|
2004
|
|
|
Ez duk nere kontua bakarrik. Nik asko ezagutzen nuen Eustakio Mendizabal eta psikoanalista on batek haren bihotzeko sekretua argitu izan balu, garbi ikusiko zukeen
|
bere
buruaren azpian hizkuntza zapalketa zegoela?. Seaska, kinka larrian, Egin, 1989/5/14 Mark Legasse:
|
|
2007
|
|
|
bere herri nazioaren hizkuntza gutxietsieta etnozidioa eragin duen nazio estatuaren hizkuntza partekatu. Akulturazioak, ordezkapenak, bere lana egiten duenean, egoera horrelakoxea izaten da nonbait: nork
|
bere
burua hizkuntza eta kultura menderatzailearen baitako sentitzen du.Alienazio nazionalaren ondorio naturala. Zapaldua zapaltzaile bihurtzen zaigu.Horrela, jakina denez, Estatuak aise zilegitzen du jadanik burutu, amaitu, alegia?
|
|
2008
|
|
|
Hizkuntza komunitate batek komunitate, eskualde, estatu edo nazio bateko erakundeetan lortu duen ordezkaritza formala edo informala da komunitate horren" babes instituzionala". Babes informalak adierazten du zenbateraino antolatu duen
|
bere
burua hizkuntza komunitate batek esparru publiko eta pribatuetan bere hizkuntza interesak defendatzeko presio talde edo —erakunde gisa (Giles eta beste batzuk, 1977). Beraz, babes informalak komunitate erakundeak adierazten ditu, eta erakunde horiek zenbateraino mobilizatzen diren gutxiengoaren hizkuntzarentzako babes instituzional hobea lortzeko zenbait esparrutan, esaterako:
|
|
2009
|
|
|
aukeraturiko hizkuntzaren erabilera, ezinbestekoa, beraz, herritarrek, maila apalean bada ere, bi hizkuntzak ezagutzea, inork ez dezan
|
bere
burua hizkuntzaz aldatzera behartuta ikusi. Kontua horixe baita:
|
|
2010
|
|
|
Jada ez da atzerakada geografiko bat, ezta bizkortua ere; orain, batetik etorkin erdal hiztunak toki guztietan egotearen ondorioz, eta bestetik bertako biztanleriak neurri batean beren hizkuntza utzi zuelako, printzatu egin da lurralde euskalduna. nafarroaren ipar mendebaldean eta gipuzkoaren barnealdean, gehiengoak euskalduna izaten jarraitzen du, baina urolaren goiibilguak, debabarrenak eta ibaizabal arroak ziriarena egiten dute, eta isolatuta uzten dituzte gehiengoa euskalduna duten beste ingurune batzuk, hala nola bizkaiko itsasertza eta arratia bailara. esan beharrik ere ez dago une horretan gehiengoa euskalduna zuten eskualdeak landa eremukoak zirela eta, beraz, biztanleria txikiena zutenak. euskararen ezagutza maila handia edo dezentekoa zuten eskualdeetan, bigarren edo hirugarren belaunaldiak ziren euskaldunenak. gainera, hiriburua eskualdeko batez bestekoaren azpitik ageri zen beti, eta gune erdaratzaile gisa jarduten zuen. egoera hori biribiltzeko, ez zen inolako berreskurapen zantzurik antzematen jada azken belaunaldietan erdaldundutako eskualdeetan, eta are gutxiago euskara berrezartzeko zantzurik, bertako euskara duela zenbait mende galdu zutenetan. hauek lirateke hegoaldeko guztizko kopuruak, urte hartan (nafarroako datu fidagarririk ez dagoen arren): ...ez duenak, aski du ikustea zer bilakaera izan zuen garai hartan euskara baino erabiliagoa zen bretoierak, handik aurrera. gertaera horren aurrean, eaeko agintari politikoek euskararen erabileraren normalizazioaren oinarrizko legea onartu zuten 1982an. hizkuntza desagertzeko bideari buelta emateko aukera bakarra zen. horrenbestez, rlS bati aurre egiten zion munduko lehen lurraldeetako bilakatu zen,
|
bere
burua hizkuntza gutxitu baten erabilerei buruzko lege batez hornitzean, jada 1977an Quebecen (kanada) 101 legeak markatutako ildoari jarraituz. nafarroari dagokionez, jada aipatu dugu 1986ra arte ez zela hasi datu demolinguistikoak biltzen. horregatik, mapan ageri diren datuak bost urte geroagokoak dira, nahiz eta badirudien 1981eko koloreak oso antzekoak izango zirela. nafarroaren atzerapen demo... Jarraian ikusiko dugun bezala, nafarroako agintariek premia handieneko hizkuntzarekiko izan duten jarreraren ondorioz, oso bestelako berreskurapen erritmoa dute nafarroako eskualdeek.
|
|
2012
|
|
|
Gauean, bere gelako ohean etzanda, Lalande Biranek erregearen bisita hartu zuen berriro gogoan. Zaila zen berarentzat evenement hark ekarri ahal zizkion onurak edo, lehoi batek erregea jaten bazuen, galerak kalkulatzea, zeren eta
|
bere
buruak hizkuntza poetikoarekin erantzuten baitzien bere eskaera pragmatikoei. " Erregeen arteko duelua" hitzak tartekatzen zitzaizkion behin eta berriro pentsamenduan, eta bere senak poema baten izenburua izan zitekeela adierazten zion.
|
|
2013
|
|
|
" sendoa zen gorputzez, alaia jokamoldez, berriketa eta txantxetara emana, batzuetan
|
bere
buruari hizkuntza zakarra ametitzen ziona, bihotz onekoa eta maitatua nahiz tarteka jenio bizia erakutsi. Mundu honetako auzien kudeatzaile aparta zen, eta aipagarria zen bere eskuzabaltasuna, batik bat indioekikoa". 206
|
|
2018
|
|
|
Hori «ni» oso osoan baliatzearen bidez etorriko denez, emakumeek hitz eginez lortuko dute generotik irtetea. Wittigek uste du, beraz, sexuaren reifikazio sozialek aurretiko errealitate ontologiko bat maskaratu edo desitxuratzen dutela, non pertsona orok, sexuaren marka jaso aurretik, aukera bera duen
|
bere
burua hizkuntzaren bidez subjektu gisa baieztatzeko. Berba egiten duenean, «ni» delakoak hizkuntza osoa aurresuposatzen du, eta, hala, printzipioz, posizio guztietatik hitz egin dezake, hots, modu unibertsalean.
|
|
|
Idazleak bai, baina itzultzaileak ez. Idazleak abandona dezake
|
bere
burua hizkuntzaren ur korrontean, har dezake aldi bakoitzean bihurgunerik errazena, nola egiten omen zuen Petrarcak Mont Ventoux en ibili zenean, baina itzultzaileak, nahita ere, ezin du. Virgilioren kadentzia, tonua, zehaztasuna errespetatzea beste erremediorik ez dauka.
|
|
2021
|
|
|
Lertxundirentzat «liburu labur handi» bat da; horregatik pentsatu zuen euskarara itzuli beharra zegoela, eta Mujika zela egokiena. Gogorarazi zuen Kristof etxeko hizkuntzan ez, «adopzio hizkuntzan zela analfabeto», eta idazten segituko bazuen
|
bere
burua hizkuntza arrotz batean egitera behartu zuela —berak «etsai» izendatzen zituen horietako batean—.
|
|
|
Komunitate elebidun ezberdinetan gerta daitezkeen identifikatu gabeko beharren diagnosi eta planifikazioa eskatzen du ikerketaren etikak, soilik egungo" goldstandard" ak hobetu edota berdintzeko asmoa duten alternatibak eskaintzeko. Bere burua errespetatu nahi duen edozein hizkuntzaedo kultura programak ezin dezake
|
bere
burua hizkuntza mugen etsipenezko konponbideak bilatzera mugatu, egun gaiaren inguruan dagoen ebidentzia kontuan hartu gabe.
|