|
2000
|
|
|
Ez diot minik egin gura", errepikatzen zidan larrusendo hark, niri minik eragin ez balit bezala). Hurrengo egunetan,
|
berak
ez zuen gaia berriro ere hizpidera ekarri nahi izan, esan beharrekoa esana zegoela adierazten zidan, maite ninduela errepikatzearekin batera. Eta harrezkero noraezean ibiltzen hasi nintzen, bakarrik, nahiz eta Teresaren laguntasuna ezinbestekoa gertatu zitzaidan:
|
|
2001
|
|
|
Baiezkoa du izan erantzunak, ez baitigu ez niri ez beste askori aurpegiz aurpegi esango Txillardegik
|
berak
ez duela funtzionario izan nahi; are gehiago, ez dela bera funtzionariotzaren atzetik ibili, irekirik ez zegoen bidetik gainera. Badaki, noski, nik eta bestek ikusi ditugula Madrilera bidali zituen paper metak.
|
|
|
Are  gehiago, sortu baino lehenagotik. Eleizalde zenaren izen maiteak baditu zenbait kutsu,
|
berak
ez baitzituen bere usteak, iritziak eta joerak ezkutuan gorde sekula. Nolanahi ere den, badakizu zuk nik bezain ongi ez zebilela haren muinetan zuk susmatzen dituzun jokabide makur horien aztarrenik.
|
|
2003
|
|
|
Gainerakoak kezkak baino ez dizkio ekarri. Ez,
|
berak
ez zuen inondik inora halakorik espero, hori emazteari sekula aitortu ez dion arren. Gau oso bat esna egon ziren, orain dauden modutsuan, esan nahi eta ezinean.
|
|
2008
|
|
|
Crissek
|
berak
ez du gustuko hegaz egitea. Trenez joan zen Errusiara.
|
|
2009
|
|
|
Auskalo. Kontuak kontu,
|
berak
ez zuen indarrik bere oskoletik ateratzeko. Buruari bueltak ematen pasatzen zuen denbora; eta gauak, ia begirik bildu gabe.
|
|
|
...a, ez mehatxurik egiteko, beldurra ematen didazu, baina ez naiz isilduko, gehiegi isildu dut, buru kamutseko dislexiko gaixo honek bere erara bizi nahi du, ez naiz esker txarrekoa, ez, badakit zuei guztioi esker landu dudala adimena, baina laguntza horren ordainetan atxilo hartu nauzue, ni neu izan besterik ez dut nahi, Lidia, Lidia, ez du gurekin hitz egin nahi, ahizpak ez digu uzten deitzen ere,
|
berak
ez du hitzik egiten, mutu dago, ia ez du mugitzen ahorik, jateko juxtu juxtu, ospitalean erizain dabilen ikasle ohi batek esan dit, begirada galduarekin ematen ditu orduak, Lidia, zergatik ez zara zeu ere istripuan hil, Lidia, bizian hila.
|
|
|
Institutura deitzea otu zitzaidan, tutorearekin hitzordua egiteko. Lehengo batean azaldu nizun bezala, oso jatorra eta pertsona ona zinela eta momentu txarra pasatzen ariko zinela, besterik gabe, esan zidan;
|
berak
ez zuela kezkatzeko moduko gauzarik ikusten zure portaeran eta jokabidean;" adinaren kontuak", gehitu zidan amaitzeko. Hark ez zion garrantzirik eman nik esan nion ezeri:
|
|
2010
|
|
|
Ez ziren berri berriak. Elgoibarren nire adineko ia inork ez zuen musika hura entzuten (ni baino zaharragoa zen mutil bat ezagutu nuen, eta batzuetan nire etxera etortzen zen biniloak entzutera,
|
berak
ez zuelako; Filologia Ingelesa ikasten bukatu zuen, ez kasualitatez), baina Gasteizen gogaide batzuk aurkitu nituen zorionez. Benetako rock musika onena jadanik pasatuta zegoenean iritsi nintzelako sentsazioa nuen.
|
|
|
Baina ez nonbait Suitzar Guardiako gazte batentzat. Honek, aurretik jakin zuen
|
berak
ez zuela saririk izango eta zegoen kategorian jarraituko zuela. Suitzar Guardiako gazte gehienak Vatikano barruan bizi dira.
|
|
|
Solbesek berak aitortu zigun hori, ohore egiten dion zintzotasunez, handik hiru urtera, Kongresuko diputatu zela, europar komisario izendatua izan aurretik Ardanza Lehendakariari agur esatera etorri zenean. Ajuria Enean Solbesek ezan zigun
|
berak
ez zukeela sekula onartuko PPk onartu zigun bezalako negoziaziorik. Ez zukeela inoiz onartu zerga berezien bilketaren eta PFEZen gaineko negoziaziorik; horiexek izan ziren, hain zuzen, sozialistei planteatu genizkienak.
|
|
|
Galileok teleskopiotik begiratzea eskatu zion Bellarmino kardinalari, zerua nolakoa zen ikus zezan. Kardinalak zera esan zion,
|
berak
ez zuela teleskopioaren premiarik, Bibliak garbi asko adierazten baitzion nolakoa zen zerua. Galileo zentzu komunaren ereduaren ordezkaria da, zerua nolakoa den jakiteko, besteak beste, zeruari begiratzen diolako; erabilitako teleskopioa gure ikusmenaren luzapena baino ez da.
|
|
2011
|
|
|
Noizbait preso eraman ere egin zituzten batzuk; beraz, neurriak hartu behar ziren. Behin, Hernanin nengoela, Oiartzungo bat etorri zitzaidan esanez zortzi gizon zituela Baionako Euskal Ordezkaritzara eramateko, Txanberlainekin [6] joatekoa zela, baina ez zela agertu eta
|
berak
ez zuela ongi ezagutzen bidea, behin bakarrik joan baitzen. Nik esan nion ezin niola fabore hura egin, ez nuela ezertaz ezagutzen, baina orduan esan zidan Hernaniko Altzateren partetik zetorrela eta gau hartan atera behar zutela.
|
|
2012
|
|
|
Aita Ambrosiok esan zien prest zegoela, bere mugen baitan, haien musika tresnekin laguntzeko. Hasiera hasieratik argi utzi zien
|
berak
ez zuela ez klarinetea ez biolina jotzen baina metodoren batzuk eskuratuko zituela eta beren musika tresnekin ahal zutenik eta gehien aurreratu zezaten saiatuko zela. Bermatu ziena, hori bai, musikako oinarri ona jasoko zutela izan zen; lan egiteko prest bazeuden, solfeoa, harmonia, formak eta hortik gorakoak lantzeko gertu zeukatela aitortu zien.
|
|
|
Nolatan izan zitekeen hain txolina egozten zion; nolatan, edonork ikus zezakeela jakinda ere, ez zuen arreta handiagoarekin jokatu; nolatan demontre inguratu zen egunero etxolara, lehenago, guztiek zekiten bezala, ez baitzeukan halako ohiturarik; nolatan... Aitak
|
berak
ez bazuen susmorik hartu, auzokoren batek edo etxeko langileren batek ezohiko zerbait hauteman zezakeen eta aitari jakinarazi (argi zeukan ama ez zela tartean ibili, hark ezer igarriz gero berari esango ziolako inori baino lehen; eguerdialdian, gainera, ahizpa gaixoarenera joaten zen haien etxea gobernatzen laguntzera). Aitak ez zuen bitan pentsatuko:
|
|
|
Bilbon eseri zenetik,
|
berak
ez zukeela taxi hartan joan behar pentsatu zuen behin baino gehiagotan, Madrilen egon zukeela baizik, bere kontuak bideratzen eta lagunekin karreraren amaiera ospatzen. Leihatilatik ikusten zuen paisaia hura arrotz zitzaion, noizbait ezaguna izanagatik.
|
|
|
Galori neurtezina iruditu zitzaion une hura. Begi berde argi haiek irentsi egin nahi zutela iruditu zitzaion, eta
|
berak
ez zuen inolako trabarik jarriko hala gerta zedin. Bat egin zuten bien arnasaldiek eta poliki poliki galgatzen joan ziren biak ala biak.
|
|
|
Santa Engrazia zubiraino ailegatu da eta buelta eman du, gelditzeko tarterik hartzea saihestuta. Lehenago, haurtzaro eta gaztaroan,
|
berak
ez zuen aitaren heriotzaren inguruko bizipenik izan; heriotza haren ondorioak, aldiz, bai jasan izan zituen, orduan konturatzen ez bazen ere. Berde berde hazten ari den belarra zapaltzea eztitsua da oinazpientzat.
|
|
2018
|
|
|
Amaia ere bakarrik dator," izpiritua bizitzeko" edari bat da festarako bere ekarpena. Barrez hasi da agertokia ikusita, eta algara artean esaten du
|
berak
ez duela kimonorik jantziko, lotsa ematen diola, eta apartamentuko besaulki bakarrean esertzen da, bizkarra atzera eramanda, ikuskizuna harmailetatik ikusteko bezala. Busti gabe.
|
|
2019
|
|
|
Agorregiko errota gure leku gogokoenetako bat da. Errotak
|
berak
ez du aparteko interesik (ez guretzat behintzat), baina pagadi harizti baten erdian dago eta erreka bat igarotzen da bertatik, udan bainatzera joan ohi garena. Hasieran Karmenekin joaten ginen.
|
|
|
Ez zegoen nerabezaroko tontakerietarako. Emakume hura beste mundu batean zegoen, eta, Reyesen heriotzaren ostean,
|
berak
ez zuen mundu harekin zerikusirik. Ni baino zaharragoa izanen duk gainera!
|
|
|
Blanchek esan du
|
berak
ez duela ondo ulertu, kalkulu bihurri samarra delako, baina, oker ez badago, Testamentu Zaharreko eta Berriko profeziak elkarren artean gurutzatuz osatu omen dute. Gero esan du bera inoiz ez dela ondo moldatu kalkuluan, baina konfiantza handia duela haietan.
|
|
|
Bera baita fallatzen ez duen bakarra:
|
berak
ez du hutsik egiten, egunero egiten du bere txangoa; hori bai, neguan apalago, xahartuta, indargetuta, txango laburrean, pauso motxean... eta udapartean, tente tente, goi goienetik luze eta trinko berotuz.
|
|
2020
|
|
|
Bazkalostean joan ziren Muinoara etxeko emakume guztiak arratsalde pasa, Rosario izan ezik, hark bertara lagunduko zien, baina zereginak zeuzkan arratsaldean, eta gainera ezin zuen etxea hutsik utzi. Mikelak ez zekien haserretu egingo ote zen,
|
berak
ez zuelako han geratu behar, edo gustura hartuko zuen Potrosarekin egon beharrik ez izatea. Ez zuen ematen axola izan zitzaionik Rosariori, bere betiko umore onez jarraitu baitzuen denbora gehienean.
|
|
|
Eta mutilak askatu egin zuen eta joan egin zen, korrika egin gabe, irribarre burlatia ezpain artean, harrapatuko haut beste batean esanez. Gizona jaitsi, eta etxeraino lagundu zion, eta
|
berak
ez zuen ezer esan, inori ere ez, nola kontatuko zuen horrelakorik.
|
|
|
Gauean zehar denerako astia izan zuen: aurrena errudun sentitu zen agureari negar eginarazteagatik, baina gero pentsatu zuen
|
berak
ez zuela ezeren errurik, zaharra ez baitzebilen zekiena esaten; izan zuen erreakzio hark agerian uzten zuen kontatzen ari zena baino askoz ere gehiago zekiela, bestela zertara zetozen halako negarrak eta erreakzio hunkitua. Gaua esna pasatzeak balio izan zion zerbait argiago ikusteko ere, Dario Rocha gezurretan ari zela Ramon Gandara delako hura ezagutzen ez zuela esatean.
|
|
|
Orain dela bi urte inguru hasi zen guztia: ohean kizkurtuta zegoen zapi batekin ezpainak estutzen(" eta eskerrak esku zabalarekin eman dizudan, ukabilarekin eman banizu, orduan bai, orduan jakingo zenuke mina zer den"), eta une hartan ulertu zuen
|
berak
ez zuela kulparik. Berdin zela zer egiten zuen.
|
|
|
Connellek badaki, ordea, amonak esandakoak ez duela zerikusirik bere itxura fisikoarekin eta aitari egindako aipamentzat hartu behar dela. Ba, bale,
|
berak
ez du zer esanik horren gainean.
|
|
|
Eta" germà" ere esaten zion batzuetan Hilariri. " Germà" esaten zion,
|
berak
ez zuelako ez anaiarik eta ez lagunik. Guztien anaia balitz bezala, gure Hilari.
|
|
2021
|
|
|
Sekula ez ditu ikusi erretratuan izan ezik, probintzian baititut amarekin, eta hori ere arraro samarra da gure artean, alegia, berak nire seme alabak sekula ikusi ez izana. Nolabait ere
|
berak
ez du arazorik, tentazioari amore eman eta pikutara bidal baitezake den dena; nik, ordea, ezin dut. Seme alabak, beraz, amarekin bizi dira, eta orain arte ez dute zapata urraturik eduki.
|
|
|
–Kasu hau argitzen dugunean..., kasuak
|
berak
ez bagaitu gu garbitzen, esan zuen.
|
|
|
Hitz egiteko gogoz dago. Baina Iruñera etorri duzu,
|
berak
ez baitu mugikortasun handirik, eta hobe da aitak ez jakitea.
|
|
|
Poltsa guztiak lurrean, han eta hemen sakabanatuta. Eta hantxe bi maletak ere, ordu batzuetan zain egon zutenak, norbait etorri eta ireki arte, zeren
|
berak
ez baitzuen asmorik bere gain hartzeko maleten barruan ekarri zutena atera eta txukun ordenatzeko lana.
|
|
|
O Con da SaÃnzako herria dena da aitarentzat; hortaz, alferrik esango zion
|
berak
ez zuela ongi pasatzen han, hilabete hura kondena zela berarentzat, aitak ez baitzuen amore emango eta ez baitzuen etxean bakarrik lagako, berak bere amets zoriontsuenetan imajinatzen zuen bezala. Aitarentzat abuztua O Con da SaÃnzako herrian ez da negoziagarri.
|
|
2022
|
|
|
Power jaunak garbi utzi nahi izan zion Kernan andreari ezen
|
berak
ez zuela ardurarik, bera halabehar hutsez heldu zela gertalekura. Kernan andreak, etxean liskarrak izaten zirenean Power jaunak egin zituen lan onak eta eman zizkien hainbat mailegu txiki baina une oneko gogoraturik, esan zuen:
|
|
|
Barre eta txantxa asko izan zen otordukoan. Lizzie Flemingek esan zuen Mariari suertatuko zitzaiola, seguru, eraztuna, eta, nahiz eta Lizzie Flemingek makina bat Domu Santu bezperatan esana zuen horixe, Mariak barre egin behar izan zuen, eta esan ezen
|
berak
ez zuela ez eraztunik ez gizonik behar, eta barre egitean, bere begi berde grisak etsipenez dirdai egiten zuten, lotsakor, eta sudur puntak ia kokots punta ukitzen zion. Ginger Mooneyk bere te antoxina altxatu eta Mariaren osasunari topa egin zion, gainerako emakumeek beren antoxinez mahaia joz erantzuten ziotela, eta esan zuen lastima zela garagardo beltz tanta bat ez edukitzea trago bat egiteko.
|
|
|
Nire ahizpa ez da iragana, jauna, nire ahizpa inoiz ez da izango iragana. Baina ez dakit inporta zaidan, zeren nik burua garbi daukat eta beste leku bateko emakume bat izaten naizenean, alaba batekin, zeinari loreak etxeko lanpasean utzi eta esango baitiot amonarenak direla, nik ez dudala haren amonarekin hitz egiten, landan heredatu egiten direlako herrak, baina
|
berak
ez du ezer jakingo horretaz eta pentsatuko du amonak Lea Txiki maite ez badu ere, maite duela bera, maite duela bera.
|
|
|
...ti, batek baizik ezin du irabazi zeren zorigaitzez bezeroek nahiago izango dute bat bestea baino, eta horra zergatik hautatu nuen Danielle partenairetzat, nekez irabazten didalako, ni balioan jartzen nauelako, gizenegia da nire aldean, zaharregia, Daniellek azpimarratu egiten du nire liraintasuna, nire gaztetasuna, irabaztera eramaten nau eta batez ere bost axola zaio, ez, bera ez da ni bezalakoa,
|
berak
ez du pottokia izateko behar den hori, lesbiana bikoteen arteko printzesa izateko premia, tira, beti horixe esaten dit bakarrik gaudenean, bost axola zaiola, baina Daniellerekin ez dago jakiterik, aspaldi ari da itxurak egiten, jadanik hamar urte bai, nik baino hiru aldiz denbora gehiago.
|
|
|
...rteetan jotzen du, igande arratsaldean, haurrak kanpoan jolasean ari direnean, eta isiltasun horrek erotu egiten nau, bi ero gara, isiltasunari eusten diogu biok, elkar hobeki gorrotatzeko, baina amama nola dituzu halako belarri handiak, nola dituzu halako begi handiak, zuri hobeki aditzeko, umea, zu hobeki ikusteko, baina ez gaizki ulertu, amak ez bainau hobeto ikusten, ez, ez dit hobeto aditzen,
|
berak
ez ditu begi belarriak bere buruarentzat baizik eta ama ezertarako ere nahi ez duen aitarentzat, baina nire aita ez dago han, aita munduaren azkenaren zain dago Bibliaren gorenetik Euriteari deika, eta akabatuko ahal du ama zer edo zerk, bata besteari desafioka ari diren eskuen bizimodu hori, akabatuko ahal du musurik jaso ezin duen aho hori, begi eta zimur, arrosa eta azal multzo hori, eta nolan...
|
|
|
–Ondotxo ikusten da, bai,
|
berak
ez duela garbitzen eta lisatzen, zerrama zahar horrek, esaten zuen Nounouk sukaldeostean.
|
|
2023
|
|
|
Eta esan ere egiten zuten Dolça ahuntz isats batez horniturik sortu zela eta amak trukes gori batzuez moztu ziola. Hori egia ez zela erantzuten zien Dolçak, jaio zelarik
|
berak
ez zuela isatsik, baina ez zioten kasu egiten. Oihu egiten zioten," Sekula ez dinat horrenbeste eltze ikusi, baina horren egoskari gutxi!" eta" Bartzelona larrea zelarik, hiria ziren Toscako inguruak!". 20 Jazarri egiten zuten, honela oihukatuz," Ahuntz aurpegia, txorimaloa halakoa, bekatua baino itsusiagoa haiz!, aita bati jotzea baino itsusiagoa haiz!, kakalardoa halakoa!, tximua halakoa!
|
|
|
Estimu handitan zituen, ba, gure amaren enplastuak aitxek. Aitortzen zuen
|
berak
ez zuela inoiz izan sendabelarrak batzeko zaletasunik ez premiarik ama hil zen arte. Eta egia da batzen zituela; nik beti ezagutu ditut, zentzua dudanetik, izpilikuen, pasmo belarren, berbena belarren, ebaki belarren... sortak sikatzeko eskegita ganbarako habeetan.
|
|
|
Sor Angustiasek damutuak esaten die. Baina
|
berak
ez du ezeren damurik, eta inondik inora ez du izan nahi bisitatzaileak Galera Etxea deritzon presondegiko mirabea. Hori ez da etxe bat, pentsatu ere ez, ezta pobreena izanik ere.
|
|
|
Pleiadeak eta Orion elkarren ondoan daude ortzian; hori dela-eta, antza denez, izendapenak nahasten dira biokin. Hartz Nagusia dela-eta, Asierrek aipatu du etxean zartaña berba entzun izan duela, baina
|
berak
ez duela erabiltzen, gainerakoek barre egingo ziotelakoan: irudi ederra eibartarrena, zartagina eta Hartz Nagusia erkatzea!
|