|
2003
|
|
|
Iraultza zuriaren oroigarria apurturik, Patxiren gorputza sutan: hura izan zen Azpilgo herriak bere ibilbide ilunean behar zuen argia, Patxi eskuzabalak eskainia,
|
berak
maite maite zuen ilunsenti hego haizetsu zoragarri haietako batean.
|
|
2005
|
|
|
Kristal pean aldizkariak pilatzen dira. Naroak ez du Ametsek Nabarra eta Ostiela n dituen harpidetzak eten, haiekin batera tartekatzen dira
|
berak
maite dituen Entzun eta Luma ren aleak ere. Esku batez besaburutik erortzen zaion adats ilun luzea txirikordatzen dihardu, arretarik gabe.
|
|
|
Ez ninduen askatzen. Negargura sentitu nuen,
|
berak
maite ninduelako eta inoiz ez zidalako esan, eta ni, aldiz, inoiz ez nintzelako harengatik asko kezkatu eta, are larriago, bere baimenik gabe drogatu egin nuelako!
|
|
2008
|
|
|
Baina, beharbada, ezer izan baino lehenago, edo, zehatzago esateko, izaki moral bat izan baino lehenago, emakume bat zen Natividad, naturak emetasunaren dohainarekin hornitua; eta, emetasunaren erdigunean, lur hura zuen, bere berea zuèn sabeleko lurra?
|
berak
maite zuèn gizonak eta ez beste inork goldatuko zuena; zer kulpa zuen, baina, auzi hartan, baldin eta fortuna gaiztoak bidean Gerardo ipini bazion, ahizpak maite zuèn gizona, hain zuzen. Baina, gauzak muturreraino eramanda ere, zer kulpa zuen Natividadek, baldin eta Gerardo bere egiten ahalegintzen bazen egunen batean, sendatu ostean, adibidez?, Nataliak guztiz bere egiten ez zuen bitartean ezkontzaren bidez, eta zer, sentimendu hura ahizparekin ezin konpartitu bazuen, zeren, leinua eta ondorengotza jokoan daudenean, ez baitago, antza, lurra erdibitzerik, bera ala ni??
|
|
|
Baina, beharbada, ezer izan baino lehenago, edo, zehatzago esateko, izaki moral bat izan baino lehenago, emakume bat zen Natividad, naturak emetasunaren dohainarekin hornitua; eta, emetasunaren erdigunean, lur hura zuen –bere berea zuèn sabeleko lurra–
|
berak
maite zuèn gizonak eta ez beste inork goldatuko zuena; zer kulpa zuen, baina, auzi hartan, baldin eta fortuna gaiztoak bidean Gerardo ipini bazion, ahizpak maite zuèn gizona, hain zuzen. Baina, gauzak muturreraino eramanda ere, zer kulpa zuen Natividadek, baldin eta Gerardo bere egiten ahalegintzen bazen egunen batean –sendatu ostean, adibidez–, Nataliak guztiz bere egiten ez zuen bitartean ezkontzaren bidez, eta zer, sentimendu hura ahizparekin ezin konpartitu bazuen, zeren, leinua eta ondorengotza jokoan daudenean, ez baitago, antza, lurra erdibitzerik, bera ala ni...?
|
|
2009
|
|
|
Ez da egonean egon. Araotz eta arantzazutarrek maite zuten bera eta
|
berak
maite zituen. Eta ikasi du, Arantzazu eta inguruetako lurra betidanik giza lurra izan dela, hango oraingoxe jendearen antzeko jendearena.
|
|
|
Jainkoa bat bakarra izateak historia du. Jainkoa maitasuna dela, antropomorfismoa izateaz aparte, bere aurrebaldintzak eta historia bihurri luzea dituen ideia da, hasi
|
berak
maite duena emagaldu bat izatea Oseasen esperientzia pertsonaletik, via Isaia eta Jeremiasen meditazioa Israelgo herri militarki zapartuaren zoriari buruz, Jesus Nazaretarrarengana eta azkenean San Joanen ebanjelioraino. Historikoa izateak baldintza batzuetakoa izatea esan gura du.
|
|
|
Arruti gazteak giro hori ezagutu du komentuan nahiz komentutik kanpo. Hasieran euskara bere haurtzaroko memoria izango da, dotrina buruz ikasi duen Oikiako mutiko azkarraren lehenengo arrakastatxoen oroipen harro gozoa 28. Fraide karrera ikasten etxetik kanpo urteak egon eta Oikiara berriro itzultzen denean, mezako eginda, euskara, bera maitatzen eta errespetatzen duten,
|
berak
maite dituen eta errespetatzen dituen herrikide baserritarren hizkuntza da 29. Baina ikasketak jarraitzeko Euskal Herritik kanpo, ikaslagundi eta hizkuntz giro anizkoi egiaz internazionalean aurkitu denean (eta, beraz, espainolaren garaitasun mundialaren, ebidentziatik, libre), askatu egin da eta poesiak euskaraz idazten hasi da, Erroman.
|
|
|
Tasioren aurkakoa, bai, nola ausartu zen, izan ere, kostkatar ohi bat, Gaueko Adorazioko kidea ere bazena, Jainkoaren seigarren manamendu ezin garbiagoa hain era zitalean lohitzera?, zeren eta Jainkoak berak Paradisuan gizon eta emakume egin baitzituen eta ez gizon eta gizon?, baina baita bere buruaren aurkakoa ere, berak ere ezin baitzien bere sentimenduei uko egin, eta hantxe baitzuen heroi bat izateko aukera, beste ikuspuntu batetik, zergatik ezin zuen berak Tasio maitatu, Platonek eta beste filosofo handi batzuek mutil gazte lirainak maitatu zituzten bezala??, bere sentimenduen alde jarriz, aitaren eta familiaren aurka, baita gizarte osoaren aurka ere: bakar bakarrik bera eta
|
berak
maite zuèn gizona, biak bat eginik, munduaren kontra?
|
|
|
Tasioren aurkakoa, bai –nola ausartu zen, izan ere, kostkatar ohi bat, Gaueko Adorazioko kidea ere bazena, Jainkoaren seigarren manamendu ezin garbiagoa hain era zitalean lohitzera?, zeren eta Jainkoak berak Paradisuan gizon eta emakume egin baitzituen eta ez gizon eta gizon–, baina baita bere buruaren aurkakoa ere, berak ere ezin baitzien bere sentimenduei uko egin, eta hantxe baitzuen heroi bat izateko aukera –beste ikuspuntu batetik, zergatik ezin zuen berak Tasio maitatu, Platonek eta beste filosofo handi batzuek mutil gazte lirainak maitatu zituzten bezala? –, bere sentimenduen alde jarriz, aitaren eta familiaren aurka, baita gizarte osoaren aurka ere: bakar bakarrik bera eta
|
berak
maite zuèn gizona, biak bat eginik, munduaren kontra...
|
|
2012
|
|
|
–Errukia? da
|
berak
maite duen hitzetako bat.
|
|
|
–Alabaina, bere familiaren gain mendeku hartzea zin egiten du, eta aldiz besteak, lehentxeago etorri denak, esaten zuen: «Nik Lucie maite dut, eta
|
berak
maite nauela uste dut». Bestalde, bere aitarekin joan da, besoa besoan.
|
|
|
Ez dut maitatu behar, ezkonduta nago eta; baina
|
berak
maite nau, beraz... eta hemen, hiru puntu, zeren, hona iritsitakoan, adimena isiltzen da, eta aurrerantzean mihiak eta begiek hitz egiten dute batik bat, eta haien ondoren, bihotzak, horrelakorik bada.
|
|
2013
|
|
|
Dionixio, izan ere, bi indar handiren mende zegoen: alde batetik, maiteminak bide batetik zeroan;
|
berak
maite zuen Pankraxi, ez zuen dudarik, haren presentzia eta begirada batzuk nahiko izan baitziren bere sentimendu hartaz jabetzeko; maite zuen, bai: zelan azaldu, bestela, bere obsesio hura, harengana zeroana behin eta berriz?; hainbeste maite zuen, non berdin maitatuko baitzuen, baita hura marrazo bihurtu eta bera. Dionixio?
|
|
|
Dionixio, izan ere, bi indar handiren mende zegoen: alde batetik, maiteminak bide batetik zeroan;
|
berak
maite zuen Pankraxi, ez zuen dudarik, haren presentzia eta begirada batzuk nahiko izan baitziren bere sentimendu hartaz jabetzeko; maite zuen, bai: zelan azaldu, bestela, bere obsesio hura, harengana zeroana behin eta berriz?; hainbeste maite zuen, non berdin maitatuko baitzuen, baita hura marrazo bihurtu eta bera –Dionixio– irentsiko balu ere!
|
|
2014
|
|
|
Orakulu nazionala bilakatu da. Errepublikak,
|
berak
maite ez zuenak, biziki maite izan du bera, eta ohorez eta karguz bete du267 1870, katedra; 1878an Akademia Frantseserako hautatua; 1883an Frantziako Kolegioko Administratzaile izendatua, karrera akademikoaren gailurra; 1886an Ohorezko Legioaren Ofizial Handi. Bretoiaren apoteosia da268.
|
|
2015
|
|
|
Zein apetatsua den memoria. Edo,
|
berak
maiteago zuen modura, zein kabroia den memoria.
|
|
|
Arrazoi logikorik ez zegoen arren, maite zuen Ibon. Ez zen errukia edo adiskidetasuna,
|
berak
maite egiten zuen, auskalo zergatik.
|
|
|
idazten duenean, izan liteke benetan
|
berak
maite zuen norbait beste batekin ezkondu zela, izan liteke lortu ezin zuen amodio baten formulazio indartsuago bat, edo izan liteke egoera hori imajinatu eta olerkia egiteko polita iruditu zitzaiolako idatzi izana. Ez daukagu jakiteko modurik, eta modua edukita ere txutxu mutxuen mailakoa litzateke, literaturarekin zerikusirik gabea.
|
|
|
Bi aukerek zeukaten arriskua. Rita Hans ikustera joaten bazen Stuttgartera, bazitekeen nireganako guztia kolokan jartzea,
|
berak
maite izandako gizona han barruan ikusitakoan. Beldur hori nik baneukan behintzat:
|
|
2016
|
|
|
Kafe bat atera diot, bero beroa,
|
berak
maite duen bezalakoxea. Burua edalontzira makurtu du, eta kafea usaindu du, aroma ezker eskuin jarraituz, edo buruan konprenitu ezin dituen gauzak balitu bezala.
|
|
2019
|
|
|
halaxe erakusten ditu zain egon beharraren ezinegona eta nahigabea, mendekoa izatearen sentipen mingotsa, existentzia mutilatu bat besterik ez izatearen dolua. Destino osoa jokoan du
|
berak
maite duen gizonak beste emakume bati begiratzen dion bakoitzean, harengan alienatu baitu bere izate guztia. Haserretu egiten da, orobat, maitaleak emakume arrotz batengana itzultzen baditu begiak istant batez; gizonak gogorarazten baldin badio berak luzaro begietsi berri duela gizon ezezagun bat, emakumeak honela erantzungo dio, sineste osoz:
|
|
|
Violaineren deliberoa are misteriotsuagoa eta funsgabeagoa da, legenarra eta itsumena aukeratu baititu, nahiz eta lotura zilegizko batek batu zezakeen
|
berak
maitea zuen eta bera maite zuen gizonarekin.
|
|
2020
|
|
|
Jotzen nauenean justifikatu egiten du eta ez dela hainbesterako uste du. Amak egiten didana askoz okerragoa dela,
|
berak
maite nauela eta amak ez esaten du.
|
|
2021
|
|
|
Maite nau. Erakusleiho bati begiratua egin eta arazeriaz leundu zuen ile xerlo bat; bere adatsaren kolorea, bere sudurraren forma, denak hartu zuen garrantzia,
|
berak
maite zuen aurpegia baitzen.
|
|
|
Hain zen ergela: Paulek maite zuen, berak ez zuen Paul maite; eta
|
berak
maite zuenak ez zuen maite.
|
|
2023
|
|
|
Herrian mutil artean ibiltzen zen beti, ahizpa bikia eta bera ziren jirako neska bakarrak, eta mutikoekin aritzen ziren herrian barna lasterka, eskuin eta ezker jolasean, arboletara igotzen... Baina bularrak handitzen hasi zitzaizkionean Helenak ez zituen onartu, ez zituen nahi, hor nabarmendu egiten baitzen diferentzia, eta
|
berak
maite ez. Hamalau urterekin, bularrak aski handituak zituenean ere, ez zuen titi zorrorik erabili nahi izan, barruko kamiseta mahukarik gabea eramaten zuen, mutikoena bezalakoxea.
|