|
2000
|
|
|
Gaurkotasunaren arabera, albiste batek
|
bere
luzera eta zabalera alda ditzake.
|
|
2001
|
|
|
Horrelako pentsabideak hartuz gero, badirudi ez dugula beti, han bezain hemen, gizalan den kultura
|
bere
luze labur betean hartu beharrik, haren bakarkako agerpen edo itxura berezi bat aztertzeko egokiera eskuetan dugunez gero. Are gehiago, esan beharrik ez, kultur forma berezi horiek gureak direnean, ez besterenak.
|
|
2003
|
|
|
Horrek esan nahi du, beraz oraindainokoan ez bezala,, klase magistralak? ordez asignatura osoak eman liratekeela UEUan, eguneroko jardunaren bidez tema bakoitza
|
bere
luze zabalean aztertuz76.
|
|
2004
|
|
|
Aitzitik, boterearen kontzeptuak ez du molde horretako nahasbiderik eragiten, honen jarduna hegemoniarekin parekatu ezean behintzat. Botereak, hots, gizarte jardunaren zer nolakoa bideratzen duen harreman dinamikaren teoriak, herri kudeaketaren gainetik eta azpitik dagoen ahalmena gogorarazten digu, espazio publikoaren eta pribatuaren bizitza
|
bere
luze zabalean eraldatzeko eta zaharberritzeko kemen gisa.700 Alde horretatik, euskal kulturaren garapenaren oinarrian dagoen gizarte dinamika bera izango genuke botere euskaldunaren isla. Nolabait esateko, kultura horren izatea ukatu edo ahalbide dezakeen indar sozial orokorra izango genuke boterea; alegia, ezinbesteko baldintza.
|
|
|
Eta horretarako, abian jarritako galdera andanari lotuko gatzaizkio atzera ere: zergatik da mundua den bezalakoa, hizkuntzaz eta kulturaz josia,
|
bere
luze zabalean. Bertan bizi diren pertsonei ala bertan bizi diren herri komunitateei zor zaie ugaritasuna?
|
|
2007
|
|
|
Eraikinak jabetza horizontalaren araubidetik kanpo badaude, gastu horiek izango dira errentapeko finkari
|
bere
luze zabalaren arabera esleitu zaizkionak.
|
|
|
Taine k, bera zientifikoa izan gabe (eta filosofoa ere ez, literatoa baizik, eta agian historialaria), natur zientzietako ideia multzo horrekin giza zientzietarako metodo bat eta sistema bat erraz erraza oratu du734, Espainian ere egundoko arrakasta izan duena. Eta Volksgeistaren ekibokoen historian kontzeptuaren aldiak eta kontestuak ez nahasten jakitea noraezekoa baita, ez da gaizki etorriko
|
bere
luze osoan aldatzea J. W. Burrow ren azalpena Taine ren teoria laburbilduz (berak ere Volksgeistaren kontzeptua oso zuzen erabiltzen ez duen arren).
|
|
2008
|
|
|
Etsi etsia bainago euskaldunok eta bereziki abertzaleok egin behar genukeen aurreneko lana hizkuntza definizio hori iraultzea dela. Horretarako, noski, hizkuntzari berez dagozkion lekua eta eragina aitortu behar genizkioke
|
bere
luze zabal guztian: hasi gizaki bihurtzen gaituen dohainak dituela aitortzetik eta buka berak eta ez beste ezerk egiten gaituela euskaldun zin egiteraino.
|
|
|
Geroko bide horretan, Hiztegi Batu horren bigarren itzuliak eskatzen du hiztegi berezituetako edukiak artez jasotzea,
|
bere
luze zabalean baino, hizkera arruntarekin dituen koska eta esparru komun horietan. Hartara, Euskaltzaindiaren baitan «administrazio zuzenbidea» izeneko lan-taldea eratuko da, esparru horri hizkuntzaren baitan beti aitortu ohi zaion garrantzi berebizikoa azpimarratzeko20 Lan-talde horren egitekorik premiazkoena da Hiztegi Batuko bigarren itzulirako zerrenda egokia prestatzea, administrazio zuzenbidearen munduan dabiltzan kontzeptu oinarrizkoenak biltzeko.
|
|
2009
|
|
|
elebitasunaren aberastasunaz zinez jabetu edo txarrera egin. Beraz, garbi esanda, datozen lauzpabost hamarraldietan (nahiko atrebentzia bada hizkuntza kontuetan 40 urtean gerta litekeena irudikatzea, beraz, hortik aurrera auskalo zer geratuko den), ez da izango" herritar eleaniztunez osaturiko Euskal Herri euskalduna", baldin eta horrekin esan nahi bada" erabat" edo" batez ere" euskaraz biziko den Euskal Herria
|
bere
luze zabal geografiko guztian.
|
|
|
Eta euskarari dagozkion helburuak finkatzerakoan, gure iritzian, gutxieneko helburu lorgarriak jarri behar dira Euskadiko ikasle guztientzat. Hots,
|
bere
luze zabalean Euskadin bizi eta eskolatzen diren ikasle guztien baldintzak eta euskararen ahulezia soziala kontuan harturik, hezkuntza sistemaren oinarrizko beste helburuak ahantzi gabe, bataz beste egiazki lor litezkeen helburuak izan behar dira gutxieneko helburu. Baina gutxieneko helburuekin batera, erreferentziazkoak edo desiragarriak deituko genituzkeen beste helburu batzuk jartzea ere lagungarri eta orientagarri izan dezake ikastetxe bakoitzak, bere autonomia baliatuz, tokian tokiko egoera soziolinguistikoa eta hezkuntza elkartearen borondatea kontuan hartuz, bere hizkuntza proiektua definitu eta garatzerakoan.
|
|
|
Joan Manuel Serratek ezagutarazitako Miguel Hernándezen poema txit eskematikoak literaturaren misterio nagusiak biltzen ditu
|
bere
luze laburrean. Lehenik eta behin, literaturaren hiru gai eta zutabe nagusiak ageri ditu:
|
|
2010
|
|
|
Pauso horiek eta gehiago eman zirelarik ere, falta gabezia nabarmenak izan zituen autonomia aurreko epealdiak. Era guztietako medioak falta ziren, izan ere, ele biko hezkuntza
|
bere
luze zabalean eratu ahal izateko. Gizajendea falta zen, hasteko:
|
|
2011
|
|
|
Jordi Pigemen ondorengo aipuak ere gutxiengo kontzeptuaren inguruko xehetasunak aletu nahi dizkigu,
|
bere
luze zabala neurtzeko:
|
|
2012
|
|
|
Honela dago antolatuta txostena: 2 atalean, zehatz mehatz deskribatuko dugu Elkarrizketaren Jolasa,
|
bere
luze zabalean; 3 atalean, oreka analizatuko dugu; eta, azkenik, 4 atalean, ondorioak aterako ditugu.
|
|
|
Beste batzuek, bertso ohiak dakarzkigute, baiña noizean bein, belarri min jartzen dira, bertsoaren etena aldatzen dutelako edo puntuaren gosez, esana beartuaz. Poemak, berez du
|
bere
luzera, baiña ortik kanpora, nik, naiago nuke, gure olerkariak, luzez baiño iduri biziz eta esan goiko olerkiz bikaiñago agertuko ba, lira. Lizardi ta Orixe, ren urratsetan, ba degu oraindik saillik asko jorratzeko.
|
|
|
Aztertu beharreko alderditzat jotzen dugu, baina azterketa honetan gure mugak zein diren aldez aurretik garbi azaldu beharra dugu; izan ere, lan honetako gure jomuga ez da ironia
|
bere
luze zabalean aztertzea, enuntziatu parentetikoak esatariaren intentzio ironikoaren ispilu diren heinean soilik izango ditugu azterkizun. Gure azterresparrua, beraz, mugatuagoa da, ez da ironiaren baso zabalera zabaltzen:
|
|
|
Enuntziatuaren mugak berbaldiaren dinamikak besterik ez ditzake ezar: esatariaren esku hartze bakoitza enuntziatu bat da; bestela esan,
|
bere
luzera esatariaren izaeraren pare parekoa da. Enuntziatua, hortaz, bi eten edo pausaldiren artekoa da eta balizko esatari aldatzearen baitakoa da.
|
|
2015
|
|
|
Kalearen bukaeran jende talde bat zegoen biribilean bildua, zirkunferentzia perfektu bat osatuz. Haren erdi erdian,
|
bere
luzera eta diametroa zainduz, Pi zegoen. Arinki harrapatua suertatu zen.
|
|
|
pausatu zuen atzera,
|
bere
luzean, hobeki begira ahal ziezaion
|
|
|
Logela, estilo kolonial kargatu batez dekoratuta, garai bateko altzariz eta margoz josia, handia zen
|
bere
luze zabalean eta horma batean babestuta kaobazko ohe erraldoi bat zeukan, sabairaino goititzen ziren lau zutabe sendok sostengatzen zutena. Eltxoen aurkako zetazko babes sare batek ohatzea babesten zuen.
|
|
|
Banuen sinesmen dosi bat hainbeste denbora kostatu zaigun lanean. Egungo baten tenpusaren eta irudi kopuruaren kanonak bortxatzen ditu, arriskatua da
|
bere
luzera eta errekurtsoen soiltasuna. Euskal Herrian izan dezakeen funtzioaz gain, beste bazter hauetan nola ikusiko ote zen jakin nahi nuen.
|
|
2016
|
|
|
Haren bihotzaren taupadak orduan, haren odolaren bultzakada eskuak neskatoaren larru eztiaren gainean iraganarazten zituelarik...! Ohe gainean pausatu zuen atzera,
|
bere
luzean, hobeki begira ahal ziezaion edozer baino laketago zuen gorputz horri.
|
|
|
Herriei bere estatus politikoa erabakitzeko eskubidea aitortzea ideia iraultzailea da, dudarik gabe, eta estatuak ez daude prest indar iraultzaile hori
|
bere
luze zabalean aitortzeko. Hori dela eta, estatuek
|
|
2017
|
|
|
Zenbeit hilabete huntan, antolatzaileak ari dira lanean egun eder huni buruz eta hitzemaiten daukute pesta egun berezia izanen dela. Kantu, dantza eta lehengo jantziekin beztiturik ibilaldi haundia eta soinularien desfilea, pilota
|
bere
luzeko eta esku huskazko partidekin, behi lasterrak eta plazan etxaldetako mozkinen saltzea. Margolari eta edergintza ofizialeen ekintza erakusketa, zaldi aurkezpena eta dantzaldi herrikoia.
|
|
2018
|
|
|
2075.eko uztailaren 7an gaude, eta san Fermin eguna izateaz gain, bestelako ospakizun batek astintzen du euskal geografia
|
bere
luze zabal osoan; egun horretan ospatzen baitute euskaldunek 2025ean lortutako independentziaren 50 urteurrena. Euskal Herri osoa besta bat da.
|
|
|
Esan eta esan, eta errepika, eta errepika, eta errepika: non dago euskal hitzek, euskal esamoldeek eta,
|
bere
luze zabalean eta labur estuan, euskal kulturak behar duten erresonantzia kaxa. Oihartzunaren oihartzun amaigabe horiek gabe, non ikasiko dugu nola esaten den euskaraz, demagun, con premeditacion y alevosa/ avec premeditation/ un guet apens, baina ahalegin berezirik egin gabe ahal dela, terminologia masterrik osatu gabe eta zuzenbide lizentziaduna izan gabe?
|
|
|
Oihartzunaren oihartzun amaigabe horiek gabe, non ikasiko dugu nola esaten den euskaraz, demagun, con premeditacion y alevosa/ avec premeditation/ un guet apens, baina ahalegin berezirik egin gabe ahal dela, terminologia masterrik osatu gabe eta zuzenbide lizentziaduna izan gabe? Pentsa dezagun nola ikasi dugun hori erdaraz, Non dago euskal hitzek, euskal esamoldeek eta,
|
bere
luze zabalean eta labur estuan, euskal kulturak behar duten erresonantzia kaxa, hain aise, ikasten ari ginela konturatu ere egin gabe.
|
|
2019
|
|
|
Berez, eremu jakin baten azkena, amaiera, muga esan nahi zuen hitzak, eremu osoa
|
bere
luze zabalean adierazi zuen gero. Bilakaera semantikoa, errealitatearenaren atzetik etorri bide zen, azkena aldakorra izaten baitzen, luberritze beharrek gero eta aurrerago mugiarazten zutelarik, basoa atzeraraziz.
|
|
2020
|
|
|
Hasieran gorputzeko atalak osatu zizkion eta atzenik hitz egiteko gaitasunaz hornitu zuen. Glooscap sortu berriak erabaki zuen behar zuela ezagutu bizilekutzat egokitu zitzaion lurralde hura
|
bere
luze  zabal osoan. Beraz, lotu zitzaion bideari, eta bi  daian zehar, harkaitz baten gainean, emakume zaharkitu bat aurkitu zuen.
|
|
2021
|
|
|
Zentzu horretan, arreta berezia eskaini diegu bi data horien artean indar politiko independentista haren baitan gertatu ziren aldaketei eta egoera ezberdinen aurrean egin zuen egokitzapenari, bai eta Herri Batasunaren inguruan beste talde politikoek sortu zituzten irudi estereotipatuei ere. Aldi berean, nazioarteko testuinguru aldakorra kontuan hartzea ezinbestekoa dela defendatu da, bai Herri Batasuna eta bai euskal nazionalismoaren historia
|
bere
luzean ulertzeko orduan.
|
|
2022
|
|
|
Mugarik ez duela dirudien abeslaria da. Ahots betea du, ondo tinbratua eta homogeneoa
|
bere
luze zabalean. Indar ikaragarria du amorru uneetan, Traditor!...
|
|
2023
|
|
|
Zren baitan lotarako herria dirudi Zubimusuk
|
bere
luze zabalean, etxeak garajeak kotxeak isiltasuna ezker eskuin. Une horretan konturatu naiz ez zuela inongo zentzurik egiten ari nintzenak, aspaldi konturatuko zen zelatan nenbilkiola, baina ez nuen segika jarraitu beste irtenbiderik.
|
|
|
aitzineuskarara bihur gaitezen. Zorigaitzez,
|
bere
luze zabalean xehe xehe ezagutzen ez dugunez, antzeko eredu bat erabiltzea pentsatu dut: txinera.
|