|
2002
|
|
|
Gainerako sindikatuek, dela UGTk, dela ELA eta LAB sindikatu abertzaleek, ez dute parterik erreforman, zeren negoziazioko mahaitik kanpo gelditu baitziren. Edukia jakin zenean, sindikatu izenpetzaileak ez beste guztiek kritikatu zuten gogor eta jo zuten txarrerako erreforma, uste baitzuten
|
bere
osoan hartuta langileen interesak kaltetzen zituela, nahiz eta aitortu kolektibo txiki batzuentzat onetik ere zerbait bazuela.
|
|
|
Irudimenean nuen, hala ere, elkarrizketa hartan antzemandako une laburretako irudi argia. Eta nik, nola
|
bere
osoan hartu nahi bainuen neska hura, halaxe esan nion, ilunetik argirako bidean:
|
|
2007
|
|
|
Hizkuntza bat, egitura bat eta gramatika bat izango da, baina batez ere mundu bat da,
|
bere
osoan hartuta. Eta bere osoan hartua ez dago, kulturatik, hezkuntzatik, ohiko erabileratik propio aparte hartu eta puskatxo bat test baten baldintzetan
|
|
|
Hizkuntza bat, egitura bat eta gramatika bat izango da, baina batez ere mundu bat da, bere osoan hartuta. Eta
|
bere
osoan hartua ez dago, kulturatik, hezkuntzatik, ohiko erabileratik propio aparte hartu eta puskatxo bat test baten baldintzetan
|
|
|
Azken batean, bizitza eta politikaren arteko proportzioan zegoen koska edo, zehatz errateko, xake taula
|
bere
osoan hartu beharra zegoen kontuan, piezarik galdu gabe.
|
|
2008
|
|
|
Organismoaren funtzionamendua,
|
bere
osoan hartuta prozesu biokimikoak, psikologikoak edo biofisikoak, erritmo biologikoen menpe dago: zirkadianoak dira batzuk (24 ordukoak) eta ultradianoak besteak (100 minutukoak).
|
|
2009
|
|
|
Pediatria arloko dermatologia zerbitzuetan egiten diren kontsulten% 20 dermatitis atopikoaren ondorioz izaten dira, eta pediatria arloa
|
bere
osoan hartuta, kontsulten% 1 izaten dira gaitz horren eraginez.
|
|
|
Esan beharra dago euskal kantak lurraldea
|
bere
osoan hartuz marrazten duen lerro hori ez dela kantagintza katalanean agertzen, ez hain modu nabarmenean behintzat. Hau da:
|
|
2010
|
|
|
Etxean eta auzoan, baserrri giroan bereziki, euskaraz egiten zen bizigune horietan ere. Udalerria
|
bere
osoan hartuta, ordea, gero eta nekezago kaleratzen zen halakoetan euskarazko jardun bizia.
|
|
|
Egia da, aldiz, udalerri horietako zenbaitek (Debak eta Elgoibarrek, Eskoriatzak eta Aretxabaletak kasu) nekazari giroko auzo euskaldun petorik bazutela. Udalerriak berak,
|
bere
osoan hartuta, galdua zuen ordea arnasguneizaera hori.
|
|
|
72 Horrela al ziren gauzak? Inola ere ez, kontua
|
bere
osoan hartuta. Bai ordea, itxuraz, askorensekuentzia biografikoan.
|
|
|
HH eta LMH
|
bere
osoan hartu dugu orain arte. Jakin badakigu, ordea, egoera ez dela uniformea:
|
|
|
Euskararen Erabilera (ez ezaguera, jarrerak edo besterik) Normaltzeko oinarri legea. Bai ekola munduari dagokionez, eta bai gizarte bizitza
|
bere
osoan hartuta, hona EEN legeak erabiltze kontu horretaz zer dioen:
|
|
|
Baina gora bideko joera ageri da hor. Agian gertatzen ari dena, EAE
|
bere
osoan hartuta, berdintze modu bat da: eskualde, jardun esparru eta harreman sare euskaldunenak erdalduntzen ari dira eta erdaldunenak euskalduntzen.
|
|
|
Bide bat zein beste hartu, azken helburua asmatzen ez da oso zaila: , ahaztu ditzagun hizkuntza txikien kontuak eta bizi gaitezen lasai, gizartea
|
bere
osoan hartuta, guztiona bihurturik dugun hizkuntza handiaren magal erosoan! Gero, hortik aurrera eta maila indibidualean, nahi duenak nahi duena egin beza?.
|
|
|
Horrela al dira kontuak? Nik ez dut uste gauzak,
|
bere
osoan hartuta, horrela direnik. Gustatu ala ez hanka biko legea da EEN, ez hanka bakarrekoa.
|
|
|
EAEko irakasle eskoletan EEN legea (konkretuki, bertako 19 artikulua) ez da erabat aplikatu. Irakasleen prestakuntzarako unibertsitate eskolek,
|
bere
osoan hartuta, ez dituzte, beren ikasketa planak egokitu, irakasleek euskara eta gaztelania erabat menperatu ditzaten, nork bere espezialitatearen eskakizunen arabera?. Irakasle eskola batzuek bai, zeharo edo aski neurri zabalean egin dute egokitze lan hori; guztiek ez.
|
|
|
Are gutxiago bertako dimentsioa, aldez aurretiko lanketaren faltaz, hain azaldu arina dagoenean ikasmaterial gehienetan. Elebitasunaren erronka, arrazoizko aurrerabiderik izango badu gure artean, euskal perspektiba soziokulturala
|
bere
osoan hartuz planteatu eta gainditzekoa da.
|
|
2011
|
|
|
4.3 Nola defini liteke euskaldunon egungo hizkuntza egoera,
|
bere
osoan hartuta? — 98
|
|
|
4.3 nola defini liteke euskaldunon egungo hizkuntzaegoera,
|
bere
osoan hartuta?
|
|
|
Dena dela, euskal kultura
|
bere
osoan hartuta, arlo bat nabarmendu baldin bada urte honetan, zinema dugu hori. Urte askotan egon gara euskarazko estreinaldi bakar bat ere gabe; bat izan dugunean, pozik, eta birekin zer esanik ez.
|
|
|
Heideggerren programa izatea askatzea izan da, (1) kategorietara edo gauzazkoaren izatera murrizketatik, eta (2) interes epistemikoaren monopoliotik. Abstraktua badirudi ere, horrek" mundua" askatzea esan gura du (alegia, bera izaten uztea), eta gizon emakumea askatzea(
|
bere
osoan hartzea, burua bakarrik gabe) gure pentsaeran. Horrek kritika erradikala baimendu dio, a) filosofiaren (metafisikaren) historia guztiarena lehenbizi, izatea gauzazkotu eta kontrolpeko merkaduria bihurtu duelako; eta, gero, zuzenean handik eratorria delako, b) modernitatea globalki, eta partikularki ezagutzaren eredua (1), praktika tekno zientifikoa (2), gizarte administratuaren antolaketa (3), harreman pertsonalen artifizialtzea (4).
|
|
2012
|
|
|
Esan beharrik ez dago adinaren araberako hurrenkera hori dela komenigarriena berreskuratu nahi den hizkuntza baten ikuspuntutik. Horixe Euskal Herria
|
bere
osoan hartuta lortutako argazkia, nahiz eta hainbat eremutan (Lapurdin, Nafarroa Beherean eta Zuberoan, bereziki) egoera bestelakoa izan.
|
|
|
Euskal Herria
|
bere
osoan hartuta, azken hamarkadotan gertatzen ari den bigarren iraultza soziolinguistikoa ren aurrean gaude: aztertutako eremu guztietan euskara zaharren hizkuntza izatetik gazteena izatera pasatzen ari baita.
|
|
|
Aurrera jarraitu aurretik, gogorarazi nahi dugu Euskal Herri osoko datuekin ari garela orain, eta joera orokorra hori izanda ere, fenomeno hau ez dela toki guztietan gertatzen (Ipar Euskal Herrikoa dugu salbuespen esanguratsuena). Guztiarekin, eta Euskal Herria
|
bere
osoan hartuta, azken hamarkadotan gertatzen ari den bigarren iraultza soziolinguistikoaren aurrean gaude: aztertutako eremu guztietan euskara zaharren hizkuntza izatetik gazteena izatera pasatzen ari baita.
|
|
|
Euskal Herria
|
bere
osoan hartuta, eta euskararen erabilera eremuz eremu nola aldatu den begiratuta, ez da joera bakarra antzematen tarterako.
|
|
|
%13, 9koa zen 1991 urtean eta %13, 5ekoa 20 urte geroago (%3, 3ko hazkunde erlatiboa). Hedabideen kontsumoari dagokionez, ez dugu errealitate hori sakon aztertzeko betarik izan, baina ditugun datu partzialei jaramon eginda, pentsa daiteke euskararen erabilera ziurrenik jaitsi egin dela hedabideen kontsumoa
|
bere
osoan hartuta.
|
|
2014
|
|
|
erakoa, gainerakoek baino gutxiago izaten dute eta), baina azukre horiek ez dute gorabeherarik sortzen dieta
|
bere
osoan hartuta, azken batean nahiko kopuru txikietan kontsumitzen dira eta (heldu batek egunean 10 gramo hartzen ditu, batez beste).
|
|
2016
|
|
|
non egiten da euskaraz gehiago, eta non gutxiago? Euskal Herria
|
bere
osoan hartzeaz gainera analisi xeheagoak egin behar dira horretarako. Honako espazio atal hauek berariaz arakatu behar dira:
|
|
|
EAEko udalerri euskaldunetako etxe giroko erabilera arakatuko da azkenik, Iñaki Iurrebasoren azalpen argitara berrian eta (Xabier Bengoetxearen eskutik) Tolosa aldeko zenbait arnasgunetan pausatuz begiak. a) Etxeko ET erabilera: Etxean,
|
bere
osoan harturik, 16 urte edo gehiago duten EAEko biztanleen %17, 2k erdaraz bezainbat edo erdaraz baino sarriago egiten du euskaraz. Horrezaz gainera, EAEko biztanleen %6, 5ek erdaraz baino apalago egiten du euskaraz, eta %76, 4k erdaraz egiten du (ia) beti.
|
|
|
• Iparraldeko hiru eremuetako ET hiztunen analisia adin taldeka egiten badugu, ez
|
bere
osoan hartuz (zahar eta gazte), NBZren eta beste bi eremuen arteko eten langa ez da uste bezain zorrotza. Berrogeita hamar urtetik gorako hiztunen artean (hots, ET hiztun gehien dagoen adin taldeetan) hiru multzo daude berez, ez bi:
|
|
|
Euskal Herria
|
bere
osoan hartuta, azken hogei (Iparraldean hamabost) urteko joera nagusia etxeko ETerabilerak.
|
|
|
Etxeko ET jardunaren bilakaera dela-eta, hona konparazio lan horretatik gure ustez atera litekeen zenbait ondorio, • Etxeko ET erabilera globalak bere buruari eutsi dio edota gora egin du EAEn, bere buruari eutsi dio edota behera egin du Nafarroan eta ziztu bizian ahultzen ari da Iparraldean. Euskal Herria
|
bere
osoan hartuta, azken hogei (Iparraldean hamabost) urteko joera nagusia etxeko ET erabilerak bere buruari eustekoa edota beherantz egitekoa da. Euskararen" azken gotorleku" izanikako etxe giroa ahultzen ari da, hainbat rol harremanetan.
|
|
|
40 Konkretuki hauek: BAM (Baiona Angelu Miarritze hiri multzoa), LB (Lapurdiko barnealdea) eta NBZ (Nafarroa Beherea eta Zuberoa,
|
bere
osoan harturik)
|
|
2017
|
|
|
Nahiz eta tomate saltsak ez diren azukre gutxiko elikagaiak (salbu eta gatzik gabeko tomate frijitua edo light erakoa, gainerakoek baino gutxiago izaten dute eta), azukre horiek ez dute gorabeherarik sortzen dieta
|
bere
osoan hartuta, azken batean tomate saltsa nahiko kopuru txikietan kontsumitzen da eta (heldu batek egunean 10 gramo hartzen ditu, batez beste).
|
|
|
Bigarren akatsa, kronologian lehena, erregeenganiko Frantzia
|
bere
osoan hartu digute, mugarik zalantzan jarri gabe, horien barneko pertsona guziak frantses bezala hartuz, inoren iritzirik galdatu gabe. Hori ere Kontratu libre baten aurka doa.
|
|
2018
|
|
|
Baina erdiek baino gehiagok pertsonaiarik maitatuenak eta gertakari historikoak jaso zituzten, etorbide nagusitik hasita (Karlos Ill.aren etorbidea). S. Leonek nabarmendu du"
|
bere
osoan hartuta, Bigarren Zabalguneko izen historikoek Nafarroa bere bizitza historikoan dakarkigutela gogora, Campionen lan baten izenburua erabiltzeagatik: hau da, erresumaren hastapenak (Gartzia Ximenez, Aralar, Orreaga) eta dinastia frantsesak (Teobaldoak), erresumak goia jo zueneko garaia (Antso Handia) eta gainbeheraren hasiera (Vianako Printzea), erakunde nagusia (Nafarroako Gorteak), merindadeak...".
|
|
2020
|
|
|
Orain hartzen diren neurrien araberakoa izanen da hori. Pandemia
|
bere
osoan hartuta, baina, ez gaude arazoa konpontzear.
|
|
|
Debarrarrena
|
bere
osoan hartuta ere, egoera benetan da kezkagarria. Hona hemen azkeneko hiru egunotan herriz herri pilatu diren positibo kasu berriak eta herri bakoitzari dagokion intzidentzia tasa parentesi artean.
|
|
2021
|
|
|
Entzunen ere bere dizipuluek Jesus bakarrik utzi zutela etsaien eskuetan? Erranaldi horrek itxura gehiago du naski, kuraiak ez baitzituen izeki; haatik ñabardura batzuk hartze ditu, bizpahiru egun eta gau beltz haietan gertatu zena
|
bere
osoan hartuz.
|
|
2022
|
|
|
Aintzat hartzen badugu zer planteatzen zuen udalak hasieran, eta zer lortu den azkenean, aldea handia da, eta pozik gaude. Baina, auzia
|
bere
osoan hartuta, uste dugu inork ez duela ezer irabazi. Kontrara:
|
|
|
Historiak egia baino, egiak behar luke historia izan. Behar luke izan garaiz esan gabeko gauzen damua eta iragana
|
bere
osoan hartzeko ahalegina, bide horretatik nork bere egiaren eta desioen larrua urratuta sentituko badu ere. Baina historia ez da zientzia, ez da zehatza, ez da bakarra, ez da objektiboa, ez da abstraktua:
|
|
|
Beraz ETAren historia
|
bere
osoan hartu behar da, teilatuaren bi maldak ikusiz: bata bortitza, itzal herria, gutiz gehienen gogoan dagoena, eta bestea, eguzki begia, eraikitzailea, ez hain ezaguna.
|