|
2021
|
|
|
Hain zuzen, Basarriri tokatu zitzaion txapelketako lehen bertso puntuagarria botatzea, eta lehen bertso horretatik bertatik markatu nahi izan zuen
|
bere
bidea: " Uso zuri bat inguratu zait/ goizean egun argitzez/ alaitasuna hartxek sortu dit/ jaun maiteak, bere hitzez/ eta ni orain zuen aurrean/ nauzute pozaren pozez/ lendabiziko, entzule onak,/ agur danon bihotzez".
|
|
|
Esan bezala, Lehen Pizkundearen bigarren olatu honek, 1910eko hamarraldiaren bukaeran gailur bat izango du, eta 1920ko hamarraldian Primo de Riveraren diktaduraren eraginez motelaldi bat jasan, 1930ekoan II. Errepublikarekin berriro bizkortu aurretik. Bertsolaritzak euskal kulturgintzaren testuinguruan egiten du
|
bere
bidea, eta kasu honetan ere 1920ko hamarraldia nahikoa bare joango da. Ahozko ondare kulturala eta bertan jasotako bertsoak prestigiatu zituzten Azkueren eta Aita Donostiaren kantutegiez gain, Gregorio Mujikak 1925ean argitaratu zuen Fernando Amezketarraren ateraldi eta pasadizoen bildumak izan zuen arrakasta izango da hamarraldi honetan bertsolaritzaren historia sozialerako nabarmentzeko moduko gertakari bakanetakoa.
|
|
|
Ibaizabalen kopuru berak eskaintzen ditu Iparraldeko Eskualduna (18871944) astekari elebidunak. Eskualdunak, hurrengo zikloetan sortuko diren Gure Herriarekin eta Herriarekin batera, bertsolaritzari buruzko kazetaritzaren iturburu oso garrantzitsu bat finkatuko du Ipar Euskal Herrian,
|
bere
bidea propioa egingo duena sinadura, gaitegi eta protagonista propioekin. Lehen ziklo honetan, ordea, sinadurarik gabeko testu laburrak eskainiko dira gehienean, Lore Jokoen inguruko aipamen soilak, Gratien Adema Zaldubiren" Art poetique basque" artikulu sorta eta Jean Etxepareren kronika solte batzuen salbuespenarekin.
|
|
|
Bateko edo besteko diskurtsoak gorabehera, praktikan, modernitaterako
|
bere
bidea topatu behar izan zuen euskararen komunitateak: " Europako estaturik gabeko nazioen pizkunde kulturalak estatu garaileek ezarritako bazterketa kulturala gainditzen saiatu ziren, ustez kontrajarrita zeuden bi printzipioak bateragarri eginez.
|
|
|
Alor honetan, liburuen bidez eta aldizkariko eskaintzarekin, Auspoaren osagarri edo errelebo gisa funtzionatu zuen Bertsolarik. Zavalaren proiektuak
|
bere
bidea egiten jarraitu zuen ziklo honetan, baita Zavalaren heriotzaren ondoren ere, baina elite berrian egokitu ziren bertsolarien biografiak Bertsolarik aterako zituen335 Horrela, beste mundu ikuskera batekin eta kazetaritza tonu modernoago batez izan arren, Auspoarenaren antzeko bilketa sena erakutsiko zuen aldizkariak. Izatez, Auspoako arduradunek gustuko zuten aldizkaria eta eskaintza helarazi zuten:
|
|
|
Aipatu den gisan, Basarriren proiektuaren haustura bertsolaritza sozialak ekarri zuen, eta bertsolari haren aurpegirik ezagunenak, Lopategik eta Azpillagak, gorbata kenduta egin ohi zuten bertsotan. Egañaren belaunaldiak ere, bertsolaritza sozial horren ondoren etorriko zenak, gorbatarik gabe egingo zuen
|
bere
bidea. Eta bertso eskoletako lehen labekada praka bakeroak eta zapatilak jantzita igoko da oholtzara.
|
|
|
Hedabideratzearen alorrean zikloaren gailurrean sortutako proiektu garrantzitsuen jarraipen bat gertatu da, bada, azken urte hauetan. Hitzetik Hortzera, Hitza Jolas eta Bertsolarik
|
bere
bidea egiten eta altxorra pilatzen segitu dute, belaunaldi berrien eskutik. Formatu berri batzuen estreinaldia ere izan da:
|
|
|
Kukubiltxorekin (1983) jarraitu zuen
|
bere
bidea Berasategik eta Kalabaza tripontzia (1985) etorri zen ondoren, euskarazko animaziozko lehen film luzea. Hurrengo urteetan ibilbide oparoa osatuko zuen Pasaiakoak, eta ibilbide horretan, aurrerago ikusiko den bezala, bertsolaritzak toki garrantzitsu bat izango zuen.
|
|
|
Otaño ere maiz aipatzen du prentsak, esan bezala, Enbeitarekin batera eredu gisa hartzen baitu orduko intelligentsiak. Bilintxen inguruko lanek ere
|
bere
bidea egiten jarraitu zuten, eta Etxahun Iparraldeko argitalpenetan berragertu zen ahanztura luze baten ondoren. Pierre Lhande izan zen Gure Herria aldizkarian 1923ko uztaila, abuztua eta irailean, hiru zatitan argitaratu zuen" Le barde Etchaoun" artikulu luzearekin berriro zirkulazioan jarri zuena.
|
|
|
Mitxelena eta Irigarairekin batera Egan aldizkariaren eraberritzean murgildu berria zen Arrue, gastronomiari buruzko euskarazko artikuluak argitaratzen aitzindari zen, eta literatur kritikan ere hasia zuen
|
bere
bidea. Ez ziren horiek izan, ordea, bere izendapena ekarri zuten merituak:
|
|
|
Bertsopapera desagertuko da, baina bertso jarriak
|
bere
bidea egiten jarraituko du, bada. Bertso jarriez osaturikoak dira, hain zuzen, Uztapideren Sasoia joan da gero eta Xalbadorren Odolaren mintzoa, esaterako, Auspoak 1970eko hamarraldian argitaratutako liburu arrakastatsuenak.
|
|
|
kapital kultural objektibizatuak (liburuak, hemerografia, artxiboak, musika, arte objektuak...), kapital kultural subjektibizatuak (kontsumoa, apropiazioa, kapital kultural objektibizatuaren barneratze maila...) eta kapital kultural instituzionalizatuak (tituluak, ziurtagiriak, diplomak...). Nabarmentzekoa da kapitalak ez direla zein
|
bere
bidetik eraikitzen: kapital jakin batek eragin biderkatzailea izan dezake besteetan.
|