|
2004
|
|
|
Joan Mari Irigoienez ari gara, noski: . Egia da espainiarrek
|
beren
inperioa galdu zutela, baina inperioa ez da kontzeptu geografiko soila, psikologikoa ere bada, eta bigarren ikuspuntu honetatik espainiarrek oraindik ere, oro har, inperio bat daramate beren inkontzientean, beren burua espainiar nazionalistatzat ez duten horiei ere noiznahi azaleratuko zaiena. (...) Baina garaia da erdaldunen artean ere geure gisa eta geure mina aldarrikatzeko, eta esateko edukazioaren lehen legea eta araua dela etxekoekiko errespetua, eta guk ere badugula, hizkuntza mailan, kanpotik etorritako hainbat eta hainbat herritarren adinako eskubidea, etxean etxeko sentitzeko gogo izugarria dugula alegia guk geuk ere, eta ez gaudela alor horretan atzera egiteko prest?. 74
|
|
|
politikazko askatasunik ez dagoenean, ethniek erresuma berezirik ez dutenean, ez dago hizkuntzazko eta kulturazko ez askatasunik eta ez berezitasunik. Bai erromatarrek
|
beren
inperio zaharrean, bai britaniarrek Irlanda’n eta Guernesey’n, bai Canada’tarrek Quebec’en, bai españolek Peru’n eta errusitarrek Karelia’n, beti eta nun nahi berdin: denek eraman dute aurrera bere hizkuntzaren batasuna.
|
|
2010
|
|
|
Neska gatibua ondo zainduta utzi eta gero, bere zereginetara itzuli zen Bizargorri, ez baitziren gutxi. Karlos enperadorearen kontrakoa zuen borroka gogorrena; aldi berean, otomandarrei laguntzen zien,
|
beren
inperioa mendebalderantz zabaltzeko kanpainan; batera nahiz bestera, Mediterraneo osoa kontrolatu behar zuen bere barkuekin, armada etsaiaren ontziak urperatuz eta merkatarienak aldian behin lapurtuz, Chiararen ontziarekin egin berri zuen moduan.
|
|
2012
|
|
|
History, Post Structuralism, and the Colonial Context (1992) liburuan, Niranjanak gogor kritikatzen du mendebaldar tradizioko itzultzaile, etnografo etahistorialariek kultura kolonialen inguruan eraiki duten irudia: kolonizatzaileek
|
beren
inperioko kulturak entitate, exotiko?,, aldaezin, eta, eternal?
|
|
2015
|
|
|
Agiri gehiago ekar nitzake horrelakoak, baina horiekin aski da esateko erromatarrek ez zutela ulertu zer ari zitzaion gertatzen
|
beren
inperioari. Badirudi uste dutela makalaldiak konpondu direla armada handiagotuz edo harresi handiagoak eraikiz.
|
|
2021
|
|
|
" Izan ezazu kontuan zure pazienteak ba ote duen baliabiderik. ...a osoa eman"; ahantziko zitzaigun Aristoteles, lehenbiziko unibertsitateetako bat sortu eta bere ikasleei esaten ziena jakintsuaren eta ezjakinaren arteko aldea biziaren eta hildakoaren arteko bera dela; edo Eratostenes, zeinak arrazoimen hutsaz baliatuz Lurraren zirkunferentzia kalkulatu baitzuen, laurogei kilometro eskaseko errore txikiarekin, makila eta gamelu bat erabiliz; edo egun batean
|
beren
inperio erraldoiko biztanle guztiei herritartasuna aitortu zieten erromatar ero haien lege kodeak; edo greziar kristau hura, Pablo Tarsokoa, agian berdintasunaren aldeko lehen hitzaldia eman zuena honakoa esan zuenean: " Ez da jadanik bereizketarik juduaren eta judu ez denaren artean, esklaboaren eta librearen artean, gizonezkoaren eta emakumezkoaren artean".
|
|
|
Ovidiok itzulingururik eta apalkeriarik gabe idatzi zuen" mundu guztian" irakurtzen zutela bere obra. Erromatarrek, jeneralean,
|
beren
inperioaren mugak eta planetarenak nahasteko joera zuten. Ikuspegi inperialen ohiko ezaugarri bat da hori —lehenago ere, Sargon Handia, Akadeko erregea, mundu oso osoa konkistatu izanaz harrotu zen, nahiz eta bere agindupeko lurraldeak Persiar golkotik Mediterraneora hedatu eta ez gehiago— Idazle erromatarren kasuan, zehaztugabetasun geografikoak eta harropuzkeriak alde batera utzita, egia zen irakurketaren mugak progresio harrigarrian hedatzen ari zirela:
|
|
|
Ptolomeok, hil zenean, ogibidearekiko kezkak konponduak utzi zizkien bere oinordekoen hamar belaunaldi baino gehiagori. Berak hasitako dinastiak ia hirurehun urte iraunen zuen, erromatarrek Egipto
|
beren
inperiora anexionatu zuten arte. Familiako errege guztiek hamalau ere izan zirenPtolomeo izena izan zuten, eta antzinako autoreek ez dute beti bata bestearengandik bereizteko ahaleginik egiten (edo beharbada nahasi egiten dituzte).
|
|
2023
|
|
|
Nazioarteak gogoan izan lituzke, eta aintzat hartu, ez bakarrik kurduen eskubideak, baizik baita ere kurduek mundu osoari egin dioten ekarpena Estatu Islamikoaren benetako arriskutik zaintzean. Baina, zoritxarrez, Europako Batasuna, EB, Espainiako erresuma barne, isilik dago arlo honetan, eta Erdogan bezalakoak nahi dutena egiten ari dira NATOko kide bezala eman zaien beto eskubidea
|
beren
inperio hondarren onuretarako erabiliz.
|
|
|
Karikaturak erakusten du Europako estatu nagusiek
|
beren
inperio kolonialen hedatzeko zuten nahia.
|