|
2017
|
|
|
Eskatu diot!. Baina Berak ez...
|
berak
ez luke... Beraz ezin...
|
|
|
Seme bastartak
|
berak
ez du hobenik, baina bere aitarenagatik ekarri behar du burua behera.
|
|
|
Eta hala jakin dezake batbederak ez dezakeela haragiaren kontra garaipen osorik erdiets bere ahalean fidatzen deno;
|
berak
ez duela defendatzeko indarrik asko, etsia, gogatua eta errendatua jarri artio.
|
|
2018
|
|
|
Kanpainaren arrakasta dela eta, Suitzako Publizitate Elkarteak Komunikatzailearen Saria eman dio Kasparri. Herritar suitzarrak Berlingo Tageszeitung egunkariari esan dionez,
|
berak
ez du ezer Nestleren aurka. Are gehiago, Nespresso kafe makina bat du etxean, baina poztu egingo litzateke iragarkiari esker kafe soroetako langileen baldintzak hobetuko balira.
|
|
2019
|
|
|
Alizia ez zegoen oso gustura: egia esan,
|
berak
ez zuen inoiz Erreginarekin sesiorik izan, baina bazekien edozein momentutan izan zezakeela. " Eta orduan", pentsatu zuen," zer gertatuko ote zait?".
|
|
|
Gorbata baitaramat. Neure buruari esan diodalako,
|
berak
ez zaitu inoiz ikusi, dagokizun emakumea topatzen duzunean, gizon bat zarela antzeman behar du berehala: ez du zure musugorriak engainatu behar, ez dute lanari lotu gabeko zure esku leunek izutu behar, ezin da tolesdurarik gabeko zure begirada gardenean galdu.
|
|
|
Pétainek ez du egiten berak nahi duena esan zuen Vendressek. Lege horiek,
|
berak
ez zituela onartzen, esan omen du, dirudienez.
|
|
|
Azkeneko eguna arte, inoiz ez zen eseri. Guk ez genion eskaini, eta
|
berak
ez zuen ezer egin, inoiz, etxekotasuntzat har zitekeenik.
|
|
2020
|
|
|
Borgesek
|
berak
ez zuen batere trabarik izan bere iritzi kontserbadoreak plazaratzeko (euskaldunez zeukan irudi ezkorra ere ezaguna da...), baina liburuei buruz mintzatzen zenean ez zuen aurreiritzirik maite; aitzitik, hitzaurrearen partez epilogoa izaten zen berarentzat premiazkoa. Hau da, testuak irakurri ondoren egileari zerbait gehitzeko aukera utzi behar zaiola pentsatzen zuen, ez liburuaren hasieran, ordea.
|
|
|
Adibidez, adin diferentzia handiagoa zen hogeita lau urte besterik ez Frantziako presidentearen eta lehenengo andrearen artean. Bestalde, Elenak ez zekien, Aritzez maiteminduta zegoela onartzen zuen arren, halako lurrikara bat jasateko prest egongo litzatekeen,
|
berak
ez zuelako Koldorekin apurtzeko inolako asmorik, edo horretara mugitzen zuen inolako indarrik, Brigitteren kasuan agian gertatu zen bezala. Eta, azkenik, kontua publiko egitekotan ez zekien fakultatean jarraitzeko adorerik izango zuen, hots, lotsaizunak ez zuen lana uztera behartuko; Brigitte Trogneuxek, ordea, eskola erlijioso hartan irakasten jarraitu zuen aferaren ondoren ere...
|
|
|
Eta bizilagunak txirrina jo du, etxean guretzako telefono dei bat jaso duela esateko. Eta amonari dirua eskatu diogu kilo bat gerezi erosteko eta ezetz,
|
berak
ez duela dirua koltxoitik aterako, dendara joateko, fidantzan emango digute eta. Eta azken gerezia jan dugunean mundua behetik gora ikusi dugu, handia oso, lau hankatan gabiltzalako, gero eta mantsoago, denak erraldoiak dira inguruan, apenas ezagutzen ditugun, gero inor ez, eta konturatu orduko zulo batean sartu gara.
|
|
|
Hori, noski, bizirik lurpean sartzea bezalatsu zen. Horretaz gain,
|
berak
ez zuen ihes egiteko esperantzarik, baina Mary Thomasen zeuden hogeita bi lagunek bazuten ihesbiderik. Eragozpen bakarra soka lodia zen, bi ontziak lotzen zituen soka hura.
|
|
2021
|
|
|
Ederto, bertan egongo naiz, ziur asko, nire jaioterri ez hain maitean baina bai maitatuan. Baina, jakina, ez nion halakorik esan,
|
berak
ez zuen zergatik jakin behar Luzarorekin nuen lotura berezia eta mingarriaren ezer, berak domina bat eman behar zidan bertan jaioa izanda ia mundu osoko egunkari gehienetan agertu nintzelako. Telefonoa eskegi eta segituan nire nebarengana jo nuen.
|
|
|
Ez zen bere betebeharra, bera zinegotzi hutsa zen, portuko gauzez arduratzen zena bakar bakarrik, eta jakina, sekula ez politikaz. Bai, horixe esan zion nire nebari Udaleko jarreraz galdezka joan zitzaionean,
|
berak
ez zuela politikaz ezer jakin nahi, ez zuela ezer ulertzen, portuko gorabeherez baino bakar bakarrik, eta horregatik Alderdian sartuta zegoen, horregatik ere bakar bakarrik, bai zera!, portuko arazoak konpontzeko urtetan portuzaina izan eta gero. Luzaron, Euskal Herri osoan, gertatzen zenaz iritzirik ematekotan Alderdiak esaten zuenera jo beharrean zegoen nahitaez, bai gizon agindu esaten zuen guztiarekin bat baitzetorren, ez zion ardura, garai hartan nire nebak leporatu bezala, Alderdiak ezer argirik esaten ez baldin bazuen, Alderdiko baten batek ere erailketak eta atxiloketak parekatzen baldin bazituen, Alderdikoa izanda motibo franko izan behar zuen antzeko zerbait esateko, eta gure aitaren adiskideak nire nebari berriro erantzuten zion, udalean zeudenetariko erantzunik emateko gertu zen bakar bakarra zenez gero, politika ez zela bere benetako ardura, portuko nondik norakoak baino soil soilik.
|
|
|
Ni etxeko norbaitekin topatzeko beldurrak nago. Mâredek irribarretsu begiratzen dit,
|
berak
ez du halako ardurarik bere ama etxetik inoiz irteten ez baita, gehiena jota etxe azpiko harategi islamikoraino, berak dakien hizkuntza bakarraz barra barra egin dezakeen aldetik. Nire kasuan, ordea, ez dut ama edo arrebak ustekabean harrapatuta izateko beldurrik soil soilik, badaude hor zehar nire lehengusu Hâkim jakintsua bere supermerkatu txatxar eta zantarretik edonoiz irten litekeena, eguerdian etxean bazkaltzeko ikastolatik datorren irakasleren bat edo, edota jeneralean nire ama eta arreba ezagun dituen edonor; biak gazteleraz polito modaltzen dira-eta.
|
|
|
Hasiera batean dei haiek egin izana gogoratzen ez zuela esan zuen, dei ugari egin eta jasotzen dituen pertsona bat zelako. Baina, gogora ekarri zizkiotenez, Mari Gilbertek esaten zuena
|
berak
ez zuela inoiz esan mantendu zuen. Shannanen bila ari ziren lagun batzuek Alex Diazek eta Michael Pakek eskatu ziotelako deitu zuela adierazi zuen, Oak Beacheko bizilagunen elkartearen izenean haren familiari babesa eskaintzeko.
|
|
|
Floridek, ohartu zelarik otoitzek, arrazoiak eta malkoek ez zutela deus balio, eta gizonak bere desira gaiztoan jarraitzen zuela hain modu krudelean, non
|
berak
ez baitzuen indarrik hari gogor egiteko, bere bizitza galtzeak bezainbateko beldurra ematen zion sokorriaren bila jo zuen, eta, boz triste eta urrikalgarri batez, amari dei egin zion, ahalik eta gorakienik. Ama, alabak halako ahots batez deitzen zuela entzutean, beldur izugarri batek hartu zuen egiaz gertatzen ari zenaz, eta ahalik eta lasterrena joan zen jantzilekura.
|
|
|
Eta hala eta guztiz ere, ergela esan dit, hamaika aldiz gogoz eta bihotzez maitatu izan dudan emakumeak iraindu ez ezik, nik, inola ere laguntzen eta gainera biziki eta berak ez dakien motibo zehatz askorengatik gaitzesten dudan zerbaiten errudun sentiarazi egin nau. Eta ez da bidezkoa,
|
berak
ez du inor epaitzeko eskubiderik, are gutxiago bene benetan ezagutzen ez duen norbait, maitatzen hasi den norbait. Jakin beharrean nago bere jokaera uzkur eta zakar honen zergatia.
|
|
|
Horretan, gonbidatuetako batek ohartarazi zuen
|
berak
ez zuela inoiz topatu sentimenduak bortizki ukitzen zizkion egoera batean modu berezian agertzeko gauza ez zen emakumerik. " Ausarkeriarako gure aldean duten gailentasun edo horrexek egiten ditu gizadiaren erdirik interesgarriena" bukatu zuen esanez.
|
|
2022
|
|
|
Ihauteri egun batean, maskaraturik zebilela, hirian zen damarik prestu eta ederrenetako bat atera zuen dantzara; eta, oboeek eten bat egin zutenean, ez zuen huts egin hari amodiozko hitzak egiterakoan, zeinak hobeki egiten baitzituen bertze nehork baino. Baina damak, ez baitzen gibelera gelditzekoa erantzuten, aitzinera egin zezan galarazi eta geldiarazi egin zuen bat batean, segurtatuz
|
berak
ez zuela nehoiz bere senarra ez bertze nehor, eta ez zezala neholako esperantzarik izan. Zaldunak ez zuen bere burua errefusatutzat hartu arrapostu horrengatik, eta ondotik ibili zitzaion biziki garizuma erdira arte.
|
|
|
Beso ariketak egin ondoren zerbait bazkaldu zuen eta gelara erretiratu zen atseden hartzeko aitzakiaz. Bero handi harekin denek egiten zuten lo kuluxka, baina
|
berak
ez zuen logalerik. Pentsatzen gelditu zen.
|
|
|
Aharrausi egin zuen berriz. Gizonak gehiago jakiteko irrikan zegoela iduri zuen, eta
|
berak
ez zuen gehiagorik kontatu nahi, beraz, begiak goititu eta ugandarra zetorrela ikusi zuenean, arindua hartu zuen.
|
|
2023
|
|
|
Auzokoari laguntzeko prest egoteak ekartzen zuela Kristau askatasuna, eta ez legetik aske izateak. Luterok zion
|
berak
ez zuela indarrik erabili Aita Santuaren aldekoen kontra, Jainkoaren Hitza erabili zuela. Esaten zuen bere artegian otsoa sartu zela; Wittenberg en gertatuaren errudun moduan Zwickau ko profetak, Carlstadt eta Zwilling jarri zituen; San Pablo aipatuz esaten zuen zilegi zen guztia ez zela komenigarria; gai erlijiosoetan berrikuntzak egiteko printzearen autoritateari jaramon egin behar zitzaiola; autoritate laikoari kasu egin behar zitzaiola, eta ez Aita Santuari.
|
|
|
Lutero beti agintarien alde lerrokatu zen, nahiz eta haien kritika garratza sarritan egin. Esaten zuen kristautasunaren zutabeak fedea eta karitatea zirela eta eraberritze guztiak diziplina eta ordenaz egin behar zirela; meza pribatua baztertu behar zela, baina ez bortxaz;
|
berak
ez zuela inoiz ezer indarrez egin; bortxaz jardun izan balitz Alemania guztia odoletan utziko zukeela; askatasunez egin behar zirela gauzak: ezkondu, fraide edo monja bihurtu, haragia jan edo jateari utzi; dena libre zela, baina ez zela ezer indarrez ezarri behar; Jainkoak libre utzitakoa ez zela debekatu behar; irudiak ez zirela gurtu behar; irudien alde ez egoteak ez zuela esanahi ikonoklasta bihurtu behar zenik; ez zegoela ezinbestez komunioa norbere eskuez hartu beharrik edo komunioa bi espezietan hartu beharrik; kanpoko errituek garrantzi gutxi zutela eta jakinduriak karitaterik gabe ez zuela batere balio.
|
|
|
Ez uzteko gortea, ezkontzeko asmorik ez bazuen. Luterok
|
berak
ez zuela ezkontzeko asmorik, haragiaren tentaldiak sentitzen bazituen ere, egurrezkoa edo harrizkoa ez zelako. Espirako bigarren dietan aita ordezkatu zuen Frederikok.
|
|
|
Hirugarren astean Eck Luterorengan zentratu zen eta induljentziez, purgatorioaz, penitentziaz eta barkamenaz hitz egin zuten. Luterok zioen
|
berak
ez zuela esaten induljentziak alferrikakoak zirenik, baizik haietaz abusatzea zela txarra (García Villoslada, 1973; Roper, 2010). Eck ek berak nahi zuen tokira eraman zuen Lutero.
|
|
|
Salbokonduktua eman zion horretarako. 1521eko martxoaren 19an Luterok George Espalatinori idatzi zion jakin zuela zein artikulu bota behar zituen atzera, baina
|
berak
ez zuela ikusten atzera bota beharrekorik; horretarako bakarrik deitzen bazuten, ez zela joango; baina, gaizkile baten moduan kondenatu eta erailtzeko deitzen bazuten, ez zuela ihes egingo, eta Aita Santuaren jarraitzaileak bakarrik izango zirela bere odolaren erantzule (García Villoslada, 1973; Roper, 2010).
|
|
|
1890eko urte hasieran Mercure de France aldizkarian artikulu bat atera zuen Aurier arte kritikariak Vincenten lana goraipatuz; Vincentek sorpresaz hartu zuen artikulua eta Aurier i esan zion
|
berak
ez zuela hainbesteko merezimendurik; merituak beste pintoreen artean (Gauguin, Monticelli) elkarbanatzen saiatu zen.
|
|
|
Theok
|
berak
ez zuen osasun ona, baina Vincenten osasunak kezkatzen zuen. 1888ko urriaren 23an (T2) Paristik idatzitako gutunean Theok Vincenti esaten zion larritzailea zela beretzat Vincent ondo ez zegoela entzutea; lana gogor egin zuelako eta gorputza zaindu ez zuelako izango zela.
|
|
|
Pissarrok
|
berak
ez zuen bere etxean hartu nahi Vincent eta Theori esan zion Auvers en zegoen Gachet doktoreaz hitz egin zion Theori; esan zion artezale eta arte bildumagile handia zela Gachet eta Vincent harekin bizi zitekeela. Theorekin horretaz hitz egin ondoren, Vincentek pentsatu zuen goiz edo berandu Auvers era joateaz erabakia hartu zuela.
|
|
|
Berak ezin zuela modelorik gabe lan egin, baina gazte izateari utzi ziola eta bere gorputzarengatik emakume bat ez zela ezerezaren truke modelo moduan paratuko: Beste batzuk bera baino argiagoak zirela estudio abstraktuak egiteko;
|
berak
ez zuela koadro osoa asmatzen; naturatik jasotakoa zerbait alda zezakeela.
|
|
|
Egun horietako batean heriotzorrien estudio bat egingo zuela eta emakume eder bat modelotzat edukitzeko itxaropena zuen arren, galdu egin zuela. Vincentek zioen
|
berak
ez zituela irudi politak pintatzen eta modeloek pentsatuko zutela gaizki pintatuak zirela; Gauguin-i esan ziola Bouguereau k bezala pintatuz gero, dirua irabaziko zutela, jendeari gauza errazak eta politak gustatzen zaizkiolako; baina, talentu austeroagoa edukiz gero, lanari probetxurik ezin zaiola atera. Inpresionisten pintura ulertzeko adina talentu dutenak txiroegiak direla haiek erosteko.
|
|
|
1888ko irailaren 8 inguruan (W7) Arlestik idatzitako gutunean (W4) Vincentek Wilhelminari esaten zion amaitu zuela lanparez argiztatutako Gaueko kafea; eskale txiro batzuk lo zeudela ertz batean; gela gorriz pintatua zegoela, gas argiarekin; bilar mahai berdea zuela, zurezko zoruan itzala uzten zuena. Theok esan ziola koadro Japoniarrak eman zizkiola Wilhelminari; baina, Vincentek
|
berak
ez zuela koadro Japoniarren beharrik, han Japonian zegoelako jadanik; begiak ireki eta aurrean zeukana pintatu besterik ez zuela. Saintes Maries era berriro joan zuela, han jendea hondartzetan zegoelako, baina lan asko zuela egiteko; zeru izartsua pintatu nahi zuela; gauak egunak baino kolore aberatsagoak zituela, tonalitate ezberdineko more, urdin eta berdeekin.
|
|
|
Rapparden lana ona zela, baina horrek ez zuela esan nahi zerbait ona egitera heltzeko beste biderik ez zegoenik; pentsatzen zuela haren lana ona zela, baina lehen ez zela orain bezain lehorra; haren gutuna bidegabea zela. 1885eko uztailaren 21a baino lehen (R54) Nuenendik idatzitako gutunean Vincentek Rappardi esaten zion hainbat pertsonek (Tersteeg ek, Boussod, Valadon & Cie k) gaitzetsi zutela bere lana azken urteetan;
|
berak
ez zuela haiekin denborarik galdu nahi eta bizkarra eman ziela; azken eskutitzetan idatzitako hitzak erretiratu behar zituela, inolako erreserbarik gabe; eta hori ez zela bakarrik Vincenten intereserako, Rappard beraren intereserako ere bai baizik; idatzitakoa erreserbarik gabe erretiratuz gero, beren adiskidetasuna berriztatuko zutela eta estuagoa izan zitekeela.... Familiari zegokionez, azken urteetan aitarekin oso gaizki konpondu zela, berak bere iritzien arabera jokatu nahi zuela eta uko egin ziola herentziaz tokatzen zitzaionari.
|
|
|
Energiaz betea sentitzen zela eta ziur zegoela saltzeko moduko artea egingo zuela. Keek beste modu batera, sentimentu pixka batez, erantzun izan balio Amsterdam-en, Sien ekin gertatua ez zela gertatuko; Amsterdam-en garbi gelditu zitzaiola Kee ren bihotza ez zela aldatuko denbora laburrean, Vincenten egoera ekonomikoa aldatu ezean; baina,
|
berak
ez zuela asko irabazteko goserik; langile klasearen baitan etxean bezala sentitzen zen.
|
|
|
Baimena eskatuko zuela zahar etxean lana egin ahal izateko. Ez zela fidatzen Sien en familiaz eta hari esan ziola aukera egin beharra zuela familiaren eta Vincent-en artean; izan ere, familiak lehengo bizimodura eramango zuela iruditzen baitzitzaion; gainera, familiak esaten zuela Vincentek gutxiegi irabazten zuela; haurra zaindu behar zuelako Sienek ez zuela urte osoan modelo lanik egin, baina esan ziola
|
berak
ez zuela inoiz utziko, lehengo bizitzara itzultzen ez bazen; okerrena zela, Sienen anaia lotsagabeak hura lehengo bizitzara itzultzea nahi zuela.
|
|
|
Berak badaki gaur nire bikotearekin batzearren Oviedo alderantz alde egin behar dudala bi astetik behin ohiko dudanez, hitzartuta dugula ni hara joateko txanda denean agentzia ixteko ordua baino lehenago irteten naizela. Teresa Gasteiza datorrenean, aldiz, zortzi eta erdietan itxi ez ezik, orduan ere
|
berak
ez du etortzekorik, ostiral arratsaldeotan ni bakarrik egon ohi bainaiz agentzian, jende gehien sartzen den eguna izanagatik. Tontoa naiz, bai, itzel, eta gainera kalte eta guzti egiten diot agentziari Txerran egoten ez den ostiraletan jende askok ospa egiten baitu ezin dudalako behar bezala artatu, aitortzen dut.
|