|
2006
|
|
|
Ni siquiera a Milá y Fontanals –como señala el profesor Juretschke– sirvió de punto de partida la obra de Herder, pues nadie había leído en España sus principales obras, escritas entre 1770 y 1780" 78 Hasteko, historia sinplifikatzen da, hots, kultura herritarraren birbalioespen oro Volksgeistarekin zerikusian dago, Volksgeista Herder da eta Herder Volksgeista; Volksgeistarekin zerikusirik daukan idazki edo bilketa orok, Herder-ekin du zerikusia eta harengandik dator (berak nahi edo jakin gabe ere). Europan ez da egon nonbait MacPherson eta, mugimendu ingeles nahiko zabal bat, baina Frantzia eta beste toki batzuetan ere bai, (a)" erroen" bilatzaile eta (b) populista, Alemaniatik menpegabe eta lehenagokoa, horren barruan ikusi behar baita Herder-en fenomenoa, eta ez horren kreatzaile bezala ezerezetik (Herder-ek
|
berak
aski adierazia duenez). Bestalde, logika horrekin, Txomin Agirre, Orixe eta Arantzazuko Egutegia bera Herder-engandik eratorri ahal izango ditugu.
|
|
2012
|
|
|
bat, ikasteko prest egon, beharra sentitu, alegia, umildadea, une askotan dena badakigula azpimarratzen digun harrokeria suntsitzen duen hori; eta bi, zeure baitan lekua edukitzea datorrena jaso ahal izateko. Horretarako hustu egin duzu, eman dizkizuten printzipio etiko, moral, dogmatiko eta era guztietako pautak albora utziz, bestela horiek
|
berak
aski lirateke datorrena ukatzeko, mezu berriak oztopatzeko, garunaren eta kontzientziaren arnasberritzea paralizatzeko.
|
|
2014
|
|
|
Polemikako alderdien argudiaketen faltsifikazio historikorik zikinena errigore historikoa aldarrikatuz egina. Arrazarekin operatzerik ez dagoela politikan, lehenago Herder eta Hegeli bezala arestian Virchow antropologo alemanari irakurri die; alderantzizkoa hain zuzen Quatrefagesi eta antropologo frantsesei ikusi die, eta Renanek
|
berak
aski praktikatu izan du eta praktikatzen jarraituko du. Arraza aleman garbirik ez dagoena, berak miretsi dituen maisuetan gazte gaztetandik ja (aspalditxo irakurri zuen Fichteren. Nazio Alemanari Diskurtso, etako laugarrenean, esaterako, 1808) eta arestixeko hainbat ikerketa antropologiko eta historiko alemanetan ikasi du, frantsesetan baino lehenago eta hobeto.
|
|
|
1856 Izan ere, Renanek
|
berak
aski xeheki eta luze azaldu bezala, Alemaniako batasuna (berak nazionalitate printzipioaren aplikazio legitimotzat daukana), zuzenki arraza bereko aleman austriarren aurka bururatu da (112), eta aitzitik baditu bere barnean eskualde eslabiarrak ere (90): nazioaren kontzeptu politiko bat da, hortaz, ez arraziala, batasun nazional alemanaren oinarrian dagoena.
|
|
|
Europan jada ez dago arraza garbirik, baina Renanentzat horrek ez du esan gura dekadentziara kondenatua dagoela. Frantziaren etsenpluak
|
berak
aski erakusten omen baitu kontrarioa816 Gizadiaren eboluzioan, hasierako faktore fisiologikoen garrantziaren alboan, faktore kulturalen garrantzia gehituz joan da, hizkuntzarena bereziki, baina erlijioena, etab. ere bai (budismoak, kristautasunak, islamak, arraza diferenteetako herrien gainean hedatu dute euren eragina) 817 Horregatik, Gobineauren biologismo itxiaren kontrara, Renanek nahiago du?... mintzatu818; arrazak, gertakari fisiologikoak izatetik gertakari linguistikoak izatera etorri dira.
|
|
|
985 Dena dela, Victor Hugok ongi zekien Rhina alemana dela,
|
berak
aski frantsestua ikusi nahi bazuen ere (ik. Rhinari buruzko haren liburua), eta, Frantziak, konkistatu eta gero, eskuzabalki Alemaniari itzuli egingo diola iragartzen du:
|
|
|
–Il ne faut donc pas s? émerveiller si les peuples de Midi sont mieux policés par Religion que par force, ou par raison? 296 Iparralderago edo hegoalderago, eta muturrekoagoak dira herrien karaktereak: bortxakoiak, etab. Karaktere orekatuenak eta arrazoizkoenak erdikoak dira, noski; hots, frantsesak297 Karaktere etnikoa geografiak ezartzen badu ere, Bodinentzat ez da betiko aldaezina298 Frantsesak, adibidez, geografiak
|
berak
aski pribilejiatuak dira; baina, gainera, arteak ere hagitz politu ditu299, herri jaukala dira?
|
|
2017
|
|
|
Zenbait espainolistak abertzale edo nazionalistei leporatzen dien akatsetako bat Euskal Herriaren pluralismoa ez errekonozitzea da. Egia esan, erridikulu samarra dirudi, abertzaleak
|
berak
aski pluralak baitira egunero elkarrekin mokoka ibiltzeko. Gurean pluraltasuna bistakoegia da eta arazoa ez dago hori errekonozitzean.
|