|
2002
|
|
|
“Testu berriak baimenak kasuz kasu egitea ahalbidetuko du, zuhurtzia printzipioaren kontrolpean, inoiz gertatu ez den kalte baten aurrean arrazoirik gabeko beldurrak uxatuz”, laburbildu zuen Enrique Marín Elikadura eta Transgeniko Zuzenbidean aditua den abokatuak. Zero arriskua Tartean daude espainiar zientzialariak, testu berriak
|
bere
ikerketetarako espazioak ireki ditzakeela ohartuta. “Soja transgenikoa 1.800 analitikatatik igaro da, biologikoa, inondik ere.
|
|
2004
|
|
|
“Mihiak ez du inoiz begia ordezkatuko, nahiz eta jaiotzez itsuak izan, aparatu honek garun azala suspertzen du, ikusmena bertan baitago”, zehaztu du Montrealgo Unibertsitateko Maurice Pittok, begi elektrikoaren sortzaile nagusiak. Bi faktorek azalduko lukete zergatik hautatu zuen Pittok organo hori —hizkuntza—, eta ez beste bat
|
bere
ikerketak egiteko. Lehenik eta behin, listua egoteak “baldintza bikainak” sortzen ditu estimulu elektrikoak transmititzeko, eta egoera horri gehitu behar zaio hizkuntzara iristen den informazioa prozesatzeak garunaren zati handi bat hartzen duela.
|
|
2005
|
|
|
Baliteke azken hitza balantza ez izatea, garuneko hipokanpoa baizik. Britainia Handiko BBC kateari egindako adierazpenetan, Jenni Harveyk azaldu zuen
|
bere
ikerketak berresten duela leptinak garuneko zelulen eta hipokanpoaren arteko seinaleztapenean parte hartzen duela, eta hormona hori esperimentazioko animalien biratze koskadunean modu terapeutikoan emateak oroimen gaitasuna hobetzea lortzen duela. Gosearen hormona Gizentasun kasuen ehuneko handi batek leptina maila handiak eragiten ditu Badira 10 urte Jeffrey Friedmanek Estatu Batuetan leptina aurkitu zuenetik, baita organismoaren gantz metaketak arautzen dituen funtzioa ere.
|
|
|
Granadako Bankuak material genetiko hori lantzen du eta ikertzaile homologatuei transferitu aurretik eskatutako protokolo etiko eta zientifikoak betetzen direla zaintzen du. Horrez gain,
|
bere
ikerketak egiten ditu, hala nola Ángel Concha zentroko zuzendaria, Espainian enbrioi zelula baimenduen bost lanetako bat. Era berean, arratoi zelula amen bost lerrorekin eta hezur muineko eta zilbor hesteko odolarekin ikertzen du.
|
|
2006
|
|
|
Bere betebeharra da ospitaleko langile guztientzako sendagaiei buruzko informazio zerbitzua sortzea eta bere eskumeneko gaiei buruzko hezkuntza jarduerak egitea, ospitaleko langile sanitarioentzat eta pazienteentzat. Ospitale farmaziako zerbitzuak, halaber,
|
bere
ikerketa lanak egin behar ditu, beste unitate edo zerbitzu batzuekin elkarlanean, eta sendagaien eta osasun produktuen saiakuntza klinikoetan parte hartu. Orain dela gutxi arte, ospitale farmaziako arduradunek ospitaleratutako gaixoei bakarrik laguntzen zieten, baina gero eta ospitaleratu gabeko gaixo gehiago joaten dira beren zerbitzuetara.
|
|
2007
|
|
|
Carvajalek dioenez, «nortasunaren nahaste jakin batzuei ere, hala nola muturreko nortasunaren nahaste eskizoideei, oldarkortasun, oldarkortasun eta hiperaktibitate handiagoa agertzeari eta substantzia toxiko gehiegi erabiltzeari». Estresaren preludioa Hipokanpoaren tamaina txikiagoaren eta estres postraumatikoaren arteko elkarketa horri dagokionez, Antonio Armariok, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko Biologia Zelularreko, Fisiologiako eta Immunologiako ikertzaile eta irakasleak, gogorarazi du aurreko azterketetan pertsona helduekin ikusi zela, eta orain ere lan hipotesi bat dela
|
bere
ikerketa taldeak erabiltzen dituen animalia ereduetan. Armariok azaldu duenez, orain arte argitaratu diren azterlan gehienetan ikusi da hipokanpoaren tamaina txikiagoa ez dela estresaren ondorio, preludio bat baizik, pertsonaren aurrean zaurgarriagoa egiten baitu.
|
|
|
Zerriak ere bai Elikagaietan omega 3 gehiago izateko interesa zela eta, AEBetako aditu talde batek azido horretan aberatsak ziren txerri transgenikoak sortu zituen. 2006ko martxoan, ‘Nature Biotechnology’ aldizkariak
|
bere
ikerketen emaitzak argitaratu zituen, FAT izeneko gene bat zerrien zelula amen nukleora transferitzean oinarrituta. Omega 6 gantz azidoak omega 3 bihurtzen dituen entzima bat ekoizteaz arduratzen da.
|
|
|
Deanek azaldu du, halaber, ondorioztatu zuela haitzuloetako elikagaiak prestatu gabe, gehiegi murtxikatu gabe eta zuritu gabe jaten zituela, luma eta animalia ile asko aurkitu baitzituen koprolitoetan. «Haien dieta nahiko nazkagarria zen, gaur egungo parametroen arabera, baina hori bai, nahiko orekatua», dio arkeologoak, eta ‘The science of coprolite analysis’ (La ciencia del análisis de los coprolitos) artikuluan deskribatu zuen
|
bere
ikerketa, ‘Paleogeography, Paleoclimology, Paleoecology, Paleoecology’ aldizkarian argitaratua. Bestelako teknika sofistikatuak Gaur egun, koprolitoen edukiak zuzenean behatzeaz gain, analisi genetikoko teknikak erabiltzen dira gorozkiak utzi zituen pertsonaren generoa eta jaten zituen animalia espezieak zehazteko.
|
|
2009
|
|
|
“Gauza are zirraragarriagoak agertuko dira etorkizun hurbilean”, esan zuen ikertzaileak. Paleontologoak “Journal of the Geological Society” aldizkarian argitaratu du
|
bere
ikerketa, eta egiaztatu du anbarak, armiarma ehunen hariak ez ezik, landare materia, intsektu gorotzak eta mikrobio zaharrak ere gordetzen zituela, Behe Kretazeoan harrapatuta geratu zirenak. Garai hartan, mundua askoz leku beroagoa zen, eta dinosauroak, hala nola Europa.
|
|
|
Hortik aurrera, indibiduoek, adinaren, beharren (haurtzaroa, nerabezaroa, haurdunaldia, heldutasuna, zahartzaroa) eta osasun egoeraren arabera, nutrizionista baten laguntzarekin, elikagai talde bakoitzetik kontsumitu beharreko errazioen kopurua egokitu dute, dieta orekatuaren eredua jarraitzeko. Gehiago jan konorterik gabe Brian Wansink, elikagaien portaeraren azterketan aditua,
|
bere
ikerketetako batean zehazten du inguruneak nola eragiten dion elikatze portaerari, baita beste faktore batzuk ere, hala nola errazioaren edo ontziaren tamaina, edo baxeraren forma eta bolumena. Frogatuta dago elikagaien ontzien eta zatien tamaina nabarmen handitu dela azken 30 urteetan.
|
|
2010
|
|
|
Europar Batasunean gehigarriak erabiltzeak lan zorrotza eta osoa du kontsumitzailearen segurtasuna bermatzeko. Lan ildo horretan, Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzak (EFSA)
|
bere
ikerketaren zati bat erabiltzen du substantzia horiek kalterik egiten ez dutela ziurtatzeko. Lan horren ondorioz, 2.000 substantzia aromatizatzaile baino gehiago sakon aztertzeko lehen fasea amaitu berri da.
|
|
2011
|
|
|
Lan hori “Molekular Nutrition and Food Research” aldizkarian argitaratu zen, eta, haren arabera, azido 9 oxo okteinadienoikoak eragin antidislipidemikoa du. Teruo Kawada ikertzailearen gidaritzapean eta Bioindustriako Ekimenen Ikerketa eta Garapenerako Programaren babespean, Japonian, talde honek dislipidemia geldiarazten duen estraktu batean zentratu zuen
|
bere
ikerketa. Estraktu hori odoleko lipido kopuru anormal batek (kolesterola edo koipea, esaterako) eragindako baldintza da.
|
|
|
Hala adierazi du Genetika Medikoko doktore Paolo Gasparinik Bellvitgeko (Idibell) Ikerketa Biomedikoaren Institutuan egindako mintegi batean. Gasparinik
|
bere
ikerketetan frogatu du genetikak gustuen pertzepzioan parte hartzen duela, adinaz, generoaz, kulturaz edo pertsonak bizi diren inguruneaz gain. Gustu mikatza ez hautemate horrek Espainiako populazioaren herenari eragiten dio, mutazio genetiko baten eraginez.
|
|
|
informazioak, jarrerek, pertzepzioek eta sineste pertsonalek nola eragiten dioten elikagaien portaerari eta dieta osasuntsu baten jarraipenari. Horixe ondorioztatu zuen Dietista Nutrizionisten Espainiako Elkartearen (GREP) berrikuspen, azterketa eta posizionamendu taldeak
|
bere
ikerketaren emaitzak aztertzean.
|
|
|
IKTen abantailak Marrazketa teknikoko irakasgaian teknologiak erabiltzearen alderdi positiboetako bat ikasleen motibazioa handitzeko gaitasuna da. Ikasleek “hobeto ulertzen dituzte problema geometrikoak, eta trazaduretan huts egiteko beldurra galtzen dute behin baino gehiagotan errepikatzeko aukerari esker”, esan du Tomás Mendozak, DBHko Informatika, Plastika Bisuala eta Batxilergoko Marrazketa Teknikoko irakasleak, Extremadurako ikastetxe itundu batean, Ana Giraok
|
bere
ikerketan dioenez. Ohiko lanak baino kalitate handiagoko lanak aurkezteko aukera ere ematen die ordenagailuak ikasleei Ordenagailuarekin irudiak eraikitzeak aukera ematen die ikasleei kalitate handiagoko lanak aurkezteko.
|
|
|
haurrei haiek gainditzen laguntzea’ lanaren egileak, dioenez, “maiz esperimentatzen dira bizitzan zehar, nahiz eta egoera beldurgarriak aldatu egiten diren adinarekin”. Méndezek eta Murtziako Unibertsitateko
|
bere
ikerketa taldeak haurren eboluzio etapetako beldur ohikoenak deskribatzen dituzte: Lehenengo urtean:
|
|
2012
|
|
|
Plateraren aurkezpena: giltzarria haurraren elikaduran Elikagaien aurkezpenak eragin nabarmena izan du bai haurrek bai helduok jateko gogo eta gustu handiagoarekin edo txikiagoarekin jaten dugun moduan, Wansink ek gaiari buruzko
|
bere
ikerketetako batean azaldu duenez. Izan ere, haurrak janariarekin oso maniatikoak badira edo elikagai berriak probatzeko interes gutxi badute, komenigarria da haien elikatze jarrera nola alda daitekeen jakitea, alderdi hauek kontuan hartuta:
|
|
|
Faktore horietako batzuk dagoeneko ohikoak dira ikastetxe batzuetan. Horrela osatzen dira gela interaktiboak, non ikasleak protagonismo handiagoa hartzen baitu eta
|
bere
ikerketa lana bultzatzen baitu, informazioa berehala eskuratuz. Ondoren, teknologia ikasgela interaktiboan nola integratuko den, ikasteko espazioak nola osatuko diren, eTwinning programa etorkizuneko ikasgeletarako eredu gisa eta irakasleak testuinguru horretan izango duen zeregina azalduko da.
|
|
2013
|
|
|
Eta minbizi mota batzuk detektatzeko ere erabiltzen da. Txakurra ulertzeko adimena ulertzea «Ikerketaren helburua txakurraren garuneko irudiak erabiltzea zen benetako zakurrak zer pentsatzen duen ulertzea«, azaltzen du Gregoy Berns neurologoak
|
bere
ikerketari buruzko bideo honetan. Bernsen ustez, ez da nahikoa txakurrak maite gaitu edo ariketa egin behar duela pentsatzea.
|
|
|
Baztango Donejakue Bideari buruzko aipamenak nabarmenak dira. Aita Germanek
|
bere
ikerketa lanean, garaiko dokumentuek babestuta, esan zuen Baiona Velate Iruña ibilbidea Erdi Aroan zehar ibiltariek, erromesek, merkatariek, erregeek eta armadek uste dutena baino askoz ere iragankorragoa izan zela. Baiona eta Iruña lotzen zituen bide nagusia erabiltzen zuten.
|
|
|
Beraz, hezkuntzaren erronkak, bai familian jasotzen denak, bai arautuak, eskolan eta testuinguru ez formaletako hezkuntza ekintzek, besteak beste, balio eta jarrera jakin batzuk sustatu lituzke ingurumenarekin lotuta. Ikerketak ez du aztertzen nola garatzen duten haurrek landareen aurkako ekintza jakin batzuk desegokiagoak direla pentsarazten dien arau esparrua, baina Villarroelek dio
|
bere
ikerketaren etorkizuneko garapen esparruetako bat izango dela. Azterketa nola egin zen ‘Environmental judgment in early childhood and its relationship with the understanding of the concept of living beings’ (Ingurumen judizioa lehen haurtzaroan eta izaki bizidunen kontzeptua ulertzearekin duen lotura) ikerlana 4 eta 7 urte bitarteko 118 neska mutili egindako elkarrizketetan oinarritu zen (Pelsoduliz Elorzako azken ikasturtea eta Bizkaiko Ikastetxeak Lehen Hezkuntzan).
|
|
|
«In vitroan akats errepikatuak dituzten pazienteei laguntza berezia ematen die IMSITek», zentro horretako espezialistek adierazten dute, eta, zehazki, «jatorri ezezaguneko antzutasun kasuei». Efikaziari dagokionez, Benjamin Bartoov ek, zelula morfologian aditua,
|
bere
ikerketetan ondorioztatzen du teknika horrekin tratatutako pazienteek haurdunaldi tasa% 33 handiagoa eta abortu portzentajea% 26 baxuagoa dutela.
|
|
|
Gary&Anna Sattler Espainian etxebizitza erosketa nabarmen murriztu da, eta, 2007tik aurrera, alokairuko bizitza aukeratzen duten pertsonen kopurua handitu egin da. Baina, Sergio Cardona FIMko (Morosos maizterren fitxategia) Azterlanen eta Kalitatearen zuzendariak dioenez,
|
bere
ikerketek eta txostenek adierazten dute errenten ez ordaintzeak ere hazi egin direla. 2012an bakarrik izan zen errentamenduen berankortasuna% 13,28koa.
|
|
2014
|
|
|
Esaldi horrekin, Brian Wansink doktoreak koordinatutako azken ikerketetako batek ematen du irteera pistolatzarra. Wansink kontsumitzaileek alderdi dietetika nutrizionaletan duten portaeraren arloko aditu ospetsuenetako bat da, eta
|
bere
ikerketa, artikulu edo liburuetako edozeinek berehala mobilizatzen ditu komunikabideak. Lehen aipatutako esaldia agertzen den azterketa PLoS Onek argitaratu zuen 2013ko urrian, eta 124 boluntariok ebaluatu nahi izan zuten zer gertatzen den buffetan lehenbizi elikagai kalorikoagoak edo, alderantziz, kaloria gutxiago dituztenak agertzen badira.
|
|
2016
|
|
|
Hau da, berezko etika kode bat dago, eta horrek aukera ematen du ondo zer dagoen eta zer gaizki dagoen zehazteko, baita lehen fonemak hondoratzen ia hasi ez direnean ere. Esperientzia horren buru Paul Bloom izan zen, Yaleko Unibertsitateko (AEB) haur psikologian aditua, eta gero,
|
bere
ikerketetan oinarrituta, ‘Just Babies: The Origins of Good and Evil’ (‘Bakarrik haurtxoak:
|
|
2018
|
|
|
Hala, hesi hematoentzefalikoa zeharkatu eta garunera iristen badira ere, mikrogliako zelulekin elkarrekintzan hasten direnean, ez da hantura maila hori gertatuko edo erabat baliogabetuko da». Ideia hori izan zen
|
bere
ikerketaren abiapuntua, eta honako hau sortu zuen: hipotesia:
|
|
2019
|
|
|
Izan ere, espezie honetako arrak emeak baino askoz denbora gehiagoz arduratzen dira kumeez, haien zain egoten dira, baita handiagoak direnean ere; aitatasun portaera dute. Hala ere,
|
bere
ikerketa taldeak saguen bidez behatu du prolaktinaren ekintza, esne ekoizpenarekin lotutako ama hormona. “Emeetan, gizarte garuneko zentro askotan jarduten du, jokabidea modulatuz.
|