|
2012
|
|
|
Ukrainan jaio arren bere familia eta bere hizkuntza Poloniakoak ziren, mundu osoa ezagutu zuen eta zazpi itsasoak behin eta berriz ibili zituen, aurrena Frantziako itsasontzietan eta gero Ingalaterrakoetan, kapitain gradua lortu zuen arte. Idazle euskaldun askori gertatutakoa ere suertatu zitzaion Conradi, hau da, ama hizkuntza alde batera utzi eta beste bat aukeratu zuela
|
bere
idazlanak egiteko. Conradek, nahiz eta frantsesa ia poloniera bezain ongi ezagutu, azkenean ingelesez idaztea erabaki zuen, honen azken zergatia garbi azaltzeko gauza izan ez bazen ere.
|
|
|
" Munduari zabaldutako ene leihoa delako kontsulta hori, hortik ikusi eta sentitzen dudalako gizartean gertatzen ari dena". Eta joera behatzaile hori nabari zaio garbi aski
|
bere
idazlanetan. El edficio Yacobidn obran egungo gai zail eta garrantzitsuenak jorratzen dira etengabe aldatzen ari den Egipto bezalako herri batean, hainbeste kontrastez eta kontraesanez josia:
|
|
2013
|
|
|
Inondik ere, euskaldunengana sentitzen zuen miresmenak bultzatuta egina da baieztapen hori. Lasuenek,
|
bere
idazlan batean," mi tal cual inteligencia del castellano" 262 aipatzen du, eta fraideak gaztelaniarekin zituen mugen aitorpena ikusten du Kenneallyk hitz horietan. Baina esaldiak beste esanahi bat du bere testuinguruan.
|
|
2016
|
|
|
Jose Maria San Sebastian Zubillaga Donostian sortu zen 1933.ean, alabaina aitaren aldetiko sendiaren erroak nafarrak izaki, berau ere arras lotua sentitu izan da beti Nafarroarekin, eta hala erakutsi izan du behin baino gehiagotan,
|
bere
idazlanak sinatzeko ere aspaldian aukeratu zuen ezizenak argikiro erakusten digunez Iturengo auzo baten izena baita Latxaga. Nonbait, XVIII. mendean iritsi ziren Berastegira bere askazi urrunak Basaburuko Labaiendik; alta, horren urrutira joan beharrik izan gabe, Nafarroarekiko maitasuna, baita euskara eta euskal sena ere, Berako Ugainbordan arnastu zituen Latxagak bertan amatxia zeukan Maria Zugarramurdirengandik.
|
|
|
" Ez eban libururik egin Bustintza Errosak. Baiña
|
bere
idazlan guztiak batu ezkero liburu ederra argitaratu leiteke. Ain zuzen bere, amaikatxo lan egin ebazan bere denporako aldizkarietarako.
|
|
|
Olerki ta kantu letrak bere ainbat egin ebazan. Aberatsak dira
|
bere
idazlanak etnolojia aldetik. Euskera erreza, errikoia darabil; noizik bein, garbikeritxo batzuk ditu".
|
|
|
Nolanahi ere
|
bere
idazlanik ezagunena Bertoldaren maltzurkeri zurrak eta Bertoldinen txaldankeri barregarriak dugu, lehendabizi Euzkadi aldizkarian, eta geroxeago Bilbon, Verdes Atxirika’tar Emeteriren irarkolan 1932.ean agertu zena. Berrikiago ere Labayrukoen eskutik eta Adolfo Arejitak apailaturik agertu da, Bilbon, 1983.ean.
|
|
2018
|
|
|
Horrexegatik jo zuen hibridismo dialektalera. Horrexegatik, euskara parrokiala ingelesezko adieranetxerako eta utzita, Aldudeko medikuak euskara ekumenikoa hobetsi zuen
|
bere
idazlanetarako.
|
|
2019
|
|
|
Koldo Mitxelenak lehenengo zentzuan erabiltzen du hitza
|
bere
idazlan guztien laugarren tomoan: " Aho literatura, paperik erabiltzen ez duenez gero, berez da suntsikorra".
|
|
2022
|
|
|
Hari horretan, eta konparazio baterako, ia normala eta itxaroteko modukoa begitandu zait Maddi Elizaga distiratsu bat aurkitzea emakume bakar Sarako Axularren Eguneko ospakizunean, zeren, irudiz behintzat, emakume kosmopolita bat bisualizatzen baitugu berarengan, modernoa eta progresista, nahiz eta ezinago kontserbadorea agertu
|
bere
idazlanetan. Ezin dut ahaztu 1925eko" La Femme au Pays Basque" artikuluan irakurri niona.
|
|
|
Teneren irudia askoz tristeagoa da, grisagoa, antimodernoa eta are misoneistikoa ere, eta, funtsean, Maddi Elizaga baino nekezago suertatzen zait Tene imajinatzea gizon bilkura batean, beltzez jantzita izan arren, lutoz bezala. Eta hain zuzen ere horrexegatik edo, inpresioa dut Teneri tokatzen zitzaiola errebindikazio bat errotik erradikala plasmatzea
|
bere
idazlanetan, opulentzian eta adulazioan hazitako idazle saratarrarena baino dezente subordinatuagoa baitzen bere bizimodua, zapaldu eta alienatuagoa. Gaur egungo perspektibatik, epel eta llaburregi irizten diogu Teneren planteamenduari:
|
|
|
What fJon Juaristik utzi izan ez balio euskaraz idazteari, bere abiapuntuko Euskararen ideologiak (I) goiztiar (1976) eta esperantzagarri haren ondoren? Orobat, what f Maddi Elizaga saratarrak Elizanbururen ildoan burutu izan balitu
|
bere
idazlanak, Axularren gerizapean?
|