2001
|
|
Kanten gizakiaren eta bere arrazoimenaren arteko bereizketari jarraituz, arrazoimena maitagogoaren fakultate bat balitz, asma liteke nolabait arrazoimenaz abstrakzioa egin, eta gizakiaren arrazoimenak edo adimenak izan zezakeen ezagumenaz jardutea azterketan. Hau da,
|
bere
giza ziurtasun naturalaz70 behin behineko abstrakzioa egin eta arrazoimenaren ezagutza ahalmenei buruzko azterketari ekitea. Baina gizakia maitagogo izanik, ezagutari izanik, alfer alferrekoa da gure ezagumenaren abstrakzioa egiten saiatzea, ezagumenez eginiko ezagumenaren abstrakzioa izango litzateke eta.
|
|
Isla desertu batean gizaki bakar galduak ez luke beretzat bakarrik bere txabola apainduko, ez
|
bere
giza itxura, ez luke lorerik bilduko eta gutxiago ereingo apaingarritzat edukitzeko.84
|
|
Baina benetako kristau ona zen, besterik ez. Haren hitzak
|
bere
giza gogo sakon eta zuzenaren adierazle ziren, nire iritziz. Bere gogo muinean Jaungoikoa badela zekien, hantxe bertan.
|
2004
|
|
Zorrotz mintzatuz, jabetze horri baino areago jabetze horren jabeari, hots, gizakia den errealitate substantibo horri deritza" errealitate morala" Zubirik. Gizakia errealitateaz jabetzerakoan (jabetu hitzaren bi zentzuetan) hainbat ezaugarri edo berezitasunen jabe egiten da, ezaugarriok
|
bere
giza nortasuna (giza nortasun propioa, banaka mintzatuz gero) moldatzen eta osatzen dutelarik. Gizakiaren nortasun hori errealitate moralaren espresio eta adierazpena dateke.
|
2005
|
|
" Hizkuntza, nazioaren eta iraganaren ekintza den heinean, gizakiari arrotza zaion zerbait da" eta, zentzu honetan," gizaki hau hizkuntza horri lotuta" agertzen zaigu; aldi berean, ordea," gizaki honek berak aberastua, indartua eta suspertua ikusten du bere burua, hain zuzen, hizkuntza hartan bere aurreko belaunaldiek jarritako guztiagatik" 139 Produkzio linguistiko guztiak kontestu espazio tenporal jakin batean emandako gertakari historikoak dira eta, beraiei esker eta aldi berean, gizabanakoek —bakoitzak bere erara— iraganeko hainbat bizipen jasotzen eta gaurkotzen dituzte. Honi esker pertsona bakoitzak bere aktibitatea martxan jartzen du, benetan sortzaile izateko aukera irabazten du eta, honen guztiaren haritik,
|
bere
giza- formazio prozesuan aurrera egiten du. " Hizkuntzak" askoz ere gehiago dira" zeinu arbitrarioak" baino eta," euren egituraren berezitasunari esker", posible zaigu" bizitza espiritualean sakonago sartzea" eta, honela," egia ikertzeko eta ezagutzeko baita iritziak eta karakterea osatzeko ere baliabideak aurkitzea" 140 Beti ere hizkuntzak, gorago aipatu bezala, gizabanako ezberdinek bat egiten duteneko puntua edo hauen pertzepzio eta egitasmoak elkarri ezagutzera emateko esparrua osatzen du, berau gainera gizakiaren indibidualitate errealarekin erlazio estuago eta biziagoan aurkitzen den elementua delarik.
|
|
Azken honekin lotu beharrekoa da, hain zuzen, gure autoreak
|
bere
giza hizkuntzaren estudio entziklopedikorako aurreikusten duen" garrantzi altueneko helburu osagarri bat" 170, alegia, hizkuntz estudioaren erraztearekin zerikusia duen helburua. Aurreko orrialdeetan, baina, aipatu ditugu jada aztergai honekin erlazionatutako aspektu batzuk, espresuki eta batez ere, hizkuntzen ikas irakas prozesuak gizakiaren hezkuntzarako duen zerikusia kontsideratzerakoan.
|
|
Euskal gaiak, idazlan honetan behin baino gehiagotan aipatu bezala, berebiziko garrantzia du Humboldten bilakaera intelektualean. Hari esker ulertzen du honek, hain zuzen, zer nolako esanahia eta garrantzia duen berez hizkuntzak gizakiaren izaterako eta formaziorako, eta, honen haritik, zergatik eta zertarako garatu behar duen
|
bere
giza- teoria hizkuntz estudio orohartzaile baten eskutik. Testuinguru honetan kokatzen da euskal monografia zabal eta oso bat burutzeko bere asmoa eta, berau horrela inoiz burutua izan ez bazen ere, egia da aztergai honen inguruko idazlan asko aurkitzen ditugula haren obran.
|
|
Pertsonaren humanizazioa kontsideratzea eta bultzatzea, bestetik, gizakiaren gizatasunarekin bat egiten duen zeregina da, bai, baina zeregin hau abstrakzio hutsean gera ez dadin halabeharrezkoa da gizabanako bakoitzaren errealitate historikoa hasieratik aintzat hartzea. Gure autoreak, hala ere, gizakiaren humanizazioaren perspektibatik dihardu beti eta, zentzu honetan,
|
bere
giza- teoria" antropologia filosofiko" bat bezala kontsidera dezakegu edota, zehatzago," antropologia pedagogiko" bat edo" pedagogia antropologiko" bat bezala4.
|
2007
|
|
Horren haritik zera dio Ferrerok: " Gizakia proiektu bat da eta ez programa bat" 17 Pertsona bakoitzak, neurri batean bederen, berez du aukera
|
bere
giza ibilbidea moldatzeko, alegia, pertsona hori berez da aske bere burua zentzu eta modu batean garatzeko. Honela dio Kriekemans ek:
|
2010
|
|
Bere zentzu osoan hartu behar da honakoa: gizaki bakoitza baldintza jakin baten menpeko da, zeinen arabera berak ezin duen
|
bere
giza hizkuntza indarra bakarrik garatu, baizik eta ezinbestean talde lanean sortarazi behar duen, hala nola, hizkuntzaren giza legeari eraginkortasun iraunkorra ziurtatzen dion talde lanean. Hizkuntza indarraren garapen bateratu horretan, bada, ama hizkuntza bakoitza —hizkuntza komunitatearen bidez— mundua izendatzeko prozesu bezala garatzen da.
|
2021
|
|
Neska edo emakumea baino lehen gizakia izanik, emakume izatea
|
bere
giza kondizio edo norbanakotasunari uko egitea da: " gizakia da emakume bihurtu baino lehen, eta badaki emakume dela onartzea bere burua ukatzea eta mutilatzea dela:
|