|
2000
|
|
|
Izan ere, gaur egun euskal irrati publikoa zeharo erroturik dago komunitate euskaldunean, bai Iparraldean, bai Hegoaldean. Gainera, hirugarren milurtekoaren hasieran indartsu agertzen da audientzien rankingan
|
bere
lau estazioekin (Bilboko Radio Euskadi, Donostiako Euskadi Irratia, Gasteizko Radio Vitoria eta gazte jendearentzat den Euskadi Gaztea). José M. Otermin-ek, Julián Beloki-k eta Odile Kruzeta-k zuzenduta, bide onetik ibili da azken urteotan euskarazko irrati publiko generalista (Donostiako Euskadi Irratia) oso lehiakorra den eremuan.
|
|
|
Poliki ezagutzen nuen Marixa, eta ez ninduen larritzen Unairen patuak. Tikitan, gurekin, prima zuhurraren egitekoa, eta handitan,
|
bere
lau seme alabekin, ama ume zorriarena ederki bete baldin bazituen, izeba prestuaren xarmak ateratzen jakinen zuen oraingo aldiko gure Unairekin.
|
|
|
Ondorioz, bide bat zozketaz onartzea erabakitzen du. Parabola hau uste finkaketaren
|
bere
lau metodo edo aldiak ezartzeko baliatu zuen Neurathek: esan bezala, senarena, agintearena (mitoa, erlijioa), sasirrazionalista (metafisika) eta zio laguntzailearena (zientzia razionala), hurrenez hurren.
|
|
2001
|
|
|
Vinod gaztea hartu zuten zerbitzari, otorduak prestatzeko, bazterrak garbitzeko eta etxeko beste eginkizunak egiteko. Vinodek
|
bere
lau laguni etxean sartzen utzi zien, nagusiak lo zeudela. Lau lagunek nagusiak hil, eta 500 dolar eta bitxi batzuk harrapatu zituzten.
|
|
2002
|
|
|
Iazko Donostia Hiriko Kutxa Literatur sarietan Antzerki atalekoa eskuratu zuen Enkarni Genua Espinosak, «Ostiralero afaria» lanarekin. Ama alargun batek eta
|
bere
lau seme alabek osatutako familia dugu bertako protagonista. Familia hori nahikoa sakabanaturik dago, batik bat bi anaia zaharrenen haserrea dela-eta.
|
|
|
Aitor Aranak euskaratu du V. C. Andrewsen nobela gogor hau, «Ganbarako loreak»,
|
bere
lau seme alabak etxe erraldoi bateko ganbaran giltzapeturik eduki zituen ama baten eta haur horien inguruko istorioa. Emakume horri senarra hiltzen zaio, eta horrekin batera ordurarteko egoera ekonomiko lasaia arriskuan ikusten du.
|
|
|
Orduan, apozauliak nola ibiltzen diren iturri hotzetan buztana mugituz bizitzaren indarra hartu nahian, hala baikenbiltzan gu ere haien tankeran alditik aldira igel egin nahian noizbait. Beti gustatu izan baitzait historia markatu duen pasadizo hura, Martin Luterok [7] 1517an
|
bere
lauretan hogeita hamabost tesi famatu haiek besapean hartu eta Wittenberg eko eliza [8] atarian iragarri zitueneko pasadizo hura. Ez ditut nik, jakina, Luterok zituen asmo berak, baina tesien ideia argia eta erabilgarria iduritzen zait, haiek ere bazuten gaztetasunaren haize freskoaren gozamena.
|
|
2003
|
|
|
azalpen grabatuak entzun daitezke hor, euskaraz ere. Baina denetan paisaje maitagarria, emea,
|
bere
lau bular nagusiekin: jadanik aipaturiko Maidalena eta San Antoni, gehi Lanbarako San Gregori eta Mendikota Galarragako Santa Barba, bakoitza bere baselizaz hornitua eta zoragarriko ikuspuntuaren jabe denetara, bereziki Piriniora, Hazparneko Urtsu mendi tontorretik Bigorrako Pic du Midi hartaraino.
|
|
|
Abuztuaren 17an Edgar Arnoldo Lopez hautagaiak doi doi lortu zuen bizirik ateratzea beste atentatu batean, Quiche departamenduan. Ezkerreko Nueva Nacion alderdiak salatu du
|
bere
lau militante hil eta beste hiru zauritu dituztela.
|
|
2005
|
|
|
Erresistentzia indartu zuten galiarrek. Zesarrek, orduan,
|
bere
lau legio iparralderantz bidali behar izan zituen eta gainerako 6 legioak berekin hegoalderantz joan ziren, Vercingetorixi segika. Bi ejerzitoak luzaroan Allier ibaian behera joan ziren, egungo Auvernia zeharkatuz, parez pare ibaiaren alde banatan.
|
|
|
Azkenean, bada, amak
|
bere
lau soinekoak hartu eta semeei jo zien bere etxeko atea. Semeek gustura hartu zuten ama berriro etxean eta hantxe bizi izan zen, azken arnasa hartu zuen arte.
|
|
|
–Danak ez, Antton –Ixaskunek arrapostu– Andra sendo hori, yesarrita dagoana, izeko Bego dok. Eta Atxetan bizi dok, alargun. Osaba Karmelok aspaldian itxi eban betirako,
|
bere
lau seme alabakaz.
|
|
2006
|
|
|
Sierra Leona oso aberatsa baita diamantetan, bere herritarren bizi itxaropena 34,5 urtekoa da. Angolak oparotasun handia du diamante eta petroliotan, eta
|
bere
lau haurretatik bat bost urtetara ez da iristen.
|
|
|
Iritsi garenean ez hintzen agian konturatuko, baina lau txalet berdin berdinak zeudek hemen elkarren ondoan. Parisko bankari aberats batek egin zitian
|
bere
lau amoranteentzat. Hona iritsi ginenean, hiru txalet guretzat hartu eta laugarrena utzi geniean.
|
|
|
Arcadiorekin eta
|
bere
lau lagunekin batera elkartu nintzen hitzaldiaren ostean. Zerbait jatera joan ginen taberna batera, eta jan ere jan genuen, bai, baina baita garagardoa edan eta haxixa erre ere, alajaina!
|
|
2008
|
|
|
Testu horretan ere, Oteizaren helburua zen azaltzea nondik nora garatu behar zuen eskulturak. Horretarako, ordu arteko
|
bere
lau lan eta beraien inplikazio kontzeptualak aztertzen zituen16 Testu horretan bere lanaren eta ideien inguruko hausnarketa bat eginez, hurrengo eskulturetan hain garrantzitsua izango zen beste ondorio batera iritsi zen, zeina oraintxe aipatu dugun ezabaketarekin estuki loturik zegoen:
|
|
|
Horietarik gehienek Maria Kristina zubia zeharkatzen dute, geltokiaren parean. Parisko Aleksander III.a zubi dirdiratsu eta ospetsuaren antzeko zubia da,
|
bere
lau dorreekin eta zubi bazterreko aingeruekin. Pariskoak inspiraturik eraiki zuten, eta 1905ean inauguratu zuten.
|
|
|
«Kontzertu hau Canariori eskainita dago», eta Bakardadea ehizan kantuarekin ia bi orduko emanaldia hasi zuen. Denbora gehiena bakarka aritu zen, gitarra akustikoarekin hiru eraman zituen, eta tartekatu egin zituen,
|
bere
lau diskoetako kantuak eskainiz. Bihotzeko harriak, Hauskorrak, Sobera erraza, Ez pentsatzea, Lasai edota Xabier Leteren Urepeleko artzaina ren bertsioa jo zituen, besteak beste, Aceves agertokian estreinakoz agertu aurreko zati luzean.
|
|
2009
|
|
|
Lehenengo azterbidea (1) deskriptiboa da. Une eta leku jakin batean gauzak nola dauden azaltzen duen informazioa jasotzen du azterbide honek,
|
bere
lau gelaxkatan (1A, 1B, 1C eta 1D): 1A gelaxkak leku eta une jakin bateko erabilera kontuak bilduko ditu, 1B gelaxkak une eta leku jakin bateko hiztunen gaitasun kontuak, 1C gelaxkak hiztun horien hizkeraren ezaugarriak (konkretuago, hortik eratortzen diren ondorio soziohistorikoak) eta 1D gelaxkak une eta leku horretan indarrean dauden hizkuntzei eta hiztunei buruzko iritziak, jarrerak eta jokabideak.
|
|
|
Horrela, Josephek
|
bere
lau semerekin banda bat sortu zuen: Tito, Jackie, Jermaine eta Marlon.
|
|
|
Saio bakoitzeko lau olatu onenak hartzen dira kontutan sailkapena egiteko. Greg Long lehenengoan ez zen ikaragarri ibili, baina bigarrengoan bai,
|
bere
lau olatu onenak orduan hartu zituen, tartean, 100 puntu (jaso daitekeen gehiena) bilduz. Sari nagusiko 55.000 dolarrak bere egin zituen Long ek, 26 urteko San Clementeko kaliforniar honek.
|
|
|
Ibon Amatriain ere bigarrengoan hobeto aritu zen,
|
bere
lau olatutik hiru orduan hartuz. Bere olatu onenak 66 puntu jaso zituen.
|
|
|
Nazario, beraz, harro sentitzen zen
|
bere
lau semeez: borroka hura zela medio, gainera, bazirudien lau mutilak inoiz baino batago sentitzen zirela, zenbatzea besterik ez zegoen Teofilo Maria eta Domingoren arteko iskanbila noiznahikoen kopurua, urrituz eta urrituz joan zena, desagertu ere bai bolada aski luze batean?
|
|
|
Nazariok ezagutzen zuen, bai, denda hura, baina erakusleihoa ez zen bizikleta erosi zuèn garaikoa, erakusgarrien artean kuadrupleta bat agertzen ez zen, bada! Hantxe kuadrupleta, bai,
|
bere
lau helduleku, lau aulkitxo, eta lau pedal pare haiekin, bi gurpilekin eta bi esku balaztarekin batera, zeintzuk lehenengo eta laugarren heldulekuetan baitzeuden ipinita! Hantxe kuadrupleta, bai, eta hara:
|
|
|
Shorty aurretik zihoan, zaldiz eta
|
bere
lau astoei zartaka mugi zitezen; Aguereberry berriz atzerago, asto gainean. Panamint gailurretik distantzia gutxira, Petek itxura oneko tontor bat ikusi zuen, eta begirada bat ematera gelditzea erabaki zuen.
|
|
|
Nazariok ezagutzen zuen, bai, denda hura, baina erakusleihoa ez zen bizikleta erosi zuèn garaikoa, erakusgarrien artean kuadrupleta bat agertzen ez zen, bada! Hantxe kuadrupleta, bai,
|
bere
lau helduleku, lau aulkitxo, eta lau pedal pare haiekin, bi gurpilekin eta bi esku balaztarekin batera, zeintzuk lehenengo eta laugarren heldulekuetan baitzeuden ipinita! Hantxe kuadrupleta, bai, eta hara:
|
|
|
Nazario, beraz, harro sentitzen zen
|
bere
lau semeez: borroka hura zela medio, gainera, bazirudien lau mutilak inoiz baino batago sentitzen zirela, zenbatzea besterik ez zegoen Teofilo Maria eta Domingoren arteko iskanbila noiznahikoen kopurua, urrituz eta urrituz joan zena, desagertu ere bai bolada aski luze batean...
|
|
2010
|
|
|
Tragedia duela orain bi urte gertatu zen Mutiloagoitin. Fiskalaren idatziaren arabera, 40 urteko emakumeak botika lasaigarriak eman zizkien
|
bere
lau seme alabei afariarekin nahasita. Baina emandako botika aski ez zela ohartu zenean, almoada edo burukoarekin ito zituen txikienak, 3 eta 7 urtekoak.
|
|
|
azal beltza; gorritutako bi begi handi ezin irekiago, eta hirugarren bat bekokian; aho itzela guztiz zabaldurik; mihitzarra aterata; ezpainak odolez bustita? Gainera, arropen ordez burezurrez osatutako lepoko luzea zeukan jantzita, eta
|
bere
lau eskuetan arma odolduak zeramatzan, baita buru ebaki bat ere. Jainkosaren itxura gorabehera, gure alabak irribarre etengabeaz begiratzen zion, inolako beldurrik adierazi barik.
|
|
|
Gizon eskolagabea izan arren hizlari entzutetsua genuen eta zurien aurrean inolaz ere kikiltzen ez zena. Poligamoa izaki,
|
bere
lau emazteetan Mandelaren ama, Nosekeni Fanny, hirugarrena zen. Rolihlahla, aitaren hamahiru seme alaben artean semerik gazteena dugu.
|
|
|
Ekialdeko aitajaunak
|
bere
lau semeei eman zien lezioa litzaiguke. Basamortu azalean bizi ziren eta hala, etxeko alabei ere erakutsi egokirik ekarriko zielakoan, seme zaharrena bidali zuen bide luzean, urrungo iturriondo batera, hango zuhaitz baten neurriak gogoan, nola zegoen ikusi zezan.
|
|
|
Laburbilduz, gizarte bakoitzean arau batzuk daude, hizkuntza gizartearen arau horien ispilu da: goi enpresaburuek ez dute langile xumeen moduan hitz egiten, baina medikuak berak ere ezberdin hitz egingo du ikerketa bat kongresu batean aurkezterakoan edo
|
bere
lau urteko umearekin hitz egiteko. Gainera, ispilatu ez ezik, hizkuntzak ezberdintasunak eta indarkeria sinbolikoa erreproduzitzen ditu:
|
|
|
Adrian mahaitik altxa zen: " Nork erredaktatuko du Miss Obaba eta
|
bere
lau damei buruzko informea. Joseba duk taldeko poeta eta berak egin likek.
|
|
|
Gisa berean Abu zapatagilea, etxerako bidean gogoa baitan erabilen baitzuen daigun eguneko lan neketsu eta gaizki pagatua: azokako bazter batean jarriko zituen
|
bere
lau lanabes eta hiru larru zatiak; han igurikatuko zuen, euliak lagun, bezerorik ageri arte; abarketak josiko zituen edo larru adabakiak zapata zolan jarriko. Eta hantxe iraganen zuen eguna, patuak zer deliberatuko zuen zain.
|
|
2011
|
|
|
Gosearen gainetik, izan ere, amaren ahaleginak oroitzen ditu Leonek, hura, ahal zuenean, kontu kontari aritzen baitzitzaien
|
bere
lau semeei, hiru gazteenei bereziki: halaxe ikasi zuen Leonek irudimenak atetxo bat zuela eta aski zela hura irekitzea edozein bidaia egiteko, errealitatearen mundu anitzetan itogarritik fantasiaren mundu oparo eta arnasgarriagora?
|
|
|
Rajoyk hilabete batean irabazten duenarekin, pentsionista bat
|
bere
lau umerekin bi urte eta erdian biziko litzateke.
|
|
2012
|
|
|
Gutxixeago ziren Espainiako gerra zibila amaitu zenetik ihesean zebiltzan errefuxiatuak. Horien artean, Niceto Alcaza Zamora, Espainiako II. Errepublikak izandako lehen presidentea eta
|
bere
lau seme alabak; Constantino Salinas Nafarroako diputatu ohia eta bere bi alabak; Telesforo Monzon Eusko Jaurlaritzako kontseilaria; Jose Olivares Tellagorri ANVko kazetari ezaguna; Vicente Amezaga eta Mercedes Iribarren; Francisco Basterretxea diputatu ohia eta bere familia osoa…
|
|
|
Erizaina da Txagorritxuko ospitalean, eta gaixoek adoratu egiten dute. Eta berak Telmo adoratzen du,
|
bere
lau urteko semea. Telmo da bere ordu, minutu eta arnasaldi guztiak bereganatzen dituena.
|
|
|
Bovary amak ongi ozenki egin zuen oihu bekatari izen horri buruz. Monsieur Homaisek, bere aldetik, begiko zituen gizon handiren bat, gertaera ospetsuren bat edo gogamen bikain bat oroitarazten zuten guztiak, eta sistema horren arabera bataiatuak zituen
|
bere
lau haurrak. Hala, Napoleonek ospea irudikatzen zuen eta Franklinek askatasuna; Irma, agian, erromantizismoari amore ematea izan zen; baina Athalie antzerki frantseseko obra hilezkorrenari omenaldia.
|
|
|
Merkatu enparantzara heltzean, gelditu egin zen, eta pilare baten atzean ezkutatu zen, etxe zuri hura
|
bere
lau leihosare berdeekin azkeneko aldiz begiestearren. Leihoaren atzean, gelan, errainu bat ikusi uste izan zuen; baina errezelak, inork ukitu gabe bezala gakotik jalgirik, geldiro higitu zituen bere zehar tolesdura luzeak, zeinak jauzi bakar batean guztiak hedatu baitziren, eta zuzen geratu zen, igeltsuzko horma bat baino mugikaitzago.
|
|
|
Baina kanpora begira bakarrik ez, bertakoen mesederako egindako proiektu handiak ere badira. Horren adibide da AlhondigaBilbao,
|
bere
lau hormen artean ehunka zerbitzu eta sorpresa gordetzen dituena.
|
|
|
Garbi utzi nahi dio Iñakiri joko hobea daukala eta hobe duela
|
bere
lau kartekin ez jokatzea, ez berak ez eta bere ondorengoek ere.
|
|
|
azpian dagoen eta partikular guztiek partekatzen duten ezaugarri unibertsala ez, baina horiengan guztiengan errepikatzen den ezinezkotasunaren ebaketa. Abiapuntu horretatik Badiou atzeraka irakurriz,
|
bere
lau funtsezko kontzeptuak (errealarekiko subjektibo afektiboak diren lau funtsezko jarrerak) hedatzen dituen Theorie du sujet (1982) hasierako maisulanak jada erantzun inplizitua ematen dio galdera horri. Bi bikote kontrajartzen dira hor:
|
|
|
Hargaineta hegitik behatuz, ikus diozu Ortzaize zola, Baigura mendiaren oinetan,
|
bere
lau auzunekin luzaran, Uhartzane, Iriberri, Ortza eta gahardurekin. Ahaize eta Iroxeta ez dira hementik agerian, aska baten antzekoa da.
|
|
2013
|
|
|
Ama hil zenean, izebaren etxera joan zen nire anaia, beraiekin bizitzera. Izeba
|
bere
lau seme alabekin bizi zen Bermeoko portu ondoko etxetxo batean. Osaba gerrara joana zen, nire aita bezala.
|
|
|
Egun batean, 1427 urteko Ramadanean 54,
|
bere
lau hariko lauta jotzen ari zela, argialdi batek hartuta sentitu zen, hala kontatuko zion bederen amari, hari idatzitako karta bakarretakoan: –(?) Ezin garbiago erran nizun, ama, Allahren eskuetan jartzen nuela etorkizuna.
|
|
|
Elizabethek hori guztia era batera biltzea ezina dela adieraziko du (garaiko heroinen idealizazioa kolokan jarriz), eta, bere portaera eta solas zorrotz argiarekin, bere aukera zein den emango du aditzera. Era berean, Lady Catherine De Bourgh aristokrata inpertinenteak pianoa, kantua eta marrazketa aipatuko dizkio Elizabethi, bere eta
|
bere
lau ahizpen hezieraz itauntzean. Horren aurrean, protagonistak pianoan eta kantuan berak eta ahizpa batek apur bat badakitela erantzungo dio, eta marrazten, berriz, bakar batek ere ez dakiela.
|
|
|
Egun batean, 1427 urteko Ramadanean54,
|
bere
lau hariko lauta jotzen ari zela, argialdi batek hartuta sentitu zen, hala kontatuko zion bederen amari, hari idatzitako karta bakarretakoan: "(...) Ezin garbiago erran nizun, ama, Allahren eskuetan jartzen nuela etorkizuna.
|
|
|
Gizon zahar bat jeiki zen; Battitta deitzen zen. Hiriko zaharrena naski
|
bere
lauretan hogoita hamar urteekin. Makur, maingu, baina beti zutik zegoen. Egun on Battitta, erran zion Lorek. Egun on anderea. Ea zer duzun?
|
|
2014
|
|
|
Hasperen egin eta bertan gelditu zen, motxila bizkarrean,
|
bere
lau gauza ekarri zituen berbera, bere ondasun guztiak sartzen ziren hori. Gutun azala hartzen ez zuenez, albo bateko sakelan sartu nion zakarki.
|
|
|
Katuek zazpi bizitza ez dituzte, baina
|
bere
lau hanken gainean lurreratzeko sekretu liluragarriak azaltzen du batzuetan bizitza luzeagoa izaten dela
|
|
|
Irudia: Gordon Flood Zergatik erortzen dira beti katuak
|
bere
lau hanken gainean? 2 eta 32 landare arteko altueratik erortzen den katuen %90 bizirik irauten du, hanken gainean erortzen ikasi duelako Katuek ez dute esan bezala zazpi bizitzarik (bederatzi, kultura), baina bere gorputzeko mekanismo bikain batek urte gehiago ematen laguntzen die istripurik gertatuz gero.
|
|
|
«Informazio horrek katuen orekaren zentzu berezia azaltzen du; izan ere, katuen posizio normala berreskuratzeko gai dira, segundo gutxitan erortzen diren hankekin», erantsi du Bradshaw ek. Nola erortzen dira katuak beti
|
bere
lau hanken gainean. Jared Diamondek koordinatutako eta Nature zientzia aldizkarian argitaratutako ‘Zergatik bizi dira katuak bederatzi bizitza’ ikerketaren arabera, biziraun baino 2 eta 32 solairu arteko altueratik behera erori ziren felidoen %90 felidoak dira.
|
|
|
Agorrilaren 15ean Hoztako plazak lau pantaila erraldoi ikusi ditu
|
bere
lau ezkinetan
|
|
2015
|
|
|
Romain Baudoin zanfoniarekin, eta Bertrand Cantat kantuan. Beste estreinaldi bat aipatzeko, Paxkal Irigoienek eta
|
bere
Lau sasoinak (autoekoizpena): haren proiektu pertsonalena, post folk estilokoa.
|
|
|
Nire osaba Kreseni omenaldi koxkor hau eskaintzen diot beraz,
|
bere
lau seme alabak euskaldun hazi direlako, ikastolara joan gabe; nire lehengusu lehengusinetan bizirik dirauelako ez arrazaren hariak baina aitona amonen mintzoak.
|
|
|
Zure amarekin arkua egingo dut. Hala ere, biolin honek ezer gutxirako balioko dizu
|
bere
lau kordak ez baldin badauzka. Kordak lortzeko zure lau nebak sakrifikatu dituzu.
|
|
|
Jainko harrigarri hori espazioa eta denbora fundatzen Newtonen matematikan. Einsteinen formula ankerra,
|
bere
lau dimentsioekin berriro zalantzara bultzatu gaituena.
|
|
|
Izena aldatu berri duen kalea albo batera utzi dute oraingoan, eta apur bat aurrerago segitu dute; herriaren erdigunea zen, eta erdigune hori zein den adierazteko edo zutunik iraun duen iturri luzangaraino. Bertan, kutxa lurrean utzi, arin batean iturriaren inguruan buelta eginez
|
bere
lau txorrotadetatik zurrutada bana edan, eta harlauza baten gainean zizelkatutako izkribua irakurtzen hasi dira; oraindik ikasten ari diren hizkuntza berria praktikatuz.
|
|
|
Uztailaren 18ko arratsalde hartan, On Marino ariko zen maletin beltzetik jalgiriko
|
bere
lau aferen adelatzen, lehengo apaizek eramaki zuten maletin horietarik. Altsasuko erretorenean, dorrea motxekoan.
|
|
|
" Ezer ez zeuk gabe, dena zuekin" tankerako esaldiak errepikatuz langileei. Bere alboan, liderrari babesa agertuz,
|
bere
lau zuzendariorde izendatu berriak zeuden: Jesus Pejenaute, Jose Luis Seron, Sebastian Larraza eta Javier Telletxea.
|
|
|
egun batez, bere kargaz eta soin gainekoaz biluztua, atean jo zuen kontrabandistari bere atorra eskaini zion" dauku erran Belenek, Estebe senarrarekin bere etxean hogoi urtez goiti aterbetua izanak. Iheslari bikoteak hor ikusi ditu
|
bere
lau haurrak sortzen eta handitzen P.L. maitagarriaren belaunetan" aitatxi" deitzen zutelarik.
|
|
|
Bizi guziko pentsaketa gaia badu berak, eta eskerrak merexi ditu... Atsegin ukan dugu ikustea Paul
|
bere
lauetan hogoita lau urteak jo arte, hamabost bat urtez, Donibaneko" Adindunen Egoitzan" ongi inguraturik eta artaturik, haize hoblian eta eskuño" plaxent" batzuen gerizan. Hartze zuen.
|
|
|
Bateragune: Otegi eta
|
bere
lau lagunak laster askatuak
|
|
|
Erramuni gaur guk goresmenak
|
bere
lau hogoi urtekin
|
|
2016
|
|
|
Biziki atsegin zuen haien lepoen bihurgune hiperbolikoa. Aulki mugikorreko bateltxo bat ere iragan zen
|
bere
lau arraunlariekin. Beti iruditu zitzaion miresgarria arraun guztiak batera mugitzeko zeukaten trebetasun hura.
|
|
|
Lehenbiziko idazkiak, Mañari ezizenez, Azkueren Euskaltzale aldizkarian agertu zituen, hamahiru osotara. Aldizkari hori 1899an desagertu zenean, Azkuek Ibaizabal argitalpena sortu zuen, Bustintza bera zuzendarikide aukeratuz; orduan
|
bere
lau abizenen lehenengo letrez osatu ezizenarekin sinatzen zuen, hau da, Bloa akronimoarekin, baita Boldro edota Zumelaga gaitzizenekin ere, sinatu gabe agertu zituen idaztiak gutxi ez zirela. Bi aldizkari horietan agerturiko lan gehientsuenak ipuin umoretsuak ziren, kontakizun laburrak, eta nekazari munduko berriak edota aholkuak.
|
|
|
Ez da gutxiagorako, bat baino gehiagorendako daukagun hain literatura eskasarekin, kontuan hartzen badugu sukaldaritzari buruzko liburu zaharrak ere baditugula. Esaterako, bada 58 orrialdeko liburutto bat Tolosako Eusebio Lopezen moldiztegian eta 1889 urtean argira ilki zena,
|
bere
lauko neurrian propioa den portada ipotxean izenburu berezia erakusgai honelaxe diguna: Cocinan icasteco liburua chit bearra famili gucietan lendabicicoa eusqueras.
|
|
|
Gure" Klasikoak" bilduma txiro baino naro asko horretan, Xipri Arbelbidek bi aleetan prestatutako Ipuinak izenburupean Websterrek Donibane Lohitzunen Dajieu baitako Bellevue andreari jasotako istorioak argitaratu ziren lehendabiziko aldiz euskaraz. Dasconaguerreren kasuan agitutakoan ez bezalaxe, lan horren jatorrizko aldaera euskaraz taxuturikoa zen, baina Websterrek euskararekin zituen benetako traba eta zailtasun eltzeak bazirela eta ez zirela, eta oroit bedi
|
bere
lau seme eta alaba bakarra arront ongi zirela euskaraz mintzo, nahiago izan omen zuen ingelesez agertzea Londreseko Griffith and Farran baitan 1877 urtean Basque legends karrikaratu zen legez. Frantses aldaerak Vinson zenak ekarri zituen, eta espainierazkoak ere egon bazeuden.
|
|
|
Eta, gauza kuriosa dela ematen badu ere, Austin Seinek ez zuen oraindik egundaino bisitatua. Zenbait egunez,
|
bere
lau lagunekin kurritu ditu beraz Keralako lurrak, jendeen eta bazterren ikuska. Lurralde zoragarria dela zaiku errana izan.
|
|
|
Presidentarekin batean hautesten da haren laguntzaile bezala president orde bat. Presidenta hiltzen bada edo bere kargua uzten badu
|
bere
lau urteak bete gabe president ordezko horrek hartzen du segida bozak aitzin gelditzen den denborarentzat. Oroitarazi behar dugu ere president boz horiek korda luzea dutela.
|
|
2017
|
|
|
... bada, kontua da bost soldadu prusiar haiek kondesa edo markesa batez maitemindurik zeudela, eta banan banan hil ziren elkarrekiko dueluetan, harik eta, noski, bakarra geratu zen arte; emakumeak, ordea, ez zion maitasunik aitortu, eta azken soldadu prusiarrak bere buruaz beste egin zuen, ez baina, bost kaskoak
|
bere
lau lagunenak eta berea, kondesari bidali baino lehen.
|
|
|
Ibaiak gogor jotzen zuen, bere oinetan zubi erromanikoaren zubi branken aurka eta
|
bere
lau begietatik pasatzen zen Aragoi ibaiaren bila, boteretsu.
|
|
|
Nikolas handiputza begiratu zuen atea itxi eta danbateko bat emanez desagertu zen arte. " Ezer gutxi egin zezakeen
|
bere
lau soldaduekin benetan indartsua zen abeltzainaren aurka". Alkaide bezala zeraman azken hamarkadan erabat ahaztuta zegoen gaztelua eta lau paretak eustea izan zen bere zeregin nagusia.
|
|
|
Gazteluko atearen aurrean gelditu zen konpainia, Lope eta
|
bere
lau soldaduen aurrean, zehazki.
|
|
|
Ziurrenik, Ezra Pound ek bezala, lau lagunentzat idazten dugu (bost, zazpi?, kopurua alda daiteke, noski); nork
|
bere
lau lagunentzat.
|
|
|
Bestetik, biztanlea pertzepziozko subjektu gidatua ez denean, «besteaz» ari garela deskubrituz Hiru kategoria horietan arrazoitzen den bereizketak, hortaz, begiralearen presentzia (nia), egilearena (arkitektoa) eta biztanlearena (bestea) banatzen ditu, presentzia koadro planoa gainditzen duen ilusioak adieraziz lehenengoan, plano koadroaren beharrik ez duen «erradiograma» bigarrena eta plano koadroaren «lehiatilatik» adierazten dena hirugarrena. Lurralde paisaiaren antolaketa kudeaketari keinua egiten dion beste doktore tesiak paisaia ikuspegia lantzen du
|
bere
lau dimentsioetatik metodo interpretatzaile konstruktibista baten planteamenduarekin, Bilboko hiri bazterreko inguralde menditsuetan aplikatua. Paisaia bera gizakiak urteen eta mendeen poderioz medioarekin ustiapen elkarlanean eraiki duen geruza anitzeko fenomenoa izanez, konstruktibismoa oinarri duen interpretazio tresna garatzen da hiri ingurumariko paisaiaren ikerketari enfokatua.
|
|
|
Eta ez hori bakarrik. Horrela, nagusia
|
bere
lau hankako lagunarekin egon daiteke edo ez, azken une horietan.
|
|
|
Uriarte, M. (2015): Paisaia ikuspegia eta
|
bere
lau dimentsioak: metodo intepretatzaile konstruktihista baten proposamena Bilboaldeko biri bazterreko paisaia menditsuen kasuan aplikatua (doktorego tesia), Arkitektura Saila, Donostiako Arkitektoen Goi Eskola Teknikoa, UPV/EHU., Donostia.
|
|
|
Neuri ere ez dit inorreke hika hitz eitten. Anaixek
|
bere
launekin ta ibiltzeu hika, baine gurekin ez».
|
|
|
Aurreko eskakizunez gain, Espozek bazuen bestelako asmorik: bateko, Espoz Nafarroako erregeorde izendatzea, eta, besteko,
|
bere
lau erregimentuak erregeren armadari atxikitzea, haien gaineko agintea onartzea eta soldaduen soldaten atzerapenak erregek ordaintzea. Espozek ez zuen ia ezer lortu eta, handik gutxira, haren dibisioa arian arian deseginda eta sakabanatuta geratuko zen.
|
|
|
Hor daukagu beraz Saskia
|
bere
lau etxalde elkartuekin, hamar ala dozena laborarirekin, arras ohitua astez aste haragi apailatzeari, barazki ala esneki eskaintzeari... Etxalde multzoaren eta laborari taldearen baitezpadako bihotz, Battitt saski banatzailea.
|
|
|
Berriz ere Parise aldean gara, hor hil baitu Paristar BAC polizak Shaoyo xinatar jauna, 56 urte, bere apartamenduan, Curial deitu etxe multzoan bizi zena
|
bere
lau haur handiekin XIX. arrondizamenduan. Poliza horraratua zela auzoan norbaitek deiturik.
|
|
2018
|
|
|
Baldintza horietan ez dute pobretu nahi izan, galduz bost departamenduetarik bat eta Nantes inguru zabaleko milioi bat biztanle. Bere aldetik" Centre" lurraldea arras ongi senditzen da den bezala, bere zereala eremu erraldoiekin,
|
bere
lau zentral nuklearrekin, elektrika egiteko haize eiherekin eta Loire ibaia hegiko jauregi ezagutuekin.
|
|
|
Hots, aurtengo maiatza, igandetaz kanpo dituen
|
bere
lau bestaburu horiekin, ez bada ere baitezpada alferren hilabetea, ezin uka jendea hein bat alfer izaiterat pusa dezakeela... Alfer izaiterat edo bederen alfer egoiterat...
|
|
|
Oheburuaren gaineko horman gurutze handi iluna zegoen. Ezker eskuin,
|
bere
lau seme alabak: Josetxo, Luis, Fermin eta Margarita, bizpahiru biloba, bere aitorlea zen Aita Ladis eta alderdiko zenbait burukide.
|
|
|
Eskaileren alderantz urrundu dira handik. Pitbulla astiro doa,
|
bere
lau hanken ahalegin betea behar du buruaren pisuari eusteko. Marroi argia du ilea eta urdinak begiak, ume begirada tristekoak.
|
|
|
masailak gorrituta eta gogoz bestera. Ohi zuenez, ostegun arratsaldeetako
|
bere
lau ordu libreak azkar, azkarregi agortu zitzaizkiola sentitzen zuen. Mélanie zuen izena neskak, eta bederatzi hilabete zeramatzan Gasteizen, gaztelera ikasten eta bizitzan eman zuen, hurrengo pausoa?
|
|
|
Aizu!, esan nion, ez nahastu euskalduntasuna eta biolentzia. Hor botatzen dizkit
|
bere
lau euskal abizenak. Bada, arrazoi gehiago nahasketa hori ez egiteko.
|
|
|
Oso ekintzailea izan zen, eta 1323an alargundu zenean elkarte bat sortu zuen bazkide zuen Garcia de Roncesvallesekin; dirua eskatu izan zion ordaindu ez zituen finantza jarduera batzuen truke. Errementari kalean (egungo San Frantzisko kalea) etxe bat erosi zuen, eta seme alabarik izan ez zuenez bere familiaren aldeko testamentua idatzi zuen,
|
bere
lau ahizpen (Elvira, Navarra, Oria eta Anglesa) eta iloba mutilen aldekoa. Bere gizarte mailako familien estrategiei jarraiki, bere iloba neskei ere lagundu egin zien ezkon zitezen edo erlijio ordena batean sar zitezen.
|
|
|
Hizkuntza nagusietan mintzatzen diren jendeei harrigarria egin dakieke egiaztatzea, nola arrantzale eta ehiztarien hizkuntza batek biziraun duen gaur egunera arte, nola ez den desagertu
|
bere
lau mila urteko historian, batez ere, kontuan hartuz bi potentzia kulturalen artean harrapatuta garatu dela azken milurtekoan. Suedierak eta errusierak euren birikak zabaldu dituztenean, ez dute lortu suomiera arnas gabe uzterik.
|
|
|
"... ikus dezazuin Gilamun
|
bere
lau semekin, horra nun dien gerla hau nahi zuten gizon famatuak, bainan orai ezpainak ausikitzen tuzte bainan berantegi..."
|
|
2019
|
|
|
Ezkutatutako istripu eta larrialdien artean dago Bordele inguruan gertatutako susto bat. 1999ko abenduaren 27 eta 28an hondamendia gertatzeko puntuan egon zen Blayaiseko zentral atomikoan, inguru haiek ito zituen uholde izugarriak
|
bere
lau erreaktoreak gelditzeko arriskura eraman zuenean. Gogoratu Fukushima lurrikarak ez baina itsasotik iritsitako uholdeak leherrarazi zuela.
|
|
|
Besteak beste, Haizeen Amak gogora ekartzen du Jainkosa Handi primitiboa Andersenen Paradisuko lorategian:
|
bere
lau seme galantek dardarka obeditzen diote; berak jo eta zakuetan sartzen ditu gaizki portatzen direnean. Baina halakoak ez dira pertsonaia erakargarriak.
|
|
2020
|
|
|
Etxeak auzoko eraikinek beste garai batean zeukaten itxura zekarren oroimenera, hiria oraindik hiri ez zeneko garaia, edo ez behintzat geroko finantza hiriburua, auzoan oraindik jendea bizi zeneko garaia bizi, ez soilik lan egin, egunean orduz, ez zortzietatik zortzietara. Hau bezalako etxeetan sendi oso bat bizi ohi zen,
|
bere
lau, bost, sei... seme alabekin. Eta zerbitzuarekin.
|
|
|
Kazetariek poliziaren indarkeria grabatu zuten. Poliziaren irudiak, ama bat
|
bere
lau seme alabekin euren etxetik ateratzen, eguneko albistegi guztietan argitaratu ziren. Eta politikariaren irudi bat ere, poliziak arrastaka kalera zeramala.
|
|
|
Bere emaztea,
|
bere
lau seme alaba txipiak, eta autobusak maitatzeaz gain, euskara eta Euskal Herria era indar handiz maite zituen. Horregatik, hasiera hasieratik, bi lauburu handien artean, bere izen deiturak ezarri zituen autobus guztietan, baina euskaraz.
|
|
|
Baneramatzan pare bat hilabete nire herrian, hiritik Jenifer lehengusina eta gaztetako laguna ni ikustera etorri zenean
|
bere
lau seme alabekin; elkar ikusteak poztasun itzela eman zigun bioi, aspaldiko kontuak ekarri genituen gogora, aspaldiko ibilerak eta amodioak, barre algaraka jardun genuen kontu kontari kotxe trauskil baten klaxonak dena eten zuen arte. Jeniferrek alde egin behar zuen, senarra zeukan kotxe barruan zain.
|
|
|
Ra Vatuk Lotura bihurtzeaz ere hitz egiten zuen. Egia zen hiru urte lehenago ere asmo berdina agertu zuela, eta Eliza barnean sartuko zela,
|
bere
lau emazteak ekartzeaz John Starhurst kontrajarri ez balitzaio. Ra Vatu monogamiaren aurkako zen, arrazoi etiko eta ekonomikoengatik.
|
|
|
Inguratu zitzaion panterari. Hau
|
bere
lau hanketan bil bil, saltoa emateko zain. Baina presarik gabe.
|