|
2015
|
|
|
...zelako sarri pentsatzen entzundako gauza hartaz, ustekabean dela diot eta inoiz elkarrizketan ari zela ere bai?, askotan burutik laster batean igarotzen denari edota lehenago pentsatu zenari erantzuten badio ere; baina beste askotan, izan behar zutenik ezta etorkizunean ere izango direnik sekula burutik pasatu gabeko gauzak izaten dira, eta horrela ezin sor ditzake irudimenak arima engaina dadin,
|
berak
ez desiratu, ez nahi izan, ez albisterik izan gabeko gauzaz irudipena izanez.
|
|
|
ez dago belarririk estaltzeko, ezta esaten zaion hura ez den besterik pentsatzeko ahalmenik ere, ezta inola ere; izan ere, eguzkia geldiarazi ahal izan zuenak, uste dut Josueren eskaeraz izan zela? ahalmenak eta barrualde guztia geldiaraz ditzake, gaztelu hura
|
berak
ez baina beste Jaun handiago batek gobernatzen duela arimak argi argi ikusteko eran; horrek debozio handia ematen dio eta apaltasunera eramaten. Beraz, ezetz esateaz ez da ezer konpontzen.
|
|
|
Norbait eguzkiak biziki jotzen duen alde batean sartzea eta begiak lurrez estalirik izatea bezala da, ia ezin baititu begiak ireki. Gela argi dago, baina
|
berak
ez du argitasun hartaz gozatzen, beraiek soilik ikusteko begiak itsutzen dizkioten eragozpenengatik edota piztia eta animalia kontuengatik. Uste dut horrela izango dela, egoera txarrean egon ez arren, munduko gauzetan hain sartua eta ondasun, izen on eta harreman kontuetan hain murgildua egonik, esana dudanez?, egiaz ikusi nahi lukeen eta haren edertasunaz gozatu nahi lukeen arren, ez diote uzten, eta ez dirudi hainbeste oztopotatik aska daitekeenik ere.
|
|
|
7 Galde diezadakezue edota bi gauza hauetaz zalantza izan: lehenengoa, arima, esanda geratu denez, Jainkoaren borondatearekin hain bat egina badago, nola engaina daiteke,
|
berak
ez baitu nahi ezertan ere bere borondatea egiterik. Bigarrena, zein bide erabil dezake deabruak hain arrisku handiz sartu ahal izateko, zuen arima galtzeraino, mundutik hain aldenduak egonik eta sakramentuetatik hain hurbil eta, esan dezakegu?
|
|
|
...atean, bere hitz bakar batez edota beharbada gertatu zen aukera batez, laster batean kentzen du guztia, eta eguzkiz eta pozez betea geratzen da, arima hartan hodei beltzik izan ez zelako irudipena izateraino; eta gudu arriskutsu batetik, garaipena lorturik, ihes egin duenak bezala, Jauna goresten geratzen da, Hura izan baitzen garaipena lortzeko borroka egin zuena; izan ere, argi ikusten du arimak
|
berak
ez zuela borroka egin; bere burua babesteko izan zitezkeen arma guztiak bere etsaiaren eskutan ikusten dituela iruditzen baitzaio, eta horrela, argi ikusten du bere ezereza eta geurez oso gutxi egin dezakegula Jaunak eskutik utziko bagintu.
|
|
|
(gorputzezkoa). Dena dela,
|
berak
ez du baieztapen biribilik egiten, eta adituen iritzira makurtzen da,, diote, adizkia erabiliz.
|
|
|
Baieztapen berarekin amaitu zuen 20 kapitulua: . Badaki
|
berak
ez duela han ezer eta, nahi badu ere, ezin duela ez ikusi egin, begi bistan duelako?. Eta kapitulu honetako 5 zenbakian:
|
|
|
3 Onura hau ariman gelditzen da aldi batean: Fruta berea ez dela argi ikusten duenez gero, hartatik banatzen has daiteke,
|
berak
ez baitu beharrik. Zeruko ondasunak gordetzen dituen arimaren seinaleak agertzen hasten da, eta haiek beste batzuen artean banatzeko gogoa izaten, eta Jainkoari eskatzen ez dadila izan bera aberats bakarra.
|
|
|
berak lortu urte askoan, eta unetxo batean eman dizkiola baratzezain zerutarrak. Hemen aurrekoan baino askoz handiago eta sakonagoa da arimari gelditzen zaion apaltasuna; izan ere, argiago ikusten du
|
berak
ez zuela ez gutxi eta ez asko ez zuela ezertxo ere egin, Jaunak mesedeak egitea onartu eta borondateak gogoz hartu baizik.
|
|
|
Bere buruaz ezer esaten badu, haren aintzarako da. Badaki
|
berak
ez duela han ezer eta, nahi badu ere, ezin duela ez ikusi egin, begi bistan duelako, eta, bere gogoz kontra bada ere, begiak itxiarazten dizkio munduko gauzei, eta irekita izan ditzala egiak ulertzeko.
|
|
|
7 Hau aditzera ematea nahi nuke, hasierak direlako, eta Jauna mesede hauek egiten hasten denean, arimak
|
berak
ez ditu ulertzen eta ez daki bere buruaz zer egin. Izan ere, Jainkoak beldurraren bidetik badarama, nirekin egin zuzenez, lan handia da, hura nork ulerturik ez bada; eta oso gogoko du bere burua deskribatua ikustea, eta orduan argi ikusten du handik doala.
|
|
|
12 Eta nire aitak sinetsi zidan hau zela nik otoitza ez edukitzeko nuen arrazoia;
|
berak
ez zuen gezurrik esaten eta, nik berarekin hitz egin nuenean ere, ez niola esango uste zuen. Esan nion, hobeki sinets zezan (nik ikusten nuen horretarako ez zegoela aitzakiarik baina), nahikoegiten nuela korukoa betetzeaz; nahiz eta hori ere izan ez nahikoa motibo, gorputzeko indarrik behar ez duen eta maitatzea eta ohitura soilik behar dituen gauza bat bertan behera uzteko; Jaunak beti ematen duela horretarako aukera, guk nahi izanez gero.
|
|
|
Honela dago arima sarri askotan, duen maitasunaren handiaz egon ezinik eta gainez eginik; bera honezkero aserik dago. Besteek edan dezatela nahi luke,
|
berak
ez baitu behar, Jainkoa goresten lagun egin diezaioten. Oi, zenbat bider datorkidan gogora harako Jaunak emakume samaritarrari aipatu zion ur bizia!, eta horrela Ebanjelio haren oso zalea naiz; eta honela, egia da, ondasun hau zer den orain bezala ulertu gabe, umetatik ere hala nintzen, eta askotan eskatzen nion Jaunari ur hartatik eman ziezadala, eta marrazturik nuen beti zegoen tokian, Jauna putzura etorri zeneko idazkun honekin:
|
|
|
Atera iritsi zenean, pitxer bete ur eska zezatela esan zien, eta ez esateko norentzat zen eta presa handiz jaitsi zen. Han emango ziotela esan zuten;
|
berak
ez zuen nahi izan. Ordurako sortak han zeuden.
|
|
|
6 Azken batean, ni hara joateko erabakia eta lehenik hiriarekin tratatzea, eta hiriak oniritzia ematen ez bazuen, hala ere
|
berak
ez zituela eskuak loturik izango baimenik ez emateko, eta Ávilako lehen monasterioan han zegoela bera, eta gogoan zituela han izan ziren zalaparta eta kontrakotasunak; eta, horregatik, aurre hartu nahi ziela hemen; ez zela komeni monasteriorik egiterik, ez zetorkidala ongi, errentaz eta hiriaren baimenaz izan ezik; horregatik zioela.
|
|
|
5 Iritsi zen ezkonarazi nahi zuteneko garaia, baina
|
berak
ez zuen nahi, ezta ez zuen hartarako desirarik. Frantzisko Velázquez ek eskatzen zuela jakin zuen, berarekin batera etxe honen fundatzailea zenak, bere senarrak; eta, haren izena esan ziotenean, prest agertu zen harekin ezkontzeko ezkonarazten bazuten, bere bizian egundo ikusi ez bazuen ere; baina Jaunak ikusten zuen hori komeni zela, Haren Maiestatea zerbitzatzeko bien artean egin duten egintza ona burutu zedin.
|
|
|
15 San Sebastian bezpera batean, larunbatean, gure Jaunak hain osasun betea eman zion, non
|
berak
ez baitzekien nola disimulatu miraria zela ager ez zedin. Gure Jaunak sendatu nahi izan zuenean, barruko dardara bat eman ziola dio, bizitza amaituko zuela uste izateraino.
|
|
|
Poloniako Erreginarekin zegoela, honen etxearen gobernu osoa bere gain zuela, ez zuen agertu egundo ezkontzeko joerarik, baina San Joanen Zaldunetakoa zen; gure Jaunak dei egin zion guztia alde batera uztera, salbamenaz hobeki arduratu ahal izateko. Hainbat proba igaro zituen, belztu egin baitzuten gizon baten heriotzan parte hartzea egotziz, eta kartzelan eduki zuten bi urtean;
|
berak
ez zuen nahi izan letradurik, Jainkoa eta Jainkoaren justizia baino besterik; lekukoak zeuden ziotenak, berak dei egin ziela gizon hura hil zezaten; ia santa Susanaren zahar haiei bezala gertatu zitzaien, hau da, haietako bakoitzari non zegoen une hartan galdeturik, batak erantzun zuen ohean eserita zegoela; besteak, berriz, leihoan zegoela; azken batean, gezur beltza zela aitortu zuten, eta bera...
|
|
|
...dinera iritsi zenean, haren gurasoek hitzartu zuten norekin ezkonarazi, oraindik oso gazte zela; hala ere bera bakarrik zutenez gero, beste neba batzuk izan zituen berak baina guztiak hil ziren, eta hau, gutxien maite zutena, geratzen zitzaien (esan dudana gertatu zitzaionean, neba bat zuen, beraren alde irteten zena, halakorik ez sinesteko esanez), ezkontza ordurako ongi hitzartua zuten gurasoek,
|
berak
ez zuelakoan kontra egingo, baina esan ziotenean, ez ezkontzeko boto eginda zegoela esan zien, eta ezergatik ere, hiltzen bazuten ere, ez zela ezkonduko.
|
|
|
hura bere aita eta amarekin eta auzoko beste birekin zegoela, gure Ordenako fraide bat sartu zen marregazko abituz jantzirik, orain ibiltzen direnez, oinutsik. Aurpegi bare eta beneragarria zuela diote, baina hain zahar, non bizarra zilarrezko harizkoa ematen baitzuen, eta luzea zen; beraren ondoan eseri zen eta pixka bat hitz egiten hasi zitzaion, ez
|
berak
ez beste inork ulertzen ez zuen hizkuntzaz; eta hitz egitea amaitu zuenean, gurutzearen seinalea egin zion hiru aldiz, esanez: –Beatriz, Jainkoak sendo egin zaitzala?, eta joan zen.
|
|
|
Nondik eta nola ez daki; baina horrelaxe gertatzen da, eta hark irauten duena ezin du alde batera utzi; eta kentzen denean, lehen bezala irudikatu nahi izan arren, alferrik da, irudikapena delako hau eta ez presentzia, hau ez baitago haren esku; eta honela dira naturaz gaindiko gauzak. Eta hemendik dator Jainkoak mesede hau egiten dion hark bere burua ezereztzat izatea, gauza emana dela konturatzen delako eta
|
berak
ez duela han ez kentzerik ez ipintzerik; eta honek askoz ere apaltasun eta maitasun handiagoaz gerarazten du Jaun hain ahaltsu hau, hemen ulertu ere ezin duguna egin dezakeena, zerbitzatzeko; jakintzarik handiena izanda ere, ulertzen ez diren gauzak daude.
|
|
|
Jainkoagandik aparte dagoela, edota entzuten duen hitzen bat, honetara doana. Oroipen hau hain ahaltsua eta batzuetan hain indar handikoa da, non une batez burutik egin zaiola baitirudi; norbaiti
|
berak
ez zekien albiste oso samingarri bat ustekabean edota ikara handi bat ematen zaionean bezala; orduan pentsamenduari kontsolatzeko arrazoibidea kentzen zaiola dirudi, eta sorgorturik bezala geratzen dela. Horrela da hemen ere, salbu samina hemen kausa horrengatik dela, arima konturatu baita ongi merezi duela hiltzea kausa horregatik.
|
|
|
Sevillako fundazioan gertatu zena ere atentzioa ematekoa eta polita da. Teresak
|
berak
ez du kontatzen hemen pasadizo hori, baina Ana Jesusenari (Lobera) idatzi zion gutun batetik dakigu; azpiko oharrak hau dio: –Prozesioa amaitu ondoren, Teresa Prelatuaren aurrean belaunikatu zen, eta honek bedeinkazioa eman zion; baina gero bai lotsari handia izan zuela, jendetza izugarriaren aurrean, Artzapezpikua ere bere aurrean belaunikatu eta bedeinkazioa eskatu zionean!
|
|
|
Aspaldi batean ez dit idatzi. Berorren aitatasunaren gutun bat bidali dit egun honetan eta
|
berak
ez dit idatzi; beharbada, beste horrekin bera geratuko zen, eta Garciálvarezen paperarekin; Segoviarako gutun bat edo bi bidali zizkidan. Nik uste nuen berorren aitatasunarenak zirela, berorren letraz idatziak izan ez arren; gero konturatu nintzen ez zirela.
|
|
|
Hura berorrekin tolesgabetasunez ez aritzea oso gaizki iruditzen zait. Nik horretaz eta beste gauza batzuez idazten diot, niri ezer idatzi zaidanik
|
berak
ez igartzeko eran. Egoki litzateke berorrek garbi garbi hitz egitea berarekin eta Ana Jesusenarekin egin zuenaz kexatzea; izan ere, deabruak hasi duen azpilana berorrek agerian jartzen ez badu, gero eta okerrago joango da eta arimako bakez ezin jasanezko bihurtuko zaio berorri; eta hortik berori falta izatea bihotzean sentituko banu ere, argi dut berorren bakearekin behartuago dagoela niri mesede egitearekin baino.
|
|
|
7 Orain dela gutxi hitz egin nion gure aitari artzapezpikuak gomendaturiko moja horretaz, benetan oso haserre bainago burua berotzen ari zaizkiolako eta
|
berak
ez duelako ardura handirik hartzen. Gure aitak dio malenkoniadun emakume elizkoi bat dela uste duela; horretaz zentzagarria harturik izan behar genukeela, eta txarrago litzatekeela gero bota beharra izatea.
|
|
|
Roke ez dadila nahigabetu:
|
berak
ez du errurik galtze horietan, ezta arazo guzti horretan ere.
|
|
|
Eman biezazkio nire goraintziak, berak badaki berorren karitateak izan behar duela maiteena eta? eta eman diezazkiola Romerori eta Maria San Jeronimorenari; behintzat norbaitek haren osasunaz idatz diezadala nahiko nuke,
|
berak
ez baitu egiten. Frantzisko jauna aingeru bat bezala dago eta ona da.
|
|
|
Bi aldiz idatzi dit hona horretaz. Benetan poztu naiz berorren agurgarritasunak egiten duenaz,
|
berak
ez baitzuen eskatzen, ahal izanez gero, erdia behintzat eman diezaiola baizik. Goraintzi asko eman aita prioreari.
|
|
|
2 Berorren agurgarritasunak guztian horko ama prioreagana jotzen du eta
|
berak
ez dit hitzik esaten. Hura ongi izaten bada, gainerakoan uste dut nik guztia ongi konpondurik utziko duela berorren agurgarritasunak, batez ere halako etxezainarekin.
|
|
|
3 Berorrek dioen errebelazioari dagokionez,
|
berak
ez zidanez idatzi eta nik haren erabakiaren berri ez nekienez, ez nuke jakingo kasu honetan berak errebelaziorik izan zuen ala ez.
|
|
|
5 Jainkoak bere mirabe egin dezala,
|
berak
ez baitu errurik; eta, beraz, ez bedi deskuida eta saia bedi hezkuntza ona izan dezan, urte gehiago izan ditzanean orain dagoen bezala egon ez dadin; hobeki haziko da bere izebarekin, Jainkoak berarekin zer egiten duen ikusi arte. Berori diru kopuru bat hona bidaliz joan daiteke. Jainkoak eman baitizkio?
|
|
|
13 Gauza bat eskatzen diot: lau lau jakinaraz diezadala zer iritzi duen ama prioreaz, nola egiten duen, eta hari abisuren bat ematea komeni ote den, eta nola doakion berorri harekin,
|
berak
ez baitit esaten berorri zor diona.
|
|
|
3 Esan nion dukesari berorren jauntasunak agindu zidana. Berak kontatu zidan auzi hori, eta dio
|
berak
ez zuela inoiz uste izan berorrek azken gauza horretan esku hartu zuenik; egia esan, merezi du adiskidetasuna ez galtzea. Neure Maria andereari ere ezin diot idatzi.
|
|
|
Nik bere senetik irtena den pertsonatzat dut, hein batez. Jakin bezate, ezagutzen ditudala hainbat pertsona, etxe hauetakoak ez badira ere, irudimen ahulekoak, burura datorkien oro egiaz ikusten dutela uste dutenak, deabruak horretan lagunduko dielako; eta nik daukadan pena da, ahizpa horri buruan sartuko ziola etxe hori hondatzeko ongi zetorrela zeritzana ikusi egiten zuela; eta, beharbada,
|
berak
ez du guk uste dugun adinako errurik, zoro batek ez duen bezala, izan ere, Jainko Aita dela buruan sartzen bazaio, ez dago hori kenduko dionik. Hemen agertu behar da, ene ahizpak, Jainkoari dioten maitasuna, ahizpa hartaz erruki handia izatean, berorien gurasoen alaba balitz bezala, halaxe baita hainbeste zor diogun egiazko Aita honen alaba, Hura zerbitzatu nahi izan baitu bizitza osoan gaixo honek.
|
|
|
Joan zen astean idatzi nion berorren jauntasunari luze eta liburutxoa bidali; horregatik, honetan ez naiz luzatuko, hau esateko da soilik: ...ztu egin zitzaidala berorri eskatzea, gure aita San Albertoren bizitza, liburu berean koadernotxo batean doana, liburutxoarekin batera inprimatzeko agindua eman dezala berorren jauntasunak, gu guztiontzat oso pozgarria izango baita, latinez baizik ez dagoelako; hartatik atera zuen, nire maitasunez, san Domingoren ordenako aita batek, hemen dagoen letradun on eta Jainkoaren zerbitzari handietakoak;
|
berak
ez zuen uste inprimatuko zenik, ez zuelako probintzialaren baimenik, ez baitzuen eskatu ere egin, baina berorren jauntasunak agintzen badu, gutxi axola izango du horregatik.
|
|
|
6 Nire nebak dio, hona badator, haren amak irudika dezakeela berarekin dagoela; eta han finkatzen bada eta bertutetsua bada, haiekin ikasiko duela San Gilen eta beste inon baino hobeki egongo dela. Eta Joan Ovallek dio (berorren agurgarritasunak nahi duela esan nuenez gero), bete betean hartuko duela arazoa bere gain, eta barre egin nuen; izan ere, nire nebak nik nahi dudala uste badu, atsegin hartzen du hura egiten; eta horrela, haiek harekin hain adiskide ikusirik, Jainkoagan uste dut asko irabaziko dutela, eta
|
berak
ez du haiekin galtzen giro gozoa dutelako.
|
|
|
Berrogeita hamar legoa daude. Uste dut
|
berak
ez ninduela behartu, baina gogo bizi bizia zuen, eta egin ez banu, beti nahi dudanez obedientziazkoa ez nuela betetzen eta eskrupulu handiaz izango nintzateke. Neure aldetik gaitz egin zait eta are nekagarri dagoen su honekin uda igarotzera Sevillara joatea.
|
|
|
Emakume emakumea da, berorren baimena balu bezala ari da bete betean negoziatzen; eta errektoreari esaten dio egiten duen guztia nire aginduz egiten duela (erosketaren berri ez badaki eta jakin nahi ez badu ere, berorren agurgarritasunak dakienez); niri esaten dit, errektoreak berorren aginduz egiten duela. Deabruaren endredo bat da eta ez dakit zertan oinarritzen den,
|
berak
ez baitu gezurrik esango, baina etxe beltz honen desira handi horrek nahasmena sortzen dio.
|
|
|
Izenburuari dagokionez, gorago aipatu dugu
|
berak
ez ziola izenbururik jarri. Honetaz hitz egiterakoan,. Nire gogoetak?
|
|
|
Antiokok bere bekatu ugariengatik hain usain txarra botatzen zuen, non ezin baitzuten jasan ez
|
berak
ez berarekin zihoazenek.
|
|
|
24 Kontuan izan behar da, izan daitezkeela zenbait priore, Konstituzioen aurka izan daitezkeen gauza batzuetarako, nolabaiteko askatasuna eska dezakeenak, eta, beharbada, hainbat arrazoi emango ditu, bere iritziz; izan ere,
|
berak
ez du ulertuko gehiago, beharbada, edota prelatuari sinetsarazi nahiko dio komeni dela. Eta Konstituzioen aurka ez badira ere, haiek onartzea kaltegarri gertatzeko erakoak izan daitezke; izan ere, aurrean ez denez gero, ez daki zer izan daitekeen, eta nahi duguna handiesten dakigu.
|
|
|
Eta ez deritzot ona ez izatea banitatezko gauzari, Jainkoaren laguntzaz etxe honetatik urrun egongo dela uste baitut; ona ez izatea hilduraturik ez egoteari deritzot, munduko gauzei eta esan ditudan gauzetan bere buruari loturik egoteari. Eta benetan hori bere baitan ikusten duenak sinets diezadala eta ez dezala profesarik egin, hemen infernu bat izatea nahi ez badu eta Jainkoak nahi dezala beste bat han ez izatea, horretarako motibo ugari direlako beragan; eta, beharbada, ez etxekoek eta ez
|
berak
ez dituzte horiek ulertuko nik ulertuak ditudan bezain ongi.
|