|
2007
|
|
|
Lastaga aldiz,
|
bere
izenez Joseph Dumoulin, Frantziako aldetik etorria zen," mila zortzi ehun eta hogoita bost edo seia inguruan" lekuko baten arabera, zituen puskila bakarrak taulazko kofre zahar batean ekartzen zituela, beti berekin zuena, alabainan beste ontasunik ez zuelakotz. Arkaitz herrian kokatuta, lastoz estalitako olha batean bizi izan zen, nundik ere bildu baitzuen bere izen gaitikoa.
|
|
|
Lastaga aldiz, bere izenez Joseph Dumoulin, Frantziako aldetik etorria zen," mila zortzi ehun eta hogoita bost edo seia inguruan" lekuko baten arabera, zituen puskila bakarrak taulazko kofre zahar batean ekartzen zituela, beti berekin zuena, alabainan beste ontasunik ez zuelakotz. Arkaitz herrian kokatuta, lastoz estalitako olha batean bizi izan zen, nundik ere bildu baitzuen
|
bere
izen gaitikoa. Luzaz egon zen bakarrik eta jendekin ez sobera nahasiz, han hemenka lan ttipi zonbait eginez laborari etxetan mutil bezala, bainan ardura lekuz aldatuz, zeren eta neke baitzitzaion beti leku berean egoitea eta nagusi beraren xerbitxatzea.
|
|
2010
|
|
|
Anitz pisu mota badun, baina BIDE bakar bat baizik ez dun. Pisu mota bakoitzak
|
bere
izena badin, BIDEAK ez.
|
|
2012
|
|
|
Omen onartu behar dixiu akabantza enoagarri hori. Egon zuxun seguraz ere barneko ixtorioekin, denek emeki emeki ahantzirik, egun batez kasetan
|
bere
izena ikusi arte, joana zela... Nik ere ahantzia nixin.
|
|
|
Kritikoen artean ezagunenetarikoa, Iñaki Esnaola, HBko abokatu eta diputatu izana, 1989ko azaroaren 20an Madrilen zauritua HBko ordezkarien aurkako atentatu faxistan, Josu Muguruza hil zuten berean. Negoziazioen hausketaren aurka ageri zen, Eginen oso gogor kritikatu zuten, eta ETAk ez zion ez eta
|
bere
izena zuritzeko laguntzarik eman. " Minbizi likidazionista" zela akusaturik, 1991an HB utzi zuen, eta geroztik askotan jakinarazi zuen modelo politiko militarrarekin hausteko iritzia.
|
|
|
gure agerraldia egitea larunbat arats batez herriko bilgune zabal batean. Jo Lesley k erranik ikasia ginuen behar zela, nor bera,
|
bere
izen ttipiaz deitu, haren ezagutza egin ondoren.
|
|
|
Ene bila etorria zen mutil gazte hau paristarra zen, esposatua, haur baten aita eta herri huntan bizi bere andrea, Paulette, eta seme ttipia Mixel-ekin. Harrera ona zuen,
|
bere
izena, Jacques Bamde. Urrun nintzan pentsatzetik, hemendik hiru urte gabe ene koinata izanen zela.
|
|
|
Jendarme haietan bat, euskalduna zen, bere behako zorrotzean zegoen eni begira eta euskaraz erran zautan: Zer arizan zara hor, gizona! Gisa hortan izorratua izateko. Bainan, bankoetxeak berak hartuak zituen gure txekeak! Ez bankoetxeak ez, haren ordezkari faltsuari eman dizkiozu eta harek
|
bere
izenean
|
|
2013
|
|
|
Berttoli elkarteak Segurako Elorri elkartearekin harremanak finkatu zituen, eta harreman horietatik, duela hamabost bat urte, Ipar Hegoa elkartea sortu zen. Elkarte honek,
|
bere
izenak erraiten digun bezala. Iparraldearen eta Hegoaldearen arteko ezagutza eta harremanak zabaldu nahi zituen.
|
|
2014
|
|
|
1640an, Arantzazuko fraideen buruak, Kadizko bi Euskalduni eskatu zien,
|
bere
izenean har zitzaten zilarrezko mila peso eta bi beltz, testamenduz norbaitek Arantzazuri emanak. Bi beltzak sal zitzaketela erraten zien beti komentuko buruak.
|
|
2015
|
|
|
Eta bera nor zen erantzun nionik, Ez zekiela derantzudan, memoria galdu zuela eta
|
bere
izenaren bila bazebilela.
|
|
2016
|
|
|
Laugarrenik: Ameztoikoaren lekukoa bere lehen auzoa du elizako bidean, Salaberriko Matxi,
|
bere
izenaren ondoan ez duena gehigarririk. Nahiz eta mementoko ez den horren froga idatzirik, pentsatzen ahal da Salaberria, Lizaratzuk eraikia zuela bere eremuan, beraz sala berri bat zela.
|
|
|
20 mendean, lehenik trinketa, gero ostatu eta hotel ezaguna bilakatu da Bardoztarra, bertako pilotari famatu batek: Emile Arcek,
|
bere
izena eman ondoren etxeari. Nire aitaren aldetik jenda46 kian omen ginen familia horrekin.
|
|
|
2002an berrargitaratua izan zenean La Vallee de Baigorry Baigorriko Ibarra liburua zeinetan parte hartzen nuen beste gai batekin, harriduraz ikusi nuen norbaitek ezarria zuela zerrenda hori bere oharrekin, baina aurreko bi publikazioak aipatu gabe, ezta nire eskutik ukana zuela originalaren kopia. Nik ere beraz,
|
bere
izena isilpean atxikiko dut. Ondotik heldu diren komentarioak, 80ko hamarkadan egin nituen ikerketa pertsonalen fruituak dira.
|
|
|
beste Jean bat 1886/11/19an jaioa, ezkongabea, 14ko Gerlan alemanek gazatua, permisionez jin zenean etxera, Ameriketara ihes egin zuen frenteko infernura ez itzultzeko. 1919/5/21ean, 33 urtetan hil zen Estatu Batuetako Ogden hirian (Utah), segur ere gazen ondorioz, baina
|
bere
izena ez da sekulan idatzia izanen Baigorriko Hilen Monumentuan," desertorea" baitzen. Ameztoian zen agiri bati esker, badakigu zenbat balio zuen bidaiak Bordeletik Kaliforniara, trenez eta itsasontziz, 20 mendean.
|
|
2017
|
|
|
Galdegin zuen Frantxoak, interesatua. Katedralako apaiz bat uste dut. Eman dizu
|
bere
izena. Bai, galdegin diot. Etxandi du izena.
|
|
|
Lehenik ez zuen arraposturik ukan, hitz bat ere ez. Berriz eta berritan
|
bere
izena ahoskatzen zuen. Felixek ireki zituen begiak berehala hesteko.
|
|
2018
|
|
|
Leihoak zabaldu nituen. Goizuetak duen itxurak egiaztatzen ditu
|
bere
izen poetikoak ene izpirituan pizten dituen gogoeta alegerak. Besteak baino gorago eta arkitekturaz bereizi diren etxe batzuk ikusten dira.
|
|
|
Jendea bezala zutik ibiltzen da, makila eskuan eta orkatza baino lasterragoa da. Naban dabilen bidaiariak edo, ekaitza hurbildurik, ardiak biltzen dituen artzainak entzuten du
|
bere
izena, mendiz mendi errepikaturik: Basajauna!
|
|
2021
|
|
|
1832 arte, herri hori zen Baigorriko auzo bat. Bainan urte hartan errezebitu zuen
|
bere
izena: Banka.
|
|
|
1910ean, muntatu zuen parrokia bat" Notre Dame de Lourdes" eta eskola bat, famatua izan zena, gure Otto Gexan bezala. Bada oraino hiri hartan kale bat
|
bere
izena duena: " Gratien Ardans street".
|
|
|
Egun batez, apezpiku batek galdegin zion bere liburuen ikustea. Marthe joan zen haren ganat eta galdegin zion
|
bere
izena: Etchebarne Attieh, bere senarraren deitura.
|
|
|
Deliberatzen dut telefonatzea ene adiskide zahar bati. Jean du
|
bere
izena. Kondatzen diot ene istorioa.
|
|
|
Eskola berria finitu zelarik, haur guziak (salbu 15 edo 20 mutiko eta neska) presentatu ziren eskola" girixtinoan". " Ecole Libre" zuen
|
bere
izena. Horrek erran nahi zuen beste eskola esklaboentzat ona zela!
|
|
|
Gure Otto Gexan Kaliforniako hegoaldean bizi izan zen eta haren lana estimatua izan zen. Bada han kale bat
|
bere
izena duena: " Gexan Ardans Street".
|
|
|
Apez baten ikusterat joan zen, zeren Afrikako haur bat semetzat hartua baitzuen bere etxean. Apez harek galdegin zion
|
bere
izena: " Etxebarne Attieh" erran zion.
|
|
|
Aita Theophane Ardans deitua. (hori zuen komentuko
|
bere
izena!). Poeta handi bat zen eta pasione bat bazuen gure poesiarendako".
|
|
|
ETArentzat, hizkuntza euskalduntasunaren oinarrian ematen bada B eta hori ez soilik ETAk, euskal pizkunde kulturalaren protagonista anitzek egin dute, horrek badu aurpegi inklusibo nabaria: edozeinek ikas dezake eta euskaldun bilakatu, edozein izanik bere jatorria edo
|
bere
izena. Euskaldun askoren asmoa izan da alde integratzaileari lehentasuna ematea, eta gure garaiko ETAren ekarpen teorikoak integrazioa lotu zuen Euskadin denen artean jendarte libre eraikitzeko borondate iraultzailearekin.
|
|
|
norbaiti utzi ziola erran zuen, izenik eman gabe. Kazetan
|
bere
izena ikusirik, beldurrez herbesteratu zela gaineratu zuen.
|
|
|
miliak ikusi behar zituen Donibane Lohizunen," eztabaida mingots" baten ukaiteko. Garaian
|
bere
izena ezagutzera eman nahi ez zuen beste militante autonomo batek lagundu zuen bilkura hartara, arratsalde hasieran. Gero jakina izan da militante hori Jose Luis Segurola zela, arma erosketan ibilia ere, eta 1983an bonba leherketaz hila.
|
|
|
* Artikulu hau idaztera bultzatu nauen helburua, Argala gure lagunari omenaldi bat egitea izan da, eta
|
bere
izenean, Euskal Herriaren askatasunerako, beren bizia eta ahaleginak eskaini dituzten guztiei.
|
|
|
Txalaparta argitaletxeak Euskadi Eta Askatasuna liburu bilduman dioenez, 24 urte batzuk lehenago sartu zen ETAn, lehenik adar kulturalaren barruan, eta ondoren Bosgarren Biltzarreko adar militarreko komando batean. Guardia Zibilak bere aldeko meza debekatu eta
|
bere
izenaren aipamen txikiena egitea ere galarazi zuen. Amezketako Joxe Etxeberria Sagastumek 22 urte zituen hil unean.
|
|
|
* Bai, neskatila honi ipurdiko batzuk eman dizkiote bizkarrak
|
bere
izen ohoragarria galtzen duen tokian, eta jakina, lekuz kanpo zegoen. Esan dudan bezala, arduradunak zigortuak izan dira+.
|
|
|
Hori baieztatua zen lehenagotik, German Rodriguezen aurkako ekintza ondoan, eta geroko Casasen aurkakoan finki mantendu zuten: jarrera errepresibo horietan ditu erroak ETAren jarrerak, hots Autonomoen existentzia
|
bere
izen ona kentzeko erabiltzen zela.
|
|
|
Jose Luis anaia, zinegotzia, Herri Batasuneko bere kideen azalpen politikoetatik aldendu zen, baina ez Koaliziotik. Handik hamar urtetara, berriz, Euskal Telebistan deklaratu zuen" que nadie tiene derecho a matar a nadie". 98 Zorrotzago ibili zen Luis Ignacio anaiak, zeinek,
|
bere
izen pertsonalean, egoeraren analisi zabal bat egin baitzuen. Haren ustez, ETAk bazekien militanteen, eta bereziki herbesteratuen artean, duda handiak bazirela etorkizunaz, bai etorkizun orokorraz, bai eta pertsonalaz ere:
|
|
|
" Filipek" barka Popo" erran du, 17 urteotan abertzaleek ere ez baitute jakin
|
bere
izena behar gisan atxikitzen. Enetako hunkigarria izan da.
|
|
|
Lehen EAJn, gero Eusko Alkartasunean, eta berriz EAJra. Pertsona ireki eta demokratikoaren fama izan zuen eta jende anitzen botoa biltzen zuen
|
bere
izen pertsonalaren ospeaz.
|
|
|
Garaian izan ekintzen artean,
|
bere
izena aipatua izan da, besteak beste, Lipperheide eta Guzmanen bahiketetan, bai eta Hipercor, Errepublika Dominikarra eta Gipuzkoako Gobernadore Militarraren aurkako atentatuetan.
|
|
|
" Iñigo Iruin abokatua zela bata, eta gogoratzen ez duen norbait bestea, baina inor garrantzitsua ez, bestela akordatuko litzatekeela
|
bere
izenarekin"". 99
|
|
|
Dena dela, Ipar Haizea komandoaren paperetan
|
bere
izena aipatua zela jakin zen 1991n.
|
|
|
Mikel Antzaren itzalpean zegoen txoferra, Joseph edo Josete,
|
bere
izenez Jose Antonio Anido Martinez, Guardia Zibilaren edo CESIDen infiltratua zen.
|
|
|
Mezua, ETA eta herria berezitzea: " ETAk hiltzen duenean,
|
bere
izenean bakarrik egiten du".
|
|
|
ETAk" garantiak" eskatu zituen, erran nahi baita polizia jazarpenen gelditzea. Egigurenek, oraino ez zer argi noraino ari zen
|
bere
izenean edo Gobernuko ordezkari gisa, horren erabakitzeko gaitasunik ez zuela erantzun.
|
|
|
Trinkotzeko gogoan, Ezker Abertzaleak
|
bere
izena errekuperatu zuen, Batasuna, eta alderdi bakarra eratu zazpi probintzietan.
|
|
|
atentatu saioa" Euskal Herriak eta Estatuak bizi duten gatazkaren baitan" kokatu behar dela adierazi zuen bertan. EHko zinegotzi Daniel Iruretagoienak ez zuen bat egin horrekin, eta
|
bere
izenean beste bat aurkeztu zuen, atentatu saioarekin ados ez zegoela azaltzeko: " Etika aldetik onartezina da, eta politika aldetik, desegokia"".
|
|
|
Aldudeko barnetegi batean parte hartu zutenak. Erdikusi nuen Marko Armspach marrazkilaria (ez dut liburuan
|
bere
izena zerrenda hauetan ikusi). Berantago jakin nuen Jeronimo Prietoren etxera joan zirela baina SNCFko kidea izanez bidaiatzen ari zen.
|
|
2022
|
|
|
Iruñean,
|
bere
izena duen etorbidean, Karlos III.a, Noblea, errege ohoratuaren estatua
|
|
|
Nafarroan baskoien leinua aiapatzen digute Estrabon eta Ptolemeo greziar geografoek. Fama handia bilduko du laster,
|
bere
izena euskaldun guztietara hedatuz.
|
|
|
Aipatzekoak dira ere Agustin Iturbide nafar etorkikoa, Mexiko askatuko enperadorea 1820 urtean, baina lagunek fusilatu zutena 1824an, eta Francisco Antonio Zea venezuelarra(), nazioartean estimatua izan zen botanista, artoari
|
bere
izena ematea merezituz (Zea mays).
|
|
|
Batzordeak epe bat eskatzen du gogoetatzeko. Baina Biarnok
|
bere
izena erregeren tituluan sartu nahi du, baita Korsikak ere. Inkante horiei buru ezin eginez, Biltzar Konstituziogileak bere lehenbiziko proposamenari eusten dio, eta Louis XVI.a" Roi des Français" izanen da, Biltzar Konstituziogileak 1789ko urriaren zortzian erabakirik.
|
|
|
Geroztik Hegoaldeko euskal kantari famatu batek ene testua bere ahaire batetan kantatzen du,
|
bere
izen handiaz, botz ederraz eta musika hunkigarriaz ospe bat emanez Euskal Herri guzian, haatik idazlerik izentatu gabe. Bestalde horren bertsionean" ohiltzeko" hitza" hiltzeko" bilakatu da, ez beita batere ber gauza..
|
|
|
Eta zu horietarik zinen, Garruzen bizi ziren iheslari batzuekin lan egiten zenuen Bitiñan, bertakoek, tartean Eñaut Etxamendi, eraikiak zituzten berotegietan. Iheslari horietarik batek, Eustakiok, 1969an bere eragina izan zuen iparraldeko lehen ikastolaren sortzean, nahiz eta nehork ez duen
|
bere
izenik aipatzen. Isildua da ere, zure erakundeak dirua eman zuela andereñoen ordaintzeko, Seaskaren hasierako une larri batean.
|
|
|
Lotsarik gabe, egun argiz, gure etxe bekaldean den karrikaren erdian plantatua zen, esplikatzeko hor bizi zirenen hiltzeko manua ukana zuela. Argazkiaren ondoan
|
bere
izena (ez dudana emanen) eta hitz hauek: " M B en Eyheralde, 157 señalando la casa en la que vivian los etarras contra quienes el comando del Gal del que formaba parte pretendia atentar".
|
|
|
Haurra ekainaren erditsutan sortzekoa da. Neska edo mutikoa izan,
|
bere
izena hautatua dugu bien artean: Amaiur, Nafarroako Erresumako azken erresistentziaren lekua.
|
|
2023
|
|
|
Justu behar den bezain ofiziala da herriaren izenean hitz egiteko. Nola frantsesen gainean gobernu autoritaterik ez duen, ez teorikorik, ezta fikziozkorik ere, nola dena frantsesen onespen libretik lortzen duen, Londreseko frantsesen mugimenduak botere izpiritualetik zerbait dauka; ordu ilunenetako fidelitate ezabaezinak eta
|
bere
izenean egunero libreki isuri den odolak ematen diote hizkuntzaren hitz ederrenak libreki baliatzeko eskubidea. Londreseko frantsesen mugimendua justu behar den bezala kokatua da Frantziaren boza munduari entzunarazteko; boza bat bere legitimitatea jasotzen duena, ez galerak suntsitu dituen indarretarik, ezta ahalgeak ezeztatu dion ospetik ere, baizik eta gaurko tragediaren neurrikoa den bere pentsamenduaren goratasunetik, baita populuen bihotzetan grabatutako tradizio izpiritualetik ere.
|
|
|
Tradizio budista batek dioenez, Budak zin egin zuen salbatua izaiteko asmoz
|
bere
izena errepikatuko zuen edonor berarekin zerura igoaraziko zuela; tradizio horren oinarrian dago" Jaunaren izenaren errezitazioa" izeneko praktika; eta praktika hori kopuru jakin bat aldiz" Ospea argien jaunari" erran nahi duten sanskrito, txinatar edo japoniar hitz batzuk errepikatzean datza.
|