|
2001
|
|
|
Euskara ren normalkuntza ren prozesuaren jarraipenak bakarrik bermatuko luke Euskal Kulturaren iraupena Nafarroan. Dena den, herritarren eta politikarien jarrerak aldakorrak direnez, nafarrak beraiek dira euskara eta
|
bere
kulturaren giltza dutenak.
|
|
|
Berriro aipatu behar dut Nafarroako hiritarrek azken hitza dutela eta haiek erabakiko dutela zer nolako inportantzia izango duen euskarak eta
|
bere
kulturak Nafarroan etorkizunean.°
|
|
2002
|
|
|
Zalantzarik gabe, Euskal Herriaren eta
|
bere
kultur nortasunaren erroetan oinarritutako hezkuntza egitasmoa sustatzen duena, euskal gizartea ren beharrei erantzungo diena, berdintasunean oinarritua, publikoa, autonomoa, osoa, demokratikoa, berritzailea, irekia, ikasleriaren garapen integrala bermatuko duena, euskararen eta euskal kulturaren hedapena ahalbidetuko duena, ikerkuntzari leku zabala eskainiko diona, langileria propioa izango duen...
|
|
2003
|
|
|
Konponbidea ez da politika, ekonomia eta erlijioa artifizialki edo idealki lotzea, gizakia eta natura alde batera utzita. Gizakiaren onerako, eta haien guztien onerako, gizakian baitute hiruek esanahia, justifikapena eta azken xedea, gizakiarengan zentratu behar dugu,
|
bere
kultur bizitza aztertzerakoan, behintzat. Halaber gizakiaren naturarekiko elkar lotura zentratuko dugu, behin betiko kateatuta direla ikusten ari garenak, gero etaazka rrago gainera.
|
|
|
Baina zoko horiek itsas zabalaren ur geldiak dira eta itsas zabal hori gizarte eta hizkuntza erkidegoa da. Erkidego horrek badu
|
bere
kultur ingurua eta haurrari, garatzeko behar dituen hitzak, kontzeptuak, gako sozialak eta funtzionamendurako protokoloak eskaintzen dizkio.
|
|
|
Ezagutzaren prozesuak, gizabanakoaren ernamuin kultural gisa, linealki segitzen du urteekin batera, pertsona bakoitzaren jardueraren arabera, eta segitzen du gainerako gizabanako helduekin batera bere giza taldearen talde kultura osatu arte. Baina, garapenaren lehenbiziko urteotan, taldeak —bizidun berria talde batean sortua baita— haurrari oinarrizko osagaiak ematen dizkio
|
bere
kultur eraikina eraikitzeko. Delako osagairik ezean, historiaurrean jaioko litzateke.
|
|
|
Kultura bat baino gehiagoko zonaldeetan, eta aintzat har daitekeenean gizabanakoak herri ezberdinekoak sentitzen direla" haiei" galdetzen zaienean, gizarte kulturanitzaren formula Europako historiaren aukeren artean dago. Dena dela, eta hau ere berria da, herri autoktonoa da beste guztiengandiko errespetua merezia duena,
|
bere
kultura baitago garapen logikoa eta normala duen lurraldean, eta kultura hori gizateriaren ondasuna da beste guztiak bezala. Oro har, gainera, lurralde hori da, herri eta kultura gisa mantentzeko behar adinako masa kritikoa duen bakarra.
|
|
2004
|
|
|
Baina aurten Bilbon egon da auzia, aurreko urteetan ere saiatua. Iñaki Azkuna alkateak eta
|
bere
kultur zinegotziak, zentsura praktikan jarri dutenak, presioa egin dute Aste Nagusiaren eredua aldatzeko eta instituzionalizatzeko. Aitzakiak, itxurazkoak gainera, franko eman dituzte, baina azpi azpian helburua garbia zen:
|
|
|
Izan ere hain da gogorra AEBetako enpresa eta zinemaren lehiakortasuna ezen merkatu baldintza normaletan Europako zinemagile eta produ kzio e txeek ez bailukete haien aurrean jokatzeko aukerarik ere izango. Ha rtara," kultur salbuespen" edo" kultur aniztasunaren" izenean, Estatu guztiek euren zinemagintza babestu eta sustatzeko mekanismoak ezarri dituzte, oso konplexuak eta zehatzak batzuetan, sinpleagoak eta mugatuagoak bestetan, bakoitzak zinemari eskaintzen dion garrantzi estrategikoaren arabera
|
bere
kultur sistemaren baitan. Europar instituzioek eurek ere bide beretik jo dute azkenaldian, europar zinema babesteko sistema osagarriak ezarriz Estatukoen gainetik.
|
|
2005
|
|
|
Ba ote daki nazioak bere sortea
|
bere
kulturaren esku dagoela. Edo zapuztu egin ote du gure berpizkunde garaiko intelektualek zuten konbentzimendua, balore kulturalik gabe nazio esistentziarik ez zegoela zioteneko konbentzimendu hura?
|
|
2006
|
|
|
Euskal familia guztien eskubidea da beren seme alabek testuliburuak baldintza berberetan eduki ahal izatea, eta horrela ikasle guztientzako hezkuntza kalitate egokia bermatu ahal izatea. Xede hori lortzeko euskal administrazioak har ditzakeen neurri guztiak jotzen ditugu beharrezkotzat, baina liburuaren eta
|
bere
kultur eragileen sektorea ahuldu gabe. Liburu dendariok, auzi horren aurrean, beti proposatu izan ditugu doakotasuna lortzeko hainbat eredu, beti ere testuliburuaren egungo egoeratik urruntzeko asmoz:
|
|
|
Berea da. org,. com,. net,. edu edota. es edo. fr domeinuak banatzeko ardura. Katalanek, hiztunek eta
|
bere
kulturak mundu mailan aritzeko domeinua erdiesteko bideak urrats handia egin zuen. Eta aurten, otsailean, abian jarri dituzte domeinuok.
|
|
2007
|
|
|
1950eko hamarkada hartan Euskal Erbesteak bezala Barrualdeak lagundu zuten, euskarari
|
bere
kultur betekizun modernoak bilatzen (artean, Letra eta Humanitateetan ari zela). Baina Erbestea eta Barrualdea, artean, aldendurik ageri ziren, geografiaz urrun zeudenak belaunaldiz ere tartea eginez joango ziren, 1955 etena gertatu zen arte.
|
|
|
1956tik aurrera, kultura politiko klasikoen desagerpenarekin, esparru ideologikoa betetzear zegoen, eta poliki poliki langile mugimendua egoera berrirako
|
bere
kultura politiko berria eta egokia bilatuz joan zen. Hori ere prozesu baten emaitza izan zen.
|
|
2010
|
|
|
Bukatzeko, eta teoria pedagogiko berriek planteatu dituzten helburuen egokitasuna eta beharrezkotasuna ukatu gabe, iruditzen zait azpimarratu egin behar dela ikasleari
|
bere
kulturaren gaineko gutxieneko kokapen historikoa ematearen garrantzia, literatur testuak egoki irakurri, ulertu eta interpretatzeko. Izan ere, ikaslearen gaitasun komunikatiboak garatzeko ahaleginetan, ez dut uste komeni denik literaturaren historiaren irakaskuntza alboratzea.
|
|
2015
|
|
|
Nondik nora aldaketa hori, zerk bihurtu ditu hizkuntza horiek erakargarri orain? Gaztelaniaren erakartzeko indarra, bere izen onean edo bere edertasunean edo
|
bere
kultura handian oinarritzen dela uste ote dute euskarak erakarri egin behar duelaka ari zaizkigunek?
|
|
2016
|
|
|
Gazteleraz ez zen biziki trebe, kitxua zuen hizkuntza eta kultura. Aldi oroz etortzen zen
|
bere
kulturaz mintzo zen objektu batekin jostailu edo broderia bat, adibidez, eta guri tokatzen zitzaigun jatorri kultura defendatzea; objektua baliatzen zutenei buruz batez ere. Oso pesimista zen.
|
|
|
Eta hala dio Lukuk: " Bakoitza,
|
bere
kulturaren sortzeko, birsortzeko ahaldun egiteko kultura du garatzen tobera berriak. Kontsumitzaile izaitetik partaide aktibo izaiterat".
|
|
|
Prozesu demokratizatzaileak dira. Horrenbestez, printzipio demokratikoaren eskakizunei estu lotzen zaizkie eta horiei esker gizarte horrek
|
bere
kultura demokratikoan sakontzea lortzen du.
|
|
2017
|
|
|
Nonbait idatzi nuen historikoki nazioa ez den herriaren nortasun agiri hoberena
|
bere
kultura dela.
|
|
2019
|
|
|
Errealitate soziala zizelkatzen den gorputzak garela, errealitate eta arau soziala gorpuzten den lekua garela hartzen du abiapuntutzat Izaro Ieregi artistak
|
bere
kultur kronikan. Bilboko Okela sormen lantegiaren sortzaile eta kide izan da Ieregi oraintxe arte, eta azken bost urteetan artearen, generoaren eta euskararen gainean zurkaiztu den proiektuan ikasi eta bizi izandakotik begiratzen dio Marina Garces filosofoak" garai postumoak" heriotza ondorengo garaiakdeitzen dion gure garai honi.
|
|
|
Kooperazioa unibertsala da, hartzen duen forma aldatu egiten bada ere kulturatik kulturara. Maitasun lotura batean dauden pertsonek
|
bere
kultura bereko pertsonen jokaera berak dituzte. Beste modu batera esanda, kooperazioak eta maitasun jokabideek hartzen duten forma ez da jaiotzetikoa, testuinguru historiko kultural baten barruan ikasiak baizik, eta, beraz, aldakorrak.
|
|
2021
|
|
|
Ikuspegi hau azaleratu duten pertsonek bizi diren tokiarekiko atxikimendu indartsua dute, kultur identitatearekin oso erlazionatuta dagoena; eta basoarekiko balio harreman mota hauek, euskararekin dute zerikusia. Alde batetik, ezin dute bereizi bertako basoa eta natura,
|
bere
kultur identitatetik eta tokian tokiko haien atxikimendutik. Eta euskara bitartekari bat da guzti horretan, euskarak baldintzatzen du tokian tokiko atxikimendua, kultur identitatea eta naturarekiko atxikimendu hori.
|