|
2002
|
|
|
sanjuandarren aldeko bezain oriotarren aurkako. Baina mundu hura, txikia zen arren,
|
bere
berea zuen. Eta kolokan edo zalantzan jartzen zionari, purrustadaren batekin erantzuten zion.
|
|
2004
|
|
|
Erromantizismoaren ajeak gainditu ez ditugunok, nola ote gabiltza alor honetan? Has gaitezen Jon Sarasuaren iritziak barreiatzen,
|
bere
berea du-eta gogoeta gai hau: –Gure idazlerik sonatuenari duela gutxi aditu nion telebistan euskal kultura modernotasunera iritsi nahi eta ezinik zebilela, batzuek lortzen dutela, eta bere ustez ez dakit zein kantautore modernoagoa zela beste batzuk baino.
|
|
|
Hasieran Agirrebaltzategik gogorarazi digunez, nolabait ere bigarren globalizazioaren aroa edo izango genuke oraingo hau. Nazio estatuen nazionalismo totalitarioak zabaldutako aro historikoaren jarraipena, baina oraingoak
|
bere
bereak dituen ezaugarriez osaturik. Haren ezpal berekoa ote dugu arrain handi hau?
|
|
|
Geografia gaietan jakituna eta aditua. Beharbada,
|
bere
berea duen jakintza-gaiaren talaiatik ari delako, zorrotz mintzo zaigu lurraldetasun ideia hizpide hartuta. Abertzale batzuen desbideratze makurra egon litekeela dirudi ele minduon zioan:
|
|
|
Uste sendorik gabeko euskara praktika egiten du euskaldunak gehienbat. Euskaldun izatearen harrotasun imintzioak egiten ditu, batetik, eta
|
bere
berea duen hizkuntza nortasunarekin ez daki zehazki zer egin eta zertaraino hitzeman, bestetik. Hizkuntzaren kontua kontzientzia sinboliko hutsetik haratago doanean, euskara bere bizitzaren bizkarrezurra bihurtu behar duelako uste sendoa tartean daukanean, atzera egiten du.
|
|
2008
|
|
|
edo agian bai, pasatu zitzaion, handikien artean amoranteren bat edo beste bilatzea ez zen ezohikoa garai hartan?, baina, bere buruari galdera eginagatik ere, bere ohiko jarrerari eutsi zion: zergatik ezagutu behar zituen beste lur batzuk, zorionaren lurrak
|
bere
bereak bazituen. Kontsul jauna ezagutu zuenean, ordea?
|
|
|
markes jaunari ordu arte ez zitzaiola amoranteren bat hartzea burutik pasatu... edo agian bai, pasatu zitzaion –handikien artean amoranteren bat edo beste bilatzea ez zen ezohikoa garai hartan–, baina, bere buruari galdera eginagatik ere, bere ohiko jarrerari eutsi zion: zergatik ezagutu behar zituen beste lur batzuk, zorionaren lurrak
|
bere
bereak bazituen. Kontsul jauna ezagutu zuenean, ordea...
|
|
2009
|
|
|
Eta zalantza gabe Jainkoak aspektu negatiboak ere baditu, ez da esperientziaren alde positiboen bilduma hutsa: Harengan ere baitaratuak dituelako gizon emakumeak historian zehar
|
bere
bereak dituen egoismo, handinahikeria eta jelosia, intolerantzia, ankerkeria, mendeku gose, eta beste ajeak (Honela mintzo zaio Yahve Moisesi, ik. Ex. 7, 3:
|
|
|
–Nik nahikoa dut begiak ixtearekin, hegan egiteko, ihardetsi zion Gabinok: irudimenaren hegazkina
|
bere
berea zuela eta hegazkin hartan bera izan zitekeela noiznahi pilotu, munduko lur erreal guztietan ez ezik, irudizkoetan ere lurrera zitekeena.
|
|
|
hutsaldi eta utzialdi haietan ere ez zuen etsiko, bai baitzekien, edo hala uste zuen bederen, haiek guztiak Jainkoak ipinitako probak zirela, arimak gainditu beharrekoak, are gorago egin zezan, oztopoz oztopo eta zailtasunez zailtasun, Jainkoagan konfiantza osoa jarriz betiere, pentsamendu hura zuen Ernestinak bere ideien ardatz?, gertaera guztien bilakaera, etorkizuna? konfiantza haren mende baitzegoen, azken batean; sentimenduen joan etorri haietan eta barne borroka haietan, gainera, argiak eta itzalak elkarren jarraian?,
|
bere
berea zuen borondatearen indarra, beti norabide berean jar zezakeena, haragiaren ilunaldian Kristoren adibidea eta Kristoren argia iparrizar, egin eta egon, egon eta egin.
|
|
|
halakoa baitzen, izatez, Damaso, eta halakoa baitzen haren joera, solaskidearen iritzia kontrairitzi bihurtzera bultzatzen zuena automatikoki, bi ikuspuntuak, aldekoa eta aurkakoa, baiezkoa eta ezezkoa?
|
bere
bereak balitu bezala, kontraesanak kontraesan; Damasok, beraz, polemista on bat izateko dohainak zituen, baina zuhurra ere bazen, eta horregatik mantentzen zen bigarren planoan usu, hamaika hamabi urte zituela bere eskarmentua izan zuelako edo, aita Pierre-rekin?
|
|
|
...eharrekoak, are gorago egin zezan, oztopoz oztopo eta zailtasunez zailtasun, Jainkoagan konfiantza osoa jarriz betiere –pentsamendu hura zuen Ernestinak bere ideien ardatz–, gertaera guztien bilakaera –etorkizuna– konfiantza haren mende baitzegoen, azken batean; sentimenduen joan etorri haietan eta barne borroka haietan, gainera –argiak eta itzalak elkarren jarraian–,
|
bere
berea zuen borondatearen indarra, beti norabide berean jar zezakeena, haragiaren ilunaldian Kristoren adibidea eta Kristoren argia iparrizar, egin eta egon, egon eta egin.
|
|
|
Damasok, berriz, lehen bizpahiru segundotan ez zuen ezer esan: Damasok, izan ere, ez zuen horrelakoetan ezer esaten, bere ez esate haiek esanahiz beteak izaten ziren arren, sarri askotan solaskidearen aurkako jarrera bat gordetzen zutenak... halakoa baitzen, izatez, Damaso, eta halakoa baitzen haren joera, solaskidearen iritzia kontrairitzi bihurtzera bultzatzen zuena automatikoki, bi ikuspuntuak –aldekoa eta aurkakoa, baiezkoa eta ezezkoa–
|
bere
bereak balitu bezala, kontraesanak kontraesan; Damasok, beraz, polemista on bat izateko dohainak zituen, baina zuhurra ere bazen, eta horregatik mantentzen zen bigarren planoan usu, hamaika hamabi urte zituela bere eskarmentua izan zuelako edo, aita Pierre-rekin...
|
|
|
–Nik nahikoa dut begiak ixtearekin, hegan egiteko –ihardetsi zion Gabinok: irudimenaren hegazkina
|
bere
berea zuela eta hegazkin hartan bera izan zitekeela noiznahi pilotu, munduko lur erreal guztietan ez ezik, irudizkoetan ere lurrera zitekeena.
|
|
2011
|
|
|
Osaba Karlosek izango zituen, beste edozeinek bezala, maitasun kontuak bere bizitzan, baina gurean horretaz galdeginez gero, hitz beste egingo zidaten beti; eta nik sumatzen nuen bazela inork esan nahi ez zidanik, eta amak, eta, batez ere aitak, kontu horren gainean hitz egiteko zuten moduari erreparatuz gero, oharkabean pasatu ezin zena. Hitz beste esan badut, are okerrago zen aita
|
bere
berea duen irribarre burlati niretzat eramanezin horrekin hasten zenean, anaia mutilzaharraren emakumeekikoez isekari. Behin ia esan nion, ea hura baino gizonago zela uste ote zuen, alaba bat zuelako edo, ea zer uste zuen harroputz horrek, ez nintzen atrebitu, jakina?:
|
|
|
Oraindik ere, izena galdetzen zaion gehienetan Robinson dela esaten du, uharte hartako jabe naturala, aurkikuntza eta konkistaz
|
bere
berea duena.
|
|
|
Estatuaren jardunari darion bortxakeria sinbolikoaz ari garenez, ez dezagun ahantzi
|
bere
berea duen bortxa fisikoa: –Ez dute zalantzarik egiten biolentzia psikikoa eta fisikoa erabiltzeko, honako bi helburu hauek lortzearren:
|
|
|
Hizkuntzen gaineko aurreiritziak azpijan etengabea egiten du hiztun menderatuaren nortasunean, haren autoestimua eta identitate harrotasuna erauzi egiten dituelako, batetik, eta
|
bere
berea duen hizkuntzan dituen gaitasun trebetasunak kolokan jartzen dizkiolako, bestetik. Esan beharrik ez dago, horrelakoetan, herri mintzaira baztertuaren estatus soziolinguistiko makurretik datozkiola halako hiztunari burutazio autosuntsigarri horiek.
|
|
|
Hiztun herriak, lurraldea tarteko, dagokion eta zor zaion habitat egokia behar du ingurumena osatzen duten aldagai guztiak elkarren osagarri gertatuko badira. Hizkuntza bakoitzak
|
bere
bereak dituen ingurumari sozialaren eta fisikoaren osagaiak behar ditu biziko bada. Hizkuntza, lurraldearen zainetan errotu gabe, haizeak daraman orbelaren pareko da, nahiz eta orain euskarri fisiko hori Interneteko sare sozialarekin ordezkatu nahi digun zenbaitek.
|
|
|
–Julenek idatziko zuen hori, lapurtu hitza
|
bere
berea du.
|
|
2014
|
|
|
Empiren, Honoriak harrotasunez uko egin zion bere aitaren jaka bilduaren gainean jesartzeari. Lege
|
bere
bereak zituen ordurako, eta Charliek gero eta irrika biziagoa zuen beretik zertxobait jartzeko neskarengan, hura erabat kristalizatu aurretik. Etsigarria zen hura ezagutzen saiatzea hain denbora gutxian.
|
|
|
sistemarekin alderatzen badugu (grekoaren aldean ere bai antza) 708,, la race germanique, en brisant les cadres de l, empire romain, fit la plus grande révolution politique de l, histoire du monde. Ce fut la victoire de l, individu sur l? État? 709 Arraza germaniarraren espiritua indibidualismorena (jauntxoen indibidualismoarena!) eta diziplinarena da, hierakiarena, ordenarena; baina ordena bat, ez menpekotasun administratiboak apaldu jendearena, ezpada jaun askeen atxikimendu askean eta leialtasun pertsonalean tinkatua710 Jende jaun honek bere boterea
|
bere
berea duelako kontzientzia du, ez goragoko, monarka, ren bati zor diona. Hain zuzen botereen, hots, aitoren seme alaben botere propioaren, hirien botere propioaren, erregearen botere propio inola ere ez absolutuaren partitzean eta errespetuan datza sistemaren Boterea, eta egiazko libertatea.
|
|
|
«Hona datorren gizonak ez luke errairik eduki behar». Adierazpen hori zigilatu zuen
|
bere
berea zuen irribarre harekin, bera jagole zegoen ilunpeen barrenera zabaldutako ate bat balitz bezala. Zerbait ikusi zenuela iruditzen zitzaizun, baina zigilua ipinita zegoen.
|
|
2015
|
|
|
Bizitza bera karnabal amaigabe bat zela erantzutea otu zitzaion Erreri, graziarik ez zuen teatro bat, Veneziako maskara dantza horien modukoa, tristea, groteskoa kasik. Baina pedantetzat edo, are okerrago, poetatzat hartuko zuten beldurrez, isilik geratu eta sorbaldak igo zituen
|
bere
berea zuen keinu batean. Badakizu, ezer ez eta festa esanez bezala.
|
|
|
|
bere
berea duten zentzua galtzen doaz.
|
|
|
Eguna ederregia da horrelako txorakeria batek zapuzteko. Mek
|
bere
berea duen bekain keinua egin du, zer erremedio esanez bezala, eta burua astindu du dezepzioa hautsa legez gainetik kentzen saiatuz.
|
|
|
Gaztaina eta haritza zegok ugari, eta udazken koloretan jazten hasi direnez, ikusgarria zegok basoa. . Mantso eta dotore hitz egiten zuen atezainak,
|
bere
berea zuen moduan. Basoaren edertasunaz aritu arren, eztarrian katigatua zuen hostoa aurki eroriko zela susmatu zuten denek?.
|
|
|
Nola lortzen dira? Zein dira zinemak
|
bere
bereak dituen eta literaturan zentzurik ez duten tresna horiek. Zineman aurrera egiteko baliagarri diren zeinu edo ikono errepikakorrak aipatzen ditu Jordi Ballók Imágenes del silencio liburuan.
|
|
|
Nire pertsonaiek ez dute aurpegirik, edo, hobeto esan, edozein aurpegi izan lezakete. Nire ipuinak edonon koka litezke, bai; izan ere, gizakia nonahi dagoela ere, borroka eta guda, gorrotoa eta ankerkeria aldean daramatza;
|
bere
bereak ditu eta banaezin. Dena dela, ipuin hauetan zehar egin duzun ibilbidearen nondik norakoa zehatzagoa izan dadin, hona argibide batzuk.
|
|
|
a. Euskara batuan mintzo diren hiztunak erosoago eta osoago egotea. Erosoago diot, estuegiak direlako oraingo batuaren mugak, eta osoago diot, hizkera jasoaz gainera, lagunartekoa ere
|
bere
berea duelako hizkuntzak.
|
|
|
kh (ekharri), th (ethorri), ph (aphez), lh (elhe), rh (erhi), gh (anghelu) (sic), nh (xinhaurri)? Euskarak
|
bere
bereak dituen hasperenak gaitzetsi beharrean, zaintzen ahalegindu behar genuke. Euskara batzea ez dadila izan, otoi!, euskara galtzea.
|
|
|
Inguruko erdarek ez bezala, euskarak
|
bere
berea du nork izen sintagmak daraman k atzizkia,
|
|
2017
|
|
|
Antzekoa izan zitekeen: adibidez, gorri, txuri eta berdea edo orlegia, hurrenkera aldatuta, baina goitik behera beti ere, marra horizontalak
|
bere
bereak baitzituen Espainiak, ezin ibiliko ginen gu ere haien antzera.
|
|
|
Ezkutuko esku hori ez da ideologia bakarrik: sistema osoaren engranatzeak
|
bere
berea du. Begiak zeruko iragarkietan liluraturik dituzun bitartean, ikusezina da patrikan diru zorro bila sartu zaizun eskua.
|
|
2018
|
|
|
Bartzelonan bada aski euskaldun espezie bat osatzeko eta espezie batek, noski,
|
bere
bereak ditu azpi espezieen sailkapenak. Hainbat aipa litezke baina bi multzo handi eta nagusi azpimarratuko dira hemen, Bartzelonan bizi diren euskaldun ia gehienak sar daitezkeelakoan horietan, nahiz eta, kontuz, ez diren hauek azpi espezie zurrun aldaezinak:
|
|
2019
|
|
|
Gogotik ezartzen diote, bokazioa?. Haurra
|
bere
berea duela ikusarazten zaionez, eta bere, barrenaz, mutilak baino interes handiagoa duenez, neskatoak jakin min berezia du ugaltzearen misterioaz; laster uzten dio sinesteari haurtxoak aza tartean jaiotzen direla edo zikoinek ekartzen dituztela, amak anaiarik edo ahizparik eman badio batik bat:
|
|
|
Nolanahi ere, emakumeak baditu hezur haragizko gizonak ere inguruan; sexualki gogobeterik egon, frigidoa izan nahiz frustraturik egon, oso printzipala iruditzen zaio haien iritzia, salbu amodio oso, absolutu eta esklusiboa den kasu guztiz bakan horietako batean?. Senarraren begirada egunerokoegia ez da gai emakumearen irudia suspertzeko; emakumeak premiazkoa du begi oraindik misterioz bete batzuek begiratu eta misterio gisa aurkez dezaten bera ere; kontzientzia subirano bat behar du aurrean, konfidentziak adituko dizkiona, argazki histuak bizituko dizkiona, ezpain ertzeko zulotxoa eta
|
bere
berea duen betikara ernaraziko dizkiona; desiragarria eta maitagarria izango bada, desiratua izan beharra dauka, maitatua izan beharra dauka. Ezkontzan aldez edo moldez moldatu baldin bada, bere banitateaz gozatzeko modua ematea espero du beste gizonengandik:
|
|
|
hitza aipatzen du; psikoanalisten lumatik ere ateratzen da. Haien ustez, garbitasunaren mania sadomasokismo mota bat da; maniek eta bizioek
|
bere
berea dute askatasuna behartzea, nahi ez duen hori nahi izan dezan; etxekoandreak, gorroto dionez bere destinoa negatibotasuna, zikinkeria, gaizkia izateari, amorraturik ekiten dio hautsaren kontra, sutan jartzen duen patu hori aldarrikatuz. Biziaren beraren kontra ari da, biziaren hedatze guztiek atzean uzten dituzten hondakinen bitartez.
|
|
|
Antonio Santos pozarren zegoen. Azkenean lortua zuen
|
bere
berea zuen garaipena, hedabideen aurrean hain barregarri geratzeak pasarazi zion lotsaren ondoren. Hainbat telebista katek beren ohiko programazioa ere eten zuten Gaston Besaide atxilotu ondorengo prentsaurreko umiliagarria zuzenean emateko.
|
|
2020
|
|
|
Berriz ere nire zurrunbiloan, are barrurago jo nuen. Irakaslea bisitan etorri zitzaidaneko hartan murgilduta, bertatik bertara baneuka bezala sumatu nuen, bere arrangura, bere malkoen gazia... eta bere usaina,
|
bere
berea zuen marka hura, hein batean mikatza, beste hein batean gozo eta perfumatua, nire larruak berea ukitu zueneko hartan are nabarmenagoa egin zena. Bat batean jasanezina egin zitzaidan haren mina.
|
|
2021
|
|
|
Inoiz pentsatu dut ez litzatekeela hautagai txarra ume bat egiteko, baina agortuta dauzkat kredituak aspaldi. Izan ere, diotenez,
|
bere
berea du gorputz hori, gehigarririk gabea. Bera, aldiz, inoiz ez da ugalketa festa batera joan, nik dakidala.
|
|
|
Pentsatu zuen Malthusek eskiatzeko gehigarri berezia behar zuela ezarrita. Halako iruzurren etsai izanik, traketsago moldatzen zen gaztea, baina nahiko txukun,
|
bere
berea duen abileziaz harro egoteko bezain.
|
|
|
Eta inork ez du bukaeran hildako txori batengatik negarrik egingo, zin degizuet hori ere. Txori bat hilko da ipuin honetan, inoiz idazten badut, hori argi daukat, baina aitortzen dizuet oraindik ez dakidala txori hori nork hilko duen, lehoiak bere aho handiarekin eta bere atzapar ezin zorrotzagoekin, ala Maitek bere esku txiki txikiekin eta
|
bere
berea duen gorroto erraldoiarekin.
|
|
|
Normala denez, maila handi batean, liburutegiko saguen lana izan da literatura. Horrek arazo larriak ekarri dizkio literaturari, jendearengandik urruntzeko joera
|
bere
berea duelako. Literaturan oinarritutako literatura gehiegi egiten bada, sistema literarioak atrofiatu egiten dira eta behar izaten da norbait, Hemingway moduko norbait, adibidez, idazteko modua barrokismotik ateratzeko, literatura bere misantropia elitistatik esnarazteko.
|
|
2023
|
|
|
Guraizeen aizto handi zorrotzek ozen ebaki zuten txatalaren alde bakoitza, garbi, gillotina baten gisan, atzera bueltarik gabeko sententzia hotz gupidagabea. Amari hatza edo besoa edo belarria ebakitzen ariko balitzaio bezala sentitu zen,
|
bere
berea zuen zerbait erauzten. Negar egin zuen.
|