|
2011
|
|
|
Zuninok (2001) aipatzen du agentziaren aldea ez dela normalean kontuan hartzen, hau da, gizaki bakoitzak duen eskalen piramide oinarriaren barruan gauzatutako botereari erantzuteko edo elikatzeko gaitasuna. Zenbait esperientziak erakutsi dute horiei dagokienez agentziak jarduteko eta mobilizatzeko tresnak aldatu egiten dituela,
|
bere
diskurtsoak eta sare sozialak aldatzen dituen bezala. Agentzia da funtsezko ezberdintasunak markatzen dituena, kasu ezberdinen artean.
|
|
2013
|
|
|
Artikulu honek bi helburu ditu: a) enuntziatu parentetikoek esataria bikoiztu eta ahots (eta ikuspegi) ezberdinak
|
bere
diskurtsoan sartzeko Koldo Mitxelenari egitura egokiak gertatzen zaizkiola aztertzea eta adibideen bidez frogatzea batetik; b) enuntziatu parentetikoen balio polifoniko hori, hondarrean, esatariaren argudiatzean aurrera egiteko estrategia eraginkorra gertatzen zaiola agerian jartzea bestetik. Izan ere, aztergai izango dugun egitura honi esker, aldi berean bi diskurtso zati gurutzatuko dira eta, ondorioz, bi interpretazio lerrori ateak irekiko zaizkio.
|
|
|
Egitura parentetikoak definitzerakoan maiz esan izan da egitura hau «ken daitekeela» edo kendu arren perpausaren egiturak zuzena izaten jarraitzen duela (Linares, 1974; Mounin, 1974). Perpausaren barneko mugetatik atera gabe, eta perpausaren egitura sintaktikoa gainditu gabe, egiazkoa izan liteke definizio hori, baina Koldo Mitxelena bezalako maisu batek
|
bere
diskurtsoan aurrera egiteko, batere behartu gabe, egitura jakin horietara jotzen badu, diskurtsoaren ikuspegitik egitura horiek funtzio garrantzitsua dutelako egiten du.
|
|
|
– Segidan, enuntziatu parentetikoek Koldo Mitxelenari esataria bikoiztu eta ahots eta ikuspegi ugari
|
bere
diskurtsoan sartzeko aukera eskaintzen diotela ikusiko dugu, bai eta izaera polifoniko honek esatariaren argudiatze haria, neurri batean, norabideratzen duela ere.
|
|
|
Bakhtine ren ikusmoldetik, gure aztergaiari begira, ondoriozta dezakegu norentzakoak eragozpenak eta oztopoak jartzeko ahalmena duela eta hori ere oso kontuan izan behar duela esatariak
|
bere
diskurtsoa eta argudio haria eratzeko orduan. Grize k (1982:
|
|
|
246) «objecteur en puissance» deritzo; izan ere, norentzakoak, esatariak sortu eta igorritakoari eragozpenak jar diezazkioke eta kontrako arrazoiak bideratu. Ondorioz, esatariak sortzen duen berbaldia ez du komunikatu nahi duen horren gainean bakarrik sortzen; horrez gain, norentzakoaren arabera ere doituko du, norentzakoaren balizko diskurtsoa
|
bere
diskurtsoan aurreratu eta birsortuz8.
|
|
|
8 Fenomeno honi, hau da, norentzakoaren diskurtsoa estariaren beraren diskurtsoan aurreratu eta birsortzeari, Rouletek (1987) «diafonia» fenomenoa deritza, era horretara, «polifonia» fenomenotik bereiziz. Azken hau, besteren ahotsa (norentzakoarena salbu)
|
bere
diskurtsoan tartekatzen duenerako uzten du.
|
|
|
Guri, enuntziatu parentetikoen azterketa honetan, marren, parentesien nahiz koma parearen artean doazenak interesatzen zaizkigu. Baita esataria
|
bere
diskurtsotik aldentzeko, urrutiratzeko erabiltzen dituen baliabideak ere. Hauxe baita, hain zuzen ere, enuntziatu parentetiko ugariren egitekoa, esataria bere diskurtsotik aldentzea, besteren ikuspuntua tartekatzea, alegia.
|
|
|
Baita esataria bere diskurtsotik aldentzeko, urrutiratzeko erabiltzen dituen baliabideak ere. Hauxe baita, hain zuzen ere, enuntziatu parentetiko ugariren egitekoa, esataria
|
bere
diskurtsotik aldentzea, besteren ikuspuntua tartekatzea, alegia. Alderdi horretatik esan dezakegu enuntziatu parentetikoek, azken batean, tartekatua izan den enuntziatuarekin erkatuz, enuntziatzaile nahiz modalitate aldaketa dakarrela.
|
|
|
Polifonia gertakariaren barruan, esataria norentzakoak izan dezakeen iritzi edo ikuspegiaren enuntziatzaile bihurtzen denean, diafonia gertakariaren aurrean gaudela esan ohi da (Miche, 1995). Gertakari honekin, esatariak norentzakoaren ahotsak ekarriko ditu diskurtsora, baina helburu jakin batekin, bere argudiatze prozesu horretan aurrera egiteko helburuarekin; izan ere, norentzakoak izan ditzakeen balizko «kontra argudioak»
|
bere
diskurtsoan bertan adierazi eta hauek alde batera utziz, bere argudiatzeak indar handiagoa izatea lortuko du. Diskurtsoa besterenaren oposizioan eratze horrek berekin dakar besteren diskurtso hori oso ongi ezagutzea; besteren ideiak eta balizko erantzunak ere ongi ezagutzea eta bestek egin litzakeen kontra diskurtsoei aurre egiteko estrategiak bilatzea (Sitri 1995:
|
|
|
1) Artikulu honetan Koldo Mitxelenaren diskurtsogintzaren ezaugarritzaile diren egitura parentetikoak izan ditugu hizpide, eta agerian jarri nahi izan dugu Koldo Mitxelena bezalako maisu batek
|
bere
diskurtsoan aurrera egiteko, batere behartu gabe, egitura jakin horietara jotzen badu diskurtsoaren ikuspegitik egitura horiek funtzio garrantzitsua dutelako egiten duela. Beraz, diskurtsoaren ikuspegitik begiratuta behintzat, ez direla besterik gabe ken litezkeen egiturak.
|
|
|
15 Esataria zenbaitetan
|
bere
diskurtsoa enuntziatzailearen hitzetatik (besteren diskurtsotik) bereiztera behartuta dago eta horretarako maiz aski marka tipografikoetara jotzen du: kakotxetara?
|
|
|
7 Galdera erretorikoak. Irakasleak
|
bere
diskurtsoa molda dezake galderen bidez, esaten ari den hori errazteko asmoarekin, ikasleen ezagutza mailara egokitzeko edota ikasleen arreta bereganatzeko.
|
|
2014
|
|
|
Zilegitasunaren ahalmena, dela gizarte onespena, dela gizarte sinesgarritasuna, kapital sinbolikoaren jabe izatean datza. Estatu nazionalismoak biolentzia sinbolikoaren eta biolentzia hori ezkutatzeko bitartekoen gaineko monopolioa izaten du gehienetan eta, monopolio horri esker,
|
bere
diskurtsoa eta sinboloak normalizatzen ditu gizartearen aurrean; objektiboak egiten ditu. Estaturik gabeko nazionalismoek, aldiz, ez dute estatuaren monopolio hori izaten (Bourdieu, 1977, 1999).
|
|
|
1975etik aurrera, Franco diktadorea hil ondoko urteetan, erakundetze prozesu azkar samarra gertatu zen Hego Euskal Herrian. Eta, ezinbestean, prozesu hark gizarteko eremu guztietan eragin zituen aldaketak; besteak beste, gizarte eragile askok berriro finkatu behar izan zituen
|
bere
diskurtsoa eta joko eremua.
|
|
2018
|
|
|
Izan ere, ENAM izan da euskal nazionalismoan kokatzen den mugimendu garrantzitsuenetarikoa, eta haren nukleo egituratua Ezker Abertzaleak osatzen du. Sortu zenetik, ENAMek aldaketa nabarmena pairatu du
|
bere
diskurtsoetan, oso denbora gutxian gainera. Diskurtso horren bilakaera aztertzea adierazgarria da XXI. mendeko nazionalismo sezesionisten eta, bereziki, euskal nazionalismoaren nondik norakoak ulertzeko.
|
|
2021
|
|
|
Errepertorio berriak hartu emaneko harremanean sortzen direlako gertatzen dela esan daiteke. Ekite horien ekintzarako eremua mikroharremanak izaten dira (Puga Rayo, 2012), hau da, errepertorioko autoreak
|
bere
diskurtsoa konpartitzen du beste batzuekin, beste horiek ere diskurtso horrekin identifikatuta sentituko dira (Briceño Arango, 2018).
|
|
2023
|
|
|
XX. mendearen bigarren erditik aurrera, hainbat herri aldarrikapen sektorial elkartu dira nazio eraikuntzaren ardatz politiko nagusiaren inguruan. Estaturik gabeko beste nazionalismo batzuetan gertatu den bezala, euskal nazionalismoa
|
bere
diskurtsoak eguneratzen joan da. Horrela, euskal nazionalismoan ere feminismoa, ekologismoa, antimilitarismoa eta estatuko indarkeriaren aurkako erresistentzia bezalako balio eta praktika alternatiboak integratu dira (Letamendia, 1997).
|