|
2001
|
|
|
Ez dakit, egia esan, zer pentsa  tuko lukeen Luzearrek ene geroko jokabideaz. Ezta ere, gogoan dudana osorik aitortu behar badut, zer irudituko litzaiokeen
|
bere
alabarena.
|
|
2002
|
|
|
Amak bazuen nire saminaren berri, baina aitak ezin zezakeen irudi irrigarri bat beste deus ikusi:
|
bere
alaba, mantala soinean, tentel baten moduan musuzapia bihurritzen; begiak gorri eta heze; ilea nahasirik eta erdi bustia...
|
|
|
Berriro isiltzen da, baina ulertu diot. Ez du zertan ni bortxatu izanaren beldurra aipatu,
|
bere
alaba bakarraren bortxa baita, koskortu nintzenetik, amaren lehendabiziko kezka. Ni kale nahasleekin ibiltzea baino handiagoa.
|
|
2003
|
|
|
–Gutxienez, ez eman guri lanik... , bota zidan, eta seguruenik Luisa zuen gogoan, hau da,
|
bere
alaba, hau da, nire erraina.
|
|
|
Baina ez dakit zer dela eta kontatu dudan hau guztia. Beharbada esateko Luziak ez zuela begi onez ikusi
|
bere
alaba nire semearekin ezkontzea. Beharbada esateko orain ez duela gora begiratzen ni agurtzeko.
|
|
2006
|
|
|
Erregek, halere, ezbeharretik gorde nahi izan zuen
|
bere
alaba maitea, eta agiri bat argitara eman zuen herrialdeko goru guztien suntsipena ordenatuz. Irule gremioen, ehuleen eta oihal merkatarien protestak alferrikakoak izan ziren:
|
|
|
ez da lo geratu; izan ere, ez da siesta egitera oheratu ere egin, arratsaldero ohi duen bezala. Januta
|
bere
alaba etorri zaio eguerdi aldera, ustekabean, eta luze aritu dira hizketan, bazkaldu bitartean eta baita bazkalostean ere, Januta agertzen den bakoitzean bezala. Ez zen Oskarrekin zuen hitzordu informalaz ahaztu, baina alaba, hori Ursulak argi du, aurreneko gauza da.
|
|
|
Ursulak galdera gutxi egin dizkio
|
bere
alabari, ez dio gehiegi moztu nahi izan, azken batean barrua hustera etorria baita. Baina esan dio zer edo zer.
|
|
2008
|
|
|
Gutxitan egiten dituen gauzak abentura bihurtzen dira. Adibidez
|
bere
alabaren bila aireportura joatea. Zailtasunez beteriko abenturak iruditzen zaizkio bere egunerokotasunetik kanpo geratzen diren gauzak.
|
|
|
Crissek ez du ia uda osoan
|
bere
alaba nagusia, Frieda, ikusi. Frieda jaio zenetik egon da Criss oporrak hartu gabe eta uztailean oporretan joan da Errusiako kostaldera.
|
|
|
Bi egun pasatu zituzten familia osoak elkarrekin, eta gero Frieda Londresa joan zen. Hermannek
|
bere
alaba eta Frieda aste beterako eraman zituen Londresa.
|
|
|
" Halako batean, troiar emakume gatibuek, koruak, ezbehar bat iragartzen diote Hekubari, Akilesen itzalak
|
bere
alaba Polixemaren sakrifizioa agintzen du.
|
|
|
Halabeharra bete behar delako. Zergatik hil behar du Agamenonek
|
bere
alaba Ifigenia. Bi legeen artean halabeharrak bat aukeratzera behartzen duelakoz, biak ere txarrak izanik.
|
|
|
Ez duzu pentsatzen zenbat jende egon ote den zure alabaren ondoan hilabete haietan guztietan. Eta ez duzu pentsatzen, aurrerago bai baina ez kartazala ireki eta argazkia ikusi ondorengo minutuetan, ama batek presa baten ondoan utzi zuela
|
bere
alaba, zure alaba, eta pertsona batek, kontu handiz eta apur bat beldurtuta ziurrenik, lurretik hartu zuela eta poliziari hots egin ziola, eta polizia batek bere magalean hartu zuela eta ospitale batera eraman haur negarti hura, zure alaba, eta ospitalean artatu zutela eta handik hiriko umezurtz etxeko arduradunei abisua pasatu zietela, han bazutela presa baten ondoan utzitako ume bat eta joan zi... Eta ez duzu pentsatzen, pragmatikoak izaten badugu eskarmentu nahikorik, pertsona batzuek zaindu egin zutela haur hura, bere osasunaz arduratu zirela, eta arduradun batek erabaki zuela ume hura egokia izan zitekeela adop  zioan emateko eta zerrenda batean sartu zuela.
|
|
|
Eta horrexegatik guk eskerrak eman nahi dizkiogu ama horri. Bere sufrimendua gure poza izan delako, bere zorigaitza gure zoriona, bere negar malkoak gure irribarreak, eta lerro hauek sekula irakurriko ez dituen arren, zera esan nahi diot,
|
bere
alaba primeran dagoela eta ume zoriontsua dela, berak nahi zuen bezalaxe.
|
|
|
Segundo batzuk baino ez ziren izan harik eta, sofatik altxatu gabe, hiru zaindari txinatarrek halako keinu bat egin ziguten arte. Orduan, Esther, Itsaso eta Larraitz, pixkanaka pixkanaka, haurrengana hurbildu ziren, hirurak batera baina nork
|
bere
alaba baino ikusten ez zuela.
|
|
2009
|
|
|
Eszenaratzean, atzerritar aberastuaren pertsonaia bere buruarekin kontraesanean sartzen da. Golder
|
bere
alabarengatik dirurik gabe gelditzeko prest dagoen bezalaxe, Asfarrek ere beretarrei jaten emateko baino ez du onartzen arima saltzea, nahiz eta gero ahaztu egiten zaion. Karikaturen gainean modelatua izan arren, Golder eta Asfarrek gainezka dute gizatasuna, sufrimendua eta edertasuna.
|
|
|
Ulertzen didazu, ezta? Badakidana da modu berezi batean haziko duela
|
bere
alaba, dena dela haren izena. Ni hil baino lehen itzuliko ez bazina, aitari emango nizkioke paper hauek; aita hil baino lehen itzuliko ez bazina, Anderri emango lizkioke hark; eta zure neba hil baino lehen itzuliko ez bazina, bere alabatxoari emango lizkioke Anderrek.
|
|
|
Halaber, liburu eta kableko telebistaren bidez Mendebaldeko kulturak eta sinesmenek gugan duten super inposizioari esker, gaur ohikoa da eskolako gaztetxoen gurasoak kontu eske ibiltzea gaztetxoei, euren mutil lagunak eta neska lagunak direla-eta. Mendebaldean, ohikoa da ama bat kezkaturik egotea
|
bere
alaba gaztearen portaera zalantzazkoagatik. Zoritxarrez, kezka hori Nepalera etorri da.
|
|
2010
|
|
|
–Juana Mariren amak ere horixe esaten du, hartu nuen hitza?. Orain dela ez hainbeste urte, alaba beste emakume batekin ezkonduko zela eta ume txinatar baten amona egingo zuela esan izan baliote, igual hiltzea nahiago izango zuen eta orain, berriz, Laura
|
bere
alaba adina maite izateaz gainera, egun osoa ematen omen du bilobarekin pentsatzen.
|
|
|
Enpanadaren kontua botazioan jartzen bada, berea aldekoa izango dela behingoz jakinarazi dio batzordeko lehendakariari, gauza guztietan nihilista izaterik ez dagoelako. Jose Maria Arsuagari eskaini beharreko kalearena, berriz, lotsagarria iruditzen zaiola esan du, herriko burgesia liberal eskuindarraren balore guztiak biltzen dituen joerako gizona delako, eta honekin ez duela
|
bere
alabaren kontra ezer esan nahi.
|
|
|
[6] Hiru behintzat aipa nitzake, hirurak Oiartzungoak eta zenduak: Okillegiko Joxe Zugarramurdi (Juan Mari Lekuonak bere etxean egindako grabaketa galdua dagoela dirudi), Larreako Inaxi Lasa (Arantxa Lekuonak eta Jaione Ugaldeberek 1979an egindako grabaketa, eta gaur galdua dagoena), eta Bordatxoko Joxepa Anttoni Olaziregi (inork grabatu gabea,
|
bere
alaba Mari Karmen Mitxelena zenak, hilabete gutxi da utzi gaituela, adierazia).
|
|
|
Joakin Inazio Arribillaga bikarioak jo zuen, 1773ko abuztuaren 12an Trabukoren familiako sakramentuetan nabari ziren hutsak zuzentzera, eta honatx Trabukok
|
bere
alaba Josepa Inaziren jaiotza argitzerakoan esandakoa [254]:
|
|
|
Baina ikus dezagun zer dioten Joxepe Iñarraren aldekoek. Hona, Brijida bera aurreneko,
|
bere
alabaren alde beharrean, Iñarraren alde: que dicho Yñarra fue a la Borda de Ytzainaundienea en que abitaban y se allaba enfermo dicho Fco su marido en dia de Santa Luzia treze de diziembre del dicho año de mil setezs quarenta y pasados veinte dias fallecio.
|
|
2011
|
|
|
Marcellek artean hilabete batzuk baizik ez zituen. Neskamea, etxaldea utzi ondoren, Parisera joan zen bizitzera eta handik gutxira hil zen; ez zuen sekula erreklamatu
|
bere
alaba. Amonak mimo guztiak ematen zizkion Marcelleri.
|
|
|
Amak ezin zuen lorik hartu. Joan eta etorri zebilen egongela iluneko atetik leihora, eta Aline zerabilen buruan,
|
bere
alaba maitea, goiz hartan bertan ezkondua. Egin nekagarria, pentsatu zuen Marie Louise Seurat ek.
|
|
|
Gogoeta gai oparoa Irène Némirovskyrentzat, juxtu juxtu salbatu da fribolitatearen genetik, baina askoz ere gehiago kostatuko zaio ondarez jaso duen harrotasunetik libratzea. Hortik datorkio hain zuzen
|
bere
alabei behar lukeen baino maitasun gehiago ematea saleroste afektiboaren aurka prebenitzeko. Izan ere," eskaintza eta eskariaren artean sekula ez baitago orekarik, ez guraso eta haurren artean ezta maitaleen artean ere", zioen Vin de solitudeko laneko egunkarian, 1934ko apirilean.
|
|
|
Odola da erruduna, arrazoiaren aurka ibiltzeaz gainera, belaunaldi batetik hurrengora jaraunsten baita. Horixe zen Oihartzunaren gaia, izenburuak berak adierazten duen bezala, eta Egoerak behartutarena; azken honetan, ama etsituak
|
bere
alabaren bihotz alaia maitasun kondenatu baten leizean amiltzen ikusten baitu, baina hark ere, justifikatzeko, protesta lezake Annek bezala: " Utzi neure bizitzaz nahi dudana egiten, argi dago?".
|
|
|
1940 urtearen amaiera: Beldurra eta Ezezaguna, J. Dumot eta C. Michaud izenordez izenpeturik(
|
bere
alaben umezaina eta inudea, hurrenez hurren) Aujourd, hui aldizkarira bidaliak, bueltan etorri zitzaizkion ohar honekin: " zentsuratu gabe".
|
|
|
Birjinak izeneko kontakizunean, Irène Némirovskyk azken aldiz planteatzen du bizitzaren bitxikeria hori," huskeria bat" baina" kasualitatez edo halabeharrez" gure bizitza" noranzko batean edo bestean bideratzen duena". Gogoeta hori 1942ko uztailaren 15ean, asteazkena, agertu zen Présent astekarian, kalte handirik egin gabea baina Marexalaren aldekoa, edonola ere?, Denise Mérande izenorde hunkigarri eta superstiziosoaren pean(
|
bere
alabaren izena, alde batetik, eta bere adiskide eta argitarazle E (s) ménard en anagrama, bestetik). Astelehenean atxiloturik, Irène Némirovskyk bi gau eman zituen Toulon sur Arroux eko jendarmerian Issy l? Évêquetik hamabost kilometrora, Loiret-en.
|
|
|
Bando bietako buruzagien odol goseak ez zuen mugarik; liskarrik ez zegoenean, bilatu egiten zuten, euren bizitzeko arrazoi bakarra hori balitz bezala, borrokan aritzea, batak bestea hiltzea alegia. Horrek giro jasanezina sorrarazten zuen herritarrentzako eta zenbait etxetako jaunak eta Batzar Nagusiak saiatu ziren egoera baretzen, Gomez Gonzalez animatuz
|
bere
alaba Juana ezkontzan ematera bando ganboarreko partaide zen Martin Ruiz Olasokoari. Butroiko jaunak gogo onez onartu zuen eskaria eta alabaren ezkontza hitzartu zuen Olasoko jaunarekin.
|
|
|
Ez zuen, antza, Butroiko jaunaren aurka nabarmendu nahi. Izan ere, Olasoko jaun gazteak hitza emana zion Butroikoari
|
bere
alaba Juanarekin ezkonduko zela, eta jada aitaginarrebatzat zeukan. Olasoko jaunak argi ikusi zuen harresiaren kanpoko aldetik Butroiko jauna arrisku handian zela, eta bere emaztegaiari zor zion leialtasuna aintzakotzat hartuta, hari laguntzea erabaki zuen.
|
|
|
Fernando VII.ak hasieran, Alfontso X.ari egin zion kasu, geroago ez eta gero Isabel
|
bere
alaba erreinuaren jabe egin zedin berriro hasierako hartarat bueltatu zen.
|
|
|
Ez zuen inork ihesi egiterik izan, Txanberlainek izan ezik. Rubial ospitaletik atera zenean, Melitón Manzanasek behin eta berriro torturatu zuen, eta hau
|
bere
alaba Lentxuk berretsitako gertaera da. Maria Garayar eta Pedro Arbide espetxeratu egin zituzten, eta, aurreko aldian bezala, beste hainbeste ordaindu behar izan zuten.
|
|
|
Peña jauna etxera etorri zen batean, nik lana etxean egiten bainuen, esan zidan enkargu bat zuela Donostiara pasatzeko, pisu gutxiko pakete bat zela, bizpahiru kilokoa. Nik entzun besterik ez nuen egiten, baina esan zidanean
|
bere
alabak Donostian jasoko zuela Dantzaritik pasa ondoren eta berriro leku beretik itzuliko zela, nire familiaz gogoratu nintzen eta haiek pasatzeko nuen arazoa kontatu nion. Eta esan nion pasako niola paketea bueltan nire emaztea eta seme txikiena bere alabarekin itzultzekotan.
|
|
|
Nik entzun besterik ez nuen egiten, baina esan zidanean bere alabak Donostian jasoko zuela Dantzaritik pasa ondoren eta berriro leku beretik itzuliko zela, nire familiaz gogoratu nintzen eta haiek pasatzeko nuen arazoa kontatu nion. Eta esan nion pasako niola paketea bueltan nire emaztea eta seme txikiena
|
bere
alabarekin itzultzekotan. Esan zidan ez zegoela arazorik, nahi banuen maletekin ere lagunduko ziela, baina esan nion ez zutela fardelik ekarriko eta beste semea geroxeago pasako genuela.
|
|
|
Egun batean, Arixluxietara itzuli aurretik, Altzibartik pasa nintzen eta Pako Garaiarrekin aritu nintzen hizketan. Esaten zidan Felizianak, Axunen amak, ni
|
bere
alabarekin ezkontzea nahi zuela eta zerbait egin beharra neukala, denbora aurrera baitzihoan. Handik egun batzuetara Orexara joan eta apaizarekin hitz egin nuen, zegamarra eta oso jatorra bera.
|
|
|
Serio antzean hartu nuen kontua; horrenbesteraino non, epaile soinekoa jantzita, txarto iritzi bainion hurbileko ama batek 12 urteko
|
bere
alabarentzat Olentzeroren opari modura eginiko hautuari: eskuko telefonoa ekarri zion alaba nerabeari, zergatik eta ia lagun guztiak banaren jabe zirelako ordurako, eta gogoan dut hautu ganorabakoa begitandu zitzaidala.
|
|
2012
|
|
|
Duela gutxi, jaiotza zela eta, berriro itzuli nintzen. Hélène han zegoen
|
bere
alabarekin. Berriz ere negua, urtaro aspergarria...
|
|
|
Hitz egin ahala, lasaituz joan zen, eta azkenean gezur txiki bat esan zidan, guztiz sinesgarria, bestalde: gripe pixka bat omen zeukala, eskuak edo masailak ukitzen banizkion ohartuko nintzela nolako sukarra zeukan; neskamea herrian zen,
|
bere
alabaren etxean eta ez zen itzuliko biharamun goizera arte. Sentitzen zuen taxuzko afaririk ezin eskaini izatea, baina arrautza frijitu pare batekin eta fruta batekin konformatzen banintzen...
|
|
|
Ez da hala, Colette? , galdetu zuen
|
bere
alabarengana itzuliz.
|
|
|
Amak
|
bere
alaba bilatu zuenean baserriko mandioan auzoko mutil batekin, gogor egin zion eraso:
|
|
2019
|
|
|
–Txiki! . Karmen
|
bere
alaba besarkatzera doa?. Ai, zer pinta txarra daukazun.
|
|
|
Etxe guztian sakabanaturik daude liburuak, edalontzi eta plater zikinak. Hormetako pinturak galdua dauka kolorea, altzariek ere berdin, nahiz eta erosi zaharrak ez diren zaharkituak eta lekuz kanpo dirudite, aita bat
|
bere
alabaren urtebetetzean haren lagun nerabeen aurrean graziosoarena egiten ahalegintzen denean bezala.
|
|
|
–Karmenek Aneri gauza horiek denak erosten dizkio horixe delako egin dezakeen guztia. Emakume horrek ezin izango dio
|
bere
alabari ordaindu unibertsitate pribaturik, ezta masterrik ere, eta ezin izango du atzerrira estudiatzera bidali ere. Karmenek Aneri ahal duena ematen dio.
|
|
|
–" Alizia nire alaba da", kabroia ez bada gero. Ez du amarena egin sekula eta orain bat batean agertu eta
|
bere
alaba naizela. –Amorrua urdailean pilatu zait.
|
|
|
Ez zion galderarik egin. Marianek, Jesika
|
bere
alaba, besoetan tinkatu zuen. Fantxoaren ezpainak musu arinaz ferekatu ondoan joan zen, konfiantza osoan, Pierre eta Felixengana.
|
|
|
Santa Ana dute zaindari profesio mordoxka batetako lagunek, hala nola jostunek eta enkaje edo farfailegileek; hori uler daiteke, koadro ba  tzuetan Santa Ana
|
bere
alaba Mariari josten eta labore egiten erakusten ageri delako. Zaindari aitortzen dute, baita ere, eskularru eta guantegileek ere, joste laborea izaki; baita emaginek ere, jaiera handia diote, familia izateko unea zaindu dezala eskatuz.
|
|
2020
|
|
|
Etxekonekoak askotan aritzen ziren esamesaka inguruko baserrietan izandako eskandaluen gainean, eta ondo gogoan zuen Mikelak
|
bere
alabaren alargunarekin ibiltzen zen andrearena. Pinuak botatzen ari zirela, bat gainera erorita hil omen zen neska gaztea, eta amak, ezkondua egonagatik, ohean kontsolatzen omen zuen erruaren zamaz ahitzen ari zen mutila.
|
|
|
Elvira ez, Elvira isildu gabe aritu zen etxearen historia guztia kontatzen,
|
bere
alaba besoetan hartuta, baina Mikelari zaila egiten zitzaion hariari jarraitzea. Ospakizun egun batean, Elviraren senarraren urtebetetzean, iritsi zela ulertu zuen ozta ozta:
|
|
|
Eta
|
bere
alaba Ana.
|
|
|
Egia da Ramon eta bera semeak balira bezala hartu zituela eta
|
bere
alaba Anaren nebak balira bezala tratatu zituela.
|
|
|
ankerkeriez. Doktoreak ez ditu bereak ezagutzen, ezin du imajinatu zein den bere delitua, zein den bere jarrera izugarria, halako zigor basatia merezi izateko berak eta Anak,
|
bere
alaba desagertuak orain dela aste batzuetatik, gerra hasi zenetik; ezin du ulertu zergatik sufritzen ari diren halako kastigua basapiztia haien eskuetatik, ia janaririk gabe, ia urik gabe, hilzorian.
|
|
|
Han barruan Prebentibo moduan daude; hori jartzen du behartuta sinarazi zioten paperean, bere etxean preso sartu zutenean, Vila Flavian, bera eta
|
bere
alaba jaio ziren Pazoan; bere alaba Ana, desagertua, nork daki oraindik bizi ote den. Edo zerbait okerragoa.
|
|
|
Han barruan Prebentibo moduan daude; hori jartzen du behartuta sinarazi zioten paperean, bere etxean preso sartu zutenean, Vila Flavian, bera eta bere alaba jaio ziren Pazoan;
|
bere
alaba Ana, desagertua, nork daki oraindik bizi ote den. Edo zerbait okerragoa.
|
|
|
–Jainkoak madarika zaitzala, infernuko burruntziaren sasiko hori! , jaurti zion Jagobek garrasika Juan Idiakezi,
|
bere
alaba Katalinaren alargunari, kartzelara sartu eta biharamun biharamunean suhi ohia ziegara joan zitzaionean. Idiakezek Jagobe behartu nahi zuen aldean zeraman dokumentua sinatzera.
|
|
|
Jagobe ugazabaren emaztea izan arren, ezkutuko ugazabandrea zen. Horregatik, bada, ezkutuko lekukoa izan zen
|
bere
alabaren ezkontza hitzarmenean. " Ikustekoak ziren senar emazte diruzale haien aurpegiak Ubillosek Katalinaren dotetzat berrogei mila dukat izendatu zituenean.
|
|
|
Juan Galarragak mokadua egina zuen, Adrian eta Manuela iritsi orduko Mari Gabonekin eta
|
bere
alabekin bazkaldu baitzuen. Morroi zintzoak albait arinen Zumaiarantz partitzea nahi zuenez, han batutakoei eskerrak eman eta alde egin zuen.
|
|
|
" Gogorra da, gero,
|
bere
alabari buruz kontatzen ari dena!", Manuelak, Jagoberekin errukituta.
|
|
|
" Agate kezkatuta dago
|
bere
alaba Katalinarekin. Ez diot galdetu, baina susmoa daukat bera bezain ederra izango dela, inguruotako gazterik lirainena segurutik".
|
|
|
Jaiotzean entzundako hots haietatik urrundu nahi zuen gure alabak bere semea". Istant horretan Jagobek gogoratu zuen nola
|
bere
alaba Katalinak bularra ukatu zion Sebastiani. " Halanbeharrean, hiru egunean behintzat oritza eman zion".
|
|
|
Matthew Le Tissier (Southamptonen 17 denboraldi egin zituen jokalaria), Paolo Maldini, Sepp Maier, Carles Puyol, Malin Moström (Suediako emakume futbolaria) eta Billy McNeil (Glasgoweko Celtic taldeko jokalari mitikoa. 800 partidurik gora jokatu zituen) Zoritxarrez, jokalari hau saria hartu baino aste batzuk lehenago hil zen eta
|
bere
alaba Susan etorri zen Bilbora jasotzera. 2020koak, Ryan Giggs eta Pia Wunderlich (Frankfut) dira, baina bizi dugun egoera latzaren ondorioz ezin izan dute oraindik oroigarri hori jaso.
|
|
2021
|
|
|
horrelaxe jokatzen dute, horrelaxe pentsatzen du hiltzaileak. Hilketa erritualen parafernalia hori guztia arreta desbideratzeko da, trikimailu bat,
|
bere
alaba Katedral Zaharreko eta Sokaren Etxeko hilketa bikoitzetako biktimen artean beste bat balitz bezala mozorrotzeko.
|
|
|
" Erregea, izu ikaraturik eta erabakiak laster hartzera beharturik, honela mintzatu zitzaion
|
bere
alaba zaharrenari: " Anisa maitea, zuhurra eta maratza zarenez, gaur ardura handiko zeregin bat utziko dut zure kontu.
|
|
2022
|
|
|
Eta hark esan zuen mina
|
bere
alabak sartuko zuela. Zazharskaiak.
|
|
|
Galde bestela Zazharskaiari. Hark, beste denok baino lehen ikusi zuen
|
bere
alaba zela misio hura bete zezakeen bakarra. Arrakastaz bederen.
|
|
|
Labean mina bat jarrita egitea erabaki genuen, baina mina jangela barrura sartu behar zen. Eta hark esan zuen mina
|
bere
alabak sartuko zuela. Mina saskitxo batean jarri zuen, eta haren gainetik haurren arropatxo batzuk, peluxezko jostailutxo bat, bi dozena arrautza eta gurina.
|
|
|
Zigarro paketea atera eta hantxe bertan bat pizteko tentazioari eusten ari zen. Akordatzen zen haurra zela,
|
bere
alaba baino koxkorragoa baina oraindik ume, amarekin joaten zela haren medikuarenera, eta biek, amak eta medikuak, kontsultan bertan erretzen zutela. " Zer duzu, Arantxa?", galdetzen zion medikuak, eta Jaioneren amak kontatzen zion:
|
|
|
Eta hona hemen Jess, Nick Garrie behin betikoz entzuteari uzten,
|
bere
alaba lau urtekoak honela galdetu ondoan:
|
|
|
Hala nola zulo haren gainean hain xuxen familia bat eratuko zutela. Hala nola Victòriak mozkorturik ere ez ziola utziko
|
bere
alaba bati Gala izena jartzen. Nàdia beharbada, eta Quim, seguru, aitak bezala.
|
|
|
Catalinak, guapatasun zakarrekoa bera, guapatasun desberdinekoa, guapatasun diferentekoa, hiru puntu ateratzen zituen beti, Javierrena, Marcorena eta nirea. Ni edertasun lehiaketaren kontra egon naiz beti, jauna, guk gure behiak erakusten ditugun bezala erakusten dituelako alkateak
|
bere
alabak eta nik badakit, sentitu egiten dut, susmatu, neskato horiek ederra dutena burua dela, nik bezala, jauna, eta adimenak ez duela merezi erakusgarri jartzea neskak biluzik ikusi nahi dituzten lau agureren aurrean. Urtero esaten diot Catalinari:
|
|
|
Pregoia alkateak egin zuen
|
bere
alaben tropel guztia eta emaztea ondoan zituelarik. Eta, azken batean, esan zuena zen zoriontsu sentitu genukeela bizi ginen lekuan eta jaio ginen lekuan hiltzeagatik, eta imajina dezakezu zer eragin zidan horrek niri, dena suak hartu ez baninduen gauza horiek gertatzen ez direlako izan zen, baina garretan jartzeko puntuan nengoen.
|
|
|
Jimenak, nire amona ahaztuak, hori egingo zukeen, eta amak esaten du familiakoari begiratu behar ez zaion bezala begiratu ziola Norari, baina bazekielako begiratuko zion horrela, jauna, bazekielako sufritzen zuela, eta bazekielako berak erditu zuen alaba ez zela gauza
|
bere
alaba propioa askatzeko, harrokeriagatik, berekoikeriagatik, eta familia honetan ez dakigulako ez negarraren berri, ez penen berri. Jimenak erditu balu, askoz lehenago bukaraziko zion sufrimendua, burua zelako amonak zuen gauzarik baliotsuena, niri gertatzen zaidan bezala.
|
|
|
...tebetetzeetan eta ezkontzetan joaten da hara, eta gero hotelera joaten gara zeren Maleki ez zaio nire logela gustatzen, txikiegia egiten zaio jakina, eta ohea beheregi dago, eta oroz gain kartzela arriskua saihestu nahi du, halaxe dio, noiznahi etorri litezke poliziak, atea jo eta bere bizia hondatu, poliziek atea jo lezakete aitak jo lezakeen bezalaxe, eta niri garrasi egiteko gogoa etortzen zait
|
Malik
bere alabagan pentsatzera behartzeko, haren irudia gu bion artean jartzeko, eta behin eta berriz esaten dit ez duela buruhausterik nahi zeren familia bat du eta gizarte maila handikoa da, banku bateko gerentea da, baina ez zenuke kezkatu, esaten diot nik beti, poliziarik ez zaigu gogait eragitera etorriko zeren italiar mafiaren babesa du gure agentziak, ez al duzu telebista ikusten, ez al dituzu ... Bezero batzuek uko egiten diote hona etortzeari, arrisku handiegia da, esaten dute, nahiago dute ni haiek dauden tokira joatea, berek hartu duten hotel bateko gelan biltzea, ezagutu gintzaketen auzoetatik urrun, eta bestalde badira bezero ezti batzuk zertu baino lehen elkar ezagutzea nahi dutenak, arraroa da baina gertatzen da, taberna batean edo jatetxe batean elkartu behar duzu haiekin, eta afalondoa haien ondoan igaro behar duzu, nik hilean behin, hileko lehen larunbat guztietan libanoar batekin egiten dudan bezala, Malek izena du eta nitaz maitemindurik dago ia, horixe adierazten didate gizon horrek niri egiazko izena eman izanak eta beti hitzordura azaltzeak, eta aldi berean sendo eta etsiturik egoteak, triste eta hunkiturik, eta neuk ere maite nezakeen Malek ez balitz neurriz gain lodi, ez balitz neurriz gain tripazagi, ez balitz ehun eta berrogei kiloko gizona, gainera kontatuak dizkit bere zorigaitz guztiak, esana dit zenbat pisatzen duen doi baina ez naiz oroitzen, pisua adina bezalakoxea da, izenak bezalakoxea, kopuru jakin batez gero jada ez dio axola, eta pisu muga batetik gora ez dago maitasuna egiteko posizio bat baizik, ni bizkarrez etzan eta haren orgasmoaren zain egon, ez dago besterik, eta Malekek neke handiz mugitzen ditu gerria eta burua, eta hileko lehen larunbat guztietan Parc hiribideko japoniar jatetxera joaten gara, Kotorirenera, non oinetakoak erantzi behar baitira jateak oinekin zer ikusirik izango balu bezala, eta ahal dugun guztia jaten dugu, sushi, txipiroi frijitua, idia eta arroza, barazkiak, pasta eta saltsa guztiak aparte, ikaragarri gustatzen zait jatetxera joan eta furian jatea, esan behar dut etxean ez dudala batere kozinatzen, ez dut ezer jaten, edo ia ezer ez, eta orduan hilean behin badarik ere aprobetxatu egiten dut, eta sakea edo berak hautatutako ardo beltzetik edaten dugu, inoiz ez da ardo berdina, zeren plazerak aldatzen jakin behar da, zapore berriak deskubritu aldioro, eta bestela Ouzeri jatetxera joaten gara, Mont Royal-en ireki duten greziar jatetxera, eta han beti galeper erreak orburu bihotzekin eskatzen dut sarrerako, beti ardo beltz jakin hori, azala gorriarazten didan horixe, Ouzerin aukera handiagoa da eta giroa lasaiagoa, jendea urtebetetzeetan eta ezkontzetan joaten da hara, eta gero hotelera joaten gara zeren Maleki ez zaio nire logela gustatzen, txikiegia egiten zaio jakina, eta ohea beheregi dago, eta oroz gain kartzela arriskua saihestu nahi du, halaxe dio, noiznahi etorri litezke poliziak, atea jo eta bere bizia hondatu, poliziek atea jo lezakete aitak jo lezakeen bezalaxe, eta niri garrasi egiteko gogoa etortzen zait Malik bere alabagan pentsatzera behartzeko, haren irudia gu bion artean jartzeko, eta behin eta berriz esaten dit ez duela buruhausterik nahi zeren familia bat du eta gizarte maila handikoa da, banku bateko gerentea da, baina ez zenuke kezkatu, esaten diot nik beti, poliziarik ez zaigu gogait eragitera etorriko zeren italiar mafiaren babesa du gure agentziak, ez al duzu telebista ikusten, ez al dituzu egunkariak irakurtzen, legeen gaineko legeak ere badira, jendailaren metalegeak dira, diru beltza zuritzen dute, putak ere baliatzen dituzte, baina ni ez naiz horrekin obsesionatzen zeren nik ez dakit ezer agentziaren eta erakunde kriminal baten arteko filiazioaz, proxenetek ez dute ohiturarik langileei informaziorik emateko, eta gainera hoteleko gelak gustatzen zaizkit, unibertso itxi bat eratzen dute, tapizezko oskolak oheko izarekin konbinatzen du, Van Goghen eta Moneten lanen erreprodukzioak dituzte, paper zurian bildutako edontziak eta film pornoak, bainurako jelaren poltsatxoak, eta horiek burbuilazko bainuontzira bota eta kokotserainoko aparra egiten dute, eta Malek ikusi nuen lehenengo aldian, Kotorin, hantxe baitzegoen nire zain, edontzi sake bat eskuan, zera pentsatu nuen, hona hemen gizon bat, gizena, ordaindu ezik larrua jo ezin duena, ezin duena egin ahoz gora baizik etzan eta orgasmoaren zain geldi geldi egon, eta bere emazteagan ere pentsatu nuen, beharbada hura ere gizena izango da, ez dira uztartzeko gauza, eta zera hauetan pentsatzen ari nintzela Malekek irribarre egin zidan esanez ni ikusteak asko pozten zuela, oso ederra nintzela, oso iharra, bai, oso pozik zegoen nirekin baino lehen egondako neska ez zitzaiolako batere gustatu, ez zen behar bezain polita, behar bezain femeninoa, beltzarana zen eta moztaka eta ez zegoen makillatua, oinetako zapalak zeramatzan eta Monita zuen izena, eta Malekek jakin nahi zuen ea ezagutzen nuen zeren nonbait hura ere nire agen  tziatik joan zitzaion, espainiarra zela esan omen zioten telefonoz, halako neurria zuela, halako pisua, eta neska azaldu zenean ez omen zuen agindu ziotenaren antzik, batere ez, gezurtiak ez beste, ziria sartu nahi izaten digute, esan zidan, ordaindu egin behar izan nion, nahiz eta ezin izan nuen ezer egin, etxera itzuli behar nuela esanez bidali nuen etorritako lekura, alaba gaixorik nuela esan nion, sukarrarekin, izerditan blai, eta ordubetez, amorruz jaten genuen bitartean, Monitari buruz hitz egin zidan, berari gustatu ahal izatekotik oso urrun zegoela, eta ordubetez garrasi egiteko gogoa izan nuen, zer eskubiderekin, nola hitz egin dezakek horrela emakume bati buruz, nork eta hik, hain itsusi, hain gizen izaki, eta nire pentsamenduei igarri balie bezala baietz esan zidan, bera gizena zela, dudarik gabe, baina nolanahi ere berak jartzen zuela dirua, bera zela bezeroa, eta eskubidea zuela espektatibak izateko, gustuak, mundu guztiak bezala, azken batean denek goraipatu dizuten film bat ikustera joatea bezala zela hura, eta istantean jakin nuen ez nukeela nahiko inork ni ederrestea, ez, ezta hautatzen nautenean edo beste inor baino lehen nahiago nautenean ere, ezin dut galarazi inori nire lekua uztea, eta emakumeren batek nik baino zerbait hobea duela ikustean sufritzen badut ere, haiek faltan dutenak ez nau pozten, horra zergatik uste dudan ez nauela akabatuko daukadanak edo ez daukadanak, ez, oroz lehen heriotza dator, dagoenaren edo ez dagoenaren tokia hartzera datorrena, nire aitaren Uholde handia da, bidean den guztia suntsitzera etorria.
|
|
|
Bezero batzuek uko egiten diote hona etortzeari, arrisku handiegia da, esaten dute, nahiago dute ni haiek dauden tokira joatea, berek hartu duten hotel bateko gelan biltzea, ezagutu gintzaketen auzoetatik urrun, eta bestalde badira bezero ezti batzuk zertu baino lehen elkar ezagutzea nahi dutenak, arraroa da baina gertatzen da, taberna batean edo jatetxe batean elkartu behar duzu haiekin, eta afalondoa haien ondoan igaro behar duzu, nik hilean behin, hileko lehen larunbat guztietan libanoar batekin egiten dudan bezala, Malek izena du eta nitaz maitemindurik dago ia, horixe adierazten didate gizon horrek niri egiazko izena eman izanak eta beti hitzordura azaltzeak, eta aldi berean sendo eta etsiturik egoteak, triste eta hunkiturik, eta neuk ere maite nezakeen Malek ez balitz neurriz gain lodi, ez balitz neurriz gain tripazagi, ez balitz ehun eta berrogei kiloko gizona, gainera kontatuak dizkit bere zorigaitz guztiak, esana dit zenbat pisatzen duen doi baina ez naiz oroitzen, pisua adina bezalakoxea da, izenak bezalakoxea, kopuru jakin batez gero jada ez dio axola, eta pisu muga batetik gora ez dago maitasuna egiteko posizio bat baizik, ni bizkarrez etzan eta haren orgasmoaren zain egon, ez dago besterik, eta Malekek neke handiz mugitzen ditu gerria eta burua, eta hileko lehen larunbat guztietan Parc hiribideko japoniar jatetxera joaten gara, Kotorirenera, non oinetakoak erantzi behar baitira jateak oinekin zer ikusirik izango balu bezala, eta ahal dugun guztia jaten dugu, sushi, txipiroi frijitua, idia eta arroza, barazkiak, pasta eta saltsa guztiak aparte, ikaragarri gustatzen zait jatetxera joan eta furian jatea, esan behar dut etxean ez dudala batere kozinatzen, ez dut ezer jaten, edo ia ezer ez, eta orduan hilean behin badarik ere aprobetxatu egiten dut, eta sakea edo berak hautatutako ardo beltzetik edaten dugu, inoiz ez da ardo berdina, zeren plazerak aldatzen jakin behar da, zapore berriak deskubritu aldioro, eta bestela Ouzeri jatetxera joaten gara, Mont Royal-en ireki duten greziar jatetxera, eta han beti galeper erreak orburu bihotzekin eskatzen dut sarrerako, beti ardo beltz jakin hori, azala gorriarazten didan horixe, Ouzerin aukera handiagoa da eta giroa lasaiagoa, jendea urtebetetzeetan eta ezkontzetan joaten da hara, eta gero hotelera joaten gara zeren Maleki ez zaio nire logela gustatzen, txikiegia egiten zaio jakina, eta ohea beheregi dago, eta oroz gain kartzela arriskua saihestu nahi du, halaxe dio, noiznahi etorri litezke poliziak, atea jo eta bere bizia hondatu, poliziek atea jo lezakete aitak jo lezakeen bezalaxe, eta niri garrasi egiteko gogoa etortzen zait Malik bere alabagan pentsatzera behartzeko, haren irudia gu bion artean jartzeko, eta behin eta berriz esaten dit ez duela buruhausterik nahi zeren familia bat du eta gizarte maila handikoa da, banku bateko gerentea da, baina ez zenuke kezkatu, esaten diot nik beti, poliziarik ez zaigu gogait eragitera etorriko zeren italiar mafiaren babesa du gure agentziak, ez al duzu telebista ikusten, ez al dituzu egunkariak irakurtzen, legeen gaineko legeak ere badira, jendailaren metalegeak dira, diru beltza zuritzen dute, putak ere baliatzen dituzte, baina ni ez naiz horrekin obsesionatzen zeren nik ez dakit ezer agentziaren eta erakunde kriminal baten arteko filiazioaz, proxenetek ez dute ohiturarik langileei informaziorik emateko, eta gainera hoteleko gelak gustatzen zaizkit, unibertso itxi bat eratzen dute, tapizezko oskolak oheko izarekin konbinatzen du, Van Goghen eta Moneten lanen erreprodukzioak dituzte, paper zurian bildutako edontziak eta film pornoak, bainurako jelaren poltsatxoak, eta horiek burbuilazko bainuontzira bota eta kokotserainoko aparra egiten dute, eta Malek ikusi nuen lehenengo aldian, Kotorin, hantxe baitzegoen nire zain, edontzi sake bat eskuan, zera pentsatu nuen, hona hemen gizon bat, gizena, ordaindu ezik larrua jo ezin duena, ezin duena egin ahoz gora baizik etzan eta orgasmoaren zain geldi geldi egon, eta bere emazteagan ere pentsatu nuen, beharbada hura ere gizena izango da, ez dira uztartzeko gauza, eta zera hauetan pentsatzen ari nintzela Malekek irribarre egin zidan esanez ni ikusteak asko pozten zuela, ...tebetetzeetan eta ezkontzetan joaten da hara, eta gero hotelera joaten gara zeren Maleki ez zaio nire logela gustatzen, txikiegia egiten zaio jakina, eta ohea beheregi dago, eta oroz gain kartzela arriskua saihestu nahi du, halaxe dio, noiznahi etorri litezke poliziak, atea jo eta bere bizia hondatu, poliziek atea jo lezakete aitak jo lezakeen bezalaxe, eta niri garrasi egiteko gogoa etortzen zait
|
Malik
bere alabagan pentsatzera behartzeko, haren irudia gu bion artean jartzeko, eta behin eta berriz esaten dit ez duela buruhausterik nahi zeren familia bat du eta gizarte maila handikoa da, banku bateko gerentea da, baina ez zenuke kezkatu, esaten diot nik beti, poliziarik ez zaigu gogait eragitera etorriko zeren italiar mafiaren babesa du gure agentziak, ez al duzu telebista ikusten, ez al dituzu ...
|
|
|
...nuela ere, Moisesen fantasma nire gainean etzango zela ere ez, ez zuen susmatzen egun batean neure burua laztanduko nuela bere burua laztantzen zuen rabino bati begira, eta zer egingo zukeen jakin izan balu, ez dakit, beharbada begiak itxiko zituzkeen hobeto pentsatzeko, lurreko bere biziari buruzko profezia mingarria hobeto bereganatzeko, Moises putetara maiz joaten zelako errebelazioa, Moisesek
|
bere
alaba maiteari larrua jotzen ziola, bere alaba bakarrari, eta orduan nire aita txikitan erregalatu zidan biblia ilustratuari begira geldituko zatekeen, haren itxurari begira, non Moises ageri baitzen harrizko taulak, zeruaren eskritura, besoetan zituela, handik hara oinaztarriak ageri ziren, aita bere bizar zuri luzeari eta munduaren azkenari begira geldituko zatekeen, eta Jainkoa honetan guztian...
|
|
|
...n etzango zela ere ez, ez zuen susmatzen egun batean neure burua laztanduko nuela bere burua laztantzen zuen rabino bati begira, eta zer egingo zukeen jakin izan balu, ez dakit, beharbada begiak itxiko zituzkeen hobeto pentsatzeko, lurreko bere biziari buruzko profezia mingarria hobeto bereganatzeko, Moises putetara maiz joaten zelako errebelazioa, Moisesek bere alaba maiteari larrua jotzen ziola,
|
bere
alaba bakarrari, eta orduan nire aita txikitan erregalatu zidan biblia ilustratuari begira geldituko zatekeen, haren itxurari begira, non Moises ageri baitzen harrizko taulak, zeruaren eskritura, besoetan zituela, handik hara oinaztarriak ageri ziren, aita bere bizar zuri luzeari eta munduaren azkenari begira geldituko zatekeen, eta Jainkoa honetan guztian ikusteagatik etsirik, bere alabaren eta ...
|
|
|
...jotzen ziola, bere alaba bakarrari, eta orduan nire aita txikitan erregalatu zidan biblia ilustratuari begira geldituko zatekeen, haren itxurari begira, non Moises ageri baitzen harrizko taulak, zeruaren eskritura, besoetan zituela, handik hara oinaztarriak ageri ziren, aita bere bizar zuri luzeari eta munduaren azkenari begira geldituko zatekeen, eta Jainkoa honetan guztian ikusteagatik etsirik,
|
bere
alabaren eta rabinoaren arteko salerosketa honetan, hormaren kontra botako zukeen liburua, besoetan zeuzkan hamar manamenduak, eta txiki txiki egingo zukeen nire gelako zoruaren kontra.
|
|
|
...ldi ikasi nuen bereizten nire fantasmen haurkeria eta biziaren kaskarkeria, gisa horretako haurkeriez arduratzen naiz haurkeria direla jakinagatik ere, nahi ez ditudala jakinagatik ere, tira, horixe baizik ez dut nahi, eta horretan pentsatzen dut beti, hil behar dudala pentsatzen ez dudanean izan ezik, eta hil nahi izatea dudarik gabe loturik dago larrua jotzeko eszenatoki horiekin, non aita batek
|
bere
alabarekin larrua jotzen duen trabesti irakasle batek eta bere ikasleak larrua jotzen duten agertokian, ordezkatze horiek ez dute inor engainatzen eta hala ere engainagarri gertatu lirateke, hobeko litzateke engainagarri gertatu ahal balira, zeren engainua hil ala biziko du egiatik askatu nahi duenak, eta berriz diot, aspaldi ulertu nuen barrutik hortzikatuaren natura, eta okerragoa da, narda xeh...
|
|
|
...zgorri batzuk ikusteak eragiten duen mundu zikinean pentsatu gabe dantzatzeari ere bai, batez ere esaten du ez diogula geure burua plazerari eman behar, inoiz ez, burua hotz edukitzen jakin behar da, gaizkia gordetzen den lekua bistara eduki, bistatik ez galtzeko, urrunetik etortzen ikusi behar da harekin gurutzatzen zarenean desmaskaratu ahal izateko, horra bada zergatik zelatatu behar duen aitak
|
bere
alaba, ikaragarri azkar hazi zaio alaba, eta aldizkari pornoetan bila dabil ea alaba ikusten duen, larrubizi eta buztan bat ahoan duela, ea alabari mozorroa kentzen dion eta hau da eskandalua garrasi egin, banekien, banekien, baina nora goaz zer mundu da hau non gurasoek bilatzen zutena aurkitzen baitute eta alabek gurasoak horretaraxe gonbidatzen baitituzte begiradaren bitartez, baina nora goaz ... Hobeko zukeen bere garaian bortxatu izan banindu, bere belaunetan neure borondatez jartzen nintzen garaian, ni eta neure pottoki txirikorda horiak, artean ez bainituen askatu, ni eta neure belaunetarainoko galtzerdi zuriak eta gona koadroduna, txarolezko oinetako txikiak eta gainerako guztia, algara zoroak eta laztanak, bai, hobeko zukeen aita alaben arteko samurtasun une horietan bortxatu izan banindu, kolpe bakar batekin akabatu izan banindu eta nire hondakinak amari eraman izan balizkio, gauzen hondoraino heltzeko eta betidanik arrastaka daramadan horrekin behingoz amaitzeko, gertatu zitekeenari buruzko iradokizunak eta azkenik, dena, bizia eta bizi beharraren gogaitasuna, aitaren puta ehiza eta amaren hilotzaren kiratsa amaitzeko mehatxua.
|
|
|
Halere, Lucileren aurka batzuetan sentitzen zuen gorroto guztiarekin ere, zer eta semea preso zeukan bitartean bera han zegoelako, beste arrazoirik gabe, edota errainari buruz izan zezakeen susmo edo premoniziorik makurrenarekin ere, ez zitzaion sekula burutik pasatu
|
bere
alaba politikoaren eta ofizial alemanaren artean samurtasunezko sentimendurik egon zitekeenik. Azken batean, denok ere geure bihotzaren arabera epaitzen ditugu gainerakoak.
|
|
|
Denise eta Élisabeth ahizpek, beren gurasoen atxiloketaren ondoren, ez al zuten, bada, beti eurekin gorde ezkutaleku batetik bestera, barruan zeuzkan dokumentu baliotsuekin? Michel Epsteinek, atxilotua izan eta Auschwitzerako bidean, aurrena Creusoteko presondegitik eta hurrena Drancytik igarotzerakoan, ez ote zuen astirik izan
|
bere
alabei azken eskari hau egiteko: " Ez utzi ezergatik ere maleta hori; bertan dago zuen amaren eskuizkribua" 10?
|
|
|
Eskoletan, Suite frantsesak jadanik hartua du Le Silence de la mer [Itsasoaren isiltasuna] eleberriaren lekua. Eta Issy l? Évêquen, idazlea
|
bere
alabekin bazterturik 1940ko maiatzetik atxilotu zuten arte bizi izan zen Saona eta Loirako herrian, gaur" ibilbide literario" batek ahalbidetzen die bertara joaten diren bisitari ugariei Irène Némirovskyk bere azken idazkietan deskribatu zituen zenbait bazter identifikatzea.
|
|
|
Bolada horretan,
|
bere
alabek eta senarrak goizero ikusten zuten Hôtel des Voyageursetik irteten bere karpetarekin. " Gosaldu bezain laster, haren alaba Denise Epsteinek 1957an esan zigunez?, amak landarako bidea hartzen zuen.
|
|
2023
|
|
|
Hitz egiteko modu hori, begiratua... Gogoan dut zer nolako zeharbegiratuak egin zizkidan Garbiñeren amak
|
bere
alabak lehen aldiz haiengana eraman ninduenean. Urguiluaren txinpartak sutzen zion bihotza.
|
|
|
Eta Rozina orgara igo zen, txahal baten erdia berekin hartuta, Gestapoko baten maitaleari eramateko. Lehenago ere aterea zuen
|
bere
alaba Minka kartzelatik, hura ere txahal baten erdia kostatu zitzaion; Minkari ere heriotza zigorra jarri zioten, eta gero Zmagari berdin. Eskerrak eros zezakeen jende hura, txahala opari gehigarria izaten zen.
|
|
|
Gaskoinek ere badute anbiguitate beretsuko uste bat: eguraldi euri eguzkitsua denean, deabruak bere emaztea jipoitzen omen du eta
|
bere
alaba esposatzen. (Lertxundi, 1996:
|