|
2000
|
|
|
Gaurko Astarrain honek, ordea, gorroto biziko tximista dakar
|
bere
uretan. Trena hegaletik zihoakion.
|
|
2001
|
|
|
" Mozkorraldi pollita izandu dik oraingoan, alajinkoa!", erran zuen Migel eroak. Hainbertze urtetan irentsiriko gaitz guziak garraio eraman zituen
|
bere
ur uherretan. Garbialdia.
|
|
2002
|
|
|
uraren osasun kontrol hobea, kalitate analisietan zehaztasun handiagoa eta herritarren parte hartze zuzena laginak hartzeko orduan (bere txorrotean). Elkarteak
|
bere
uren analisien emaitzen berri eman die azterlanean parte hartu duten udal guztiei, eta beste batzuen laguntza falta deitoratu du, ez baitute informaziorik eman, hala nola Huelva, Madril, Murtzia, Ourense, Iruñea, Teruel eta Segoviakoa. Erabiltzaile erakundeak hiri horien guztien laginak aztertu ditu, Segoviakoa izan ezik, baina agintariek ezin izan dituzte uren tratamenduari buruzko datuak eskuratu.
|
|
2003
|
|
|
»Iturriaga, iturria da» bota zuen Jon Sarasuak Bertso Egun batean Unai aurkezteko. Ubidez kanpotik datorrena da, inondik ere,
|
bere
ura: inoren burutan kabitzen ez den ideia jenialarekin harritzen gaitu noiznahi.
|
|
2004
|
|
|
Konpainiak esan zuen “Dasani” Sidcup fabrikatik datorrela, Kent konderrian. Era berean, esan zuen
|
bere
urak beste arazketa prozesu bat duela, ondoz ondoko hiru iragazki eta “alderantzizko osmosia” dituena, “bakterioak eta bestelako birusak, gatzak, mineralak, azukrea, proteinak eta partikula toxikoak” ezabatzeko eta “zapore hobea emateko” mineralak gehitzeko. “Purifikazio prozesurik onenak aplikatzen ditugu, eta botilaren amaieran ez dago txorrotako urari gogorarazten dion ezer”, Coca Colaren bozeramaile batek esan zuen atzo.
|
|
|
FACUAko arduradunek diote produktua ur mineral naturaleko edari gisa aurkezten dela, baina edari freskagarri mistoa deitu litzaioke. Horrela, fabrikatzaileak
|
bere
ur mineral naturalarena imitatzen duen ontzia erabiltzen du, baina etiketan ez du edari horiek arautzen dituen araudia betetzen. Federazioak adierazi du produktuen ontziak pentsarazten duela Font Vella ur minerala dela, betikoa, Volvic iturburuko pintzelkada batekin, Frantzian:
|
|
|
Lehorteetan, landare hori masa txiki batera murrizten da, baina asteak edo hilabeteak igaro ondoren euriak iristen direnean, hosto hilak ziruditen hori berriro berde bihurtzen da ordutan. Landareak
|
bere
ur erreserben %95 ere gal dezake kalterik egin gabe, lozorro fasean sartzen baita, eta, fase horretan, bere metabolismoa ia zerora murrizten da. Bizi prozesuak “izoztu” ahal izateko, azukre kontzentrazio handiko disoluzioa isuri behar da, degradazioa saihesteko.
|
|
2005
|
|
|
Bestalde, erlijiozkotasunaren bizipenaren inguruan, adibidez, Gregorio Ostiense Santuaren inguruan egindako festaz hauxe gehitu nahi dut:
|
bere
ura penintsulan barrena zihoan izurriteak akabatzeko. XIX. mendetik aurrera ordea, nekazal munduan teknologia sartu zenetik, izurriteen aurkako produktuak eta nekazal aseguru etxeak agertu ziren, orduan nekazal izurriteekiko beldurra apaldu zen neurri handian eta kultua aldatzen hasi zen.
|
|
|
Erakunde horrek salatu du 1980 eta 1990 artean urtean 31 kilo PCB isuri zirela
|
bere
uretara
|
|
|
Kasu batzuetan, errazagoa izaten da fruta ematea zuku forma, hartara erosoagoa baita haientzat eta une batean hartzen dute. Zukuan, frutak
|
bere
ur guztia ematen du; beraz: haurrak freskatzeko modu egokia, baina handiena galdu egiten da zuntzaren zati bat.
|
|
|
Espainian, fenomenoa bereziki kezkagarria da Galizian, non itsasaldiak “itsas purgak” deitzen baitira. Itsaski ekoizpenari eragin diezaiokete; Mediterraneoa itsaso itxia da, eta 100 urte inguru behar ditu
|
bere
urak erabat aldatzeko. Izan ere, isurketa kutsatzaileek marea gorriak eragiten dituzten organismo horiek izugarri haztea ahalbidetzen dute.
|
|
2006
|
|
|
Ondoren, Hibero ibaia isurtzen da eta
|
bere
urekin lurrak emankortzen ditu. Gehinek diote hiberoek harengandik jaso dutela izena, eta ez baskoi egonezinen artetik igarotzen den ibaiarengandik(?) 25
|
|
|
Lizarratik Ega pasatzen da:
|
bere
ura gozoa, osasuntsua eta oso ona da. Los Arcos deitutako herrixkatik oso kaltegarria den ura dago.
|
|
|
Handiena Vostok da, 1996an zientzialari errusiar eta britainiarrek aurkitu zutena. Beti pentsatu izan da
|
bere
ura oso zaharra dela, batez beste milioi bat urte irauten duela, eta izotz geruzan 3.600 metroko sakoneran bakterioak daudela frogatu da.
|
|
|
Hondakin urak hartu eta elikagai bihurtzen ditu, uretako toxinak garbitzen ditu, janaria sortzen du eta karbono dioxidoa oxigeno bihurtzen du. «Baina hori guztia ekoizteko», erantsi du Palumbik, «bere pieza guztiak behar ditu,
|
bere
uretan bizi diren milioika landare eta animalia». Ondo kudeatutako akuikultura Biodibertsitatea berreskuratzeak arrantza produktibitatea laukoiztu dezake Lanaren berri ona da oraindik garaiz gabiltzala joera aldatzeko.
|
|
2007
|
|
|
Veneziaren biziraupena, hiri gisa,
|
bere
urei lotua dago erabat. Portu komertzial garrantzitsu bat, bere kanalen erakargarritasun turistikoarekin batera, Italiako iparraldean dagoen udalerri honen oinarri ekonomikoak dira, baita museo bihurtzeko mehatxua ere.
|
|
|
" Il Gran Canale", Veneziako nagusia, zeharkatzen dute hiria" ese" gisa. Hori da" la Sereníssima"
|
bere
uretatik ikusteko aukerarik azkarrena eta merkeena, bederatzi euroko tarifa laua kostatzen baita: 24 orduko balioa duen txartel honekin, nahi adina lurrun har daitezke egunean.
|
|
2008
|
|
|
Bereziki azpimarratu behar dira hirigintza garapenak, banderen eta puntuen ia %70 baitira. GKEk dio Mediterraneoa dela Espainiako kostetan desnaturalizatuena, higadura eta degradazio mailarik handiena duena, eta kutsatuena, bere komunitateetako bakar batek ere ez dituelako behar bezala garbitzen
|
bere
urak. “Mediterraneoan sarriegia da arrantza kontserbatzeko estrategikoak diren habitatak suntsitzea eta presioa egitea; izan ere, urpeko hezeguneak eta belardiak degradatzeak inpaktu jasanezinak eragiten ditu epe ertaineko arrantza, hirigintza eta turismo ekonomiarentzat”, adierazi dute ekologistek.
|
|
|
Baina beti da garrantzitsua hainbat aurrekontu kontsultatzea eta poliza mota horiekin lan egiten duten aseguru etxeetara joatea, horrela bezeroak ziurtatzen baitu enpresak ondo ezagutzen dituela ingurunea eta behar zehatzak. Nahitaezko asegurua eta klausula osagarriak Erakunde publikoetako ibilgailuentzat nahitaezkoa den istripu asegurua erantzukizun zibilekoaren osagarri gisa kontrata daiteke, erabiltzailea pertsona pribatua denean eta
|
bere
ur motoari erabilera partikularra eman behar dionean. Izan ere, ia konpainia bakar batek ere ez du uzten arrisku orotako uretako motorrarentzako asegurua kontratatzen.
|
|
|
Izan ere, lehen batean Galiako zati batera mugatzen zen, Rhin eta Loira ibaien eremura, Sartaldearen eta Balearretako itsasoaren artekora, eta Germaniako zati bateraino... Eta hark, aipaturiko gerra horiek zirela bitarteko, Akitania eta Baskonia, eta Pirinioetako goi mendiak batzea lortu zuen, Ebro ibaira arte, zeinak nafarren lurrean sortu eta Hispaniako lur ezin emankorretatik barrena joanda, Balearretako itsasoan isurtzen baititu
|
bere
urak, Tortosa hiriko harresipean; hurrena Italia osoa...»
|
|
2009
|
|
|
Aizkorriko mendi sisteman, Arantzazu, orduko mundu zibilizatuaren erdigunea da. Eta paraje bildu honek, ikusi, altzo bat da, esaten du, esku biak bilduz?,
|
bere
ur xirriparekin, esanahi sinboliko berezia zuen seguruenik orduan ere. Teologia baino lehen geologia dago.
|
|
|
Izpi infragorriek bero sentsazioa eragiten dute, erretzen diren bitartean. Begiak,
|
bere
ur konposizioagatik, infragorriak xurgatzen ditu, kornea berotu eta erretzeko arriskuarekin. Eta, azkenik, erradiazio ikusgarritzat hartzen da hautematen dugun argi naturalaren kantitatea, babes egokirik gabe erretina honda dezakeena.
|
|
|
Ez dago argi lehenengo tiroa zein ontzik jaurti zuen, ezta erasoa gertatu zenean mugaren zein aldetan zeuden ere. Ipar Koreak ustez
|
bere
uretan aurkitu zuen patruilaontziari egozten dio errua; Ipar Koreako patruilak, aldiz, Hego Korearen gerraontzia egiten du gertatutakoaren erantzule. Horregatik, bertsio ofizialak bat ez datozelako, barkamena eskatzeko exijitu diote elkarri:
|
|
|
Maitasunaren sokak besteari kateaturik utzi eta norbere sama sendo estutzera iritsi, dena bat. Laranja erdi batek
|
bere
ur guztia beste erdian isurtzen duenekoa.
|
|
|
Urruntxio parkean irrio batek pusatzen du
|
bere
ur argia harri kozkor batzuen tartetik, kanta alegre ttiki batekin. Bi ahizpak hor jartzen dire ipularean, eta zangoak beren aitzinean luzatuz ur bazterraino, segitzen dute beren hitzaldia. Eta Pantxoak, zerbait erran dio Maitenaren arabera?
|
|
2010
|
|
|
Andujar (Jaen), Alcaucín, Ardales eta Gaucín (Malaga), San Nicolás del Puerto (Sevilla), La Puebla de Castro eta Estada (Huesca), Santa Eulalia de Gállego (Zaragoza), Cañada del Hoyo (Valentzia). Talde ekologista horren arabera, deskatalogatzeak esan nahi du, praktikan, Administrazioak ez duela
|
bere
uren kalitatea zaindu behar, ezta isurketa kutsatzailerik egin behar ere, ezta bainularien osasunerako arriskurik iragarri ere. Txostenak hainbat arazo aipatzen ditu herrialde osoko ur kontinentaletan; hala ere, Madril eta Murtzia dira gorabehera gehien dituzten erkidegoak.
|
|
|
Eliza honetan ikasi dut ez dagoela mugarik barrukoen eta kanpokoen artean, eta denok bilatzaile, erromes, senide garela, eta denok Jainkoaren bihotzean bizi, harengan mugitzen eta existitzen garela. Eliza honetan, baita bestela pentsatzen dutenen artean ere, konta ezin ahala neba arreba ditut, bakoitza bere errore eta zauriekin, bakoitza
|
bere
ur garbizko iturriarekin bere hondo ilunean. Munilla gotzaina ere anaia dut, nahiz eta orain gatazka hau eramatea dagokigun bioi.
|
|
2011
|
|
|
haietarik guti batzuk. Leon Iraizoz Jimenezen gurasoena tartean? baserri itxurako eraikinak ziren, herriko hainbat laborariren lanleku eta bizileku; bertze guztiak, berriz, herriko etxeetan bizi zirèn nekazariei zegozkienak, ukuiluak eta eskortak ziren, nagusiek beren lur-sail batzuen mugen barnean eraiki eta azienden eta lan tresnen gordelekutzat hartzen zituztenak, baita bihien biltokitzat ere, lur-sail bakoitzak
|
bere
ur hornigaiak ere hantxe: gizakiendako putzua eta abereendako baltsa.
|
|
|
Itsasoko haize energia ere sektorearen beste erronketako bat da. Lehorrean munduko potentzia nagusietako bat den bitartean, Espainiak ez du horrelako instalaziorik
|
bere
uretan. Kalkulu optimistenen arabera, 2012 eta 2014 arteko periodoak abiaraz daitezke.
|
|
|
elizetako kupula berdeak eta teilatu gorri biziak; horiak, arrosak, urdin argiak, grisak... ostadarra zerutik erori eta kaleak besarkatu izan balitu bezala. Udazkeneko egunabar hartan, Moldava ibaiak ispilu baten moduan islatzen zuen Pragako hiria
|
bere
uretan, akuarela inpresionista bat irudikatuz. Hori guztia ikusten zuen Annak etxetik lanerako bidean.
|
|
|
|
bere
urak gorriak izan zirenik.
|
|
|
Bai, aspektu horiek puntualak dira; bale, igual esanguratsuak dira, erantsiko dizute, baina oroz gainetik ale bakanak dira, ez osotasuna. Argudiatze ildo hori ezagun zaharra da, eta normalean
|
bere
urak isurtzen ditu aski ezagunak diren pentsamendu putzuetan: " Anputa dezagun ertzen bat, baina utz dezagun gorputza bere horretan".
|
|
2012
|
|
|
–Nor
|
bere
uretan?
|
|
|
Momentu honetan tomatea gehitu, eta segi beste hamar minutuz egiten. Tipulak eta kuiatxoak
|
bere
ura botako dute, eta akaso nahikoa izango da ordu laurdentxo horri heldu, eta kuiatxoa egiteko. Edonola ere, lehortu dela ikusten baduzue, lehenago eman tomatea...
|
|
|
Kalez kale eredu proustiarrenaren arabera nora ezean ibili ondoren, Arga ibaira hurbiltzeko gogoa piztu zaio eta Santo Domingo aldapan behera egin du. Errotxapeako zubitik, ibaia hiriaren erretena dela iruditu zaio; zenbat mixeria ez ote dituen
|
bere
uretan eramango, azaletik bezainbat edo gehiago hondotik.
|
|
2013
|
|
|
Itsasadarrak 3,5 km-ko zabalera eta 30 m ko sakonera duen Abra izeneko badian isurtzen ditu
|
bere
urak. Itsasadarraren ibai arroak 1.700 km 2 ko azalera du, batez besteko fluxua 30 m 3 ·s koa da, eta hondoan urtero pilatzen den sedimentuaren kantitatea 14.000 tonatik 1.000.000 tonara bitartean dago.
|
|
|
Gauzak horrela, tribunalek Kanpazar harrobiari mendia barrutik ustiatzeko lizentzia ematen badiote, Calcinor eta enpresari lobby en inbertsioa amortizatu beharrak eraginda, hainbat hamarkada luzatu eta biderkatuko da erasoa Udalatx zona karstikoan eta
|
bere
uretan. Horrela, gure osasuna kolpatuko du egunero, inpunitate osoz.
|
|
2014
|
|
|
Bazter hartan, ibai baten ur garden gardena eta bestearen ur ilunxeagoa nahasi, eta batera isurtzen hasten ziren. Kamak ezker aldeko hegitik garbitzen zuen Volga ibaia
|
bere
ur lohigabeaz, Okak eskuin aldeko hegitik egin bezala, Nizhni Novgorod zeharkatzean.
|
|
|
Labore bakoitzak
|
bere
ur eskakizunak ditu, batzuk hobeto jasaten baitute ur falta beste batzuek baino; zenbaitzuek ur askorik gabe eman ditzakete fruitu komertzialak, eta beste batzuek, berriz, ur gehiago behar dute bizirauteko.
|
|
|
Ibilaldian zehar izanen dira jan edan tokiak. Bakotxak ereman ditzala halere
|
bere
ur eta janaria. Ibilaldian parte hartze saria:
|
|
2015
|
|
|
Ibai baten ertzetik oinez ibiltzean, bizitza bat harilkatzen dugulako irudipena hazten doakigu. Hala agitzen da Biduze errekaren kasuan, Donaixti gainetako harpe zulo ilunetik xirripa jazartzen denetik Aturri lasai eta zabalera,
|
bere
ur argi nasaiak isurtzen dituen uneraino jarraitzean. Samatzeko zubi azpian bukatzen da bidaia aberatsa.
|
|
|
Zure irudiko, ez du horren itxura zatarrik, eta, ibilia gelditu gabe, kalera atera zara. Bertan dira geldi, eguraldiaren kapritxoak berbagai, beti presaka dabilen emakume edadetua, zapi beltz eta orga txikiarekin, eta kapela eta gabardinaz jantzitako bizilaguna,
|
bere
ur txakurra inguruan usnaka duela. Agurtu gabe, ezkerretara egin duzu, okindegiaren aurretik igarotzea saihesteko.
|
|
|
Baina aldian behin eskapo egiten dit gogoak, eta etxean nagoenean, sofa zurian jarrita, pentsatzen hasten naiz ez ote garen dagoeneko beste arraza bat, ez ote diogun gizaki izateari utzi, edo ez ote gauden izateari uzteko puntuan. Halakoetan, leihora hurreratzen naiz itxaropen printza baten bila, eta, espaloi zabaletik arrapaladan igarotzen ikusten ditudan arrazakide horien ordez, irudikatzen dut irribarre amultsudun bizilaguna
|
bere
ur txakurra laztantzen, buruarekin baietz, hil artean nekagaitz ferekatuko duela esanez. Edo andre edadetua egunero legez hiriaren kanpoaldeko hilarriko lurraren azpian dagoen bere alabarentzako krabelin zuriak eskuetan, presatuta, bere bi oin txikien gainean nahi baino motelago doala.
|
|
|
Azal zuri histuan handik eta hemendik ageri dituen orban marroixkak omen dira orain medikua esaten dioten begirada axolagabedun horren kezka nagusia, bata zuriaren eta antiojoen kristal lodien atzealdean ezkutatuta, beharrezkoa dena baino arreta gutxiago eskaintzen badie ere. Medikuak, gizon horrek, esan dio, ahots lakarrez, zimur artean bistan dituen makula ilunak gero eta nabariagoak direla, areago
|
bere
ur koloreko begi ia gardenen inguruan. Burua ere soiltzen hasi zaio nabarmen, ospitalearen kanpoaldean dagoen akazia erdi erori bakartiari hostoak erortzen zaizkion abiada berean.
|
|
|
4 Chavasquequeira (Ourense) Miño ibaiaren ibilbide termalaren eskuineko ertzean daude Achavasqueirako igerileku natural txikien multzoa, eta 43º ko tenperatura du. «Caldas do Bispo» izenez ere ezagutzen dira, egokitu zituen gotzainak,
|
bere
uren propietate mineral sendabelarrak aprobetxatzeko, batez ere erreuma ukipenetarako. 5 Las Chorreras (Cuenca) Congués de Guigidos terminoan, Vínegako urtegitik Cabriel ibaia Guadalazaon ibaiarekin elkartzen den arte (Ibaien Junta), Las Chorreras aurkitzen da.
|
|
|
Oraingoan Gendulain kondearen eta haren oinordekoen 300 hektareako lur sailean ez zen garia ereingo, 18 300 etxebizitzako hiri oso bat baizik. Bere etxeekin, bere errepideekin,
|
bere
ur telekomunikazio eta gas sareekin, bere ospitale eta ikastetxeekin, bere hiri garraio zerbitzuekin Ia dena nafar guztien lepotik. Etekinak, berriz, ekimen pribatuarentzat, liberalismoaren aspaldiko tranpa horixe baita:
|
|
|
Berrogei egunez iraunduz, uholdeak
|
bere
urek gora eginez gainezka mendi gailurrik garaienak ere estaliak zituen, erailtzeko asmoz, taldeka narrastiak, hegaztiak, abereak eta piztiak herioztuz maltzurki irrika bizirik zen giza oro, ito ondotik, Merzenarioa zitzaion bihotzez eskerka sakelak dolarrez betez gero, Noek Darwini eta gorilei eskukada beroa luzeka eta afaltzera gonbidatu, eta arrainak eskas zirela ohartu.
|
|
2016
|
|
|
Administrazioaren eginbeharra da Itoizko ur ahalmena ahalik eta ondoen optimizatzea. Defizitarioa izan ez dadin,
|
bere
ur erabilera zabaldu egin behar da eta erabiltzaileen eskaerak ez dira falta. Baina egiten dena errentagarria izan da bai administrazioarentzat bai erabiltzailearentzat, horrekin jokatu da.
|
|
|
Beraz, gizakia bere idurikoa egina izan zuelako, eta iturriak
|
bere
ura beti isurtzen duelako, lurrean ere gaiztakeria nagusitu egin zen, Jainkoaren ADN an zeuden mehatxuaren eta mendeku gosearen ereduak jarraituz. Horren arrazoia ahantziz eta bera hobendun ez balitz bezala, zigor berria gogoan bazerabilen, sortu zituen guziak suntsitu behar zituela.
|
|
|
Azal mehea du eta bere mamia zurixka eta urtsua da. Samin gozoa du zaporea eta marmeladak, freskagarriak eta bolboro likorea egin daitezke
|
bere
ura erabiliz.
|
|
|
albait bizigarri gehien hartzea. Bakoitzak
|
bere
ur botilatxoa eramaten zuen aldean beti, eta litroka edaten zuten ur hotzarekin nahastutako kafe disolbagarria. Kafe goraldiak izaten zituzten egunero.
|
|
|
Hainbat berreskuratze proiektu (Life+ Desmania, adibidez), 2012an Biodiversidad Fundazioak hasia, bere habitata hobetzeko eta espeziea berreskuratzeko lanean ari dira. 5 Mediterraneoko itsas fokua (Monachus monachus) Sinestezina dirudien arren, Mediterraneoak ez du itsas fokarik
|
bere
uretan. Monachus monachus izena du, Mediterraneoko foka izenaz ezaguna.
|
|
2017
|
|
|
Hodei izpirik ez zegoen zeru urdinean. Ibaiak,
|
bere
ur azkarretan, ez zuen zeruaren islarik ematen. Zuri eta ildaskaz betea zetorren, uraren abiadagatik.
|
|
|
Orain bai, gazte, orain bai.Ez dakik zenbateraino gorroto dudan! Nire aspaldiko lagunak eraman baitizkik, baina...
|
bere
uretan dabilenak badaki zer arriskutan eror daitekeen, eta apustu hori, arrisku hori duk, nik behintzat, maitatzen dudana, bizirik mantentzen nauena eta horregatik gorrotoa eta amodioa, biak batera ematen zizkidak bizimodu honek, ibaiak. Nik ezin izango nikek aitzur batekin lurra zulatzen ibili luzaroan, ez nikek jasango.
|
|
|
Talka galanta jaso zuten almadiek, eta almadiariek Ezkak
|
bere
urak Aragoiren barrenean isuri zituenean. Bi erraldoi aurrez aurre, naturaren bi zain boteretsuek bat egiten zuten lur berriak elikatzeko, Burgiko almadiari harrituek bere abentura jarraitu ahal izateko.
|
|
|
Desagertzeko zorian dago, arrantza masiboaren ondorioz (oso demandatua Indiako Ozeanoko merkatuetan), motordun txalupekin edo arraste sareetan harrapatuta gelditzearekin. 5 Monje Mediterraneo fokua (Monachus monachus) Harrigarria badirudi ere, Mare Nostrum itsas fokak ditu
|
bere
uretan, Mediterraneoko itsas foka gisa. Harrigarria da, zaila baita bat aurkitzea, ehunka gutxi geratzen baitira Ekialdeko Mediterraneoan (Grezia eta Turkia), Mendebaldeko Saharako kostaldean eta Madeiran.
|
|
|
Ala, gorputzak bear dun
|
bere
ur piska bat nai eman ez ionak, eraten du, ardo geiegi ondoren, itotzeaño.
|
|
2018
|
|
|
Itxuraz pixa egitea eragiten du, herba urinaria deitzen zioten aspaldi. Udaberrian gorputzaren garbitasuna egiteko hartzen da
|
bere
ura, giltzurrunak eta abar arazteko, alegia. Diuretikoa da, pixagalea sortzen du, eta zenbaitek ohean ezin eutsi pixari.
|
|
|
Greziar mitologiaren arabera, musen etxea zen Parnaso. Han zegoen Castalia iturria,
|
bere
uretatik edaten zuena inspirazioz betetzen zuena. Topagune eta inspirazio iturri, kontzeptu horiek beraiek erabiltzen ditu Anna Selby Southbank zentroko literatur ekitaldien koordinatzaileak Poetry Parnassus azaltzeko orduan.
|
|
|
badutela aitzinatzeko gogoa. Denek konprenitzen dute tresna handi bat dela; beraz, konplikatua dela eta denbora pixka bat dela».Orain arte, herri bakoitzak zuzentzen zituen
|
bere
ur baliabideak eta, batez ere, prezioak, kudeaketa publikoaren zein kontratu pribatuen bitartez. Euskal Elkargoak eskumena bere gain hartzean, horren mutualizazioa bideratzen du.
|
|
2019
|
|
|
Harantz iristean egunaren argi izpia ikusi zuela han urrutian zulotxo batean. Utzi soka eta ahal zuen moduan harantz joan zela eta nola bere oinetan ikusi zuen Mississipi ibaia, lasai lasai,
|
bere
ur urdinak itsasora eramaten.
|
|
|
Alde batean, arto sail handiak ikusiko ditugu eta ibaiaren ertzean makal, lizar eta beste zuhaitz mota asko. Tarteka, atsedenerako mahairen bat edo beste aurkituko dugu, eta, aurrerago, Lihuri ibaiak
|
bere
urak Biduzera isurtzen dituen lekua. Kiwi landaketa handi bat atzean utzi, eta Akamarreko portura iritsiko gara.Robyren errotaHerrira igotzeko seinale horiak ikusiko ditugu, baina guk ibaia gurutzatzen duen zubia bilatu, hori gurutzatu, eta aurrera joko dugu.
|
|
|
...itik hain gertu non harresiko zaindarien oihuak entzuten baikenituen, zaldiak uhaletatik heldurik geneuzkan, irrintzirik egin ez zezaten, eta ilargiaren aldia iritsi zenean, kapitainek ulertu zutelarik zaindariak erdi lo zeudela, denok lekuak hustu genituen, sakanean morroiak zaldiekin baizik ez ziren gelditu, eta bidexka harturik Atamarmako iturriraino iritsi ginen, iturriari izen hau eman zioten
|
bere
ura goxoa delako, eta pixka bat harantzago joanez harresira hurbildu ginen, baina justu une hartan erronda pasatzen ari zen, eta ezinbestean geldi geratu behar izan genuen, berriz ere, isil isilik gari alor batean, eta nirekin zeuden guztien buru egiten zuen Mem Ramiresi ongi iruditu zitzaionean, malda igotzen hasi ginen, azkar azkar, gure asmoa zen zurubi bat lantza baten gainean paratu eta harr... Aipatutako batzuek baietz egin zuten buruaz, zalantzarik gabe edukiko zuten haiek ere zer kontatua, baina beti hitza falta duten horietakoak izanik, lehenbizi nahikoa hitz ez dutelako ezagutzen, eta bigarrenik etortzeko eskatzen dietenean ez direlako etortzen, zeuden bezala gelditu ziren, hau da, isilik eta portugesez mintzatzeko artean beraiek baino trebeagoa zenari adi, eta barkatu gehiegikeria, munduko hizkuntzarik aurreratuena edukiko baikenuke baldin eta, orain zortzi mende eta erdi, graduaziorik gabeko militar soil batek eratu ahal izan balu halako mintzaldi garbia, zeinean aurkikuntza narratibo zoriontsuak ere badiren, luzea eta laburra tartekatzea, bat bateko etena, plano aldaketa, suspentsioa, are eta ironia poxi begirune gabe bat ere, erregea otoitzetik atera eta zutiaraztean ikusten den bezala, alfanjea amena baino lehenago iritsiko ote zen beldurrez, edo herri jakinduriaren altxor amaigabea milagarren aldiz aintzat hartzeagatik, fio hadi Amabirjinaz eta ez ezak lasterka egin, ikusiko duk zer jazotzen den, uste izatekoa da ez dela gauza gozorik izango.
|
|
|
Eguerdiko bazkari legea egin orduko, bazetorren zerua ostenduko zuen lainateria berriro. Eta, ezer asko ez, baina bota nahi zuen honek ere,
|
bere
ur xorta, aukeran eskastxoa. Agudo jo zuen garbitzearen aldera:
|
|
|
Beharbada, Aizkibel ibarreko erreka nagusia izateari, baita
|
bere
ur emariari, zor zaie ibai/ erreka zalantza hori.
|
|
|
Iriondo ko bideak Galtzada rekin bat egiten duen gunean, ezker aldean. Artean ura etxeetara ekarri gabe zegoelarik, hiru iturri eraiki ziren, herrian zehar ongi banaturik — Goikoiturri (Angoian), Erdiko iturri (Bideberri ondoan), Beko iturri (Herri barrenean) —, bakoitzak,
|
bere
ur txorrotak, harrikoa egiteko aska, baita abereek edateko beste ur aska bat ere, zeuzkalarik. Beko iturriaren bigarren aska hau galtzadan beherago dago.
|
|
|
1852 urtean eraikia (AN 1852),
|
bere
ura Trikusoro Malkordi aldeko Olaskomunoko hesi ondotik ekarria da, Olasko Iturritik hain zuzen ere, Parapeto ingurutik.
|
|
2020
|
|
|
EBko arrantzaleentzat premiazkoa da Ingalaterrako eta Eskoziako kala emankorretan arrantzatzen jarraitzea, eta Bruselak oraingo egoerari eusteko baldintza jarriko dio Johnsoni merkataritza ituna nahi badu. Baina
|
bere
uren gaineko kontrola berreskuratzea eta europarrei atea ixtea izan da brexit aren aldekoek gehien errepikatu dituzten leloetako bat. Merkataritza eta arrantza lotuak badaude, nori egingo dio traizio Johnsonek?
|
|
|
Erreka batzuk ere badaude. Adibidez, Andrakan jaio, Urizarretik pasa eta
|
bere
urak Armintzan itsasora isurtzen dituen Amorraga erreka, Lemoizko hiru auzo nagusietatik pasa ostean. Ez dauka oso osasun onik, baina oraindik behintzat, bizirik dagoela esan dezakegu.
|
|
|
Errekaren parez pare doan Uraren bideak lotzen ditu Doneztebe, Elgorriaga, Ituren eta Zubieta. Bidez bide joanda, Doneztebetik kilometro eskasera, Mendaur mendiaren magalean, Elgorriagako bainuetxea dago,
|
bere
ur sendagarriengatik aski ezaguna. Elgorriagako etxabe askotan gatz orbanak daude.
|
|
|
Iraganeko lokatz usainak sudur mintzetan oraindik, Dunboa auzora daraman zubira. Handik gertu biltzen ditu Estebenea errekak
|
bere
urak Bidasoa ibaira. Kainaberadiak ibaiaren honanzko aldean dilindan, Santiagoaurrea, Galera eta Irukanale uharteak ikusten dira haranzkoan.
|
|
|
Peggyk Marianneri begiratzen dio halako barre ito bihurri bat eginez. Mariannek
|
bere
ura zurrupatzen du astiro.
|
|
|
Funtsean, azaleratzen den etorkizunari adi egotean datza. Norberak irudikatu dezala bere paisaia, bere iturria,
|
bere
ur jauzia. Desobedientzia zibilari buruzko entseguan Thoreauk idatzi zuen moduan," ur xirripa aintzira honetara edo putzu hartara nondik heltzen den ikusten dutenek kemena bildu eta erromesaldia jarraitzen dute iturbegirantz".
|
|
|
A, Pisa!, si’ka ots dagian eskualde ederreko gizadiaren laido ta erpil! Auzoak zu zigor azten nagi dituzun ezkero, bebiltz bizkor orretan Kapraia ta Gorgona, eta kai bat be eratu begie Arno’ren itxas agoan, zure biztanle oro
|
bere
uretan ondatu daizan. Ugolin kondea zure gazteluak saldu ebazala ta obendun egin ba’eben be, zuk ez zenduzan zeure semeak gurutze ain negargarrira eroan bear.
|
|
2021
|
|
|
iretsiak. Irets ez ditzazken erkaitzak berak,
|
bere
ur gaziaz zafratuz emeki emeki gesaltzen ditu. Mendetik
|
|
|
Bi lagunak gizonaren alde banatan eseri zirenean, hark aldi berean ukitu zituen biak, eta biek, zein baino zein lasterrago, nork bere etxera alde egin zuten, ustez gizonak bera buruargien izendatu zuela-eta. Halaxe salbatu zituen gizonak
|
bere
ura eta bere abereak.
|
|
|
Bilboko Ur Partzuergoan Orozko sartzearen inguruko eztabaida izan da gai nagusia, baita horretarako egin behar den 11 milioi euroko inbertsioa ere. Behin hondakin uren araztegia (HUA) martxan instalatuta, urtean 500.000 euro inguru ordaindu ditu Orozkok
|
bere
urak arazteagatik, eta horrek tasa handitzea eragingo du.
|
|
|
Ukitu egin nahi izan ditu, ukitu egin ditu. ...a egin diete, belaunen biribilguneei jarraitu die behin eta berriz, biribilaren ondoren biribila, ipurdiari heldu dio behin baino gehiagotan, bere alura eroan du eskua gero, erditu zen horretara, probak eta ekografiak eta biopsiak egin dizkioten horretara, odolari joaten uzten ari zaion horretara, azken egunetan gose izaten hasi den horretara, eskua eroan du horra, ibili du ile artean eta sartu du
|
bere
uretan, eta sentitu du bizirik dagoela, berretsi du ez dela hil, ez dela galdu, iraungi, ihartu, hor jarraitzen duela, berak eta bere bihotzak eta bere indarrak jarraitzen duten legez, bizi gosez zein minez.
|
|
|
Kabroi horrek gure alde deklaratuko balu Shore Oil
|
bere
ur pozoituetan itota hilko da.
|
|
2022
|
|
|
Murillotik Aragoi ibaia pasatzen da eta
|
bere
uretan murgiltzea maite izan du beti. Amuarraina deitzen zioten txikitan herrian.
|
|
|
(Jentilak) hanka luzeren batzuk ei eukezan (zeuzkan) eta, Untzuetapikotik Santa Marinako puntara paratu ei zan ura edaten, egarri eukala eta. (...) Eta gero errotea
|
bere
ur faltan paratu, Torrelandako errotea sikitu euan (zuen) (Etxebarria 1995: 250).
|
|
|
" Morroi berriak galbahean ere ekartzen du ura"; Zeberion: " Ezkonbarritan galbahean
|
bere
ura, gero erradan bere ez" (Etxebarria 1991: 323).
|
|
|
Errobik zeruaren gorria jaso du
|
bere
uretan. Iheslariek ez dute tarterik hartu paisaiarekin gozatzeko.
|
|
|
Diana bere terraza eguzkitsuan esertzen da ilunabarrean prosecco edatera eta
|
bere
ur pistola erraldoiarekin kaio eta bihozminei egiten die tiro.
|
|
|
Txongilak, usoak (txongila,
|
bere
ura edateko tarte eta guzti, usoak alde zituztenekoa).
|
|
2023
|
|
|
Dima aldeko erreketako ura jasotzen du Indusi ibaiak. Hamabost kilometroko ibilbidea eginda, Arratia ibaira isurtzen ditu
|
bere
urak. Bidean, Errotazar izeneko zentral hidroelektrikoak Indusi ibaiaren indarra aprobetxatzen du urteko hilabeterik euritsuenetan.
|
|
|
Dima aldeko erreketako ura jasotzen du Indusi ibaiak. Hamabost kilometroko ibilbidea eginda, Arratia ibaira isurtzen ditu
|
bere
urak. Bidean, Errotazar izeneko zentral hidroelektrikoak Indusi ibaiaren indarra aprobetxatzen du urteko hilabeterik euritsuenetan.
|
|
|
Maxek beretzako propio eraikitako partzela hesitua dauka sarrera nagusitik gertu, eta erraz kabitzen dira bera eta bere txabola, benetako teilatu eta guzti, eta
|
bere
ur eta pentsu poteak, denak neurri handikoak, bera bezalakoxeak. Zaunkaka hasi da bi gizonen pausoak entzundakoan, artzain txakur alemanaren belarri zorrotzak tente.
|
|
|
Bestelakoa da Erromak eman duen azalpena. Italiako Gobernuko iturrien arabera, Libiako kostazainen ardura zen erreskatea egitea, ontzia
|
bere
uretan zegoelako. Baina hark jakinarazi zuenean ezin izango ziela migratzaileei lagundu, txalupatik gertuen zeuden kargaontziei eskatu zieten migratzaileak jasotzeko.
|
|
|
Bruselak hondoko arrasteko arrantza debekatu du Bizkaiko golkoko eremu batzuetan; Frantziak ere asmo bera du
|
bere
uretan. Zer eragin izan dezake horrek?
|
|
|
Baina ur hegiaren aho isilari ez zerion gezurrik. Hondoan lur hotza, azalean beltzura, Bidasoa errekak itsasora egozten zituen aldian aldian nire herrikideen hilotzak hondakinak irudi, eta itsasgorak ibai ahora itzultzen zituen batzuetan, ondoezak jo eta goitika egin duen atso zaharraren pare,
|
bere
ur garden ustekoak gorputz arrotz haiei zerien kiratsez usteltzeko beldurrez edo. Ilbetea zenean, ibaiertzerai  no ere ekartzen zituzten marea biziek herrikideen hilotzak beren erloju, ispilutxo eta guzti, zeinek ilargi argitan distira egiten baitzuten padurako ur geldietan, Parisko paradisuko argiak irudi.
|
|
|
Antzerkiak
|
bere
ura behar du. Antzerki kultura bat sortu, berrasmatu behar dugu.
|