|
2000
|
|
|
estatu nazioak ezdira, besterik gabe, nortasun etniko nagusitu baten garapen politikoaren emaitza. Etniabat nagusi izanik ere,
|
bere
naziotasuna ez du oinarritzen ezaugarri kultural edohistoriko enpirikoetan soilik, eta horrek esplikatzen du oraindik ere beste etniabatzuetako ezaugarriek irautea, nazio nortasun berdin edo ezberdinarekin. Beste aldebatetik, gurean bezala nazio eskakizunak mugimendu etniko batetik datozenean ere, nazio nortasunaren eraikuntza osagai etnikoan soilik oinarritzen ez dela erakustendiguten zenbait gertaera ditugu:
|
|
2002
|
|
|
3 Gizaki guztiek dute naziotasuna izateko eskubidea eta inori ez zaio
|
bere
naziotasuna edo naziotasuna aldatzeko eskubidea kenduko.
|
|
2004
|
|
|
Herri bati
|
bere
naziotasunaren hizkuntza ezaugarria ez datorkio lurralde horretan banakoen edo taldetxo batzuen elebitasunetik. Elebitasun indibiduala beti izan da eta beti izango da mundua mundu den artean, baina elebitasun mota honek ez du zerikusirik gizarte elebitasunarekin:
|
|
|
Gainka ibiltze horretan zein da nor? Zein da
|
bere
naziotasunaren araberako identifikazio balioetan jakintza edukiak bereganatzen ari dena. Nor da beste hizkuntzaren eta mentalitatearen galbahetik igaro behar duena jakintza-gai unibertsalaren aleak xehatzeko?
|
|
|
Zergatik iraun dezake? Zer egin dezake herri batek egoera hortan,
|
bere
naziotasunaz ahalik eta laisterrenik lotsatu eta higuindu baizik. De Man’en esakuntza gogoangarria aipatuko dut:
|
|
2007
|
|
|
Jatorriz espainiarra denari ezin izango zaio
|
bere
naziotasuna kendu.
|
|
|
EKren 11 artikulua monografikoa da horren inguruan, eta horren arauketa lege arruntera igorri arren (11.1 artikuluaren arabera, Espainiako naziotasuna legeak ezarritakoaren arabera eskuratu, gorde eta galtzen da, kasu honetan, Kode Zibilaren lehenengo liburuko lehenengo tituluak ezartzen duen eran), edonola ere, baldintza argi batzuk ezarri ditu, eta legegileak horiei men egin behar die: lehenengo eta behin, jatorriz espainiarra denari ezin izango zaio
|
bere
naziotasuna kendu (EKren 11.2 art.), hau da, Espainiako naziotasuna eskuratzen dutenei naziotasun hori kendu ahal zaie, baina inoiz ez jatorriz espainiar direnei, azken horiek naziotasun horri uko egiten badiote soilik gal dezakete?. Bigarren, EKren 11.3 artikulua dela bide naziotasun bikoitzaren erakunde juridikoa Konstituziora bildu da.
|
|
|
Errefuxiatuen Estatutua 1951ko uztailaren 28ko Genevako Konbentzioan eta gai berari buruzko 1967ko urtarrilaren 31ko New Yorkeko Protokoloan araututa dago (Espainia 1978an atxiki zitzaien horiei). Hau da, asilo eskubidea du arraza, erlijioa, naziotasuna eta iritzi politikoa dela bide edo gizarte talde jakin bateko kide izateagatik pertsegitua izateko beldur oinarriduna izanda
|
bere
naziotasuneko herritik kanpo dagoen pertsonak, herri horretako babespean jarri ezin denak edo jarri nahi ez duenak, beldur hori dela eta; edo, naziotasunik izan gabe («aberrigabeen» kasua da) eta ohiko egoitza izandako herritik kanpo egonda, bertara joan ezin duenak edo joan nahi ez duenak, beldur hori dela eta.
|
|
|
Jo dezagun, alegia, Hegoaldeko herritarren euskal (euskarazko) identitate nazionala% 10 dabilela. Horiek direla, alegia, besteek (espainiarrak edo frantsesak)
|
bere
naziotasuna bizitzeko modura gehien hurbiltzen direnak.Eta identitate espainiarraren arabera bizi direnak% 85 direla. Iparralderabegiratuta, talde nazional bakoitzaren bizitasun etnolinguistikoa, etnokulturala etaetnonazionala banatu dezagun beste modu honetara:
|
|
|
berea bai baina besteena zergatik ez? Artetak
|
bere
naziotasuna finkatu nahian Euskal Herriari, Kataluniari eta Galiziari nazio izaera ukatzen die, hirurak espainol nazio estatuaren zati autonomiko bihurtuz," comunidades españolas, regiones" bere esamoldetan. Nazionalismo baztertzailea baldin bada moralki okerra dena, nazionalismo hegemonista —berea— da baztertzaileetan baztertzaileena.
|
|
2008
|
|
|
Nazio bat hizkuntzaz ez baldin bada bereizgarri, darabilen hitza beste herri batzuena ere badelako, orduan
|
bere
naziotasunaren humusak beste osagarri batzuk izango ditu elikagai. Hitzaurrean esandakoa gogoan, berritu dezagun nazio identitatearen egitura ez dela elementu bakoitzaren araberakoa, elementu horiek dena delako nazio egituran daukaten lekunearen araberakoa baizik.
|
|
|
Etsi etsian ari naiz hori aitortzean: izan ere,
|
bere
naziotasuna, eskubidez eta zilegitasunez, besteren naziotasunaren gainetik jartzen duenari ezin zaio beste izenlagunik egotzi.
|
|
2009
|
|
|
1 artikuluak hala dio: . Euskal Herria,
|
bere
naziotasunaren adierazgarri, eta bere burujabetasuna iristeko, espainiol Estatuaren barruan Komunitate Autonomo gisa eratzen da. Beronen izena Euskadi edo Euskal Herria izango da?.
|
|
2010
|
|
|
3.Artikulu honetako 1 paragrafoarekin bat etorriz atxilotutako pertsona berehala komunikatu ahal izango da
|
bere
naziotasunaren araberako estatuko ordezkarien artean gertuen dagoenarekin edo, apatrida bada, ohikotasunez zein estatutan izan bizilekua eta estatu horretako ordezkariarekin.
|
|
|
Esatea euskal herriak,
|
bere
naziotasunaren adierazpen modura, bere etorkizuna askatasunez eta era demokratikoan erabaki ahal izan dezan iritzia eska diezaioten eskubidea duela, euskal herriaren barruti politiko eta administratibo bakoitzeko herritarren borondatea errespetatzen dela, eta eskubide hori izanik, gure ikuspegitik begiratuta, sistema demokratikoaren beraren legitimazio sozialerako funtsezko elementuetako bat....
|
|
|
Horiexek dira autogobernu eskeari erantzuteko eta
|
bere
naziotasunaren adierazpen gisa euskal herriak bere etorkizuna aukeratzeko ahalmenari erantzuteko balioko duen estatu itun handia ahalbidetuko duten tresnak.
|
|
|
[12] 1 artikulua: Euskal Herria,
|
bere
naziotasunaren adierazgarri, eta bere burujabetasuna iristeko, espainol Estatuaren barruan Komunitate Autonomo gisa eratzen da. Beronen izena Euskadi zein Euskal Herria izango da; eta Konstituzio eta Estatutu honetan adierazten direnak izango ditu oinarrizko instituzio arautzat.
|
|
|
Giro rance samarra, mendian galdutako herria eta beste gauzaren bat aipatu nizkion orduan eta segituan asmatu zuen zein liburuz ari nintzaion. " Zahar" hitza erabili nuen, nik uste, orain esan dudan rance horren ordez,
|
bere
naziotasun sentimendua ez zauritzearren. Izan ere, ondotxo nekien ordurako zeinen sentiberak izaten diren herri minorizatuetako jendeak.
|
|
2011
|
|
|
3 Estatu alderdi orok lehen aipaturiko delituen inguruan euren jurisdikzioa betearazteko beharrezko xedapenak ere hartuko ditu, ustezko delitugilea bere lurraldean aurkitua izan denean eta beste estatu alderdi batera estraditatzen ez denean, delitua
|
bere
naziotasuna duen pertsona batek burutzeagatik.
|
|
2012
|
|
|
3.Estatu alderdi hartzaileak hala eskatuta, galdatutako estatu alderdiak egiaztatuko du, bidegabeko eta arrazoirik gabeko atzeratzerik bultzatzeke, pertsonen salerosketaren biktimak
|
bere
naziotasuna duen edota bere lurraldean modu iraunkorrean bizitzeko eskubiderik zuen, estatu alderdi hartzailearen lurraldean sartu zen unean.
|
|
|
Posible bada, gerrako presoak zein potentziakoak izan eta potentzia horren medikuek tratatuko dute eta, ahal bada,
|
bere
naziokotasun berdina duena.
|
|
|
Naziotasun bat baino gehiago duten pertsonen kasuetan,?
|
bere
naziotasunaren herrialdekoa, esamoldeak barruratzen du pertsona horiek herrialde batzuen naziotasuna izan eta herrialde horietatik edozein; eta ezin esan daiteke pertsona batek, bere naziotasuna zein herrialdetakoa izan eta herrialde horren babesik ez duenik, pertsona horrek herrialde batzuen naziotasunak baditu eta ganorazko beldurrean oinarritutako bidezko arrazoirik gabe, bere burua jartzen ez badu herrialde horietako baten babespean.
|
|
|
Naziotasun bat baino gehiago duten pertsonen kasuetan,, bere naziotasunaren herrialdekoa? esamoldeak barruratzen du pertsona horiek herrialde batzuen naziotasuna izan eta herrialde horietatik edozein; eta ezin esan daiteke pertsona batek,
|
bere
naziotasuna zein herrialdetakoa izan eta herrialde horren babesik ez duenik, pertsona horrek herrialde batzuen naziotasunak baditu eta ganorazko beldurrean oinarritutako bidezko arrazoirik gabe, bere burua jartzen ez badu herrialde horietako baten babespean.
|
|
|
5) Errefuxiatu gisa aitortua izan zeneko inguruabarrak desagertu direlako eta horren ondorioz, ezin badu ukatu halako babesa,
|
bere
naziotasuna zein izan eta horri dagokion herrialdearena.
|
|
|
2 Estatu orok du eskubidea
|
bere
naziotasuna duten pertsonak epaitzeko, gerrako krimenak edo gizateriaren aurkako krimenak egiteagatik.
|
|
|
3.Artikulu honetako 1 paragrafoarekin bat etorriz atxilotutako pertsonak erraztasun mota guztiak izango ditu berehala komunikatzeko
|
bere
naziotasunaren araberako estatuko ordezkarien artean gertuen dagoenarekin edo, apatrida bada, ohikotasunez zein estatutan izan bizilekua eta estatu horretako ordezkariarekin.
|
|
|
Hartara, atal honetako idazlan batean esaten denmoduan, Portugaleko biztanle batek ez dio bere buruari galdetzen portugaldarraden edo ez. Zalantzarik ez du bere herritartasunaz eta
|
bere
naziotasunaz: biakdira bat eta biak daude argi eta ondo zehaztuak.
|
|
|
Herritar batek
|
bere
naziotasunari buruzko galdera egin dezan, nazio estatuarenlogika normaldu horretatik at egon behar du. Hori gertatzen da, adibidez, etorkin gisabeste estatu batera joan denean, eta herri berrian urte luzez egoteak naziotasunariburuzko zalantza sortzen dionean.
|
|
|
Beraiek kontzienteizan gabe naziokoak izan zitezkeen. Haritz batek bere haritztasunaren kontzientziarikez duen bezala (besteak beste, haritza kontzeptu bezala pertsonok sortu dugulako), alemanez hitz egiten zuen batek
|
bere
naziotasunaren kontzientziarik ez zuen.Dimentsio politikorik gabeko nazioak ziren. Horrela, diskurtso nazionalistaksortutako nazioa eta Aro Aurremodernokoa diferenteak dira.
|
|
|
Beraiek kontzienteizan gabe naziokoak izan zitezkeen. Haritz batek bere haritztasunaren kontzientziarikez duen bezala (besteak beste, haritza kontzeptu bezala pertsonok sortu dugulako), alemanez hitz egiten zuen batek
|
bere
naziotasunaren kontzientziarik ez zuen.Dimentsio politikorik gabeko nazioak ziren. Horrela, diskurtso nazionalistaksortutako nazioa eta Aro Aurremodernokoa diferenteak dira.
|
|
2013
|
|
|
Prusiako erresumaren kontrako porrotak Frantzia
|
bere
naziotasunaren muinean zauritu bazuen ere, garai hartan, oraino, Frantziako lurraldean bizi ziren gehienek beren burua ez zuten frantses sentitzen, gehiengo hori laboraria baitzen eta ez zutelako Frantziako bizitza politikoa eta kulturala jarraitzen. Are gehiago, 1860an, Frantziako ehun herritatik 22tan ez zuten frantsesik mintzatzen.
|
|
2014
|
|
|
Eta, bigarren, orain, herriak erregea bera uzkaili eta dekapitatu eta ahaztu egin duenean, Errepublikan, printzipioz ezerk ez duela justifikatzen probintziek elkarrekin bizitzen jarraitzea, baina hau berau ere, eta lehenagoko lazeria denak, ahaztu egin behar direla, eta elkartasunari eutsi: horra fusioa helmugaratua1568, nazioa
|
bere
naziotasun oso eta burujabera heldua. Lehen nazioa erregea bere menekoekin zen; erregerik gabe naziorik ez.
|
|
|
1694 Cánovasek nazioa eta nazionalitatea(, afección particular de una nación?) bereizi egiten ditu (23 eta hurr.). konfusoa den arren, Cánovasen nazionalitatea
|
bere
naziotasunaz kontziente eta burujabetasunaren gogoz den nazioa bezala defini liteke agian. –(?) La nacionalidad consiste, según tenéis ya oído, en lo que es de calidad nacional, de una parte, y de otra más principal, en la afección a lo que es suyo, o debe serlo, que cada nación siente y encierra en sí, lo cual solemos también apellidar hoy espíritu nacional?.
|
|
2016
|
|
|
Euskal Naziotasun Agiriaren (EHNA) jaulkipena.Hamaika testuingurutan herritarroi geure burua identifikatzeko eskatzen zaigu, izan administrazioekin izapideak egiterakoan, izan erosketak txartelez ordaintzerakoan, izan oraindik gehiegitan pairatzen ditugun errepide kontroletan. Egoera horietan guztietan, euskaldun sentitzen garenok, lotsaturik eta etsipenez, geurea ez dugun identitate nazional bat agertzen duen espainiar edota frantziar nortasun agiri bat erakutsi behar izaten dugu (estatu legerien derrigortasunez). Giza Eskubideen Aldarrikapen Unibertsalak bere 15 artikuluan dio «Pertsona orok du naziotasun bat izateko eskubidea» eta «inori zaio
|
bere
naziotasuna kendu eta ezta hura aldatzea ukatu ere». Euskaldunontzat artikulu horrek, hizkuntza eskubideekin zein giza eskubideekin loturiko beste hainbat nazioarteko arauk bezala, balio legalik ez duela dirudi.
|
|
2018
|
|
|
eredua da. Psikologia pertsonalak aparte, ordea,
|
bere
naziotasun judutik ihesi desesperatuki, ez da gauza izango nazio arazoak aintzat hartzeko, nazionalismoak historian eta bere egunetantxe bereziki zuen garrantzia gutxietsiko du, erlijioaren inportantzia sozial eta politikoa erabat ezikusteraino etorri da; hots, jatorri judu nardagarriaren ukatzeko grinak, bere bere autoengainutik analisi sozial eta politikoetako engainura eraman du.... –Una cosa es, komentatzen du I. Berlinek?
|
|
2020
|
|
|
Baina ez zen egin. Katalanek edukiez bete dute historia eta
|
bere
naziotasunaren esparrua. Aukera galdu dugu guk, berriz diogu.
|
|
|
Baina ez zen egin. Katalanek edukiez bete dute historia eta
|
bere
naziotasunaren esparrua. Aukera galdu dugu guk, berriz diogu."
|
|
2021
|
|
|
Bestetik, haren barnean agertzen diren beste arau batzuk, hots, inbertitzaileen jabetzari buruzkoak edo haien obligazioen gainekoak, Zuzenbide Pribatuari dagozkio. Izaera juridiko misto horretaz gain, bere konplexutasuna areagotzen duen beste berezitasun bat dario Nazioarteko Inbertsio Zuzenbideari, nazioarteko egoerak babesten ditu, hau da, inbertitzaileak ez du
|
bere
naziotasuneko estatuan egingo inbertsioa, baizik eta beste estatu batean. Ondorioz, inbertitzaileek beren inbertsioak babesteko arauak galdatzen dituzte, estatu hartzailearen ustezko gehiegikeriak saihesteko6.
|
|
2022
|
|
|
Ezinezkoa zen baratxuriak aurkitzea. Txinatarrak iritsi ziren arte" â; eta
|
bere
naziotasuna, australiarra, ez zuen zera abstraktu baten gisara definitzen, eskubide sorta bat bezala baizik â" Zuk noiz eman ahal izan zenuen botoa lehen aldiz. Nik, 1967an" â.
|