|
2000
|
|
|
ArgitalpenhonenhelbururikbehinenetarikoaFraiBartolomerentestuakongi transkribatzeaizanik, testukateketikoak, teologiaetamoralekoedukizongihornituakbestalde, nahitanahiezkodirudibereliburuakidaztekoerabilizitueniturriez geureburuarigaldeegitea.Beraz, egokidatorharkizanzuenhezieragogoratzea,
|
bere
burua janzteko egin ohi zuen estudioa eta bere liburuak idatzi zituen MarkinakoKarmengoBibliotekaneskuraizanzuenmaterialagogoratzea.Hauetatik guztietatikgeratudalekukotasunikaskobereliburuetanjartzendituenaipamen ugarietan, haienbidezberebaieztapenaketairitziakbermatzendituelarik.
|
|
|
Badakizu, jaun André, ezen guti direla gizonezkoen artean irakurtzen eta skribatzen dakitenak, baina are gutiago direla eskolatuak izan diren emaztekiak; aldiz, gure amak, zeina baitzen argia eta zorrotza, ongi irakurtzen eta skribatzen zuen eta hainbat liburu irakurriz janzten eta apaintzen zuen bere jakintasuna. Eta, liburu haietarik gehienak bere aita spiritualak uzten bazizkion ere, bazuen bat bere berea, eta liburu hura Gaspar de Asteteren Doctrina cristiana ren euskarazko tradukzione bat zen, 1608koa eta Iruñan publikatua, amak erabiltzen zuena bai
|
bere
buruaren janzteko, eta bai irakurtzeko eta irakasteko ere zerbitzuko neskei eta emaztekiei, zeinetarik inportantena Hipolita zeritzana baitzen, bere ohorezko dama eta laguntzaile leiala eta artatsua, amaren beztimendez arduratzen zena, baita haren garbitasun pertsonalaz ere, azal ukenduez zein ile kentzeaz. Konfesore eta aita spiritual hura, bertzalde, ezkondu baino lehenagokoa zuen amak, eta frantziskotar bat zen, Uraitzeko klaratarren komentuko kaperau izendatu zutena eta harat igorria izan zena; eta, nola gure ama ez baitzegoen haren kontseiluen uzteko, zeren apez hura laket baitzuen —don Frantzisko baino laketago bai bederen—, harat joaiten zen, urtean bizpahiru aldiz, aitorraren eta komunionearen egiteko, haietarik batean Pazkoarekin konplitzen zuela.
|
|
2007
|
|
|
Bai. Garai batean Aiztondoko herri batzuetan antolatu ziren honelako ikastaroak, Adunan esaterako, eta oraindik inguruko herrietan ere izango da
|
bere
burua jantzi nahi duenik. Ikastaroa Andoaingo AEKn emango da eta izena eman edota informazio gehiago nahi duenak telefonora dei dezake.
|
|
2009
|
|
|
Ingeniaria, izan ere, gizon erabakigarria izan zen Nazarioren bizitzan, Mateok bultzatu baitzuen ia estudiorik ez zuèn gizona
|
bere
burua janztera, honengan halako jakin min bat piztuz, edozein txolarte, etxean nahiz fabrikan, aprobetxatzera eraman zuena:
|
|
|
Ingeniaria, izan ere, gizon erabakigarria izan zen Nazarioren bizitzan, Mateok bultzatu baitzuen ia estudiorik ez zuèn gizona
|
bere
burua janztera, honengan halako jakin min bat piztuz, edozein txolarte –etxean nahiz fabrikan– aprobetxatzera eraman zuena: horrela irakurtzen zituen egunkari asko eta asko, baita bere pentsamenduarekin bat ez zetozenak ere, etsai ideologikoa hobeto ezagutzeko ahaleginean, Mateok berak aholkatutakoaren arabera; hil zen, baina, halako batean, Mateo; gelditu zen Nazario umezurtz... eta orduan, Honoratoren irakaslearengana jo zuen –aita Anizeto kalonjearengana, alegia–, hark bete zezakeelakoan Mateok eta Honoratok utzi ziotèn hutsunea; aita Anizeto, gainera, teologian ez ezik, literatura katolikoan ere aditua zen –anaia jesuita bat ere bazuen, hirian aski ezaguna aldizkari katoliko batean idazten zituèn artikuluengatik–, bere seme alaben irakurketak gida zitzakeena, kulturaren arriskuz jositako bideetan barrena desbidera ez zitezen...
|
|
2010
|
|
|
Ilunkeriaren kontrako gudua izan zen beti bere guztizkoa, eta horregatik lotu zitzaion gaztetatik
|
bere
burua janzteari, antzinako klasikoak eta elizako aiten lanak gogotsu irakurriz, baita azken urteetan hizkuntza bulgareetan sortzen ari ziren emaitza ederrak ere, italieraz batik bat, baina orobat beste hainbat mintzairaz.
|
|
2016
|
|
|
60ko hamarkadan, Martuteneko kartzelatik bigarrengoz igarota, lehenbizikoz 1950ean, eta berriz 1960an?, erakundeak erabaki zuen zuhurrena Txillardegi erbesteratzea izango zela, eta halaxe, aurrena Ipar Euskal Herrira eta handik laster Parisa egin zuen. Han askoz leku hobea aurkitu zuen ideologikoki
|
bere
burua janzteko. Francoren peko Espainian baino askatasun eta informazio gehiago, noski!?, nazioarteko politika jarraitzeko. Eusko Abertzale Ekintzak Argentinan argitaratzen zuen Tierra Vasca n hasi zen artikulu politikoak plazaratzen, P.M. Irujo zuzendari zela, eta 1962tik aurrera ETAren agerkari ofizial Zutik en, Caracasen argitaratzen zena hasiera batean.
|
|
|
Baina, hartarako ikasketa berezirik gabe,
|
bere
burua jantziz joan zen autodidakta zela bai garbi esan dezakegu, landan berez berez ernetzen den lore usaintsua bezalakoa. Bai, izan zuen gaztetan norabide horretan jarriko zuenik edota hasierako txingar ezbaiko hari haize eman eta pizten lagunduko zionik.
|
|
2017
|
|
|
Kultura kontsumitzen nuen, baina horretarako ere sosa behar da. Baina bai, egia da norberak lan egiten ez duelarik, bederen denbora duela
|
bere
burua janzteko. Baina nik erranen nuke funtsezkoena ez dela denbora, ezta dirurik ukaitea, baizik eta desira eta bulta.
|
|
2018
|
|
|
Begi onez begiratzen dit. Adore seinaletzat dauka, nonbait, neskatoaren irudimen hori,
|
bere
burua janzteko modu bat asmatu izan hori. Barregarrikeria hori, desegokitasun hori ontzat eman bakarrik ez, baina gustatu ere gustatzen zaio halako desegokitasuna berari, alargunen gisara hain andre formala denari, klaustroan itxitako mojen gisara kolore grisaxkaz janzten denari.
|
|
2019
|
|
|
Hain zuzen, sortzaile izateko, ez da nahikoa nork
|
bere
burua janztea, hau da, norberaren bizitzan ikuskizunak eta jakintza txertatzea; transzendentzia baten mugimendu librearen bitartez jaso behar da kultura; gogoak, bere aberastasun guztiekin, zeru hutsera jo behar du abailan, hartan bizitzea baitagokio; mila lokarri leunek lurrera lotzen badute, ordea, eten egiten diote bulkada. Dudarik gabe, neska gaztea bakarrik atera daiteke orain, eta ibil daiteke paseoan Tuilerietan, baina esana dut zein etsaia zaion kalea:
|
|
2021
|
|
|
Basarrik etzituan eskolan urte asko egin. Amaika amabi urterekin utzi zion joateari, gau eskolan jarraitu bazuan ere[...] beste eskola mota bat izan du
|
bere
burua janzteko: irakurtzeko zaletasuna.
|
|
|
Holakoak aurkitzen dira noizbehinka: Basarrik
|
bere
burua jantzi izan ez balu ez baitzuen bertsolaritza janztea lortuko (Lertxundi);[...] geure burua jantzi ahala deboziogai horien ezerezaz jabetzen garenean (Elexpuru). Baina Goizetan, ohetik jaikitzen garelarik janzten gara esaten dugu, eta ez dugu esaten gure burua janzten dugula.
|
|
2023
|
|
|
Hala, ikerlariaren jarduna oinarrizkoa da ahozko memoria berreskuratzeko, ez baititu bakarrik datuak jasotzen, Kamiruagaren berbei erreparatuta. " Lehenik eta behin, ikerlariak
|
bere
burua jantzi behar du; hori egin ezean, galdera asko egin gabe gera litezke, ageriko gauzak bakarrik galdetzen direlako". Adibide bat aitatu du:
|
|
|
Adelaren amak ere gutxitan du ezer irakurtzeko esku artean, eta alabak irakurtzen dio maiz. Adelak
|
bere
burua janzteko irakasle ikasketak egin zituenean, ahalegindu zen amak gustua har ziezaion. Baina zailegia egiten zaio idazlan baten kontakizunari eustea amari.
|
|
|
Ama Extremadurakoa zuen, eta aitak, lotsagatik eta beldurragatik, gutxitan egiten zien euskaraz. Edurnek, berriz, etxean jaso du, eta beti gura izan du
|
bere
burua jantzi, han hemen irakurri Anaitasuna aldizkaria, libururen bat, irratiko saio bakanak entzun, eta euskaldunekin ahalik eta gehien euskaraz egin, erdarak askotan egiten du-eta labain berbaldietara. Alfabetatzen ere ibili da, euskara batua ere ikasi behar da eta.
|
|
|
Amaren ahizpa txikia zen izeko Eufemi, Otiliaren amabitxia. Izekoren gurasoek ez zioten utzi lan egiten; eta hori egin ezinik,
|
bere
burua jantziz hartzen zuen arnasa: musika, filmak, antzezlanak, liburuak...
|
|
|
[...] Eskolak, katedrak, liburutegiak, museoak, antzokiak eta liburu dendak ugaldu lirateke. Ugaldu egin lirateke umeentzako ikasketa etxeak, helduentzako irakurketa gelak, gogoeta egiteko, irakasteko, bakartzeko eta nork
|
bere
burua janzteko eta norbera pertsona hobea bihurtzeko toki eta babesleku guztiak; laburbilduz, lan egin litzateke argiak herriaren espiritua bete dezan, ilun beltzek eramaten baitute galbidera.
|