|
2000
|
|
|
Antzerki ikuskizunetako teloia irekitzen deneko musikaren lehen bi konpasak jorik, toalla askatu zuen. Kristina zapata hutsean agertu zitzaidan,
|
bere
eder gorrian ikusi gabeko lau hilabetean denborak eragindako berrikuntzak miratzeko gonbitean: aldaka beti bezain sendo eta biribilak, sabel izter lirainduxeak eta bular belztuak bereziki.
|
|
|
Eskerrik asko, poetok: arbolaren espresio perfeta bilatuz bere sustrai, enbor, muskil, adar, hosto eta gerizpean, errealitatearen arbola deskubritzera eraman gaituzue bere zatarrean,
|
bere
ederrean eta gure bakardadean. j
|
|
2001
|
|
|
Hala ere, atseginez begiratzen nion belauniko zegoela bere ipurdiak hartzen zuen forma biribil lizunari. Panteoi baten eskaileran eseri eta zigarroa piztu nuen; keak Juliaren gorputza une batez lausotu eta gero, berriro ere agertu zen
|
bere
ederrean.
|
|
2002
|
|
|
Orren bildur zan Saturno, ren alaba, ta gaiñera gogoan zeukan oraindik Troia ondoan argutar maiteen alde berberak leia biziz egindako gudaketa zarra; bere barnetik etziran oindiño aienatu, ez, orduko aserre zio ta neke isi gaiztoak. Gogoan ondo barrendua zeukan Paris, en erabakia; baita
|
bere
eder dirdai ezetsia ta jenderri aiertua ta Ganimede ebatsiari eskeiñitako gorespenak ere. Onela, aserretan supizturik, Troiarrak, danaotar eta Akileu bulartsuaren puskak, itxas zear osoro banatuak, Lati mugatik albaitanez saiesten dendatu (alegindu) oi zan:
|
|
2003
|
|
|
Autoa aparkaturik zuen lekuraino lagundu nion Paseo Berri osoa zeharkatuz, urruti eta oker aparkatzeko ohitura baitzuen. Eguraldi miragarria egiten zuen, baina ikusmirak
|
bere
ederrean bazuen zerbait gehiegizkoa, neurriz gainekoa, zeruaren urdina hain urdin, itsasoarena nabardura argi ilunekin. Begira egoteko gogoa ematen zuen, une batetik bestera edertasun horrek eztanda egin zezakeela iragartzen baitzuen zerbaitek.
|
|
|
Ez omen da gauza auzoko eta ezagunekin hitz bi jarraian egiteko, eta igogailuan norbaitekin tokatzen denean txistua jotzen hasten omen da isilka, benetako piezak, pianorako idatzitako lan zailak esate baterako, eta baita lan sinfonikoak ere. Auzokoek kontatzen dutenez, hirugarren solairuan bizi delarik, pieza maiz
|
bere
ederrenean utzita ateratzen omen da, ezer esan gabe. Blok txiki bat poltsikoan duela ibiltzen omen da eta tarteka, inork gutxien espero duenean, kale bazter batean edo zebrabidearen erdian geratu eta hasten omen da idazten.
|
|
2006
|
|
|
Eta kontatu orain soldadu sandinista gazte baten gerra bizitza, baina
|
bere
ederrean.
|
|
2007
|
|
|
zarpailean, sekulako poesia diztiratsu paregabea ediren dute, dogmatismo klasizista zarratu bategatik inork aintzat hartu gabea ordura arte. ...ri nomada horren poesia, bereak horiek zirelako berari zegozkion kategoriekaz irakurtzen, eskolaklasizismoaren hertsaketekin gabe, Herder-ek asmatu du eta agerian ipini poesia hebrearreko irudien oparoa, formen berekia, bertsoen simetria eta erritmoa, sentimenduen eta lelo edo irudien aldibereko birretorrikoa estrofaz estrofa, jainkozkoaren intuizio zolia eta herri pobre alderraiaren gizatasun bat
|
bere
eder itsusi guztian biluz aitortua, zeru izarraren maiestatezkoa mortuaren gainean, desertuko parfumeak, sentsualitate orientala eta erlijiozkotasun sakonena, natura eta artearen harmonia original bat bestelakoa. Greziaren jeinuaren alboan herri hebrearraren jeinua ere bazegoen, paregabea bera halaber, adiera bietan, konparaezina legez eta bikaina legez:
|
|
2008
|
|
|
–Borrokaren arriskuak bakarrik eman dezake berdintasun sentimendu hori. Sentimendu horren bila joan ziren gure gurasoak gerrara gazteak zirenean eta joan dira mundua mundu denetik beste hainbat eta hainbat gudari ere, eta lubakietako triskantza eta hondamendi guztien gainetik bizitza
|
bere
ederrean eta handian atzeman uste zuten, kidetasun hori bizi zutelako. Gudari batek bakarrik daki hori zer den, gehitu zuen indar handiz, ni ez nintzela inoiz gudari bat izan eta ez nintzela izango aurpegiratuz bezala?.
|
|
|
[Hezetik ezera.] Halako batean onduak bere ona galtzen du eta edertuak
|
bere
ederra. Harria ez da harriarekin aspertzen, baina gure harrimena oso da suntsikorra, eta pertsona aspertu egiten da pertsonarekin.
|
|
2009
|
|
|
Heriotzari, hau da Lessingen konklusioa?
|
bere
ederra itzuli behar zaio, kristautasun txar batek kendua diona. (Lessingek ahaztu egiten duela ematen du,, requiescat in pace?
|
|
|
Hots, ideia berrien eta etorkizun zabalen parfumea zabaltzen duen landarea, modernitatea? iragan pobreko iparralde ez erromatar, barbaro, protestantea da (Schillerrek Vatikanoko San Pedro basilika bera?, bigarren zeru bat zeruan igotzen??, h. d., katolizismoa,
|
bere
eder guztiarekin ere, behialakotzat jotzen du) 113.
|
|
|
bosdun txiki hartan aurkitu zuela bere benetako forma, lau ziren minaren haizeak, puntu batean biltzen zirenak, nondik bosgarren haizea sortzen baitzen, beste norabide bat hartzen zuena, lau haizeek osatzen zutèn planoarekiko perpendikularrean, min gordinari gordintasunaren kontzientzia erantsiz?, kontraesana badirudi ere: forma bat, Gabinok bere baitatik at aurkitu zuena eta
|
bere
ederrean begiets zezakeena; formaren edertasuna, minaren ontzia betetzen zuèn isurki mingotsetik prezipitatutako eta hondora jalkitako ezti tanta bat balitz bezala; gero, forma multiforme hartan, bost ziren lerroak eta bost ziren haizeak, zirrararik zirraratsuena eragin ziòn azpi formarekin topatu, perla bat ere izan zitekeen, edo errubi bat?, eta hiru bider xuxurlatu zuen Gabinok esaldi bera:
|
|
|
Bata Gillonne de Thorigny zen, Matignongo mariskalaren alaba eta Nafarroako erreginaren ganbera buru berria. Handia zen, bizkar zabala,
|
bere
ederrean apur bat gizontsu. Louise zegoen harekin.
|
|
|
halaxe izango zen –halaxe zen–, haren begiek ikusia ezpainen etengabeko mugimenduek berresten zutenez; gero, begiak jaso, zabaldu –Gabinoren harridura nabaria zen, zerbaitek biziki hunkitu zuen seinale–, eta, lauzpabost segundoren buruan, ezkerretara jiratu zuen burua, leihoari begira jartzeko; leihoaren bestaldean udazkena zen eta euria ari zuen; kanpoan ez ezik, baina, Gabinoren barruan ere euria ari zuen, antza, begiak jiratu eta bizpahiru segundoren buruan –kanpoko errealitatea barrukoari ere eraginka, ausaz– negarrez hasi baitzen; Gabinok minutu eskas batean iraun zuen bere jarrera hartan, malkoak xukatu eta berriro testuari begira jarri zitzaion arte; esan nahi baita Gabinok berriro ekin ziola irakurketari, baina, hunkialdia eta malkoak iraganak zirelako edo, beste bat izan zen haren erreakzioa, bat batean irri baten itzala –itzal bat baino gehiago ere bai, argitik gehiago baitzuen irri hark itzaletik baino, malenkoniaren ertzetik sortua bazirudien ere– nabarmendu baitzitzaion aurpegieran; triste zegoen Gabino, dudarik ez, baina harrotasunaren hegalak –poema hura ispilu bat zen, azken batean, egilearen barrua ez ezik, Gabinorena ere islatzen zuena, baita Gabino egilearen mailan ipintzen ere, ondorioz, hein batean bai bederen– pozten eta puzten zuen, udazkenaren ibilbidean udaberriak ere bere geltokia balu bezala; minak hartua zegoen Gabino, zalantzarik ez, baina bazirudien ezen minak –formarik gabekoa, definizioz– bosdun txiki hartan aurkitu zuela bere benetako forma –lau ziren minaren haizeak, puntu batean biltzen zirenak, nondik bosgarren haizea sortzen baitzen, beste norabide bat hartzen zuena, lau haizeek osatzen zutèn planoarekiko perpendikularrean, min gordinari gordintasunaren kontzientzia erantsiz–, kontraesana badirudi ere: forma bat, Gabinok bere baitatik at aurkitu zuena eta
|
bere
ederrean begiets zezakeena; formaren edertasuna, minaren ontzia betetzen zuèn isurki mingotsetik prezipitatutako eta hondora jalkitako ezti tanta bat balitz bezala; gero, forma multiforme hartan –bost ziren lerroak eta bost ziren haizeak– zirrararik zirraratsuena eragin ziòn azpi formarekin topatu –perla bat ere izan zitekeen, edo errubi bat–, eta hiru bider xuxurlatu zuen G...
|
|
2010
|
|
|
Regina eneko lorategia
|
bere
ederrenean zegoen, arrosa gorriak, arrosa zuriak eta arrosa horiak nonahi, eta gu haiei begira, izebak nire eskua bere bi eskuen artean hartu, eta horrela hitz egin zidanean:
|
|
|
edo behetik gora, auskalo, horixe ez baitakit?!; argialdi bat izan zen, zinez, poemaren irakurketak eragin zidana; izan ere, bost lerro haiek, neurriak eta errimak lagun? forma eder bat osatzen zuten, non neure mina sar bainezakeen, formak,
|
bere
ederrean, eztitu eta laztan zezan, ez dakit nola adierazi?; dakidana da, poema irakurri ez beste negarrez hasi nintzela, baina ez tristuraren tristuraz bakarrik, pozaren pozez ere bai; ez zen hura poema batek hunkitzen ninduèn lehen aldia, baina poema hark egin ninduen poesiazale: hain hunkituta eta hain sorginduta nindukan, bai, poemak, non ez baitakit zenbat aldiz irakurri nuen?
|
|
|
Regina eneko lorategia
|
bere
ederrenean zegoen, arrosa gorriak, arrosa zuriak eta arrosa horiak nonahi, eta gu haiei begira... izebak nire eskua bere bi eskuen artean hartu, eta horrela hitz egin zidanean: " Egun batean, irri ezinezko bat atera nion haurtxoari, inoiz ahaztuko ez dudana:
|
|
|
" Mi vida es un erial,/ flor que toco se deshoja;/ que en mi camino fatal/ alguien va sembrando el mal/ para que yo lo recoja"; eta orduan —hamalau urte nituen, hamabostera bidean—, lilura!; eta orduan, miraria!; errebelazio bat izan zen: tximista bat, arimaren zeru goibela zeharkatu zidana goitik behera... edo behetik gora, auskalo, horixe ez baitakit...!; argialdi bat izan zen, zinez, poemaren irakurketak eragin zidana; izan ere, bost lerro haiek —neurriak eta errimak lagun— forma eder bat osatzen zuten, non neure mina sar bainezakeen, formak,
|
bere
ederrean, eztitu eta laztan zezan, ez dakit nola adierazi...; dakidana da, poema irakurri ez beste negarrez hasi nintzela, baina ez tristuraren tristuraz bakarrik, pozaren pozez ere bai; ez zen hura poema batek hunkitzen ninduèn lehen aldia, baina poema hark egin ninduen poesiazale: hain hunkituta eta hain sorginduta nindukan, bai, poemak, non ez baitakit zenbat aldiz irakurri nuen... flor que toco se deshoja, flor que toco se deshoja... poema buruz ikasi nuen arte.
|
|
2012
|
|
|
Azken eskari hau itzuli ziotenean Enperadoreari, pixka bat harrituta geratu zen eta esan zuen bere ustez neure herrikoetako lehenengoa nintzela arazo honetan inoiz erreparorik jartzen, eta zalantzan jartzen hasia zela benetako holandarra nintzen edo ez; baina areago zuela kristau nintzen susmoa. Halere, eman nituen arrazoiengatik, eta batez ere Luggnaggeko Erregeari atsegin ematearren, eta
|
bere
ederraren aparteko erakusgarri gisa, bete egingo zuela nire ezohiko nahikundea, baina arazoa kontu handiz zertu behar zela, eta oharkabean bezala pasatzen uzteko aginduko zitzaiela funtzionarioei. Zeren eta, nire erkide holandarrak ohartzen baziren sekretuaz, bidaian lepoa moztuko zidatela baieztatu baitzidan.
|
|
|
Bat urdina, beste bat gorria eta hirugarrena berdea. Hari hauek,
|
bere
ederraren erakusgarri bereziaz Enperadoreak nabarmendu nahi dituen pertsonentzako saritzat eskaintzen dira. Maiestatearen Gobernu Ganbera Nagusian egiten da zeremonia, eta aurrekoen aldean oso ezberdina den froga bat jasan behar izaten dute izangaiek, halakoaren antz arrastorik duenik ez baitut nik Mundu Zaharreko edo Berriko ezein herrialdetan ikusi.
|
|
|
Eta salatariaren fondoa aski ez bada, Koroak berak osatzen du eskuzabaltasunez. Halaber,
|
bere
ederraren erakusgarriren bat ematen dio Enperadoreak jendaurrean, eta hiri osoan zehar aldarrikatzen da haren errugabetasuna.
|
|
|
Izkuntza poetikua menperatzean bikai, a da. Errekurso artifizial barik, sinbolo unibersal sakonak eta izkera kreatzaillea erabilliz, erriaren izkuntza
|
bere
ederrera eta betetasunera jaso dau.
|
|
|
Ez. Natura
|
bere
ederrenean zegoen goiz batez gertatu zen, ispiluaren aurrean zegoela, masail xaboitu berriak zuri zuri. Bitan pentsatu gabe erabaki zuen gehiago ez barre egitea.
|
|
2014
|
|
|
Gero, sekulako emozio olatu batek irentsi zuen, berekin hondarra ekarri zuena; senezko, konbentziozko, zalantzazko eta ohorezko hondarra. Bere neska zen mintzatzen ari zitzaion hori, bere berea,
|
bere
ederra, bere harrotasuna.
|
|
|
zientzia batez ere desegile bezala ikusten dugu erlijioari, moralari, humanismoari buruz. Ez dago ukatzerik, arbasoengandik jarauntsi dugun mundu mitiko erlijiosoak
|
bere
ederra zuela, ezjakintasunaren produktua izan arren. Zientzia berriak, ordea, eraikitzen ari den unibertsoaren ikuspide berrian, edertasun are bikainagoak sortzen ditu, erlijio berri bat, zientziarekin bat izango dena, eta humanismo garbi garbia388.
|
|
2015
|
|
|
Batzuetan, gainera, halabeharrak indartu egiten du sentimendu hori. Lehengo batean, esate baterako, artoa
|
bere
ederrenean zegoela iritsi nintzen, zaldiak belaze batean askatzen ari ziren unean, eta irudipena izan nuen ez zela ikuskizun harekin topatzen nintzen lehenengo aldia. Ez al nuen hogeita hamar urte lehenago ere ikusi, bizikletaz Zizurkilgo eskolara nindoala?
|
|
|
Bestalde, ekonomia sailean harreman berri batzu sortzen ari dira, emeki bada emeki. Basaizea elkarteko gazteriak hain artoski antolatzen duen Nafarroaren egunak Euskal Herri guziari ezagutarazten du Baigorri
|
bere
ederrenean, oroz gainetik ateri egoiten den aldietan. Alabainan, hor biltzen baigira Nafarroako eta Baxenabarreko kulturaz gozatu nahi dugun euskaldunak eta beste presuna asko.
|
|
2016
|
|
|
Hamar, hogei, berrogei urte azkengabe honetan itzuli nahi berberean anaiturik geundenok, hasiak gara elkargandik urruntzen; nor Bilbora, nor Iruñera, nor Arrasatera, nor Zumarragara(...) Badakigu, bai, odol taupada ahulkorretan beretan ikasia, atzerrian iaz hil zen poeta hark esaten zuen bezala, joaterakoan utzi genuen sorlekua, gure gaztaroarekin batera suntsitu zela; eta,
|
bere
eder eta ameskarri hartan, geure gogoan ez beste inon dirauela(...). Larresoro, hemen geldituko da aurrerakoan, Iparralde honetan, Kanbo alde baketsu horretan, urte luze hauen lekuko mutu.
|
|
|
Abereen sentimendu estetikoaz, esaterako, eta horren arabera norbere burua apaintzeko eta lagunei gustatzeko edo sexu lagun posibleak limurtzeko, oharpen polit politak egiten baititu, horrentzako gizon emakumearen esklusibotasuna ukatuz. Norbere burua apaintzen edo
|
bere
ederra esibitzen diharduenak, badu bere identitatearen kontzientziaren bat. Abere eta hegazti askok egiten baitu hori.57 gizakiarentzat ‘abere razionala’ definizioa.
|
|
|
Udara
|
bere
ederrean sartua dago eta nire sorterriak lotsatzen segitzen nau. Haginlariarenera joan nuke nire berbaren kexua murtxikatu ahal izateko.
|
|
2017
|
|
|
Itzez geyenok eusko zaletuak gaituzun aŕ en, ez det uzte gogo biotzez zaletuak geranik: axola gutxi digulakoan nago gure elerti arloan egin dan lanak, Euskadiren izakera bereiziaren oñaŕ i agertuagatik gure iskuntza,
|
bere
eder lauketara oso gutxi lotu gera.Euskadiren geroa itxaropenez ornitua dagerkigu eta bere lateŕ i arazoeri buruz lanean ari beaŕ ean gaituzu, gizarte, irakaskintza, sal-erosketa, ogazun eta abar, baño egundo ezin alde batera utzi genezake gure elerti lantzea, au bai degu laterri ezaugaŕ i bezela ludian ezagutu bear gaituana. Gaur baño yaramon geyago eman bear diogu iskuntzari, eŕ i gizon (politiko) utzen lanak ez bai gaitue liluratu bear, gure eletari yayoenak ere ezagutu beaŕ ean gera, Etxepare, Laŕ amendi, Axular, Arana Goiri, Lizardi, Orixe eta abar ere, gure begi ninietan bear ditugu gizon auen lanak ezagutu arazi, iskuntzari muga beŕ iak idiki ludiko eletari auŕ enengoen idatziak euskerara itzuli eta bear duan begiramena ezaŕ i.Iskuntzatzaz or Mistral yakintzuak zer digun «iskuntza galtzen duan eŕ ia amil mugan bera diyoan eŕ ia duzu, ordea, indarkeriz aspiratuta ere iskuntzari eutsi dion eŕ ia, eŕ i ilezkoŕ a duzu» endeŕ ia bere buru yabetasunaren yabe baida, gogo azkatasunaren yabe dalako.
|
|
2018
|
|
|
Bai, uzta ederra. Baia zaldiak
|
bere
ederrak neuk horreek apurtuteko.
|
|
|
XXI. mendearen estreinako gauean ospitaleko leihoaren zirrikitutik begiratu gabe ikusi nuen Ilargia
|
bere
ederrenean.
|
|
|
Trapuketari baten seme naizena, aitaren ebakuntza luzearen ostean hil ala biziko kinka larrian eta Ilargia
|
bere
ederrenean.
|
|
|
Soilik Ilargia
|
bere
ederrenean zelako. Karramarroaren atzaparretan zegoen trapuketari xaharra artean eta eskua bere eskuaren gainean pausatzean ilargi izpiak utzi nizkion opari.
|
|
|
Ilargi
|
bere
ederrenean zen artean.
|
|
|
Nork esango zion trapuketari zaharrari semeak poema txatxuak idatziko zituela hark gorrotatzen zuen hizkuntzaz Ilargia
|
bere
ederrenean dagoenean?
|
|
2019
|
|
|
Batetik zoragarria delako norbaitek maite zaituela jakitea; eta bestetik, zurekiko maitasunak inor ezer sortzera eramaten duela ikustea, izugarria izan behar delako, derrigor. Eta, hala ere,
|
bere
ederrean, ezin utzi diot mezuari bueltak emateari.Plazetara salto egin berri dagoen neska batek esan zidan: geu ondo sentitzeko bakarrik kantatuko bagenu, errazago gaindituko genituzke oztopoak.
|
|
2020
|
|
|
Lehen ipuina eta azkena gainerakoetatik nabarmentzen dira; lehena, zailtasunagatik, eta azkena, luzeragatik. Halere, iruditzen zait Bachmannen ipuingile xarma erdiko hiruretan loratzen dela
|
bere
ederrenean; lehenbiziko ipuina, adibidez, sekulako lorpen teknikoa da, baina ipuin gisa konplexua, eta, zailtasunean iluna izan gabe ere, besteak baino gozakaitzagoa suerta dakioke irakurleari. Hurrengo ipuinak, berriz, zelaituagoak dira, eta klaruagoak bertako emakumeen erretratuak.
|
|
2022
|
|
|
Hala, lasbegi bat topatu zuen, ur loa, eta hantxe begira begira jarri zitzaion osinari. Bere burua ispilaturik ikusi zuen han, eta
|
bere
ederrari begira ari zela, hosto bat jausi zen makal batetik eta osinean pausa. Horrek mikrouhin batzuk sortu zituen eta Dultzinearen aurpegi ederra guztiz zimurtu eta itxuraldatu zen, bere burua ez ezagutzeraino.
|
|
|
Haien arteko harremana sortzen ikusi dut. Bizitza bera,
|
bere
ederrekin eta minekin.
|
|
2023
|
|
|
Siesta egingo zuen eta beharbada masturbatuko zen Lupe Agirreren ohorez. Posibilitatea behar den seriotasunaz kontsideratu zuen eta konturatu zen ezetz, ezinezkoa izango zitzaiola; norberaren mugak alde batera utzita, Agirre hark bazeukalako emakume objektuaren klixetik defenditzeko emakume emantzipatuek ohi duten kontra irudia;
|
bere
ederrean, deserotizazio helburua erabat lortua zuen. Baina ez, ez zen hori, ezta ere; beharbada Lupe Agirrek konbentzio erotiko berri baten desafioa egiten zion hurbiltzen zenari, mendeari, munduari, aski trebezia duenak baizik ezin ireki dezakeen sarraila joko idiosinkratiko batera gonbidatuz.
|
|
|
Obran zehar, transfusio bat balitz bezala, beste kutxa handira pasatzen zihoan eta gorri kolorekoa jartzen zen, odola simulatuz. Bi kutxen parean, eta jendeak sarreran ondo ikusteko, pantaila handi bat, Pettek bideoz grabatutako landa eremu lasaiak azaltzen ziren, zerua eta lurra, natura
|
bere
ederrenean.
|