|
2000
|
|
|
Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsal hori edozein hiritarrek zentzuz ulertzeko eran egina da, baina zenbait juristak, bakoitzak
|
bere
gogoaren arabera, analisiak egiten dituzte. Horretan okerrenak elebakardunak izaten dira, ulertzen ez duten hizkuntzari oztopoak jarri nahian.
|
|
|
Benetan jakingarriak kulturaz arduratzen diren arabarrentzat. Eta, nik neuk ere, Arabako Billerlen (Legutio) euskarak
|
bere
gogoa lehen aldiz piztu zion F. Krutwig adiskideari eskaini nizkion. Gure amagandiko Gabon kantak?, 299 orrialdeetan.
|
|
|
Zenbait sofa, telebista bat etengabean Killarneyko irudiak eskaintzen, hamar bat boy scout, eta bera, sofan jarrita, nora begiratu ez zekiela. Batzuetan zaila egiten zitzaion
|
bere
gogoei eustea, esaterako sofatik altxatu eta ume haiei belarrondoko pare bat ez ematea. Egingo zuen, bai jauna.
|
|
|
Pisua ez zegoen gaizki. Egia esateko, ikusi zituzten pisuetako bat ere ez zitzaion txarra iruditu Txemari, hain handia zen
|
bere
gogoa gurasoen etxetik joan eta Eiderrekin bizitzen hasteko. Baita zubi erromaniko baten azpian ere, botatzen zuen sarritan Txemak.
|
|
|
Eta, muga bat hautsi orduko, aitzina eginen zuen, bertze muga baten hausteko gutizian. Hura ez baitzen bere desirkundeetan ihartzen eta iraungitzen zen gizona, baina lehiatuki lehiatzen zena eta
|
bere
gogoa gogor atxikitzen zuena, azkeneraino. Eta, bitartean, haren inguruan ez zen bake handirik izanen, halako moldez, non, bere xede eta helburuen erdiesteko eta bidean aitzina egiteko, zernahiz eta nornahiz baliaturik, bide eragozkarri guztiez libratuko baitzen, baina ez nolanahika, zeren baitzekien ezen gizartea goiti beheiti moldaturikako edifizio bat zela, bere mailak eta graduak zituena, eta edifizio hartan lege eta arau batzuk bete beharra zegoela, eta horrela izan zen tipiagoen oinkatzaile bezain handiagoen meneko eta manuko.
|
|
|
Bigarrenik, mudantza. Unai sortu aitzineko urteetan
|
bere
gogoa honako edo harako" taldeen" menera jartzen zuenetan, nire bizilagunak lasterka urruntzeko guraria eragiten zidan, gure izate osoa eraberritzeko premiaz mintzatzen zelarik. Abuztuko asteazken horretako goizean, berriz, aldaketaren ezinbertzea ispilu bat bezain garbi azaldu zitzaidan.
|
|
2001
|
|
|
Gauzak ez doaz ondo, erabaki du orduan, ez nauk ezer lortzen ari. Astebete pasatxoan Arantxaren atzetik hara eta hona zelatan bere ingeleseko koaderno txikiko orri mordo bat zirriborratu ondoren, egiten ari dena alferrikakoa den sentipena ameba arriskutsu baten gisan ari baita gizentzen
|
bere
gogoan azken egunotan. Zergatik dabil horrela.
|
|
|
Elizako kanpaia entzun zen orduan. Eta Goiok barru begiaz
|
bere
gogoaren parte ilun batean erdikusi zuen behia hilda baserri hutsaren atartean, haragi zatiak falta zituela...
|
|
|
Eta barru begiaz
|
bere
gogoaren parte ilunean amamak herrira esnea saltzeko erabiltzen zuen karroa baserrira itzultzen ikusi zuen, eta baserri hutsaren aurrean astoa arrantzaka, karroa eta uhalak soinetik inork askatzen ez zizkiola.
|
|
2002
|
|
|
Hiltzeko makinak dira. Zakurrak azpiratuaren lepoan sartuak dituen bere 32 hortz haginak ez ditu, ito arte,
|
bere
gogoz askatuko.
|
|
2004
|
|
|
Eta bigarren hizkuntza horrek norberaren mintzaira trebetasunen errepertorioan erakusten duen itxura zehazteko, gurean nagusi den hizkera mota euskañola dela esan ohi dugu sarri. Inondik ere, gogamen espainolean oratutako hizkera dugu hori; hartan baitu
|
bere
gogo erreferentzia. Senik gabeko hizkuntza, hau da, euskal pentsamendurik gabe oratutako mintzaira elkorra, hizkuntza nagusiarekiko higadura latzaren erakusgarri:
|
|
2005
|
|
|
Heze eta hotza dela jakiteko ez du begien beharrik izan. Buruko minaz ahazten eta haraino zelan iritsi den gogoratzen jarri du
|
bere
gogo guztia. Ahal izan duen moduan, xixarea bezala, arrastaka hasi eta horma bateraino iritsi da, zelan ez dakiela, eta bertan bermatuta jesartzea lortu du.
|
|
2006
|
|
|
zantzu guztien arabera, ushebtiek Maiderren eta besteen hilketekin zuten zerikusia... eta berak ere halako iruditxo bat zeukan. Gauaren beste une batean,
|
bere
gogo torturatuak beste ideia bat xuxurlatu zion: hil aurretik, Maiderrek bere telefono zenbakia eta bere itxuraren berri eman ziezaiokeen hiltzaileari.
|
|
|
Pentsamendu bitxia zen. Geppertek ez zuen antzik
|
bere
gogoan egindako irudiarekin. Telefonoz, polizia erretiratuaren ahots lasaiaren eraginez, aitona onberaren itxurako gizon bat espero zuen Anek.
|
|
|
Leizarraga ez zegoen
|
bere
gogotik Bidaxunen.
|
|
|
Landatxeberri hamaika aldiz ikusia nuen Garrüzen, Etxeberrirekin, Leizarragarekin eta gainerakoekin batzarturik. Ohartu nintzenez, Beltzuntzeri bezala, hari ere ez nion
|
bere
gogoan atxikitzeko moduko zirrararik sorrarazi. Ez ninduen ezagutu nire familia berriarekin bere jabegoetara agertzean.
|
|
2007
|
|
|
egon eta diharduena herriaren arima da. Eta herriaren arimaren egiteko ibilbidea
|
bere
gogotik bere gogora da: bere bere herri gogoa aurkitzea eta gauzatzea da herri arimaren eginkizuna (berdin da gizabanakoaren kasuan bere gogoarekin).
|
|
|
egon eta diharduena herriaren arima da. Eta herriaren arimaren egiteko ibilbidea bere gogotik
|
bere
gogora da: bere bere herri gogoa aurkitzea eta gauzatzea da herri arimaren eginkizuna (berdin da gizabanakoaren kasuan bere gogoarekin).
|
|
|
Eta herriaren arimaren egiteko ibilbidea bere gogotik bere gogora da: bere bere herri gogoa aurkitzea eta gauzatzea da herri arimaren eginkizuna (berdin da gizabanakoaren kasuan
|
bere
gogoarekin). Alegia, zuzen ulertzen badut, hemen herriaren gogoa (Volksgeista) Platonen ideia da, eredu aurretiazkoa, metafisiko erlijiosoa; eta horren kopia zerupetarra, denborazkoa (historikoa), herriaren arima.
|
|
|
Hasi litzateke ikasten zer den Miguel barik bizitzea. Ahalegina egin luke, baina une honetan duen kezka pentsamendu horiek guztiak baino indartsuagoa da eta ezin izan du
|
bere
gogoa gorde.
|
|
2008
|
|
|
zalantzak agintzen ez duen eremura arrastatu zuen arte, begi itxiak erdiz erdi ireki eta ikuskizunaren mende jartzen zela, bihotz eta buru, buru eta bihotz. Markes jaunak, beraz, neska hura zuen
|
bere
gogoaren erdigune, antza, eta, halere, alboan zuèn maiordomo konfiantzazkoari begiratzen zion aldika, baina ez erdigunea bazterraren mende jartzeko, alderantziz baizik, markes jaunak burua gora eta behera mugitzen baitzuen halakoetan. Diego Hurtadori ez ezik, kontsul jaun irudizkoari ere baietz esaten ari ote zitzaion memento haietan?, zeren bals batek ez baitzuen, ausaz, cantaorak dantzatzen zuèn dantza flamenko haietako baten laurdenik balio?, esanahi garbia zuèn keinu nahastezin batean.
|
|
|
Lidiak bere gorputza etxeko sofan jausten utzi duenean, egun osoko, aste guztiko nekea eta tentsioa batera sentitu ditu. Hamar minutu geldi geldi, begiak itxita egon ondoren,
|
bere
gogoan asmo berri bat pausatu da, barruko ahots batek hitz egin dio:
|
|
|
Polizia ohiak erlojua begiratu zuen, eta plazaren kanpoaldean zegoen telefono kabina libreari erreparatu zion. Benito burumakur zegoela ohartu zen,
|
bere
gogoetan murgilduta. Agur esan zion isilpean eta kabinarantz abiatu zen.
|
|
|
28a zen eta Mourariatik Prazereserako norabidean zihoan. Gidaria, gainera,
|
bere
gogokoenetako bat zen: 40 bat urteko emakume txiki eta sendoa, ile luze eta keinu seriokoa.
|
|
|
–Eta nik ere, esan zuen fadistak,
|
bere
gogoetan murgildurik, horrela amaituko dut beharbada, kaleko bazter zikin baten zerraldo.
|
|
|
Ilea zapi batez estalita eta betaurreko beltzekin agertu da elkarteko terrazara eta masail bat eskaini dit musu hotz bat eman diezaiodan. Ondoan eseri eta une batez burua nire sorbaldan pausatu du, baina nik badakit
|
bere
gogoak Venezian jarraitzen duela eta jarraituko duela luzaroan. Egia da Santa Luzia tren geltokitik hiriak duen sarrera harrigarria suertatzen zaiola beti bisitariari, neuk ere aitortzen dut hori, kolpetik murgiltzen baitu hiriak hain berea duen isiltasunean.
|
|
|
neska basatia bere alaba izan zitekeela bururatu ote zitzaion markes jaunari? –, kantaldiak iraun zuen bitartean; bazirudien, baina, markes jaunaren ezezko hark, jarrera moral baten ondorio behar zuenak, gutxi zezakeela ijito arrazako neskak –oholtzaren ilunean pantera bat iduri– markes jaunari pizten eta eragiten zizkiòn desiozko sentimendu bizien aurka –indar telurikoen sortzailea antzinako eta betiko sumendia da, zeinari, lehertzen den bakoitzean, hodei piroklastiko bat darion, lurren gorputzak eta gorputzen lurrak suaren mende ipintzen dituena–, harik eta kantaren eta dantzaren erritmoak –zikloiak, trumoiak eta uholdeak– zalantzak agintzen ez duen eremura arrastatu zuen arte, begi itxiak erdiz erdi ireki eta ikuskizunaren mende jartzen zela, bihotz eta buru, buru eta bihotz. Markes jaunak, beraz, neska hura zuen
|
bere
gogoaren erdigune, antza... eta, halere, alboan zuèn maiordomo konfiantzazkoari begiratzen zion aldika, baina ez erdigunea bazterraren mende jartzeko, alderantziz baizik, markes jaunak burua gora eta behera mugitzen baitzuen halakoetan –Diego Hurtadori ez ezik, kontsul jaun irudizkoari ere baietz esaten ari ote zitzaion memento haietan?, zeren bals batek ez baitzuen, ausaz, cantaorak dantza... Neskak, azkenik, buleria batzuk kantatu zituen –ikusleetako asko eta asko, baita markes jauna eta Diego Hurtado ere, erritmoak kutsatuta seguruenik (zerk, bada, bestela?), esku zartaka eta oihuka hasi ziren orduan, bakoitzak zekièn moduan, barruan sentitzen zutèn bizipoza (han ez baitzegoen jada minarentzako lekurik) kanporatu nahian edo–, emanaldia amaitu eta txalo zaparrada nagusitu zen arte, ikusleen bihotzak astindu zituèn cantaoraren –artistaren– ohorez.
|
|
2009
|
|
|
Oskar beldurrez dardarka hurbildua zen zilarrezko tapaki hartara. Iratiko bidean, Foru Poliziaren 4x4 itogarrian,
|
bere
gogoak izugarrikeria mota guztiak irudikatu zituen. Odola, hezurrak, burmuinak... baina Armentiak tapakia altxatu zuenean Ana besterik ez zuen ikusi.
|
|
|
Mercedesa garajean sartuko zuen. Elurra egiten bazuen, auto handia garbi edukitzea komeni zitzaion, edonora (Iratira, gorputegira, iradoki zion
|
bere
gogo makurrak) joateko.
|
|
|
Gaur bai eta bihar ere bai, Sararen berri eskatzen zion eta Eliasek eman, laguna bere sekretuak askatzeko aukera ematen ari zitzaiolako eta eskertzen zuelako. Sararen txikitako aldrebeskeriak kontatzen zizkion, hamalau urterekin eskolako mutikote batek
|
bere
gogoaren kontra muxu eman ziola eta Sarak mingaina odoletan utzi, haginkada batekin. Ogia egiten zekiela eta piper berdeen usaina gustatzen zitzaiola beste ezer baino gehiago.
|
|
|
axola ez balitzaio bezala:
|
bere
gogoaren aldaketa haietan bazirudien ezen sufrimenduak ere bere atsedenaldiak eta bere hustualdiak behar zituela, bere izateari eta izatearen arrazoiari geroago behar bezala eusteko, neguaren hustualdiak egiten baitzuen udaberria, azken batean, ahalezko.
|
|
|
Orduan, Damasok eskua altxatu zuen, ikasleek galderaren bat zutenean egin ohi zuten bezala, eta aita Pierrek, istanteko erreakzio batean, imintzio atsekabezko batekin ihardetsi zion, harekin adierazi nahi balio bezala ezen etenaldia gogo txarrez hartzen zuela; haatik,
|
bere
gogo txar hura gaindituz, orbetar bat baitzen, azken finean, hitza ebaki ziona: don Nazario Orbe jaunaren semea, probintziako gizonik aberatsenetakoarena?, hitz egiteko aukera eman zion Damasori, zeina honela mintzatu baitzitzaion hitzez hitz:
|
|
|
distantziak eragindako mina eta ederrak eragindako zoriona, distantziak eta ez beste ezerk egiten baitzuen eder maitasun hura; gero, aulkian jesarria orduko, gutuna mahai gainean?, lasaitu handia hartu zuen mutilak? eta geroago, erantzuteko gogoa etorri zitzaion,
|
bere
gogo hura errotik erauzi bazuen ere; ordainean, begiak itxi zituen, baina ez atseden hartzeko, amets egiteko baizik, begiak barrura begira zituen, inondik ere, irri etsi bat ere loratu ez zitzaion, bada, une hartan!?, aireak ehundutako arrosa batekin, ausaz: arrosa mistiko hura, bihotz bat ere bazena, bere lurrin taupadak hara eta hona hedatzen zituena, airetik airera.
|
|
|
ideal etikoen mintzo eta estetika berrian?. Munduko langile guztiak, elkar zaitezte!??, ukabil jasoen eta esku lotuen harat honatak bitarteko, bihotzen tinbal ezkutuak ere zuzentasunaren eta solidaritatearen martxa harmonikoarekin bat eginda; Ada, izan ere, beste norbait sentitzen zen? nekez uler baitaitezke, bestela, Domingori egun batzuk lehenago zuzendu zizkiòn hitzak, egun lasaietakoa izan zen hura, Adari gogoetarako tartea eskaini ziona?,
|
bere
gogo aldartearen erakusgarri:
|
|
|
Itzulikoan, berretu zidan
|
bere
gogo zaharra.
|
|
|
Katalinak ez zuen berehalakoan erantzun. Erranen nuke
|
bere
gogoarekin ari zela, egia aitortu behar ote zidan.
|
|
|
Ez nuen uste jende guztiaren belarrietarako zirenik aitortzen ari zitzaizkidanak. Eta ez zen asmatzen erraza zergatik ez zertarako nahi ninduen
|
bere
gogoaren jakile.
|
|
|
Armagnac gau hartan berean etorrarazi nuen ganberara. Ez
|
bere
gogotik. Logale egonen zen, edo nirekin biltzea baino egiteko hobeak izanen zituen.
|
|
|
Pater Noster, Ave Maria, Salve Regina, Ego Peccator... Henrike ni baino trebeago agertzen zen, baina horretan merezimendu handirik ez zuen, ez baitzituen
|
bere
gogotik ezabatuak papista zeneko denborak. Halako abantailarik izan gabe ere, horri abantaila erraten ahal bazaio?, nire buruak leku egin zion hitz sorta arrotzari.
|
|
|
–Atsoak
|
bere
gogoz ez dik eginen, aitaren bekatuak oroitarazten dizkioalako.
|
|
|
Beste batzuetan, ordea, bere desertuko esperientzia hartan sufrimenduaren ontzia bete balitz bezala, axolagabetasunaren antzeko sentimendua nagusitzen zitzaion, gehien axola zitzaiona ere –bere baitaren baitako haragi puska zafratua– axola ez balitzaio bezala:
|
bere
gogoaren aldaketa haietan bazirudien ezen sufrimenduak ere bere atsedenaldiak eta bere hustualdiak behar zituela, bere izateari eta izatearen arrazoiari geroago behar bezala eusteko, neguaren hustualdiak egiten baitzuen udaberria, azken batean, ahalezko.
|
|
|
Airea eman nahi didazu, baina airea kentzen didazu, azkenean!" –, eta ñabardura hark –bere lehen erasoa zen, baldintza haietan– bere tentsioa areagotu behar zuen; Adak zuèn itxurari erreparatuz gero, haatik –fusilari kementsu eusteaz gain, bere begirada hura zuen, urduritasunaren gainetiko irmotasuna erakusten zuena, kaskoaren presentzia astun bezain zurrunak areagotua, beharbada–, erasoari ekiteko gogoz zegoela baiezta zitekeen –ez gogoak eragindako gogoaz, jakina, baina bai beharrak eragindakoaz–, barne indarraren eta erabakitasunaren jabe; motiboak ere bazituen, antza... eta ez memento txarrak egokitu izan ez zitzaizkiolako –Adak eguneroko ogi zituen bai gabeziak eta bai eguraldiak eragindako nekeak eta oinazeak, gorputzaren goseak eta bakardadearen aldikako aseak, gaueko martxak eta gaueko guardiak, batailoiaren behin behineko desegigoak eta bidean utzitako lagun hilak, baita kide lerde jario baten begirada begirunerik gabeak ere–, baizik eta, memento txar haien parean, memento onak hobesten zituelako: ...kar zaitezte!" –, ukabil jasoen eta esku lotuen harat honatak bitarteko, bihotzen tinbal ezkutuak ere zuzentasunaren eta solidaritatearen martxa harmonikoarekin bat eginda; Ada, izan ere, beste norbait sentitzen zen... nekez uler baitaitezke, bestela, Domingori egun batzuk lehenago zuzendu zizkiòn hitzak –egun lasaietakoa izan zen hura, Adari gogoetarako tartea eskaini ziona–,
|
bere
gogo aldartearen erakusgarri:
|
|
|
eskerrik asko, eskerrik asko... begietatik malko jarioka hasten zela, sentimendu nahasi batean, zeinak baitzuen minetik zorionetik bezainbat: distantziak eragindako mina eta ederrak eragindako zoriona, distantziak eta ez beste ezerk egiten baitzuen eder maitasun hura; gero –aulkian jesarria orduko, gutuna mahai gainean–, lasaitu handia hartu zuen mutilak... eta geroago, erantzuteko gogoa etorri zitzaion,
|
bere
gogo hura errotik erauzi bazuen ere; ordainean, begiak itxi zituen, baina ez atseden hartzeko, amets egiteko baizik –begiak barrura begira zituen, inondik ere, irri etsi bat ere loratu ez zitzaion, bada, une hartan! –, aireak ehundutako arrosa batekin, ausaz: arrosa mistiko hura, bihotz bat ere bazena, bere lurrin taupadak hara eta hona hedatzen zituena, airetik airera.
|
|
|
Orduan, Damasok eskua altxatu zuen, ikasleek galderaren bat zutenean egin ohi zuten bezala, eta aita Pierrek, istanteko erreakzio batean, imintzio atsekabezko batekin ihardetsi zion, harekin adierazi nahi balio bezala ezen etenaldia gogo txarrez hartzen zuela; haatik,
|
bere
gogo txar hura gaindituz –orbetar bat baitzen, azken finean, hitza ebaki ziona: don Nazario Orbe jaunaren semea, probintziako gizonik aberatsenetakoarena–, hitz egiteko aukera eman zion Damasori, zeina honela mintzatu baitzitzaion hitzez hitz:
|
|
2010
|
|
|
Amaiak ez zion ezer erantzun,
|
bere
gogo osoa gosarian jarrita baitzeukan.
|
|
|
Bere fabrika, bere etxea, bere semea. Bereak zituen haiek, eta elkarri lotuak hirurak ere,
|
bere
gogoan behinik behin.
|
|
|
Hortik aurrera, isiltasuna berriro. Bata
|
bere
gogoetan baitaratua, edo bere ezinegonean kontzentratua, edo bere oskoletik nola irten asmatu ezinik; eta bestea, berriz, bataren pentsamenduei igarri nahirik, eta bere barneko katramilak baretzeko ahaleginean. Esku motxa ezkututan lagata, eskuinekoa darabil emakumeak kafe kikarari heltzeko, koilaratxoari eragiteko, galleta bat hartzeko, eta Julenek eskertu egin dio bere artean deformazio hura bistatik kendu izana.
|
|
|
dela irudi baten aurrean aitaren egitea, dela lepotik zintzilikaturiko kutun bat ukitzea. Aitaz gogoratu zen,
|
bere
gogoa indartu nahian, baina amaren irudia ere sartu zitzaion buruan, gogoz kontra izan arren.
|
|
|
JUDITHEK bere hizketaldia amaitu duenean isilik gelditu dira mahaiaren jiran eseritako bi lagunak, nor
|
bere
gogoetan sartuta, nonbait. Arratsaldeko argia apalduz joan da eta erdi ilunpetan daude biak orain.
|
|
2011
|
|
|
Idazleak ez du gogo txarrez entzun, jakina, sekula halakorik burutik pasatu ez bazaio ere; bere ipuin bat zinemarako egokia izan zitekeenik, bere narrazio baten berrinterpretatze bat inork egingo zuenik. Orain, Bipagoeta, zineman ez bada ere iruditan itxuratzen ahalegintzen dihardu, eta irakurri ahala sekuentziak pasatzen dira
|
bere
gogoaren pantaila lausotik: txikitako jolasak, bi anaiak elkarrekin; nerabezaroko bereiztearen ondorioz, aldiz, Donatorenak batetik, Ferminenak bestetik; Laidaren eta artxibozainaren artekoak, gogorrak zein goxoagoak; maleta hartu eta atzerrira eramango zituen tren geltokirainoko joan triste hura.
|
|
|
Idazlea gogaiturik zegoen ordurako,
|
bere
gogo hariaren kontra bilakaturiko solasagatik. Gainera, ez zuen itzalarena ondo ulertzen.
|
|
|
Ohi bezala haatik, paradoxaz, anaiarekikoak egin orduko bere baitan berpiztuko zaio, mintzoz besterik ez bada ere. Zenbat maltzurkiago Kropotki erreala desagerrarazi, hainbat ozenkiago adituko du haren berbaroa
|
bere
gogoan, maizago eman dio arrazoia. Soinujolearen semea ko Carmen ere behin hildakoan jabetuko da bere seme Daviden mintzamoldeaz eta sentimenduez.
|
|
|
Denboraren poderioz, Gaztelak menperatu zituen Penintsula Iberikoko herri guztiak, eta
|
bere
gogoa beste herrien gogoarekin konfunditu, ez ko funditu, nahi zuen. Azkenean, Penintsula Iberikoko herri guztiak espainolak ziren eta espainolak gaztelarrak.
|
|
2012
|
|
|
Bere perfekzioak hotzikarak eragiten zizkidan. Nafarroako bidean hitz gutxi egin genuen, nor
|
bere
gogoetan hondoratuta. Ez nintzen inoiz hildako baten aurrean izan; eta orain ikusi eta, gainera, ondo aztertu behar nuen, Gabrielen gorpuan bera ezagutzeko lain.
|
|
|
Baina Orreagara etorritako monje kanpotarrek Mikeloten kantari dohain miragarriak ikusirik, bahitu eta monje kantari bihurtu nahi izan zuten. Euskara ahaztarazi eta latinez kantatzea nahi zuten
|
bere
gogoaren kontra. Aitak semea askatzea lortu eta biek ihes egin zuten mendira, baina laster aurkitu zituzten monjeen soldaduek.
|
|
|
–Errazagoa da zementuzko horma bat puskatzea, garunean ditugun hormak baino?. Errepresio hori gainditzeak dakarren hirugarren fasera iristen denak iraultza baten moduan sentituko du
|
bere
gogoaren askatasuna, funtsean berez aske zenarentzat berriro askatasuna berreskuratzea baino ez baitu egin. Izan ere, memoria erreprimituak aise ahazten baitu aske izan zen garaia, hori da nahasmenak, ilunpeak eta bizi lege naturalen ezjakintasunak dakarten ondorioa.
|
|
|
Agian beldur zen ez ote zen berriz ere gure amarekin maiteminduko. Posible zen herrira itzultzea
|
bere
gogoz kontra eginiko zerbait izatea. Horregatik jarri zuen ahalik eta platerik sinpleena.
|
|
|
handi goren izaki, ez da
|
bere
gogoaren jabe;
|
|
|
ohartu baitira zein nekeza izaten den emazteak behetik itzul daitezen konbentzitzea. ...tsegina, emaztea oso maite zuena eta irlako jauregirik ederrenean bizi zena?, Lagadora jaitsi zela osasun arazoen aitzakiaz, eta han zenbait hilabetez egon zela ezkutatua, Erregeak bilatzeko agindua eman zuen arte; eta ostatu ilun batean aurkitu zutela, dena zarpailduta, bere jantziak bahituran utziak baitzituen lekaio zahar desitxuratu bat mantentzeko, eta, honek egunero jipoitzen zuen arren, oso
|
bere
gogoz kontra eraman zutela gora. Eta senarrak ahal zuen maitasunik handienaz, ezertxo ere aurpegiratu gabe?
|
|
2013
|
|
|
Ezin zuen burura zetorkion galdera eta sentipen saldoa geldiarazi. Autopista txikia zen
|
bere
gogoa hainbeste autorentzat, hainbeste auto galderarentzat. Iturri txikia emari demaserako.
|
|
|
Espainiaren begi belarri erneak! Agerre ez zen
|
bere
gogotik bilakatu amaraun trinko horretako hari mutur, baina hainbatetan mira sorrarazten dio haren besoen luzeak, haren gobernuaren zehatzak. Berriak agerian utzi dio, bertzalde, norainoko garrantzia eman dion higanotaren aferari Diego de Cárdenasek.
|
|
|
Bennet andereño nagusiak atseginez onartu zuen izekoaren gonbita; eta aldi horretan Bingleytarrak ez ziren gehiago
|
bere
gogoan azaldu, ez bada esperantza bat gorpuzteko, hots, Caroline eta bere neba etxe berean bizi ez zirenez, agian noiz edo behin damarekin goiz bat eman ahal izango zuela gizona ikusteko inongo arriskurik gabe.
|
|
|
–Horrekin, egin zuen hots Elizabethek?, Bingley jaunak
|
bere
gogo ona merezimendu osoan agertu ez duela besterik ez duzu frogatzen. Askoz ageriago jarri duzu zeuk orain, berak bere burua baino.
|
|
|
–Bai, beti, arrapostu zion Elizabethek, zer ari zen esaten jakin ere egin gabe. Izanez ere,
|
bere
gogoa mintzagai horretatik urrun zebilen, handik gutxira bat batean ahoratu zitzaionak argi utzi zuen bezala?: Gogoan daukat, Darcy jauna, zelan behin esan zenuen zuk ez duzula ia inoiz barkatzen, zuregan arrangura behin sortuz gero zelan ez dagoen sumindura hori eztitzerik.
|
|
|
Izan ere, bere kemen, buru argi eta erantzun azkar eta injeniotsuekin, Elizabeth Bennet emakume berri baten adibidea izango da ingeles literaturan, XVIII. mendeko nobeletan nagusi ziren bere ahizpa nagusia bezalakoekin zerikusirik batere izango ez duena. Burney edo Edgeworthen heroina glamouros eta idealizatuen antipodetan dagoela, bere itxuran eta portaera fisikoan bertan iragarriko du
|
bere
gogoaren indarra: ibiltari ona da, ez dauka arazorik zelaietako langen gainetik salto egiteko, ezta bere ezagunen aurrean gorri gorrituta eta ilea nahastuta agertzeko ere, horretarako arrazoi sendorik ikusiz gero...
|
|
|
Jaun zaharrak oso estimu handitan zeukan gure aita, haren adiskide min eta mamia zen bera. Darcy jaunak askotan aitortzen zuen zein zor handitan zegoen gure aitarekin haren gain gaineko ardura biziagatik, eta gauza batez ziur nago, alegia, gure aita hil hurrean Darcy jaun zaharrak
|
bere
gogoz agindu zionean nire ardura hartuko zuela, berak hainbeste sentitu zuela hori nire aitarekiko esker oneko zor, nola neurekiko maitasun obligazio.
|
|
|
Luzaro aritu ziren horretaz eztabaidan, arazoak ukitutako zaldun eta damak merezi baino gehiago dena. Baina azkenean Darcy jaunak behartu egin zuen zure osaba amore ematera, eta, bere ilobarentzat lagungarri gertatzeko aukera izan barik, Gardiner jauna isiltzearekin eta fama seguruarekin konformatu behar izan zen,
|
bere
gogoaren guztiz kontrakoa egin, alegia; eta benetan uste dut gaur goizean zure gutunak atsegin handia eman diola, bertan eskatzen den azalpenak bereak ez diren lumak ostuko dizkiolako, eta laudorioa, berriz, merezi duenari emango. Baina, Lizzy, hau ez da zeure, edo, gehienez ere, Janeren ezagueratik haratago zabaldu behar.
|
|
|
Philips anderearen zabarreria Darcyren pazientziak ordaindu beharreko beste zerga bat izan zen, eta apika handiagoa; andereak ezin zuen Darcyrekin hitz egin Bingleyk
|
bere
gogo argiaz ematen zuen konfiantza berberaz, begirune eta lotsa handiegia baitzion, bere ahizpa Bennetek bezala. Hala ere, Philips andereak berba egiten zion bakoitzean, zabarra izan behar.
|
|
|
Elizabethi zegokionez, familiaren egoera zorigabeak ez zuen eskatzen
|
bere
gogo eroria zuritzeko beste aitzakiarik; hortik, beraz, ezin zitekeen arrazoizko susmorik hartu, nahiz eta Elizabeth, ordurako nahikoa ondo ezagutzen baitzituen bere sentimenduak, ederto jabetzen zen hobetotxo eramango zukeela Lydiaren laidoaren laborria, Darcyz ezertxo ere jakin izan ez balu. Lo barik emanak zituen gau bietako bat, pentsatzen zuen, aurreztuko zion, behintzat.
|
|
|
Azkenean, beraz, batzuetan gertatzen dena gertatu zitzaion Elizabethi, irrikatan itxarondako jazoera batek ez zuela ekarri, benetan jazo zenean, berak bere buruari agindutako poztasun guztia. Ondorioz, beharrezkoa zen benetako zorionaren hasiera markatuko zuen beste aldi bat izendatzea;
|
bere
gogo eta esperantzak ezartzeko beste punturen bat edukitzea, eta, puntu hori aurrean izatearen atseginean, orainerako kontsolamendua hartu eta beste errakuntza baterako prestatzea. Orain Lakuetako bidaia zen bere pentsamendu zoriontsuenen muina; horixe zuen kontsolabiderik onena ama eta Kittyren gogo txarrak ematen zizkion nahigabe ordu guztietarako; eta Jane ere planean sartu ahal izatera, perfektua izango zen guztia.
|
|
|
Elizabethek ez zuen besterik esan, baina
|
bere
gogoa ezin zen konforme geratu. Lekua ikusten egon eta halako batean Darcy jaunarekin topo egin zezaketela gogoratu zitzaion bat batean.
|
|
|
Elizabethi zegokionez, gau horretan
|
bere
gogoa bezperan baino are lotuago zegoen Pemberleyri; eta, gaua luze egin zitzaion arren, labur gertatu zen jauregi hartako batengana zeuzkan sentimenduak zehazteko, eta bi orduz egon zen esna sentimenduok argitu nahian. Ez zuen gorrotatzen, hori segurua zen.
|
|
|
Gizonak joan bezain laster, Elizabeth kanpora atera zen bere onera itzultzeko; edo, bestetara esanda,
|
bere
gogoa gehien ilunduko zuten gaiak inoren traba barik hausnartzeko. Darcy jaunaren portaerak harritu eta sumindu egiten zuen.
|
|
|
Ondorioen gainean gauza segururik pentsatzera ausartzen ez bazen ere, Elizabethek atseginez hartu zuen Bingleyren jokaera. Horrexek eman zion
|
bere
gogoak har zezakeen bizitasun guztia, umore alaian ez zegoen eta. Darcy jauna eta bera mahaiak jar zitzakeen urrunena zeuden elkarrengandik ia ia.
|
|
|
Berak hain lan gutxi egin behar izatea ere ustekabea izan zen, oso ondo etorria gainera; izan ere, une horretan
|
bere
gogo nagusia arazo horretan ahalik eta ardura gutxien izatea zen. Alabaren bila ibiltzean hartutako lehen amorrualdiak pasatuta, bere ohiko sorgortasunera itzulia zen berez berez.
|
|
|
Gizonaren adimendu eta umorea ez ziren Elizabethenak bezalakoak, baina bai bere nahikari guztien neurriko. Gertatuz gero, ezkontza hori bien onerako izango zen; Elizabethen lautasun eta bizitasunarekin, Darcyk
|
bere
gogoa eztituko zuen eta bere moldeak hobetuko; Darcyren zentzuzkotasun eta buru jantziarekin, eta munduari buruz zeukan ezagutzarekin, berriz, Elizabethek garrantzi handiagoko irabazia jasoko zuen.
|
|
|
Horrenbestez, anaiari berriz idatzi zionean, Bennet jaunak gazte biak eurengana joateko baimena bidali zuen; eta zeremonia burutu bezain pronto Longbournera bidean jarriko zirela erabaki zen. Elizabeth harrituta geratu zen, alabaina, Wickhamek halako asmoei amore emateaz, eta
|
bere
gogoari bakarrik jaramon egitera, gizon horrekin elkartzea munduan irrikatuko zuen azken gauza izango zen.
|
|
|
Bazirudien ezkonberriek munduko oroitzapenik goxoenak zituztela. Iraganeko ezertxo ere ez zuten minez gogoratzen; eta bere ahizpek mundua bete urregatik aipatu ere egingo ez zituzten gaiak, Lydiak
|
bere
gogoz ateratzen zituen.
|
|
2014
|
|
|
Itsasoa zakar samar zegoen, baina Mikel eta Maddi ertzean ari ziren jolasten, nahiko zuhur. Narratzaileak bistatik galdu zituen minutu erdi batez, bere pentsamenduetan murgilduta, eta
|
bere
gogoa hondartzara itzuli zenean ez zuen txikia ikusi. Bila hasi zen inguruan; nebak, bere hondarrezko gazteluaren eraikuntzan kontzentratuta, ez zekien ezer, noski.
|
|
|
Regina, bitartean, Iñaki zegoen txokora joan da, eta biak egon dira isilik, begira, nor
|
bere
gogora bildua.
|
|
|
Egokitasun hori azpimarratzeko, Renanek hainbat zio gehitzen du: Europan gerrak ekiditeko bide bakarra hori dela1662; oro har, mendebaleko Europan mugak dauden bezala aski ongi daudela1663; ezein naziok ez omen duela herrialde bat
|
bere
gogoz kontrara anexatzeko edo hari eusteko interesik1664, etab.
|
|
|
Nazioaren kontzeptu alemana arraza, hizkuntza, etc., berdineko jendearen komunitatearena dela esan ohi da, baina de fakto gaur Alemania izendatzen dugun Nazio/ Estatu alemana nola eta zein irizpideren arabera elkartu den begiratzen badugu, inola ere ez dela arrazoi, objektibo? horiengatik edo horiei begira izan aitortu da; eta ez jendea behin kontzientzia nazionalera jaiki eta
|
bere
gogoz elkartu gura izan duelako, horrek erraztu egin badu ere, ezpada errege prusiarraren armek beharturik1964, Prusiaren interes politiko eta ekonomikoei begira, eta erlijioanitza, arrazanitza eta eleanitza, hots, arraza, hizkuntza, etc. berdintasunaren axola izpirik gabe. Batasun alemana hiru gerraren ondorioa da 1864 eta 1871 artean.
|
|
|
Ni les raisons tirées de la force, ni les intérêts de la stratégie n, ont de valeur en cette affaire?. Fustelek garbi utzi gura du, Alsazia frantsesa baldin bada ez dela Luis XIV.aren konkistagatik, Iraultzan eta Iraultzaren osteko Frantziako historian
|
bere
gogoz eta gogotik parte hartu duelako baizik, historia horrekin identifikatuz: –Elle a partagé nos victoires et nos revers, notre gloire et nos fautes, toutes nos joies et toutes nos douleurs?
|
|
|
Fustelek Italiako adibidea jartzen du: nazionalitateen printzipioak ez dio Piemonteri Milan indarrez konkistatzeko eskubidea ematen, ezpada Milani baimentzen dio bere burua Austriatik jaregin eta
|
bere
gogoz Piemonteri lotzeko. Esan nahi baitu, printzipio honek eskubidea Alsaziari ematen diola bere buruaz erabakitzeko, ez Alemaniari haren gainean erabakitzeko1098. Il constitue un droit pour les faibles; il n, est pas un prétexte pour les ambitieux? 1099?
|
|
|
Hogeita bat/ hogeita bi urteko estudiante suharra exegesian eta filologian errefuxiatu da: hebraiera urtebete eskasean menderatu du, profesore batek aparte berari siriakoa ere irakatsi dio, eta,
|
bere
gogoa eta erraztasuna ikusita, baimena eman zaio Collège de Francen Étienne Quatremère orientalistaren eskoletara ere ibiltzeko. Hebraiera eta beste hizkuntza orientalen alboan, alemana ikasi du, exegesirako ezinbestekoa; eta, hizkuntzarekin, bere barne mundu zaharra zeharo deboilatu dion mundu berria zabaldu zaio.
|
|
|
–Bai, jauna, bueltatu da, baina
|
bere
gogoz aldi honetan, erantzun zuen poliziaburu nagusiak.
|
|
|
«Euria eta eguraldi ederra egitea... gizon bat... Kontseilua...
|
bere
gogoak eman bezala», esaldi absurdoen zatiak, loa galarazi zidatenak; hala, bada, burua ia argiturik neukala, osabak hauxe esan zuen: «Hemengo klima hau zure eragozpenaren konponbidea izan liteke.
|
|
|
Dardarka zegoen sofan, fetu jarreran uzkurturik. Amesgaiztoaren irudiak lainoa bezala suntsitzen ziren
|
bere
gogoaren bazterren batean. Musika ekipoaren erlojuak arratsaldeko bostak eta hamar adierazten zituen.
|
|
2015
|
|
|
Ohe azpian gorde zuen berehala, eta han da geroztik, bizilagun dituen guztien begiradetatik aparte. Gutxi dira haren barrua ikuskatzeko aukera izan dutenak, beti
|
bere
gogoaren kontra. Aurpegiko gihar denak tenkatuta, begiak betzuloetatik atera beharrean, amorruzko begirasuna egiten die latexean bilduta maleta ireki eta barrunbeak arakatzen dizkioten eskuei.
|
|
|
Baliteke, hala ere,
|
bere
gogoaren asmazio huts izatea dena. Onberegi jokatzeko ohitura du, eta hori ez da izaten inor epaitzeko balantza egokiena.
|
|
|
Esker txarreko neskapurtzil harroputz hark oroitzapenak ere nahasteraino aztoratzea lortzen baitzuen. Eta
|
bere
gogoan senarra, etxeko atean, betiko patxadarekin baina ezohiko begi bustiekin erreguka argi ikusten zuen arren, ez zuen lortzen esandako hitzak. Gure Oihane manifan ikusten baduzu, mesedez?, alabak ipintzen zuen Hertzainak en musika alu hura atzetik entzun gabe oroitzea. –Si vis pacem, para bellum, dio zure brigadak??.
|
|
|
Auden
|
bere
gogo guztiekin saiatu zen, ordea. Ez alferrik, Brittenek, Isherwoodek eta hirurek, expatriatu britainiarren trio ospetsua osatzen zuten artean.
|
|
|
Baina hain zegoen barneratua non, gora begiratzean, orduantxe istant batez bezala, ez zen izan ezer ikusteko, gogoetaren bat hobeto finkatzeko baizik. Hori eginik,
|
bere
gogoa berriro atzera hegatu eta irakurketan murgildu zen. Zerbait gidatzen ari balitz bezala irakurtzen zuen, pentsatu zuen Camek, edo artalde handi bat aurrera zirikatzen bezala, edo bidean gora eta gora balihoa bezala zidor mehar batetik; eta zenbaitetan bizkor eta zuzen joaten zen, sastrakaren artetik bidea urratuz, eta zenbaitetan bazirudien adar batek jotzekoa egiten ziola, lahar batek itsutzen zuela, baina ez zuen horregatik amore ematen; aurrera jarraitzen zuen, orriak pasa eta pasa.
|
|
|
Mihisearen begirada zuri tinko hari so egin zion, arretarik gabe; ondoren, lorategiari. Bazegoen zerbait, bere aurpegi ximurreko begi txiki txinatarrak kizkurtuta zeuzkan?, gogoan zeukan bazegoela zerbait zeharka eta goitik behera elkar mozten zuten lerro haien harremanean, bai eta kolore urdinen eta marroien kobazuloa zegoen hesian ere,
|
bere
gogoan jasota egon zena; bere gogoan korapiloa lotu ziona, eta, hartara, noizean behin, nahi izan gabe, Brompton Roaden barrena joaterakoan, ilea orrazterakoan?, bere burua topatzen zuen koadro hura margotzen, harixe kirik egiten eta irudimenean korapiloa askatzen. Baina berebiziko aldea zegoen mihisetik urrun asmaketa arinean aritu, ala pintzela hartu eta lehen arrastoa egin.
|
|
|
Mihisearen begirada zuri tinko hari so egin zion, arretarik gabe; ondoren, lorategiari. Bazegoen zerbait, bere aurpegi ximurreko begi txiki txinatarrak kizkurtuta zeuzkan?, gogoan zeukan bazegoela zerbait zeharka eta goitik behera elkar mozten zuten lerro haien harremanean, bai eta kolore urdinen eta marroien kobazuloa zegoen hesian ere, bere gogoan jasota egon zena;
|
bere
gogoan korapiloa lotu ziona, eta, hartara, noizean behin, nahi izan gabe, Brompton Roaden barrena joaterakoan, ilea orrazterakoan?, bere burua topatzen zuen koadro hura margotzen, harixe kirik egiten eta irudimenean korapiloa askatzen. Baina berebiziko aldea zegoen mihisetik urrun asmaketa arinean aritu, ala pintzela hartu eta lehen arrastoa egin.
|
|
|
Zerbait nahi dut, zerbaiten bila etorri naiz, eta gero eta hondorago jausi zen, hura zer ote zen zehatz jakin gabe, begiak itxirik. Eta apur bat itxaron zuen, puntua eginez, zalantzati, eta afalorduan esan zituzten hitz haiek, «Txinako arrosa loretan eta erle horiak txistu», pixkanaka hasi ziren
|
bere
gogoan alderik alde, erritmoan, eta jario haren hitzak, argi txiki motelduen antzera, bere gogoaren ilunpetan piztu ziren, gorri, urdin, hori, eta bazirudien goiko beren pausalekuak utzi eta batera eta bestera hegatzen zirela, edo garrasi egin eta oihartzuna zabaltzen zela; biratu eta libururen bat bilatu zuen aldameneko mahaian, haztaka.
|
|
|
Zerbait nahi dut, zerbaiten bila etorri naiz, eta gero eta hondorago jausi zen, hura zer ote zen zehatz jakin gabe, begiak itxirik. Eta apur bat itxaron zuen, puntua eginez, zalantzati, eta afalorduan esan zituzten hitz haiek, «Txinako arrosa loretan eta erle horiak txistu», pixkanaka hasi ziren bere gogoan alderik alde, erritmoan, eta jario haren hitzak, argi txiki motelduen antzera,
|
bere
gogoaren ilunpetan piztu ziren, gorri, urdin, hori, eta bazirudien goiko beren pausalekuak utzi eta batera eta bestera hegatzen zirela, edo garrasi egin eta oihartzuna zabaltzen zela; biratu eta libururen bat bilatu zuen aldameneko mahaian, haztaka.
|
|
|
Hura atsedena! Eguneko saski naski guztiak iman hari itsatsi ziren; garbiturik sentitu zuen
|
bere
gogoa, xahuturik. Eta bat batean hona hemen, bere eskuetan bat batean gorputz harturik, eder eta zuhur, argi eta oso, bizitzatik edoskitako mamia hementxe biribildurik:
|
|
|
Baina Beckwith andre jatorra bakarrik zegoen han, bere marrazki orriak pasatzen lanpararen azpian. Ondoren, nekatua,
|
bere
gogoa artean itsasoarekin gora eta behera, urrunaldi luze baten ondoren bazterren usaina eta zaporea bere buruaz jabeturik, kandelak begietan ñirñirka zituela, bidea galdu eta hondora joan zen. Izar gau zoragarria zegoen; olatu hots artean igo zituzten eskailerak; ustekabean atzeman zituen ilargiak, berealdikoa, zurbila?, eskailerako leihoaren albotik igaro zirenean.
|
|
|
Sarritan aurkitzen zuen bere burua eserita begira, eserita begira, puntu lana eskuetan, begiratzen zuen zer hura bihurtu arte, argi hura, adibidez. Eta, orduan, esaldi labur bat edo beste altxatzen zen, ordura arte
|
bere
gogoan egona? «Umeei ez zaie ahazten, umeei ez zaie ahazten»?, huraxe errepikatuz eta aldi berean gaineratuz: Bukatuko da, Bukatuko da.
|