|
2007
|
|
|
2006ko datuek erakusten dute, Lapurdi, Baxe Nafarroa eta Zuberoako biztanleriaren %4, 6ak euskara erabiltzen duela, adin taldeen arabera ezberdintasunak egon arren. Izan ere, haurren %4, 8ak Axularren hizkuntza baliatzen badu
|
bere
eguneroko bizian, soilik gazteen %3, 6ak kalean erabiltzen du. Proportzioa zertxobait handiagoa da helduen tartean (%4) eta, batez ere adinduen mailan (%7, 6).
|
|
2008
|
|
|
Baldintza hauetan abiatu zen beraz ETB, euskara hutsez eskainiz
|
bere
eguneroko lau orduak eta batzuetan gaztelerazko azpitituluak zituelarik. Baina eredu honek ez zuen luzeegi iraun, eta handik urtebetera gaztelerazko albistegia ematen hasi zen, gainerako programazioarekin batera.
|
|
2010
|
|
|
euskaldun zaharren %86k etxean nagusiki erabiltzen dute euskara; euskaldun berrien %89k, ostera, gaztelania erabiltzen du. gune soziolinguistikoaren arabera ere alde nabarmenak daude, ezagutzari lotuak, euskararen erabileran: 1 eta 2 gune soziolinguistikoetan, elebidunetan gehiengo zabalak gaztelania erabili ohi du euskara baino gehiago
|
bere
eguneroko bizitzan; 3 gunean hasten dira nagusi izaten (%57tik aurrera) euskara gaztelania baino gehiago erabili ohi dutenak. erabileran eragiten duten faktore horien muga estrukturalak kontuan hartuz, beraz, hizkuntza politika eraginkorra egiten jarraitu beharra dago, euskararen erabilera arian arian esparru informaletan ere indar dadin. horretarako, beste hainbat gauzaren artean, nahitaezkoa da... beraiek bezala euskaraz bizi nahi duten herritarrek.
|
|
|
Nafarroako kale neurketek emandako euskararen erabileraren ehunekoak, adin taldeka euskararen erabileraren aurrerabiderik ez horretan argi itzalak daude. ezagutza eta erabilera datuei erreparatuta, euskara kuantitatiboki egoera oso ahulean dago nafarroan, baina erabilera datuak tematiak dira eta behin eta berriz erakusten dute nafarren talde bat badela ―txiki txikia izanda ere― euskara
|
bere
egunerokoan erabiltzen duena eta denboran erabilera horri eutsi egin diona. azken kale neurketek emandako zantzurik baikorrena gazteen erabileraren igoera da(+ 0,8). halere, hazkunde hori (baztanen eta donezteben), pirinioaldean (agoitzen), estellerrian (lizarran) eta tutererrian (tuteran) gertatu da, baina ez iruñerrian. hiriburuan haur eta gazteen adin taldeetan ez da erabileraren garapen posi... 1991etik 2006ra" euskararen erabilera ez da ia aldatu ehunekoan" (eusko Jaurlaritza 2008).
|
|
2011
|
|
|
Infernua, infernurik infernuena, badakigu hiztun elkarte batentzat zein den:
|
bere
eguneroko mintzajarduna osatzen duten erabilera gune nagusietan, bertako harreman sare eta mintzamoldeetan, hiztunik gabe gelditzea eta, horren ondorioz, hiztun elkartearen belaunez belauneko jarraipen naturala kolapsatzea. hots, orixek bere Euskaldunak poeman, ez beldur puntarik gabe, aipatzen duen" herri bat izan zen" hartan bukatzea. hori da erabateko infernua. kursaaleko jauregian, ... euskarak jardun gune eta harreman sare hori bere mendean ez duen seinale, besteak beste. hiztun elkarte osatuagoek, bide bat edo beste aukera dezaketenek, ahal dutelarik nondik nora jotzen duten ikusita h esparruko gune gehienak debeku izateak ezer gutxi du zerutiar hutsetik. huts gabezia horiek ez dira ordea, urrundik ere, goraxeago azaldu dugun kolapsozko infernuaren pareko. ehunka urtean bizirik jarraitu dute ehunka (agian milaka) hizkuntzak, kasuan kasuko hiztun elkartearen rol harreman sorta osoa nork bere hizkuntzaren bidez garatu ez izan arren.
|
|
|
Jardun gune, rolharreman, adierazbide eta situazio guztietan hizkuntza bat bere hiztunelkartearen mintzamolde bakar ez izatea gauza bat da (hizkuntzen historia ezagunean arras ohikoa), eta hizkuntza hori zeharo galtzea,
|
bere
eguneroko erabilera arrunta iraungi eta belaunez belauneko transmisioa erabat kolapsatzea, bestea. ezagunean arras ohikoa), eta hizkuntza hori zeharo galtzea, bere eguneroko erabilera arrunta iraungi eta belaunez belauneko transmisioa erabat kolapsatzea, bestea. Bata (konpartimentazio soziofuntzionala) ez da ezinbestean, gure artean errazegi esaten bada ere horrelakorik, bestearen (luze zabaleko language shift edo mintzaldatzearen) atalburu. erabateko kolapsoaren infernu hori ez du Mitxelenak, 1977an, begien bista bistan. ezinezkoa denik ez dio, baina ez du uste egiantz handiko panorama denik. esplikazio posibleak bilatzea ez da, oraingoan ere, hain zaila:
|
|
|
Jardun gune, rolharreman, adierazbide eta situazio guztietan hizkuntza bat bere hiztunelkartearen mintzamolde bakar ez izatea gauza bat da (hizkuntzen historia ezagunean arras ohikoa), eta hizkuntza hori zeharo galtzea, bere eguneroko erabilera arrunta iraungi eta belaunez belauneko transmisioa erabat kolapsatzea, bestea. ezagunean arras ohikoa), eta hizkuntza hori zeharo galtzea,
|
bere
eguneroko erabilera arrunta iraungi eta belaunez belauneko transmisioa erabat kolapsatzea, bestea. Bata (konpartimentazio soziofuntzionala) ez da ezinbestean, gure artean errazegi esaten bada ere horrelakorik, bestearen (luze zabaleko language shift edo mintzaldatzearen) atalburu. erabateko kolapsoaren infernu hori ez du Mitxelenak, 1977an, begien bista bistan. ezinezkoa denik ez dio, baina ez du uste egiantz handiko panorama denik. esplikazio posibleak bilatzea ez da, oraingoan ere, hain zaila:
|
|
2013
|
|
|
Hiztunak esperimentuak egiten ditu identitatea eraikitzeko prozesuan, eta hori bereziki gazteen artean gertatzen da. Hizkuntza baten erabiltzaileak
|
bere
eguneroko bizitzan hainbat hizkuntza aukera txertatzen dituenean nolabaiteko identitatea eratzen ari da.
|
|
2014
|
|
|
Azpeitian gehiengo biztanleriak euskaraz egiten du
|
bere
egunerokoan. Orduan esan daiteke, Azpeitian euskara (bertako euskalkia) ez dela gutxiengo hizkuntza.
|
|
|
Azpeitian gehiengo biztanleriak euskaraz egiten du
|
bere
egunerokoan. Orduan esan daiteke, Azpeitian euskara (bertako euskalkia) ez dela gutxiengo hizkuntza.
|
|
2016
|
|
|
Euskalduntasunari eta euskaldun izateari legozkiokeen betebeharrei izaera tragikoa9 kendu behar zaie eta hiztun izatearen nahikotasuna agertu behar da. Arazoa, arazoetako bat, ezagutza eta erabileraren arteko jauzian badago, hitz egitearen balioaren bideak bila ditzagun,
|
bere
eguneroko normaltasunean, beste inolako sakralizaziorik gabe. Iraganekoa den jarrerari, herrietakoak hirietakoen aurrean konplexuz beterik egon izanaren ondorio linguistikoei, buelta eman behar zaio eta solas soilaren balioa aldarrikatu behar da.
|
|
2017
|
|
|
hizkuntzak determinatzen duela identifikazio politikoa? ...gorien esanahia eta zentzua ondo zehaztu behar dira diskurtsoei buruzko ikerketak eginez. bestela eginez gero, ezin da baztertu erantzun horiek nork bere burua" identitate legitimoen merkatuan" kokatzeko ahaleginak ez izatea (eta ez da jakingo galderek ez ote duten merkatu hura indartzen edo eraldatzen). izan, kategoria horiek ez dira termino adituak, praktikaren kategoriak dira, jendeak
|
bere
eguneroko bizitzan erabiltzen dituen kategoriak. ez da oso zuzena, horiek zehaztu barik, halako korrelazioak egitea. are gehiago, tranpa metodologikoak egin ahal dizkiogu geure buruari: inkestak ematen dizkigun datuetan badirudi bi aldagai (linguistiko, politiko, identitario...) neurtu beharrean aldagai bera ari zirela neurtzen, alegia, aldagaiak, praktikaren kategoriak diren aldetik, bat eta ez bi direla17 kategorien adiera ez da norberaren hautu subjektibo hutsa, jendartean eraikitzen eta erabiltzen ari diren diskurtsoen eragina baizik.
|
|
2019
|
|
|
Izan ere, batetik, aplikatzen diren ekimenen ebaluazioirizpide nagusia zein den azaltzen du: zerbait egitea merezi du, baldin eta" ...euskaldun jendeak
|
bere
eguneroko bizian euskaraz jardun dezan benetan lagungarri bada"
|
|
|
Izan ere, batetik, aplikatzen diren ekimenen ebaluazio irizpide nagusia zein den azaltzen du: zerbait egitea merezi du, baldin eta" ...euskaldun jendeak
|
bere
eguneroko bizian euskaraz jardun dezan benetan lagungarri bada" Zalbide, 2013: 53). eta, bestetik, argitaratua du dagoeneko, nire ustez, euskal herri osoko euskararen erabileraren diagnostiko sendoena, non tokian tokiko erronkak aletu, eta proposamen zehatzak eskaintzen dizkigun; zertarako eta, indarrak alferrik galdu gabe, leku bakoitzean hartu litezkeen neurriak konErdaldunekiko konplizitatea lortu behar da, baina" txokeak" ezin saihestuzkoak dira:
|
|
2020
|
|
|
Hainbeste aukera dituen testuinguru honetan, kontsumitzaileak asebetetzen duen zerbait topatzen duen momentuan ainguratu egiten da, eduki horren iturria bere egiten du,
|
bere
egunerokoan txertatzen du, eta hori lortzeko ezinbestekoa da kontsumitzaileak zer nahi duen jakitea.
|
|
2022
|
|
|
• Kontuan harturik soziolinguistika eta hezkuntza ekologia, ezagutza arlo soilak baino, esku hartzerako zientzia gisa har daitezkeela eta pertsonari
|
bere
egunerokoan eta hautuetan eragiten dioten gaiak lantzen direla, ezinbestekoa da irakasleek horiek lantzeko bereziki forma daitezen. EAEko Hezkuntza Sailak eskaintzen duen IRALE programan irakasleen ahalduntze soziolinguistikoa ere landu litzateke; izan ere, ahalduntze hori gabe ezer gutxi balio dezake curriculum hain garatua izateak.
|
|
|
• Aurretik aipatu bezala, soziolinguistika eta hizkuntza ekologiaren lanketan pertsonari
|
bere
egunerokoan eta hautuetan eragiten dioten gaiak lantzen direla jakinda, gaiok lantzeko" babes guneak" bermatzea ezinbestekoa da. Beraz, gune hauen garrantziaren inguruko kontzientzia piztu litzateke irakasleen artean, baita horiek sortzeko ahaldundu.
|
|
|
Kontuan harturik soziolinguistika eta hezkuntza ekologia, ezagutza arlo soilak baino, esku hartzerako zientzia gisa har daitezkeela eta pertsonari
|
bere
egunerokoan eta hautuetan eragiten dioten gaiak lantzen direla, ezinbestekoa da irakasleek horiek lantzeko bereziki forma daitezen.
|