|
2007
|
|
|
Zentzu horretan, auto ebaluaziorako deskribatzaile batzuk proposatzen ditu. Hauen bitartez ikaslea
|
bere
egoeraz jabetuko da eta, aldi berean, bere ikas prozesuaren inguruko kontzientzia hartuko du. Honek aurrerapausoak baloratzea ahalbideratuko dio.
|
|
|
Hizkuntza baten erabilera soziala tentsio horretan bizi da gizartearen gorabeheren menpe. Hori jakinda, geure buruari galdegitea diogu aldeko koiunturarik gabe iraun eta zenbaitetan aitzintxo ere egin duen hizkuntza komunitate horren erabilerak noiz artio eutsi ahal izanen dion
|
bere
egoerari. erabiltzea ez ekartzea. Hemen ikerketa kualitatibo batek ahul guneak hobeki detektatzen lagunduko liguke.
|
|
|
Hizkuntza baten erabilera soziala tentsio horretan bizi da gizartearen gorabeheren menpe. Hori jakinda, geure buruari galdegitea diogu aldeko koiunturarik gabe iraun eta zenbaitetan aitzintxo ere egin duen hizkuntza komunitate horren erabilerak noiz artio eutsi ahal izanen dion
|
bere
egoerari. Nafarroan euskal hizkuntza komunitateak berebiziko premiak ditu eta hurrengo urteotan horiek aldez edo moldez betetzera jo behar dugu estrategikoki erabilerak gibelera eginen ez duela bermatu nahi badugu.
|
|
2009
|
|
|
• Nor bere golkorako galderak: nork
|
bere
egoeraren gainean gogoeta egiten laguntzeko
|
|
2010
|
|
|
ENEKuS ereduak organizazioen errealitate ezberdinei eta konplexuei eman nahi izan die erantzuna eta, zentzu horretan, situazio anitzetan soluzio egokituak sortzeko eta zenbait interbentzio praktika eraikitzeko eta kudeatzeko erreferentziazko sistema gisa planteatu da. bestalde, eredua aurkezterakoan, azalpena errazteko eta ulergarria egiteko, elkarren segidako urratsen eskema gisa azaltzen da. hala ere, erakundeen errealitate konplexuetan egoera nahasiak gertatzen dira eta ez da ulertu behar ereduaren faseak linealki kontsekutiboak direnik. aitzitik, erakundearen ezaugarri eta egoeraren arabera, akzio gune batzuek ala besteek izango dute garrantzia eta protagonismo gehiago, aldaketa prozesuaren uneak agintzen duenaren arabera. hau da, normalizaziorako aldaketa prozesuaren hasieran bereziki landuko diren akzioguneak eta aldaketa prozesuaren amaieran landuko direnak ez dira berberak izango, edo, behintzat, ez dira intentsitate berberarekin landuko. enekuS ereduaren ezaugarri nagusienetako bat hori baita: izaera modularra duen eredu dinamikoa dela. eta modularra den neurrian, irekia ere bada. horrek esan nahi du ereduaren erreferentzia erabiliko duenak,
|
bere
egoera partikularraren ezaugarrien arabera, erreferentzia dakiokeela bere interbentzioa akzio gune bakar bati, akzio gune multzo bati edota sistema osoari, uneko baldintza eta premien arabera. hori bai, inoiz ahaztu gabe pertsonek eta egiturek osatzen dituzten erakunde konplexuetan dihardugula eta ezin dugula osotasunaren ikuspegi sistemikoa ahaztu.
|
|
2011
|
|
|
Berdina gertatzen da ezkutuan gelditzen den klaseen arteko borrokarekin eta maila etikorako jauzia bihurria egiten da: esklaboa pozik badago
|
bere
egoerarekin, gatazkarik gabe biziko du bere egoera, baina egoera normala edo justua al da. Alienatuta dago eta beraz askatu behar da?
|
|
|
Berdina gertatzen da ezkutuan gelditzen den klaseen arteko borrokarekin eta maila etikorako jauzia bihurria egiten da: esklaboa pozik badago bere egoerarekin, gatazkarik gabe biziko du
|
bere
egoera, baina egoera normala edo justua al da. Alienatuta dago eta beraz askatu behar da?
|
|
|
Maisu lan bat da atal honetan zalbidek egiten duena eta gutxi gehitu ahal zaio. Izan ere, diglosia kontzeptuaren adiera klasikoa edo menderatuen adiera erabilita, zaila dirudi ehren egoera diglosikoa dela aldarrikatzea. euskal herriaren egoera soziolinguistikoa,
|
bere
egoera soziala eta politikoa bezala anitza da, eta azpi kasu bakoitzeko hausnarketa egin litzateke. hala ere, iparramerikarren eredua kontutan hartuta ez dirudi gaurko ehko egoera diglosikoa denik (barne diglosia ez dugu kontenplatzen hemen). zalbidek aipatutako ezaugarri guztien artean bi dirudite funtsezkoak ondorio horietara heltzeko. Alde batetik, diglosikoa izateko egoera batek iraunkorra izan behar du eta alderantziz oso aldakorra da gaur egungo ehko egoera soziolinguistikoa, aldaketa garaia da.
|
|
2013
|
|
|
Antzean, talde dominatzaileak botere erlatibo (konparatibo) handiena lortzea du helburu, dudarik gabeko irabazle gertatzeko, harreman hierarkikoetan, ahal duen neurrian. Bestetik, menpekoa dena, alderantziz, nahiz eta lan asko egin
|
bere
egoera hierarkikoan hobetzen joateko (gutxienekoan), lortuko duena gehiago dagokio askotan dominatzaileak utziko dionari, beren lanak handiak edo txikiak, egokiak edo desegokiak... izanari baino.
|
|
2014
|
|
|
" Txepetx" en teoria soziolinguistikoa hitanoari aplikatzen badiogu, konturatuko gara
|
bere
egoera kaxkarraz.
|
|
2015
|
|
|
Bere seme alabek etengabe galdetzen diote" Por qué no nos enseñaste?" eta hark erantzuten du ez zitzaiolako ateratzen eta errua ez zela berea. , ordea,
|
bere
egoeran beste batzuek lortu zutela leporatzen diote. Ez zitzaion bururatu senarrari euskara irakastea (neska polita esaten zekien, soilik) eta gutxienez, umeek" aita" eta" ama" esaten zutela aipatu zuen.
|
|
2018
|
|
|
hizkuntza gutxituaren erabilera soziala, berez, mugatua da. Halere, elebidun batek edo bestek gaindi dezake hizkuntza gutxituaren erabilera sozialaren muga hori,
|
bere
egoera, motibazio, ideologia eta bizimoduaren arabera. Horregatik, hain zuzen ere, erabilera sozialaren mugei, Pb eta ex, beste bat gehitu diogu:
|
|
|
Asmo horrek ez du zertan lotura eduki behar hizkuntza jakin batetiko jarrerarekin (esate baterako, hizkuntza jakin bat baztertu nahiarekin), baina argi dago horrekin lotutako erabakiak eta praktikek ondorio jakin bat eduki dezaketela hizkuntza horretan. Hau da, emakumeek,
|
bere
egoera soziala hobetu nahian praktika batzuk garatu ditzakete eta horiek hizkuntzan eragina zuzena eduki dezakete. Migrazioaren alde egitea horren adibidea izan daiteke:
|
|
2019
|
|
|
3 euskarazko informazio iturrien rankinga ez da erreminta perfektua, twitterren nohizbeinka euskaraz txiokatzen duten erabiltzaileak kanpoan utzi ditzakeelako, ez duelako twitter kontu probatuen jarraipenik egiten eta haien euskara detektatzeko algoritmoak %90 95ko zehaztasuna duelako. hala ere, haien datuek euskarak egun twitterren duen egoeraren isla nahiko zehatza dira. hilabetero datuen aurkezpena egiten dute, eta egiten dute ere urteko datuen laburpena. 2016ko datuen aurkezpena (azkena) du lan honek oinarri datuak azaldu eta interpretatzeko, eta euskara eta
|
bere
egoerarekin zerikusia duten datuak azalduko dira. umap en arabera (Codesyntax, 2017), 2016ko datu guztiak hartuta, gutxienez 13.000 euskal txiolari daudela esan daiteke, euskaraz txiokatzen. eta haien txosteneko datuek erabiltzaile euskaldun horien jarduna dute oinarri. honako hauek dira datu deigarrienak (Codesyntax, 2017):
|
|
|
Sare sozialetan euskara badago (bizitza errealean bezainbeste); bizitza errealeko hizkuntza ohiturak sarera eramatea tarteko, software irekiak badu euskara; komunitatearen borondateari nahiz Ikt garapen jakintzari esker (eta zenbait software itxik ere badute euskara), badaude sarean euskara erabiltzearen aldeko ekimenak(. eus fundazioa da adierazgarriena) eta wikipedian osasun bikaina du hizkuntzak. hortaz, euskara iritsi da Iktetara eta hori onuragarria izan da hizkuntzarentzat euskarak interneten baduelako bere arnasgunea eta sendotzeko aukera. hala ere, oraindik bide luzea egin du euskarak Iktetan, teknologiaren garaiaren hasieran gaude eta. Aipatu bezala, euskarak trantsizioa egin du aro digitalera, eta hurrengo erronkatzat
|
bere
egoera hobetzea nahiz etorkizuneko erronka berrietara moldatzea izango du. Lanean ez da zehazki aipatu, baina, adibidez, interneten gero eta garrantzi handiagoa dute eragileek (influencer delekoak), eta euskarak euskal halako eragile digital gehiago behar ditu, oraindik egiteke dagoen bidearen eta agertzen ari diren erronka berrien adierazgarri.
|
|
2021
|
|
|
Inguxera ipar ekialdeko kaukasiar edo nakh dagestaniar familiakoa da, nakh adarrekoa; 264 mila hiztun baino gehiago ditu errepublikan, eta familian asko erabiltzen den hizkuntza da. Hala ere, eskolan bakarrik ikasgai gisa dago presente, eta administrazioan ere oso gutxi erabiltzen da, lehen aipatutako hizkuntzak bezala; horregatik, UNESCOk
|
bere
egoera ez du erabat ziurtzat jotzen.
|
|
2022
|
|
|
Euskararen kasuan ere, familia euskaldunetako berezko transmisioari gehitu zitzaion eskolaren transmisio kulturala, eta ekarpen horrek berezko transmisioari lagundu zion
|
bere
egoera delikatua gainditzen:
|