|
2000
|
|
|
Sarrionandiaren ipuinen estiloa aski karakteristikoa zen sariak irabazi zituzten
|
bere
lehenengo bi ipuinetatik hasita, Jon Miranderen eragin handia nabari zuelarik baina narrazio liburu hau argitaratu zuenerako, narrazio estilo definitua eta guztiz pertsonala baitzuen. Idazle delikatua, fina, kosmopolita eta eruditotzat aipatu dute beti kritikoek.
|
|
|
Hamairu istorio labur dira eta ipuin bakoitzaren hasieran itzultzaileak egileen eta obren iruzkin eta aipamenak egiten ditu. Poesian bezala, narratiban ere Sarrionandiarengan Jon Miranderen eragina nabaritu genezake, aurrerago aipatuko ditugun
|
bere
lehenengo bi ipuinen estiloan eta taxuan ez ezik, umore beltzeko narrazio hauek itzultzeari ekin ziolako, zuberotarrak hasitako arloari jarraipena emanez. Bestalde, umore beltzeko ipuinen arloan badira zenbait adibide Sarrionandiaren ipuin originalen artean ere esate baterako," Ukabilka" ipuina Ifarraldeko orduak liburuan (1987).
|
|
2002
|
|
|
Lehenago, 1982an, Kirikiño Sarian finalista izandakoa zen" Ez dadila belu izan" ipuinarekin. Hiru ipuinok
|
bere
lehenengo narrazio liburuan eman zituen argitara: Ilusioaren ordaina (Erein, 1983 Berrarg.
|
|
|
" Robbe Grillet ez da nobelari bat, nobela injeñeru bat baizik"... Detaileak ez luke aparteko garrantzirik, baldin eta izen hura, Robbe Grillet alegia eta Michel Butor eta Claude Simon, esate baterako, Hamaika pauson hainbat aldiz espreski izendatuak eta beti mirespenez tratatuak agertu izan ez balira... Lau urte geroago, Saizarbitoriak
|
bere
lehenengo nobela argitaratu zuenean, kritikak nouveau roman kutsua atzeman zion berehala, eta euskal irakurleak Egunero hasten delako berri hark Txillardegiren nobelagintza gainditzen zuela epaitu zuen. Goihenetxe, berriz, 65eko urrian, François Mauriac eta Robbe Grillet en arteko diferentziak markatzean, Txillardegi eta Saizarbitoriaren artekoak deskribatu eta aurreratu baizik ez zen egiten ari.
|
|
|
Markiña" ko lenengo txistularija geure errira dakargu. Emen
|
bere
lenengo txistulari eta eresbatza" ko buru ordia ixango da. Asko poztuten gara onelako izparrakin.
|
|
|
Horraitio Umberto Ecok berak, hainbeste teoria egosi ondoren, literatura mamintsua dan
|
bere
lehenengo liburua 1980 gn. urtean argiratu dau, Italian, 48 urtera heldu danean, eta teoria mehe zorrotzak alde batera laga eta sekulako nobela lodia eskeini deutsa edozeini, kontakizun dana kontaketa jatorrez burutu behar dala konturatu dalako. Sekulako liburu barrokoa da, moduetan izan be," Il nome della rosa".
|
|
2003
|
|
|
Eleizbarruti hau oso gaztea da: hain zuzen be, aurton ospatzen dauz
|
bere
lehenengo 10 urteak. Lurraldez txikia da izan, baina 3 milioi eleiztar ei ditu.
|
|
|
Oraindinokarren" filosofo" zala euskeratu eban
|
bere
lehenengo liburua; eta, hutsak huts, ondo baino hobeto erakutsi euskun zenbateraino eukan menperatuta herri euskerearen jatortasuna.
|
|
|
Detxeparek berak be argi ikusi eban hori,
|
bere
lehenengo olerkian:
|
|
|
Euskerea, bere kontura ikasi eban Mikelek, Filosofiako urteetan, ni Comillasen nengoan artean. Handik gerotxuago, Seminario Nausian, ni haren kursokoei euskera emoten hasi nintzaneko, Mikel maisu handi eginda egoan;
|
bere
lehenengo liburutxua be Gure Meza deuna argitara emonda eukan. Barriro Deriora bihurtu nintzanean, ez neban sekulan euskera ikasleen artean hartu nahi izan Mikel:
|
|
2005
|
|
|
Benetan bitxia Mikelats Gorrotorena,
|
bere
lehenengo lanak orain dela gutxi argitaratzeari ekin dion idazlearena. Ilunpetik, bazterretik, idatzi nahi digun idazlearen aurrean gaude.
|
|
|
Higuinaren estetikan ibili nahi duen idazlea genuke Mikelats Gorroto. Horrela abiatu zituen
|
bere
lehenengo olerkiak, eta ildo beretik jo nahi izan du ipuin bilduma honetan. Asmoak asmo, benetan adierazgarria da liburuaz eta Gorrotoren non22 Mikelats, euskal mitologian Mari jainkosaren seme gaiztoa omen. dik norako literarioez gehitzen zaigun argibidea.
|
|
|
Hamar ipuin luze bildu zituen Urkixok
|
bere
lehenengo argitalpen honetan. Horietan" Inmortala" 1982an Bilbao Colectivo k antolatu zuen sariketan suertatu zen irabazleen artean.
|
|
|
Horrek, ikusiko dugun bezala, argitaratutako lanen artean ipuin bilduma asko izatea ekarri du, kontu handiz hartu behar bada ere, izan ere, hemen ere ipuina, neurri handi batean, idazleen luma trebatzeko aitzakia baino ez delako susmoa hartzen dugu eta. Adibide esanguratsua Unai Elorriagarena, Narratiba sari nazionalaren irabazlearena,
|
bere
lehenengo agerbide literarioak aldizkari honetan eman zituelako, bizkaieraz eta ipuingintzan hain zuzen. Baina, emaitzarik ezagunenak eta borobilenak eleberrigintzan eman dituen beste bat gehiago dugu, batuaz jakina.
|
|
|
Hastapen horretan, aurrekoetan aipatu dugun bezala, literatura lehiaketetan irabaziko sariek garrantzi handia erakusten dute. Hiru idazleon kasuan, argiago Laura Mintegi eta Joanes Urkixoren kasuan, nabaria da
|
bere
lehenengo argitalpenak sariak lortutako ipuinen inguruan osatuta daudena.
|
|
|
Hala ere, Laura Mintegiren ipuinak ezagunak ziren 80ko hamarkadaren hasiera hasieratik lehiaketa, aldizkari eta liburu kolektiboetan. Ipuin bilduma hau, gainera,
|
bere
lehenengo argitalpena izan zen. Bertan, beste ipuin batzuekin batera, hainbat lehiaketatan irabazle suertatutako ipuinak bildu zituen:
|
|
|
Hain zuzen ere,
|
bere
lehenengo bildumara, Behin batean bildumara, bildu zituen aurretiaz Anaitasuna-n argitaratutako ipuinetako batzuk, 1968tik 1971ra bitartean. Lehenengo bilduma honetako ipuinek euskal heterodoxiaren aldeko apologia garbia erakutsi nahi dute.
|
|
|
Ipuinok, sei guztira, 1957tik 1962rako tartean Egan aldizkarian argitaratu zituen. Epe horretan, hogeita hamar urte eskas zituela, Arestik
|
bere
lehenengo lan nagusiak eman zituen, Maldan Behera (1960) olerki bilduma eta Mugaldeko herrian eginiko tobera (1961) antzerki lana, alegia. Ipuinok, beraz, bat datoz Arestiren lehenengo lan esanguratsu eta jorien sasoiarekin.
|
|
|
Mikel Zarate 1933an jaio zen Lezaman eta
|
bere
lehenengo ikasketak han egin zituen. Aparejadore ikasi eta aitaren enpresan ibili zen lanean.
|
|
2009
|
|
|
Errodrigo Zarateko, zelan engana sindean jaun Juane Abendañokogaz gudua artzen zanean? Bi milla gizon oi dituz
|
bere
lelengo deiean, lau milla bere baleduke premia letorrenean.
|
|
|
barrio Erbera ta barrio Ergoien, eta imintxe" otzen ori ixena, ameti bera erreka ba (t) to; ta errekas arantza dosenari danari Ergoien, ta errekas onantza dosenari, danari Erbera. Ta neuri
|
bere
lelengo Yatabera pasa eustenen, barrio Erbera imi" osten, ta oin bere karta askotan etorten da barrio Erbera. Eta gero ori ondo iñeko gause, ba..., se Yatabe asko aumenta da, eta aumentakeran oin barrio asko imin (i) dittue.
|
|
2011
|
|
|
Orduko urteetan entzute handia irabazi eta Markinaldeko gizarte bizitzan sekulako eragina izan eban Escuela Laboral era joan zan biziten, eleiz karguak han izentau eutsiezanean eleiz agintariek; han iragoko zituan hainbat urtetxu, irakaskuntza eta eleiz ardurak txandan eroiazala. Etxebarriko kuajutoretza izan eban
|
bere
lehenengo eleiz ardurea. Abade eta lagun hurrenkera ugari eta itzaltsuagaz topo egingo dau bertan:
|
|
2015
|
|
|
Futbolari buruzko bi testutxo ere publikatu zituzten. Aste batzuk baino ez ziren Realak
|
bere
lehenengo Espainiako futbol liga irabazi zuela Gijonen, eta haren harira idatzi zuten Lertxundik eta Muñozek. Lertxundirena, 50 kanpeonato eta gero hau!!!, zen bietan literarioena.
|
|
|
Hemezortzi hemeretzi urterekin hasi zen idazten Anaitasuna aldizkarirako zenbait artikulu10 Luze gabe kaleratuko zituen halaber
|
bere
lehenengo lan
|
|
|
Testuinguru hartan hasi zen ontzen
|
bere
lehenengo literatur lanak, beraz, karpeta batean biltzen zituenak.
|
|
|
Izan ere, poesiaren garaia ez ezik saiakerarena ere izan zen hura. Orduan idatzi zituen Gotzon Garatek marxismoari buruzko erreferentzia batzuk edo Joxe Azurmendik
|
bere
lehenengo saiakera lanak. Lur argitaletxeko Hastapenak sailean, bestalde, gai soziologiko, ekonomiko eta abarreko manual modukoak argitaratu ziren.
|
|
|
Aldizkariak be aterata geunkazan: Etniker Bizkaia,
|
bere
lehenengo alea 1975ean urten eban, multikopiaz.
|
|
2019
|
|
|
Jezabelen heriotza (1866) XIX. mendeko bigarren erdialdeko marrazkilaririk garrantzitsuenetako bat izan zen. Hamabost urterekin Philiponi bere marrazkiak erakutsi zizkion eta Journal pur Rire ko kolaborazioaren ondorioz,
|
bere
lehenengo album litografikoa publikatu zuen: Les Travaux d`Hercule.
|
|
|
Filadelfiako Art Alliancek antolaturiko The Wyeth Family izeneko erakusketan erakutsi zuen lehen aldiz bere lana 1936an beste artista batzuekin batera. Urtebete beranduago,
|
bere
lehenengo erakusketa indibiduala egin zuen eta arrakasta handia izan zuen, obra guztiak saldu baitzituen. 40ko hamarkadan arrautzarekin bustitako tenpera erabiltzen hasi zen eta koadro hau teknika horrekin egina da.
|
|
2021
|
|
|
" Eskolatik irten eta
|
bere
lehenengo gauza da telefonoa begiratzea. Gero guk eskolan ematen dieguna, ez dakit jabetzen garen, baina horrekin konpetitzen dabil, eta hori oso erakargarria egiten zaio:
|
|
|
Maite,
|
bere
lehenengo jaunartze egunean.
|
|
|
Baserri hau bizitza bikoa zan eta erosi egin eban. Halan, alde baten, Basilio eta Benita euren familiagaz bizi ziran, eta etxearen beste aldean,
|
bere
lehenengo ezkontzako seme zaharrena bizi zan. Gerora, etxe horretan, Basilioren beste seme bat bizi izan da, berari donau eutsalako, gaur arte.
|