|
2008
|
|
|
Eta Regina, hala ere, hala eta guztiz ere?, bizitza bera ere aldatuko ziòn bere bizitzako abenturaren aurrean zegoen,
|
berak
une hartan ez jakin arren!
|
|
|
Eta Regina, hala ere –hala eta guztiz ere–, bizitza bera ere aldatuko ziòn bere bizitzako abenturaren aurrean zegoen,
|
berak
une hartan ez jakin arren!
|
|
2009
|
|
|
Domingo mementoan ohartu zen ezen anai arrebak izututa zeudela: aski zuen haien galdetzeko edo hitz egiteko moduari erreparatzea, ezusteko aurkikuntzaren ekaizpean naufrago batzuk iduri; baldintza haietan, jakina, anai arreben gainetik sentitzen zen Domingo, baina, sentimendu hura atsegina zen arren, ez zen, agian,
|
berak
une hartan gehien irrikatzen zuena, bai baitziren anai arreben gainetik egoteko beste era batzuk ere:
|
|
|
komunistak eta anarkistak, haien artean Domingo, Domingo batez ere; ez zen hura Teofilo Mariak Domingo oroitzen zuen lehen aldia, seguru ezetz, aitak Domingo arbuiatu, etxean sartzeko debekua ezarri eta haren izenik ere ez aipatzea erabaki zuenetik, inoiz baino presenteago izaten baitzuen Teofilo Mariak anaia. Damasori halaxe aitortu zion behintzat behin baino gehiagotan?, buruan itzal bat iltzatu baliote bezala; esan nahi baita Domingoren traizioak bere onetik ateratzen zuela Teofilo Maria, anaia madarikatua egoeraren erantzule egiterainoko jarreran, behin komunistak eta anarkistak zaku berean sartuz gero logika osoz ondoriozta baitzezakeen ezen Domingok ere bahiketan parte hartu zuela, parte hartu ez zuen arren, uholdeari lotzen zaion ur tanta oro, nola erditik hala bazterretik, uholdearen erantzule den legez; bazegoen, bestalde, ñabardura berri bat, ohiko egoerari eranstekoa eta ohikoa guztiz ezohiko bihurtzen zuena, gerra piztu berria ez baitzen txantxetako kontua, are gutxiago Teofilo Mariak irudikatzen zuen moduan: lubaki bat, eta lubakiaren bi aldeetara Domingo eta bera, aurrez aurre, elkar hiltzeko prest; nola izan zitekeen, baina, anaiak anaia hiltzea?; eta zergatik ez?; Teofilo Mariak ez baitzuen anaia anaiatzat ordurako, hain izan zen eskerga eta berealdikoa honen traizioa, Teofilo Mariak
|
berak
une hartan are traizioagotzat hartu zuena, ausaz, muturreko baldintzek, beheko solairutik zetorrèn oihu bat ere entzun zuen orduan, onik egingo ez ziona: ¡ Abajo España y arriba Rusia!?
|
|
|
–Mesedez, Txaro, ez niri adarrik jo?!?; Txarok, baina, adarra jo zion, betean jo ere: iritzi hartakoa behar zuen Adak, segundo hura oroimenaren lurretatik desehortzi eta jira batera eta jira bestera zebilen bitartean, lo egin ezinik; esan nahi baita orduantxe ulertu zuela Adak, ausaz, adiskide minaren jokoa, Adak
|
berak
une hartan azpijokotzat behar zuena, orduantxe ulertu zuen bezala zergatik hasi zen Txaro hiru mutilekin, hirurak hiru hilabete gabe uzteko, Txaro sasi arrazoiz estaltzen ahalegindu bazen ere benetako arrazoia: –Zergatik uste duzu, bada, utzi nituela hiru mutil haiek?
|
|
|
Domingo mementoan ohartu zen ezen anai arrebak izututa zeudela: aski zuen haien galdetzeko edo hitz egiteko moduari erreparatzea, ezusteko aurkikuntzaren ekaizpean naufrago batzuk iduri; baldintza haietan, jakina, anai arreben gainetik sentitzen zen Domingo, baina, sentimendu hura atsegina zen arren, ez zen, agian,
|
berak
une hartan gehien irrikatzen zuena... bai baitziren anai arreben gainetik egoteko beste era batzuk ere: haiek irabaztea eta haiek bere alde jartzea zen, esate baterako, era haietako bat, eta ez txarrena; hura izan zitekeen abagunea, gainera, aspaldi ez bezala isilik baitzituen anai arrebak –baita Teofilo Maria eta Damaso ere, noiznahi kontra egiten ziotenak, orain mespretxu eta orain burla–, berari gutxieneko begirune batekin entzuteko prest; izan ere, bazirudien ezen anai arrebek lur bat behar zutela non lehorreratu, eta bera –Domingo– lur hura eskaintzeko moduan egon zitekeen une hartan, gero gerokoak:
|
|
|
" Mesedez, Txaro, ez niri adarrik jo...!"; Txarok, baina, adarra jo zion, betean jo ere: iritzi hartakoa behar zuen Adak, segundo hura oroimenaren lurretatik desehortzi eta jira batera eta jira bestera zebilen bitartean, lo egin ezinik; esan nahi baita orduantxe ulertu zuela Adak, ausaz, adiskide minaren jokoa, Adak
|
berak
une hartan azpijokotzat behar zuena, orduantxe ulertu zuen bezala zergatik hasi zen Txaro hiru mutilekin, hirurak hiru hilabete gabe uzteko, Txaro sasi arrazoiz estaltzen ahalegindu bazen ere benetako arrazoia: " Zergatik uste duzu, bada, utzi nituela hiru mutil haiek?
|
|
|
begi aurrean zuenak, ondorioz, azken judizioko eguna oroitaraz ziezaiokeen Teofilo Mariari, orduan ere halatsu etorriko baitzen Jainkoa bera ere –ezpata eskuan, koroa buruan eta argi distiratsua nonahi–, bere epaia emateko asmoz, argiak hartutako dohatsuak betiko argian bizi zitezen, eta ilunak hartuak ilunean bigarren aldiz hil, hil ondoren iluntasun ilunagora piztea bi aldiz hiltzea bezalakoa baitzen... komunista jainkogabe zikin haiek bezala... komunistak eta anarkistak, haien artean Domingo, Domingo batez ere; ez zen hura Teofilo Mariak Domingo oroitzen zuen lehen aldia, seguru ezetz, aitak Domingo arbuiatu, etxean sartzeko debekua ezarri eta haren izenik ere ez aipatzea erabaki zuenetik, inoiz baino presenteago izaten baitzuen Teofilo Mariak anaia –Damasori halaxe aitortu zion behintzat behin baino gehiagotan–, buruan itzal bat iltzatu baliote bezala; esan nahi baita Domingoren traizioak bere onetik ateratzen zuela Teofilo Maria, anaia madarikatua egoeraren erantzule egiterainoko jarreran, behin komunistak eta anarkistak zaku berean sartuz gero logika osoz ondoriozta baitzezakeen ezen Domingok ere bahiketan parte hartu zuela, parte hartu ez zuen arren, uholdeari lotzen zaion ur tanta oro, nola erditik hala bazterretik, uholdearen erantzule den legez; bazegoen, bestalde, ñabardura berri bat, ohiko egoerari eranstekoa eta ohikoa guztiz ezohiko bihurtzen zuena, gerra piztu berria ez baitzen txantxetako kontua, are gutxiago Teofilo Mariak irudikatzen zuen moduan: lubaki bat, eta lubakiaren bi aldeetara Domingo eta bera, aurrez aurre, elkar hiltzeko prest; nola izan zitekeen, baina, anaiak anaia hiltzea?; eta zergatik ez?; Teofilo Mariak ez baitzuen anaia anaiatzat ordurako, hain izan zen eskerga eta berealdikoa honen traizioa, Teofilo Mariak
|
berak
une hartan are traizioagotzat hartu zuena, ausaz, muturreko baldintzek –beheko solairutik zetorrèn oihu bat ere entzun zuen orduan, onik egingo ez ziona: ¡ Abajo España y arriba Rusia! – hartaratuta; ondorioz –oihuaren aurkako erreakzio gisa edo–, begiak amorruz zabaldu eta argiz bete zitzaizkion, gogoa ohiko sinestera itzuli balitzaio bezala, sineste garbi eta zalantzarik gabekora, gerra hartan Jainkoak beren alde behar baitzuen –Jainkoaren aldekoen alde eta Espainia zinez maite zutenen alde–, hain zen begien bistakoa egia hura, egiaztapenik behar ez zuena, silogismorik ere ez, lehenengo premisan agortzen baitzen argudio guztia:
|
|
2011
|
|
|
–Bai. Annak ez zuen polizia kezkatu gura; mehatxuarena eta autoarena kontatu izan balio, zaintzaile batzuk jarriko zizkion segituan, eta
|
berak
une hartan askatasuna behar zuen ikerketarekin jarraitzeko.
|
|
2013
|
|
|
Bizitza laburra izan zuen, zeren, lehen aterpea eta kaperatxoa eraiki orduko, indioek, beren arteko sendalari eta buruzagiei jarraituz, dena txikitu baitzuten. Piccolok
|
berak
une hartan nonbaitera joana zelako salbatu zuen bizia. Baina tokia ona zen, inguruko lurrak Loretokoak baino askoz hobeak, eta hantxe kokatu zen Ugarte, Piccolo Mexikora bidali ondoren hango auziak kudeatzera.
|
|
2015
|
|
|
liluramendua edo estasia. Kontakizuna doktrina eratik autobiografia eta testigantza erara pasatzen da; izan ere,
|
berak
une hartan bizi zuena kontatzen eta deskribatzen du.
|
|
2019
|
|
|
neskak ez zuen adostasunik agertu. . Ez dugu nabaritu salatzaileak egoeraren gaineko kontrola daukanik, ez eta
|
berak
une hartan penetraziorik nahi zuela pentsaraz dezakeen inolako keinu edo jarrerarik ere?. Aldiz, bideoak, argi eta garbi?
|
|
|
" Donatok ez die kasu handirik egiten emakumeei. Txantxetan aritzen da atzetik joaten zaizkionean, horrekin konformatzen da", erantzun zion
|
berak
une hartan. Gaizki egina, hala iruditzen zitzaion orain.
|
|
|
—Ez dadila gertatu! hots egin zuen
|
berak
une hartan. Baina bistakoa zen.
|
|
|
" Eureka!", hots egin zuen erdi broman, kimika ikasle garaietan bezala. Poza ematen zuen Agatha Christieren nobelako hiltzailea nor zen aurkitzeak bukaerarako berrogei orrialde falta zirela, edo lurretik jasotako harri koskor bat bi puska egin eta haren osagaiak kolpe batean identifikatzeak; baina are eta poz handiago sentitzen zuen
|
berak
une hartan. Gertaera hura bizitza errealari zegokion.
|