|
2008
|
|
|
Jeltzaleek garaipena lortu zuten Bizkaian, eta emaitza onak Gipuzkoan ere. Urtebetez, ordea, ez zen Akademia proposamenik egin, eta bakoitzak
|
bere
ereduak erabiltzen segitzen zuen. Azkuek bere erara idazten zuen,, srekin, eta gipuzkera proposatuz (cf.
|
|
|
Berak hainbat urte geroago aitortu zuenez obra hori osatu zuen «sin haber estudiado ni una lección de harmonía; y sus amigos (a expensas de quienes salió la obra) le obligaron a instruirse en composición musical. Su maestro fué D. José Sainz Basabe, hoy [1940] director del Conservatorio de Bilbao»138 Ordurako, nolanahi ere,
|
bere
eredu musikala izango zena entzuna zuen: 1890 urtean izan zen Arriaga teatroan Richard Wagner-en Lohengrin entzuteko aukera izan zuenean.
|
|
|
449 Idazle klasikoei ez ezik, erredakziora heltzen zitzaizkion gutunak ere
|
bere
eredura egokitzen zituen Azkuek.
|
|
|
Arana Goirik katedra bere ideiak zabaltzeko erabili nahi zuen, eta helburu hori lortzearren prest zegoen dirurik kobratu gabe eskolak emateko ere. Baina jakina, Azkuek ere
|
bere
eredua zabaltzeko erabili gura zuen katedra, eta gainera lehiaketa publikoan berak eskuratu zuen. Ohar egitekoa da Arana Goirik uste zuela Azkueri katedra «entxufez» eman zitzaiola, Larrazabal lekeitiar diputatuak erraztuta, hasieran Diputazioko gehienak abandotarraren alde omen zeudenean7 Diputazioan egon ziren eztabaiden aktak aztertuz nabarmen ageri da Arana Goiriren uste hori guztiz okerra zela, diputatuentzat zalantza Azkue eta Unamuno artean egon baitzen, Arana Goiri hasiera beretik baztertuz.
|
|
|
Ez dakigu proposamen honek aurrera egin zuen ala ez, eta zein neurritan, ez bait da aztertu dokumentuetan honi buruzkorik. Aitzitik agerian geratzen dela uste dugu, Arana zinez saiatu zela
|
bere
eredua Katedrako irakaskuntzan sartzen, oraindik lehiaketatik zenbait urtetara ere14.
|
|
|
Euskaldun Biltokia, bestalde, Euskalzale aldizkariaren erredakzio bihurtu zen, astekaria 18971899 artean argitaratuz. Euskalzaleri esker Azkue Bizkai osoko eta hein batez Gipuzkoako euskaltzale jendeagana heltzen zen, eta
|
bere
eredu ortografikoa bultzatzen zuen.
|
|
|
Zalantzarik gabe ordura arteko polemika ortografikoei amaiera emateko pentsatu zuen Azkuek Akademia, eredu komun bat ezar zedin behingoz. Eta ez derrigor
|
bere
eredua, azken finean proiektu honen arabera Diputazioek hautatu behar zituzten lehen kideak, eta bide horrek ez zuen inondik segurtatzen Azkueren hegemonia. Dudarik gabe, Azkueri bere eredua inposatzea baino gehiago interesatzen zitzaion eredu bat ezartzea, zeinahi izanik ere.
|
|
|
Eta ez derrigor bere eredua, azken finean proiektu honen arabera Diputazioek hautatu behar zituzten lehen kideak, eta bide horrek ez zuen inondik segurtatzen Azkueren hegemonia. Dudarik gabe, Azkueri
|
bere
eredua inposatzea baino gehiago interesatzen zitzaion eredu bat ezartzea, zeinahi izanik ere. Edozein kasutan, ordura arte Azkue Akademiaren inguruan pertsonalki inplikatu zela ikusiz, pentsa liteke bertako kide bihurtzeko itxaropena izango zuela.
|
|
|
Edonola ere, Azkuek artean osatu zuen «Gipuzkera osotua» izeneko txosten luzea Akademian,
|
bere
eredua azalduz425 Proiektu hori interesatu zitzaien Gipuzkoa aldeko zenbait euskaltzaleri eta urteetan batzorde bat osatu zen haiekin bildu eta asmoa ezagutarazteko. Batzorde horretako kideen artean Jose Ariztimuño. Aitzol?
|
|
|
Batetik, Arana Goirik Euskeldun Batzokijaren baitan ezartzen zuen autoritate eztabaidaezinaren inguruan tentsioak egon zitezkeen, bereziki euskararen inguruko auzietan. Ez da ahantzi behar Azkuek euskara gaietan
|
bere
ereduak ezarri nahi zituela, eta ez dirudi Arana Goiri halako konkurrentziak onartzeko prest egongo zenik. Bestalde agian Arana Goiriren politika beligerante eta erradikalek, formak gordetzea nahiago bide zuen Azkuerengan larritasuna eragin zuten.
|
|
2010
|
|
|
Elbira Zipitriak ez zituen begi onez hartu aldaketa haiek. Eta
|
bere
ereduari eutsi zion tinko, 1969ra arte, Gipuzkoako Gobernadore Zibilak euskal eskolen legeztapena agindu zuen arte.
|
|
2012
|
|
|
Zonbaitek Greziako antzerki zaharrarekilanko askazgoa bat nahi üken düe hor ikusi. Bena, gure pastoralak ez dü hoieki deüs ikustekorik,
|
bere
ereduak badütü. Xüxen da ikustea, gure jitean berean düela beren erroa, han hor, beste herri güzietan bezala, izan badira bestekilanko harremanak.
|
|
|
–Eüskal Herrian antzerki hori Xiberoalat sartü zen 15 mentearen ürrentzean nonbait han, Misterioen agerraldiek Frantzia güzian arrakasta handiena bazüelarik.? (112) Orano haboro, Misterio hoietarik sortü zen, zeren eta, literatür errotik herritar bat ez beitoa hürrüneala
|
bere
ereduen bila, eta herri antzerki baten idazleek jarraikitzen düenari antzerki hüilanenetan egiten ikusi düena beita.? (93) Bena Hérelle k ez ote zakian Euskal Herria ordü hetan ez zela Frantziaren menpean?
|