|
2002
|
|
|
Herri haietan baziren bertako artisauak, belaunez belaun jasotako lanbidearen jabe zirenak: hauek espartzuzko poltsak eta saskiak egiten zituzten; horiek, artilezko tapizak eta oihalak; eta haiek, laborantzarako tresnak eta tramankuluak; baina baziren, halaber, bertako zeramika lantzen zuten buztinlariak, zeinekin Sergio eta Sara, pixkanaka, konfiantza hartuz joan baitziren, haien esperientzietatik ikasteko eta haiengandik ikasia
|
beren
eguneroko jardunean integratzeko: horrela, beren artisautza bertako tradizioan txertatuz eta guztiari aire moderno bat emanez, beren berezko bidea urratu, eta aurrera egin ahal izan zuten, gero eta arrakastatsuago.
|
|
|
ezer esan baino lehen pentsa ezazu bi aldiz esan beharrekoa: beraiek bezalako gazte batzuentzako hitz zuhurrak,
|
beren
eguneroko bizikidetzan –are gehiago neguko egun luze eta gau are luzeagoetan– fruitu onak eman zizkietenak, aldez aurretik ulertu balute bezala nekez iraun zezakeela begirunerik gabeko maitasunak. Haatik, inoiz haserre txikiren bat bazuten, berehala egiten zituzten bakeak, batak besteari barkamena eskatuz, batean Sergiok Sarari aurrea hartzen ziola, bestean Sarak Sergiori... eta elkarri irri eginez:
|
|
|
Horregatixe joan zen Granadako eskualde hartara, jakin zuenean bazela inguru hartan mugimendu alternatibo bat, gizartearen ohiko bizimoduarekin apurtu nahi zuena: ...iren, komuna batean zein bestean; beste batzuek Mahomak predikatutako erlijioa eta islameko dotrinak hartu zituzten jarraibide eta ardatz, Granadako Erresuman mende batzuk lehenago izan zen bezala, errege katolikoek lur haiek konkistatu eta beren legea ezarri aitzin; hauek, berriz, gutxienak, sozialismo utopikoak bultzaturik bertaratu ziren; eta haiek, finean, Budaren irakaspenetatik abiatu ziren,
|
beren
eguneroko sufrimenduari erremedioa jarri nahian edo.
|
|
2003
|
|
|
Gogoratzen zaigu bestalde nola Jesusen herritarrek azkenean beren ohiko hizkuntza hebreera baztertu zuten liturgiatik landa eta,
|
beren
eguneroko harremanentzat, arameera zerabilten.
|
|
2004
|
|
|
hiztunaren atxikimendua jotzen du Xabier Kintanak giltzarri nagusi ikuspegi mikroaren ordezkari gisa: . Hizkuntzek bizirik irauteko lehenbiziko baldintza, oinarrizkoena nik uste, hiztunek beren mintzairari dioten atxikimenduan datza, hots,
|
beren
eguneroko harremanetan bera erabili nahi trinko eta setatian. Hori falta denean, gainerako guztiak alferrik daude?. 617 Euskaltzainaren arrazoibide berari darraio Koldo Zuazo ondorengo honetan, hizkuntzen arteko lehia kupigadabean:
|
|
|
Ikasiaren eta erabileraren arteko loturarik ezak euskalgintzaren asmoak etengabe zapuztu izan ditu: . Ikasten duten milaka heldu horietatik, galdera Teo Etxabururena dugu?, zergatik gutxi batzuek baino ez dute euskara hartzen
|
beren
eguneroko bizimoduko komunikazio hizkuntza tresnatzat??. 501
|
|
2008
|
|
|
hil edo biziko apustu bat ere bai sarri askotan; Beñardorentzat, aldiz, dibertsioa. Esan nahi baita Nazario, Ismael eta Honorato
|
beren
eguneroko egitekoei lotu eta zirkua pixkaka ahaztuz joan zirela; edo bigarren mailan utzi zuten behinik behin, hurrengo egunetan. Beñardok, aldiz, istant guztietan oroitzen zuen.
|
|
|
Bazirudien, beraz, Nazario, Ismael eta Honoratorentzat bizitza zerbait serioa zela, zenbat eta adintsuago egin, orduan eta serioagoa... hil edo biziko apustu bat ere bai sarri askotan; Beñardorentzat, aldiz, dibertsioa. Esan nahi baita Nazario, Ismael eta Honorato
|
beren
eguneroko egitekoei lotu eta zirkua pixkaka ahaztuz joan zirela; edo bigarren mailan utzi zuten behinik behin, hurrengo egunetan. Beñardok, aldiz, istant guztietan oroitzen zuen.
|
|
2009
|
|
|
Aldiz, negar batean ibiltzen dira gau eta egun, fededun ustezko asko eta asko. Gaurkoan, hala ere, berri on batekin gatozkizue, hain da ezohikoa orbetarrek eman diguten etsenplua une latz honetan, lehen ere, une gozoagoetan, ohituta gintuzten bezala, beren jarrerarekin eta
|
beren
eguneroko praxiarekin. Nazario Orbe jauna Artzain Onaren kofradiako ohorezko presidente izendatu zuten orain dela urte batzuk, ateismo maltzurraren aurka baldintzarik gabeko militantzia erakutsiz.
|
|
|
Aldiz, negar batean ibiltzen dira gau eta egun, fededun ustezko asko eta asko. Gaurkoan, hala ere, berri on batekin gatozkizue, hain da ezohikoa orbetarrek eman diguten etsenplua une latz honetan, lehen ere, une gozoagoetan, ohituta gintuzten bezala, beren jarrerarekin eta
|
beren
eguneroko praxiarekin –Nazario Orbe jauna Artzain Onaren kofradiako ohorezko presidente izendatu zuten orain dela urte batzuk– ateismo maltzurraren aurka baldintzarik gabeko militantzia erakutsiz. Izan ere, ohiko hiletak intimitatean ospatu ondoren –urte erdiko gaua igaro ondoren lehen argiarekin batera agurtu eta ehortzi zuten haurra, era sinbolikorik gogoangarrienean–, beste ospakizun bat izan dute etxeko beroan, lurreko miseriak utzi dituen aingerutxoaren omenez:
|
|
2011
|
|
|
Eskolatik ateratakoan, berriz, aski lan izaten zuten mutil guztiek, nork bere etxean, belarra moztea ez zenean zerria edo oiloak zaindu beharra baitzegoen; oiloak ez zirenean, garia erein edo mahatsondoetako mordoak bildu? Baina,
|
beren
eguneroko eginbeharren gainetik, anitzetan aurkitzen zuten tarteren bat, lagunak elkarrekin egoteko, eta horrela, batzuetan, Gaztelugoiko talaietarik batera joaten ziren, beheitixeagotik iragaten baitzen Urgaingo silo edo biltoki nagusirako bidea, baita Gaparrozoko geltokirakoa ere, mandoek eta gurdiek maiz ibili behar izaten zituztenak, hainbat produkturen uzta hara edo hona garraiatzeko, eta zeren talaia hartarik ezin hobeki ikusten baitzuten mutilek malda piko hura, gurdi kargatuei lotutako mando ilarek igo behar izaten zutena eta ezin izaten zutena batzuetan?
|
|
|
Ongizatearen usaina zen, desinfekzioarena, segurtasunarena. Guraso sorta bat elkartzen ginen, inor ez inoren ondoan, denak hain guraso; galdetzen nion neure buruari ni bezainbat urruntzen ote ziren
|
beren
egunerokotik ameskeriari dedikaturiko ordu hartan, edo benetan zelatatzen zituzten beren ondorengoen aurrerapenak?. Geroztik, kloro usainak aldarte ameslariz jartzen du.
|
|
2013
|
|
|
–Hiru bideo erakutsiko dizkizuet, hiru gizaseme agertzen dira
|
beren
eguneroko egitekoetan, eta horietako bat Garibaldi dela iruditzen bazaizue, hirurak bukatutakoan esango didazue. Hirurok bat baldin bagatoz, hasiko gara lanean.
|
|
2015
|
|
|
Jokalari gehien gehienak zahar jendea ziren, goiz (eta, beldur naiz, egun) osoan Gurutze Gorriak eta amerikar armadak banatzen zituzten jakiak bildu beste egitekorik ez zutenak. Beren emazteak aspertzeaz aspertu eta gerraren, gerraostearen eta elkarren gainean gaizkierranka aritzeaz nazkatzen zirenean, Maximilian plazako bidea hartu eta Bavariako mahaitxoetan esertzen ziren
|
beren
eguneroko partidak jokatzera.
|
|
2016
|
|
|
Karkasa bizigabe bat, baina bizitzaz beterikoa. Han behean, eraikin laukizuzenez osatutako masa haren azpian, milaka inurri zebiltzan joan etorri urdurian
|
beren
eguneroko zereginak aurrera ateratzen, itxaropen, poz eta garaipenak ospatzen, erronka, tristura eta porrotei buru egiten. Han goitik ikusita, hain ziruditen ttipi eta arinak inurriek eta haien bizitzek!
|
|
|
«Euskal hezkuntza ereduetatik datozen gazteengandik espero zen benetako gorakada erabileran. Errealitateak, ordea, erakutsi digu gazte horietako askok ez dutela euskara erabiltzen
|
beren
eguneroko bizimoduan, batez ere egoera ez arautuetan».
|
|
2017
|
|
|
eskola ohituretan, etengabe gauzatu behar diren era guztietako praktika burokratikoetan, kontsumo mediatikoetan, kirol eta kultura jardueretan, hizkuntza erabileretan, eta abar. ...l ikuskizunetan parte hartzean, ezkontzean, automobila matrikulatzean, osasun zentrora joatean edo, besterik gabe hiri paisaia ikustean (eraikin ofizialak, banderak, kaleizenak, hizkuntza jakin batean idatziriko errotuluak...), estatu gizarteko herritarrek identitate marko nahiz mundu ikusmolde jakin batzuk inskribaturik dauzkaten egitura kognitiboei itsatsitako praktika arruntak gauzatzen dituzte
|
beren
eguneroko bizitzan eta, hartara, egitura horiek bereganatzen dituzte modu naturalizatuan. Horrela birsortzen da nazio estatuaren ordena sinbolikoa?
|
|
2019
|
|
|
Mantso zebiltzan, oraindik ez baitzuen erabat ilundu, eta ez baitzuten nahi inork ikus zitzan hilerrian sartzen. Urte luzeetan irabazi zuten
|
beren
eguneroko ogia eta zapatuko atsedena fin lan eginez, eta orain, hain zebiltzan larri, gauez hilerrira joan behar izaten zuten, egunez bihotz oneko bisitariek noizbehinka behartsuentzat hilarrietan uzten zituzten kobrezko txanponak biltzera.
|
|
|
Faroaren inguruko kaioen karrankak harmonikoki nahasten ziren Macacoren abestiaren leloarekin. Artean goiz erdia zen, eta hegaztiek,
|
beren
eguneroko errutinari leial, bazekiten ez zela beharrezkoa itsasontzien bila joatea arratsaldea ondo sartu arte, orduan ekiten baitzioten arrantzaleek porturako itzulerari, sotoak harrapakinez gainezka. Leire, begirada teklatutik altxatzean, harritu egin zen lanbroa trinkotu egin zela ohartuta.
|
|
2020
|
|
|
orduko gertaerak gaurko mentalitate, ezagutza eta datuekin epaitu nahi dituzte, alegia. Erabat ziur naiz, ordea, ez dutela berdin jokatuko
|
beren
eguneroko bizitzako gainerako aspektu guztietan. Eta erabat ziur naiz, halaber, iraganeko gauza pilo bat, dena ez esateagatik, garrantzizkoenetatik ezdeusenetara –aukeratu zituzten ikasketak, erretzen hasteko erabakia, erretzeari uztekoa, zuriz ezkontzekoa, dietako ohiturak, praka kanpaidunak edo ile luzea eramatea, aisialdiko aukerak edo estetikari dagozkion kontuak... – beren buruaren edo besteren aurrean azaldu nahi dutenean," orduan hala izaten zen" batekin ebatziko dutela auzia.
|
|
2021
|
|
|
Frankismoaren enpresa handian laguntzeko sortu zen Falangeren Sección Femenina. Erakunde honek emakumeak adoktrinatu eta zelatatuko zituen,
|
beren
eguneroko bizitzan katolizismoaren irakaspenak barneratu eta praktikan jar zitzaten: senarra errespetatu, etxeko lanez arduratu eta seme alabak balio kristauetan hezi.
|
|
2023
|
|
|
Udaberria hasteko ez da asko falta, baina goiz iluntzen du hala ere, negu betean gaude oraindik. Jendetza izan da gaur arratsaldean Donostian, Joxeren aldeko manifestazioan, eta handik bueltan datoz asko, kale hutsetan barrena, beren etxeetara, bihar lanera itzuli dutela-eta,
|
beren
eguneroko zereginetan pentsatzen. Aurreko egunetako manifestazioen aldean gaur ez dute aterkirik behar izan eta gaitz erdi, pentsatzen dute, ateri dago, eta gaua iristearekin batera ilargia agertu da zeruan, ilargi zuri eta biribil biribila, gizakion desmasiak eta desditxak gorabehera, argizagiek ortzian beren bideari segitzen dioten seinale.
|