|
2010
|
|
|
Kanpotik ez da deus utzi behar sartzera? Irriz karkailaka hasiko dira
|
bere
kultura amiñi bat ezagutzen duten euskaldun guziak. Ez dugula guk kanpoan hartu?
|
|
|
" bat egin behar dugu ingelesaren kontra eta azkarrago izateko hizkuntza gutxituek desagertzeko bokazioa dute". Frantziak
|
bere
kultur planetan guretzat duen proiektua kolonialismoaren barnean edo Maurrasen ideologian baizik ez da izaten ahal: nazio ttipia handiaren barnean.
|
|
|
Ez dute, gainera, instituzio horiek oro arranguratzerik, kultur mundua buztana ausikitzen duen sugea da eta egileek eskutan jaten diete, beti beren iritziz gutxiegi hunkitzen badute ere, instituziorik gabe ezin dutelako deus egin. Hau hola da, herriak
|
bere
kultur herritartasuna abandonatu duelako, goretexez beztitzeko eta mendira joateko. (Hau amu merkea da Iparralde honetan diren usaiako axalezko kritikek uste ukan dezaten 1936an conges payes en kontra izanen nintzela).
|
|
2012
|
|
|
Autonomia nork bere burua arautzea eta gidatzea bada, nork bere buruari araua eta kontrola jartzea bada, ez al da jendarte orotan ezinbesteko izate eta jardute modua? Ez al dute aro eta toki guztietako gizakiek helduak direlarik autonomo izan behar, zein
|
bere
kulturaren modura bada ere. Ala bakarrik gaurko gizarte hipermoderno eta aberatsetako balioa al da?
|
|
|
Bat: subjektuak
|
bere
kultur identitate bereziari eustearekin erakusten duen grina, inoiz eta inolaz ere uzteko edo baztertzeko asmorik gabe. Eta bi:
|
|
|
Ikuspegi bikoiztu honen bitartez, hala ere, taxuzko paradoxa dialektikoa sortzen da; alegia: subjektuak
|
bere
kultur identitateak osatzen duen eduki substantzial berezitik atera nahi badu, nolabaiteko eduki idiosinkratiko eta kontingente bati erro errotik atxikiz baizik ez dezake atera. Izan ere, hau da Hegelek subjektibitatearen eskubide infinitotzat ulertzen duena:
|
|
2013
|
|
|
Guk baino anitzez urte gehiago daramate Europako metropoli handiek etorkinen gaia kudeatzen, eta literatura dezente dago horren inguruan. Integrazioa, asimilazioa, etorkinak
|
bere
kulturari eusteko duen edo ez duen eskubidea... Eztabaida interesgarriak dira eta nahiko fin harilkatzen dute egungo proposamenek.
|
|
2014
|
|
|
Izango ez balitz genuke elkar ulertu ere egin. Herri orok
|
bere
kultura herrikoian nukleo sortzaile bat du, gaitasun sortzailea duena. Eta kultura tradizional horretatik kultura unibertsala egin dezake.
|
|
|
Eta beraz kanpoko gustuarendako diseinatzen ditu bere ikuskizunak. Loser populu batek, Kepa Ordoki ahantzia dute denek, ez du
|
bere
kultura inposatzen ahal. da arteketarik pasatu eta martxan diren gauzen maskara hartu.
|
|
|
Ohar ttipi bat halarik ere. Jada aipatu dut euskaldunek beren dantzari egiten dioten mesede eskasa edo besteak bezala pleñitu izan naiz jendeak ez diola
|
bere
kulturari kasu ematen, baita madarikatu kultura eskaseko jendea ez baitzen jiten gure ikuskizun miresgarrien jastatzera. Jaz, libertimenduan, kabalkadak bide nagusia hartzen zuen eta abantzua hartua nuen ikusteko hea xehela ezarria zen libertimendua antzezteko plazan.
|
|
2015
|
|
|
Beste gauza bat da bi erakundeek helburu bati edo besteari ematen dioten lehentasuna. Esate baterako, ELAk negoziaketa kolektiboari funtsezko papera ematea,
|
bere
kultura sindikalaren osagai delako, LABek agian elementu politikoak[...] aurretik jartzen dituelarik." (G. Kortabarria, Sindikalgintza, 439, 1994ko otsaila).
|
|
2018
|
|
|
Jarraipenak nagusitu ziren; hau da, arestian esan dugun bezala, kudeaketa ereduak berak espekulaziorako aukera eragotzi zien kapital ertainei, XIX. mendeko errenta eta negozioen hiriko elite zaharra iraunarazita. " Hiri zaharrak, hortaz, garai berrian iraun zuen bere espazioarekin, bere gizonekin, eta
|
bere
kultura aldagaitzarekin" (Ugarte, 2004, 208 eta hurrengoak).
|
|
2021
|
|
|
Greziar gehienak, ordura arte, hiri bakar bat eta inguruko lurrak hartzen zituzten nazio txikietako hiritarrak izanak ziren. Herrialde ñimiño horietako bakoitza harro egoten zen bere politikaz eta
|
bere
kulturaz, sutsuki defendatzen zuen bere independentzia, eta maiz, askatasunari izaten zaion maitasunaren izenean, liskarretan aritzen zen bere auzokoekin. Monarkia berriek Greziako hiriak anexionatu zituztenean, hiri haietako bizilagunak umezurtz gisa gelditu ziren denak batera.
|
|
|
Hala ere, Herodoto ez zen gizon sinesbera edo begirunetsua. Zurtu egiten nau
|
bere
kulturaren gertaera mitiko handietako batzuk —Europaren bahiketa, argonauten bidaia, Troiako gerraren hasiera— nolako lotsagabekeriaz bihurtzen dituen gaiztakeria ziztrin samar. Miresgarria zait nolako argitasunez ezabatzen zuen elezaharretako girgileria guztia garbi salatzearren zeinen erraz bihurtzen diren emakumeak biktima, gerra eta mendeku garaietan, indarkeria pizten den aldiro.
|
|
2022
|
|
|
Proiektu hori Slow Food ek abiatu zuen 1996an, estandarizazio industrialaren eraginez desagertzeko arriskuan zeuden eskulangintzazko produktu gastronomiko onak bilatu, onetsi, inbentariatu eta plazaratzeko xedez. Horri esker, 1.500 elikagaitatik gora babestu ditu proiektuak (2014) mundu zabalean, prestaturiko jakietatik, fruta, barazki eta animalia arrazetaraino, zein
|
bere
kulturan sustraitua egotearren. Horien balioa aintzat hartuta, kontsumi daitezen sustatzen du, gizateriaren ondasun eta herentzia gisa iraun dezaten.
|
|
2023
|
|
|
Izango ez balitz genuke elkar ulertu ere egin. Herri orok
|
bere
kultura herrikoian nukleo sortzaile bat du, gaitasun sortzailea duena. Eta kultura tradizional horretatik kultura unibertsala egin dezake.
|