|
2000
|
|
|
Emakumeak, beti emakumeak... Inork ez ditu egiten horrelako lanak
|
beraiek
bezala.
|
|
2001
|
|
|
Gauza da Madrilen aldarrikatu dutela" iA por ellos!" famatu hori eta egungo nahaste borrasteaz aprobetxatuz pakete berean sartzen dutela terrorismoa, ETA, euskera eta ikastolak, euskal kultura, hezkuntza, elkarrizketa hitza aipatzen dutenak, elkarrizketa nahi dutenak,
|
beraiek
bezala pentsatzen ez dutenak... eta denak balio duela botoak biltzen jarraitzeko eta jendea manipulatzen segitzeko. Niretzat politika beti izan da kinielak egitearen moduko zerbait, alegia, ez dela inoiz nik nahi dudana gertatzen horregatik batzuek lehendakariaren dimisioa eskatzen duten bezalaxe neuk Aznarren dimisioa eskatzen dut, eta gaur bertan!
|
|
2002
|
|
|
Izan ere, baziren han Alpujarretan,
|
beraiek
bezala kanpotik etorritako jendeak ere, antzeko zereginetan murgildurik zebiltzanak. Batzuek, gainera, Sergiok eta Sarak ez bezala, taldea edo lagunartea zuten ardatz, bai lanari eta bai eguneroko bizimoduari zegozkion kontuetan.
|
|
|
Iruditzen zitzaion, Â lagunak errazegi irristatzen zirela ohikora. Begirada bizkor bat luzatu zion taberna barruari, eta mostradorearen sakoneko ertzean bi ezezagun atzeman zituen,
|
beraiek
bezala baxoerdi bana eskuetan zituztenak. Josu R k ez zuen susmo txarrik egin haien gainean, ez baitziruditen asmo txarreko gizonak, baina haien arroztasuna baliatu zuen, alboan zeukan Fernandoren solasa bilatzeko.
|
|
2004
|
|
|
Aurtengo oparotasunaren kontua, oinlodi edo peonia (Paeonia sp.) ederren antigoaleko usainaz mozkor ginela izan genuen hizpide. Txoratzen naute peoniek, eta
|
beraiek
bezala beste inoren loreek ez.
|
|
2005
|
|
|
Sekula ausartzen ez zen hura inor baino barnago sartua nintzen. Ez nuen kolkoa kargatu
|
beraiek
bezala, zuhaitz bakoitzean onena bereizi eta erdijan egiten nuen bertan. Eta Ñako, Txuma, Xanti, Larra, Txurdo, Manu, Bixen, Pottoren esanari bostaxolatua geroz gorago nindoan, Kojuaren baserrira hurbilduz.
|
|
2006
|
|
|
buruzagi karismatiko baten menpeerortzen den mutil baten kontakizuna da, lehen ekintzatik ihesean zehar presosartzen duteneraino. Ipuinean ongi agertzen da nola armada horiek gizartea osoan, beren pentsa eta ekin sareetan gatibatzen duten,
|
beraiek
bezala gizartea klandestinitatera plegaraziz. Eusko Armadaren eta hegoaldeko ATE erakundearenarteko loturak nabarmen daude, lotura instrumentalizatuak, xantaia logika bateanoinarrituak.
|
|
|
Bere bizia arriskuan jarri, eta urteak eman ditu euskara teknikarien artean infiltratuta, beren lana beraietako bat balitz bezala egiten egunero egunero, beren ohiturak ezagutzen, mugitzeko erak aztertzen, pentsatzeko maneretan barneratzen... Hitz batean,
|
beraiek
bezala eta beraiekin bizitzen. Eta orain arte inork erantzun ez zituen galdera askoren erantzunak eman dizkigu berak:
|
|
2007
|
|
|
Lerdeak irribarretik ihes egiten dio lagunari, hauspoa gora eta behera lehertu beharrez. Justino ere lotu zaie salto batez, hezur eta azal
|
beraiek
bezala, eta hirurak zilipurdika hasi dira ur eta hareazko katramila batean. Olatu txikiek laster barea ekarri diete, ordea.
|
|
2008
|
|
|
Gu, terroristak? Gu ez gara,
|
beraiek
bezala, besteen etxeetara sartu eta beldurra eragiten ibiltzen; guk ez dugu inor behartzen familia, lagun eta herrietatik ihes egitera, eta guk ez dugu inor torturatzen. Baina zer espero dezakegu «torturatzaileen konplize» eta «torturatuen amesgaizto» den Estatu okupatzaile honengandik.
|
|
2009
|
|
|
Jendilaje honekin argi eta garbi dago lanean eta euskararen aldeko borroka garbian jarraitu dugula, ez
|
beraiek
bezala, eta, batez ere, euskararen gaia aurrera atera nahi badugu, uste dut ez dugula beste erremediorik izanen, botoen bidez gailentzea baino.
|
|
|
–Ez, ez dute elkar laguntzen. Are gehiago, saiatzen dira
|
beraiek
bezala ahulak direnak zauritzen. Amak, adibidez, gogorra izan behar du, bizirik irauteko modu bakarra hori duelako.
|
|
2010
|
|
|
Lau urtetik behin izendatzen ditugun hogeita zazpi zinegotzi herri ordezkari horiek ez direla jainkoak, beraien jakintza maila mugatua dela eta herritarren zerbitzurako badaude herritarron iritzia entzun behar dutela, tramite formaletatik kanpo eta legezko epeetatik at ere. Eta herritar guztien iritzia, ez
|
beraiek
bezala pentsatzen duten haiena bakarrik.
|
|
|
1 eta 2 gune soziolinguistikoetan, elebidunetan gehiengo zabalak gaztelania erabili ohi du euskara baino gehiago bere eguneroko bizitzan; 3 gunean hasten dira nagusi izaten (%57tik aurrera) euskara gaztelania baino gehiago erabili ohi dutenak. erabileran eragiten duten faktore horien muga estrukturalak kontuan hartuz, beraz, hizkuntza politika eraginkorra egiten jarraitu beharra dago, euskararen erabilera arian arian esparru informaletan ere indar dadin. horretarako, beste hainbat gauzaren artean, nahitaezkoa da herri aginteek elebitasunaren aldeko sentsibilizazio lana etengabea egitea (herritarren borondatearen neurrian baina konplexurik eta aitzakiarik gabe), euskara erakargarritasunarekin uztartuz eta aberastasun pertsonala, kulturala eta soziala darizkion komunikabidea eta ondarea dela azpimarratuz. ildo horretan sakonduz, giltzarria da euskarentzako arnasguneak zabaltzen jarraitzea eta euskal hiztunon erkidegoa sendotzen eta trinkotzen jarraitzea. izan ere, erabakigarria da, esaterako, euskararen bizi indarra trinkotzeko ahaleginean aurreratu daitekeena, etxetik euskal hiztun direnek euskara esparru guztietan, eta bereziki ez formaletan, ohikotasunez gero eta gehiago erabiltzen badute, horrela bakarrik izango baitira euskara adierazkortasunez, bizitasunez eta naturaltasunez erabiltzen duten hiztunak. orobat, guztiz erabakigarria da euskaldun berriek hizkuntzari eman diezaioketen bizi indarra, eskolan nahiz unibertsitatean edo zerbitzu publikoetan ez ezik familian eta lagunartean euskara erabiliz. giltzarria izango da, hain zuzen ere, guraso euskaldun berriek euskara (edo euskara ere) beren seme alaben etxeko hizkuntza izatea lortzea, 15 urte barru euskara era natural, bizi eta adierazkorragoan erabil dezaketen hiztunen masa kritikoa eta erkidegoa arrunt biderkatuko bailitzateke. hizkuntzen elkarbizitzarantz eta orekarantz urratzen ari garen bidea zabaltzeko eta sendotzeko, hazi beharra dugu ezagutzan. gizarte elebiduna eraikitzeko herritar elebidunak behar ditugu, jakina. baina alferrikakoa dugu, euskararen bizi indarra areagotzearen ikuspegitik, euskaraz dakitenen kopurua haztea, benetan hiztun direnen erkidegoa sendotzen eta trinkotzen ez badugu, hiztunen euskararekiko lotura naturala sendotzen ez badugu. eta horren ondoan, aipamen bat behar beharrezkoa dugun elebitasun pasiboaren gainean. eaeko 30 adin tarteko herritarren %42 erdaldun elebakarra da. ameskeria hutsa da uste izatea horiek, edo horien parte handi bat, euskaraz han eta hemen normaltasunez jarduteko neurrian euskaldunduko direla. hori ameskeria den bezala litzateke, ordea, utzikeria galanta horiek guztiak erdaldun elebakar izatera kondenatzea. gutxienez euskaraz ulertzera irits daitezen estrategiak bultzatzearekin denek lukete zer irabazi:
|
beraiek
bezala euskaraz bizi nahi duten herritarrek.
|
|
|
1982 gutxienez euskaraz ulertzera irits daitezen estrategiak bultzatzearekin denek lukete zer irabazi:
|
beraiek
bezala euskaraz bizi nahi duten herritarrek. kontua da nahitaezkoa dela hori bizikidetzarako, eta askotarikoen arteko adostasun sendorik gabe jai duela euskarak. urtean, eusko legebiltzarrean ordezkaritza nagusia zuten talde abertzale eta ez abertzale gehienen adostasunez onartu zen 10/ 1982 oinarrizko legea, euskararen erabilpena" arautzen" duena. lege hark euskara babesteari begira ha... hizkuntza politika eraginkorra, zilegia eta sustatzailea. oinarrizko legearen itzalean araubide juridiko zehatza eta euskara sustatzeko politika zabala ezarri ziren abian, hezkuntzaren alorrean, hedabideetan, administrazioan, zerbitzu publikoetan, aisialdian, lan munduan eta abarretan bi hizkuntza ofizialetan ahulenari —euskarari— behar zuen tokia eta eginkizuna ematearren. horretan behar da jarraitu, geldialdirik eta atzerapausorik gabe. arazo berriei irtenbide berriak aurkituz, eraginkortasunez beti, eta ahantzi gabe zein den gainditu beharreko desoreka (euskarak gaztelaniarekiko duena), zein den anomalia (gizartearen zati bat elebakarra izatea), eta hori guztia baretasunez, soseguz eta inoren aurkako gehiegikeriarik gabe egin behar dela, baina erabat ezinezkoa dela deserosotasunik gabe egitea. hirugarrena:
|
|
|
goxoa esanda; ez, hauek bestelako jangaiak erabiltzen dituzte gurea alde batera uzteko eta beraiena irensteko. Bestela, erreparatu egunekoari zer nolako eskola erakusten diguten
|
beraiek
bezala pentsatzeko, bizitzeko eta maitatzeko. Bai, tematuta daude modu batean ez bada bestean makurrarazten, isilarazten.
|
|
|
Horretan sinesten dut, sinetsi nahi dut. Ez nagoela,
|
beraiek
bezala, betirako gurpil aulkira lotuta; ez nagoela betirako eserita. Nire gorputz herbalak nire betiko gogo grinatsua ezkutatu besterik ez duela egiten.
|
|
2011
|
|
|
Hasteko, bigarren taldea sortzeko, langileek amagai erreginagai berriak jaioaraziko dituzte. Langile antzuek ondo dakite milioi urte baino gehiagoz erabili dute sistema,
|
beraiek
bezala antzu sortu behar zuten milaka ahizpetako bakan batzuk erlama jaio daitezkeela, baldin eta era berezian elikatzen badituzte sortu aurretiko egunetan. Horra nola burutu duen Errepublika Emeak" Emepublikak?" eszinditzeko hautu estrategikoa.
|
|
|
Teoriatik tiraka ere. hori ez da aski, ordea: euskarazko ingurumen arruntean (eguneroko bizimoduari dagozkion gorabeheretan) txertatu behar dute gazte horiek beren jarduna eta, lehenago edo beranduago,
|
beraiek
bezala euskaraz jarduten duten eta euskarazko bikote bizitza eraiki nahi dutenekin elkartu, euskal familia bat sortuz. Familia euskaldun berri baten ernamuin horrek bakarrik garantiza dezake, perspektiba kolektiboan, hizkuntza horren belaunez belauneko transmisioa. euskara indarberritu nahi duten eskolek eskolaz kanpoko eta eskola ondoko euskal gizartegintzan jardun behar dute, horregatik, ikasleek ere argi ikus dezaten zergatik ari diren euskarazko ahaleginean. horrek, berriro esan, eskolaren garrantzia (handia, dudarik gabe) gizarte bizitzako beste jardun guneen argitan antolatzea eskatzen du. eta horrek, berriro ere, euskaraz ezinbestean zer eratu nahi den argitu, adostu eta inplementatzea:
|
|
|
Gertuko norbaitek (maite dituen eta entzuteko prest dagoen norbaitek) esan lieke AVTko kideei, banan banan eta belarrira, ETAko biktima izateak ez diela arrazoi politiko edo ideologiko handiagorik ematen, ezta inolaz ere eskubidea
|
beraiek
bezala pentsatzen ez duen oro iraintzeko, kalumniatzeko edo izorratzeko. Bai, benetan maite dituen norbait arduratu litzateke dituzten gorroto eta erresumin txinpartak baretzeaz, euren arimak, bihotzak eta buruak atzera bueltarik gabe galbideratu ez daitezen.
|
|
2012
|
|
|
Ania bikote batekin ikusi nahi dute. Bikote finko batekin,
|
beraiek
bezala, eta ez agertu eta desagertu egiten diren aldizkako erdi nobio horiekin. Ez daki ziur Aniak zergatik, agian inbidia diote bere askatasunari, edo agian aire freskoa nahi dute kuadrillan, edo maitasun berri baten usain goxoak besteon harremanak perfumatu ditzakeela usteko dute.
|
|
2013
|
|
|
Euskarazko auzogintza osasuntsu eta gizarte osaera arnas zabaleko batean txertatu behar dira eskolak, ahuldutako hizkuntza indarberritzeko orduan berariazko ekarpen sendorik egingo badute. Euskarazko ingurumen arruntean txertatu behar dute gazte horiek beren jarduna eta, lehenengo edo beranduago,
|
beraiek
bezala euskaraz jarduten duten eta euskarazko bikote bizitza eraiki nahi dutenekin elkartu, euskal familia bat sortuz.
|
|
|
eta talibanak eta alqaidatarrak etxepe berekoak dituk, badakik: takfiri hutsak,
|
beraiek
bezala pentsatzen ez duten musulmanak mespretxatzen eta gorrotatzen dituztenak, guztiok heretikoak garelakoan. Baina hik idealizatuak dauzkak:
|
|
|
ez fidatu jende horrekin; Kabulgo gobernura iritsi zirenetik xiitok ez diagu onik izan... eta talibanak eta alqaidatarrak etxepe berekoak dituk, badakik: takfiri hutsak,
|
beraiek
bezala pentsatzen ez duten musulmanak mespretxatzen eta gorrotatzen dituztenak, guztiok heretikoak garelakoan. Baina hik idealizatuak dauzkak:
|
|
2016
|
|
|
Errespetua eta inbidia, horra hor nire motibazioa (k): besteen hizkuntz ohiturak ez bortxatzea eta
|
beraiek
bezala ezin hitz egitea. Hortxe bukatzen da nire kontua.
|
|
|
Frankismo ondorean EAEn (eta Nafarroa Garaiko eremu euskaldunean ere uste dut), 1980etan eta are 90etan, hezkuntza hizkuntza ereduak abian jarriak direnean, inguruetako herritar euskaldunenak, espainola okerren erabiltzen zutenetakoak? ziren maiz beren seme alabak artean A ereduetara bidali nahi izaten/ bidaltzen zituztenak, erdaraz behintzat ondo ikasi zezaten (eta ez
|
beraiek
bezala artean erdipurdika zerabiltenak). Kontu horiek ez dira bakarrik XIX. edo XX. mende hasiera urrunetakoak Hegoaldean.
|
|
|
Orduz geroztik elkarrekin sortzeko gogo eta konpromisoari eutsi diote. Jaio berrien antzera, lau hankatara edo lau eskutara doaz urratsak emanez,
|
beraiek
bezala bizitza esploratzeko grinaz eta kuriositatez.
|
|
|
Ikasten baduzu benetan ikasten duzu, denbora
|
beraiek
bezala ulertu dezakezu.
|
|
2017
|
|
|
Ez dute maite, Landerrek eta Begok ez dute –dituzte– maite, bestela bertan egongo ziren; Miren Akerretak maite ditu, baina... bainaren baten bila aritu da, baina ez da nahikoa etortzen, jaio berri duten umeagatik, segur aski. Miren Akerretaren figurak lasaitu egin du, lagunak ez izanagatik, Axiren adiskide lankidea da, hura ere trauma bat bizitua, eta, ondorioz, bizitzeko baldintzak birsortu arte zonbi bat izatera kondenaturikoa,
|
beraiek
bezala. Eta pentsatzen jarrita, Euskal Herria bezala, oroimena galdurik, amnesian, amnesia konpondu arte, zonbi moduan bizitzera behartua.
|
|
2020
|
|
|
Kar kar kar! Baina ulertzen dute,
|
beraiek
bezala nik ere eskubidea dudala erretiroa hartzeko. Hala ere, hasieran ezustean hartu zuten albistea.
|
|
|
" Batasunoek hitz egiten duten bezala hitz egiten badute,
|
beraiek
bezala janzten badira, eta gure kontra jotzeko garaian batasunoen teknikak erabiltzen badituzte, ez dago zalantzarik: Batasunoak dira.
|
|
|
Klase honetan, nork bizi nahiko luke betiko,
|
beraiek
bezala?
|
|
|
Tribu batekoa zara,
|
beraiek
bezala.
|
|
|
Borroka arteetan,
|
beraiek
bezala jokatzen dut irabazteko.
|
|
2021
|
|
|
Ikusten denez, oso hizkera markatua ari naiz erabiltzen
|
beraiek
bezala, dena esan behar bada, baina uste dut horrela hobeto transmitituko dudala Tony Kushner egileak testuari eman zion tonu adoretsua, beldurrik gabea, ezer ere galtzeko ez duenaren parekoa eta orduko tsunami atzerakoiak eskatzen zuenaren araberakoa. Nik uste dut pentsamendu argiaren eta erabakimenez blaitutako hizkera hori izan direla emanaldiaren luzera neurrigabea hain gozo jasan izanaren zio nagusia.
|
|
|
Beraz, bizipen lazgarri haiek eta bizirik irten zirenen mina eta poza jarri dira etengabeko kontrastean esaldi, kantu, irudi eta ekintza eszeniko bakoitzean. Eta, horren ondorioz, gu geu ere jarri gara antzezleek bizi izandako ataka berean,
|
beraiek
bezala bizitzan sor daitezkeen edertasun apurrak harrapatu nahian, eta bizitzako une beltzek sortutako izua ezabatu nahian.
|
|
|
Herriko emakumeak burua arras moztuta pasarazi edo gizonak salatu edo urkamendira bidean jarri edo zuzenean heriotzara bidali zituzten asko jende atsegina izan zen. Maite izan zuten herria, maite
|
beraiek
bezala pentsatzen zutenak, maite emaztea, seme alabak, ilobak eta bilobak. Aiurri bizikoak ziren batzuk, “redios! ” franko botatzen zituztenak inguruan bilobek zarata pixka bat egiten baldin bazuten, isilik egoten ez baziren, gosaltzen lasai uzten ez bazieten.
|
|
2022
|
|
|
Hala ere, bi gizonen bizitza oso berdina izan zenez elkar ulertzen zuten bizitzaren aurreko erabakietan. Horri gaineratu behar zitzaion kasualitatez familiak aurrez aurre bizi zirela eta baten arreba bestearen emaztearen lagun mina zela,
|
beraiek
bezala emakumeek bizitza berdina izan zutelako. Une hartan biek buruan zutena udako kanpaina zen.
|
|
|
Bi lagunek beraiek bezalako beste emakume eta ama gazteekin ateratzen hasiak ziren noizean behin, zerbait hartzeko edo baita zenbaitetan asteburuko gauetan dantzatzera ateratzeko. Lagunarteko gehien gehienak
|
beraiek
bezala Ertamerikako etorkinak ziren. Juanekin gutxitan ateratzen zen bakarka, ez baitzuten ohiturarik.
|
|
|
Behin tripa beteta, inora eramango ez zituen eztabaida alde batera uztea erabaki zuen Ugutzek. Baserrian kale egin ez balute, hilda egongo zen bikotea hor nonbait, eta ez jaten eta edaten,
|
beraiek
bezala. Emakumeak, behintzat, etorkizunetik etorria behar zuen gainera, eta beraiek bezalaxe ume umetatik ezagutuko zuen xaflen kokapena.
|
|
|
“Bai, bai, bai, nik uste dut baietz. Nik gazte talde bat ezagutzen dut, ni
|
beraiek
bezala tratatzen nautena, ni eta beste emakume batzuk, baina nik nire ikuspuntua ematen dizut. Ni berdin tratatzen naute, eta entzuten eta baloratzen naute.
|
|
2023
|
|
|
«Zer izen jarriko zioagu dorre horri?». Eta beste gaztelu batez oroitu ziren, mendiaren bisaia bereko gaztelu beltz batez, inbaditutako beste Tibet Txiki batean erresistentziaren ikur izan zen Amaiurko gazteluaz, abestiak dion eran,
|
beraiek
bezala beldur bako menditar gazte lerdenek defendatu zuten hartaz. Amaiur Peak.
|
|
|
Arkupea zeharkatu eta elkarri begira, lotsatan, itsasontziaren ingurura hurbildu ziren, inork ezer esango zien beldurrez. Portuko arrantzale, zamari eta gainontzekoek lanean ziharduten, serio, eta lanean ari ez zirenak,
|
beraiek
bezala zokomiran edo kuxkuxean zebiltzan, baina inork ez zien jaramonik egin. Kaio Luxe bera orri luzea eskuetan zuela Aparloreako marinel bitxi haietako batekin ari zen hizketan.
|
|
|
Gauzak horrela, prozesu horretan konfiantza eduki dugu guraso eta hezitzaileok, gugandik modu naturalean aldendu daitezen; izan ere, urrundu egin behar dira berdinengana gerturatzeko, beraiek sortu ahal izateko, beren identitatea garatzeko. Mundua
|
beraiek
bezala ikusten dutenekin konektatzeko beharra sentituko dute naturalki. Gure mundua, helduona, eta gaztearena ez dira berdinak zentzu horretan; esan genezake bi mundu ezberdinetan jaio eta bizi garela, nolabait.
|
|
|
Tarte horretan, skinheadak etortzen ziren alokatuta nuen pisura. Euren tratua lotsagarria zen; hala ere, zortekoa izan nintzen eta nirekin nahiko tratu normala izan zuten, agian nik ere
|
beraiek
bezala ilea motz motza nuelako izango zen. Jende modu horrekin ezin jakin!
|