dago ori gucia, baña esan bequit, Apaizac gora jasoric eracusten duanean, cer ecusten degun. Batzuec esaten due, au dotrinan galdetzean, ecusten duela
|
beren
Jauna, edo ecusten duela Jesu Cristo. Baña engañatzen dira, Jesu Cristo alabaña gorderic, ta ezcutaturic arquitzen da(...).
|
|
|
[IV 175] Batzuec esaten due, au dotrinan galdetzean, ecusten duela
|
beren
Jauna, edo ecusten duela Jesu Cristo. Baña engañatzen dira,(...) Beste batzuec eranzuten oi due ecusten duela oguia, ta au gaistoagoa da.
|
|
|
[IV 180] Batzuec esaten due, au dotrinan galdetzean, ecusten duela
|
beren
Jauna, edo ecusten duela Jesu Cristo. Baña engañatzen dira,(...) Beste batzuec eranzuten oi due ecusten duela oguia, ta au gaistoagoa da.
|
|
2012
|
|
|
nabarmentzen ikasten dute. Ondorioz, badute menpekoen sail bat goren mailako jendeak ordaintzen diena, eta batzuetan, trebetasun eta lotsa gutxiren poderioz, mailaka mailaka,
|
beren
jaunaren ondorengo izatera iristen dira.
|
|
|
...neurrizko bizimodu eta ohiturako jendez koloniak hornitzeko kezkagatik; kolonia guztietan zehar trebetasun handieneko eta ustelkeria guztiz ezezagun zaien funtzionarioekin administrazio publikoa hornituz, justizia egiteko duen ardura zorrotzagatik; eta, dena borobiltzeko, gobernaririk zoli eta bertutetsuenak bidaltzeagatik, zeinek ez duten beste helbururik izaten menpeko jendearen zoriontasuna eta
|
beren
jaun erregearen ohorea baizik.
|
|
|
Baina ez zenez estalita gelditu zilar guztia, bi agindu eman zitzaizkien erregearen mezulariei: zorigaiztoko berria emateko Nafarroako herritar guztiei, eta hain meneko leialei eskatzeko joan zitezela
|
beren
jaun naturalari azkeneko aldiz agur esateko, orain lauhauzka baitzihoan behin betikoz gloria betierekoaren bila.
|
|
2013
|
|
|
–Hain segur ere, arrazoi handiak izanen dituzu iritzi horretakoa izateko. Oroit, alabaina, heresiak itsutu jende franko
|
beren
jaunen gaiztakeriaren petxeroak direla oroz gain.
|
|
2015
|
|
|
" Siriako gerrarekin mende honetako gerra nagusia ireki da Pandoraren kutxa beldurgarria, mundu mailako eskalada terrorista ekarriko du eta agian egunen batean baita mertzenario hauen mendekua ere
|
beren
jaun feudalen kontra, hau da Qatar eta Saudi Arabiako errege kriminalen aurka. Orain artean, eskueran dauzkaten dirutza izugarriei, diruz erositako diplomaziari eta etengabeko eroskeriei esker, lortu dute saihestea elikatu dituzten piztien haserrea.
|
|
|
Haren Maiestateak seinale ugariz sentiarazten die bere presentzia grazia honetaz gozatzen dutenei. Haietako bat da lurreko gauza guztiak gutxiestea, haiek izatez diren bezain gutxi estimatzea, hango ondasunik nahi ez izatea, haren huskeriaz konturaturik dagoelako,
|
beren
Jauna maite dutenekin bakarrik poztea; aspertu egiten du bizitzak, merezi duten aberastasunak estimatzen ditu; hauen antzeko beste gauza batzuk, egoera hartan jarri zituenak irakasten dituenak.
|
|
2019
|
|
|
Baina emakumeak arbuiatu beharra dauka gizonak proposatzen dizkion engainuak, haren gaineko abantaila horiek izango baditu. Goi klaseetan, emakumeak
|
beren
jaunen konplize sutsu egiten dira, zeren gozatu nahi baitute haiek segurtatzen dizkieten onurez. Ikusia dugu burgesia handiko eta aristokraziako emakumeek beti defendatu izan dituztela beren klase interesak senarrek baino ere setakeria handiagoz:
|
|
|
Jatorritik Erresumaren desagertzera arte, gizarte nafarra hiru estatuen bidez gobernatzen zen, Eliza (edo beso eklesiastikoa), noblezia (edo beso militarra), eta hiriak edo ruano ak (edounibertsitateen besoa) (Jimeno Jurio, 1980: 434), eta horietan nekazariek ez zuten eserlekurikGorteetan, eta
|
beren
jaun andereek ordezkatzen zituzten.
|
|
|
241). Ostera joatera obligatua zuten berenkargu, eta denbora mugarik gabe, beti ere
|
beren
jaun andere edo errege erreginek deitzenbazituzten, eta kontrako kasuan, 60 soldatako isuna pagatzen zuten. Salbuespen bakarragaixotasun propioa edo bere kargu zegoen hurbileko ahaide batenagatik zen.
|
|
|
Christo Jauna cere barrenean artu bezain laster, eguiñen422 duzu contu, zu cerala423 Sagrario bat,
|
beren
Jauna adoratcen424, ta maitatcen425 dauden Aingueruz ingurutua426; ta zuc ere zurequin dagoen artean iduquico dituzu oriequin batean, beñere427 quendu bague cere beguiac, ta428 bihotza, Jaun andi orri beguira, 429 eguiten dizun favorearen430 esquerrac ematen, eta dizun amoreari amorez erantzuten431.
|
|
2020
|
|
|
Bere hosto bereziak
|
beren
jaunen hilobi eta monumentuetan zizelkatuta daude.
|
|
2021
|
|
|
Ber denboran Züberoako jaunttoak epaile ziren aldizka Lextarreko jüstizia kortean, eta gainera armen zerbütxüa zor zeioen
|
beren
jaunari, lehenik Züberoako jaun bizkonteari, hori desagertü baiko 1307 urtetik Akitaniako düke ingelesari, 1449tik Bearno Foixeko jaunari, 1512tik Frantziako erregeari, nausi horrek gerlalako deitzen zütüalarik.
|
|
2022
|
|
|
Ezpatak eman zizkien, ezpatarik onenak. Anaitasun ituna egin zuten elkarri laguntzeko
|
beren
jaunei zor zieten fideltasuna hautsi gabe. Azenarik hitz eman zien urte gutxiren buruan udazken batean ziur asko, Granadara joango zela bisitan.
|
|
|
Zeinek
|
beren
jauna duten lurreratu,
|