|
2000
|
|
|
Militarrek hamalau derrytar hil zituzten. Aitortu didanez, garai hartan jabetu ziren gudaz
|
bera
bezalako haur eta gazte asko. Ordura arte ez ziren hainbeste konturatu:
|
|
|
Osaba, ordea, ez zen haren beldur. Baina, mundu berri ezezagun haren beldur ez bazen ere, beldur zirenen beldur zen, zeren eta baitzekien ezen haiek nekez urrikalduko zirela
|
bera
bezalako jendeekin eta pertsegitu ere eginen zituztela, hala behar izanez gero, nola gertatu baitzen Galileoren kasuan.
|
|
|
Delako legeari men egiten hain sutsu agertzen ginen, non lagunak etxera ez ekartzea ere arau idatzi gabea bilakatu baitzen gure artean. Groucho Marxek erran zuen ez zitekeela inola ere
|
bera
bezalako jendajerik onartzen zuen elkarte bateko kide izan.
|
|
2001
|
|
|
Dilipek
|
bera
bezalako haur asko aurkitu zuen han. Jana ez zen txarra.
|
|
2002
|
|
|
Edurekin hanka sartu huen, eta geroztik ez dun besterik egiten, hanka bat sartu eta bi hankak sartu, behin eta berriro! Nahi dunana egin ezan, beti nahi dunana egin izan dun-eta, baina ez etorri gero enegana laguntza bila... ’ Ama haserre zegoen, baina are gehiago haserretu naiz ni hitz haiek entzutean, eta esan ere, halaxe esan diot, ez nuela laguntza eskatzeko asmorik
|
bera
bezalako ama gaizto bati. Eta, handik aurrera, berak handiagoak bota dizkit, haren etxetik negar batean atera behar izan dudan arte.
|
|
|
Bai, Sergio ongi ohartzen zen, Pantxikek egin berri zituen imintzioengatik, hanka sartzen ari zela, baina, nola
|
bera
bezalako mutil batek handiagotzat baitzuen egia estaltzen ibiltzea hura biluzik erakustea baino, mihia bridatu beharrean, are gehiago askatu zuen. Eta esan zion:
|
|
2003
|
|
|
Aita ezezaguna. Oztopo gehiegi
|
bera
bezalako emakume ahul batentzat.
|
|
2004
|
|
|
Iseka egiten zionean ez zuela minik hartzen. Alderantziz, neska txiki, beltzaran eta kementsu haren ausardia miresten zuen,
|
bera
bezalako armadako heroi ospetsu bati esaten zizkionak esaten atrebitzen zelako.
|
|
2006
|
|
|
Ohartzen hasita, espantaturik ohartua zen neskatikoa ez zitzaiela beti hotz izaten begirada eta ateraldi horiei. Garai haietako ameskaiztoetan, alabak
|
bera
bezalako soldadu zakar baten besoetan higatzen zuen bizia. Domingo Abaurreri agindua eman zion bera kanpoan zelarik erne egoteko goarnizioko gizonei, inor Katalinarengana sobera hurbil ez zedin.
|
|
2007
|
|
|
|
bera
bezalakoa ez dena zoroa dela.
|
|
|
Zertan asaldatu, lehenago ere heldu izan diote berokitik agur esan ondoren, popatik hartzera bidali ondoren, eta badaki alferrik dela buelta ematea: inor ez da inoiz
|
bera
bezalako bati agur esan izanaz damutzen, jendearen kontzientzia likatsua baino ez da izaten zamarrari tira egiten diona, errukizko hatz mutturrekin.
|
|
|
Festa gonbidatuak. Horrela deitzen zaie, New Yorkeko argotean, Patricia eta
|
bera
bezalako emakume eta gizonei. Beraien homosexualitatea sekretuan daramaten, festa gonbidatuak?
|
|
2008
|
|
|
Beno, hori hasieran. Hasierako sustoaren ondoren,
|
bera
bezalako neskei gustatzen zaie mutil laguna preso izate hori. Zera ematen die?
|
|
|
Jaengoa zen, eta grazia handia zuen? guztiari punta ateratzen ziòn emakume ezkongabe zirtolaria baitzen, esaten zuena, adibidez, gizonak indioilarrak zirela, unos pavos de mierda que no pavos reales, esaten zuen hitzez hitz?, eta horregatik ez zela ezkonduko, gizon batekin izan zuèn esperientzia mingarria ere aipatzen zuen noizean behin, nahiz eta ez zen sekula xehetasunetan sartzen?, indioilar batek ez baitzuen
|
bera
bezalako emakume jatorrik merezi, y además es que los pavos, como mejor saben, es bien cocinados, que los pavos no saben volar, y ave que no vuela, a la cazuela. Eta nola Reginak noiznahi egiten baitzuen huts konkordantzietan, bai artikulu eta izenen artekoetan, bai izenordain eta adizkien artekoetan, eta bai gainerakoetan ere?
|
|
|
Harri eta zur zegoen, zinez, Zosimo: mindurik eta gaitziturik ere behar zuen, alde batetik, izan ere, nola egin ziezaiokeen hitz mutil hark, inortxo ere ez zenak eta bere semea izan zitekeenak, berdinetik berdinera, lotsarik eta konplexurik gabe, olatuaren aparretan zegoèn
|
bera
bezalako gizon bati!?, baita liluraturik ere, bestetik, konfiantza hartu zutenean, Zosimok berak aitortuko zion Nazariori ez zitzaiola bizitzan antzeko kasurik egokitu, ezta urrutitik ere?; Zosimo, beraz, Nazariori ezezko biribila ematekotan egon zen, nola ez, bada, Nazariorenak airean eraikitako amets zoroa bazirudien!?, baina, azkenean, lilurak eragindako jakin mina nagusitu, aitortu ere, aitor... –Erotzat hartu zintudan lehen begi kolpean, baina bazuen zure begiradak borondatearen indarra, zure amets zoroari lurrezko edo burdinazko oinak jartzen zizkiona??
|
|
|
Bitarte hartan nire txamarraren oihala ukitzen aritua zen, nire eskuak laztantzen, nire botei begira eta, orokorrean, isiluneetan, ume baten poza nabari zitzaion aurrean
|
bera
bezalako izaki bat edukitzeagatik. Baina nire azken hitzak entzundakoan, tente jarri zen, susmo txarrak jota bezala.
|
|
|
Harri eta zur zegoen, zinez, Zosimo: mindurik eta gaitziturik ere behar zuen, alde batetik –izan ere, nola egin ziezaiokeen hitz mutil hark, inortxo ere ez zenak eta bere semea izan zitekeenak, berdinetik berdinera, lotsarik eta konplexurik gabe, olatuaren aparretan zegoèn
|
bera
bezalako gizon bati! –, baita liluraturik ere, bestetik –konfiantza hartu zutenean, Zosimok berak aitortuko zion Nazariori ez zitzaiola bizitzan antzeko kasurik egokitu, ezta urrutitik ere–; Zosimo, beraz, Nazariori ezezko biribila ematekotan egon zen –nola ez, bada, Nazariorenak airean eraikitako amets zoroa bazirudien! –, baina, azkenean, lilurak eragindako jakin mina n... " Erotzat hartu zintudan lehen begi kolpean, baina bazuen zure begiradak borondatearen indarra, zure amets zoroari lurrezko edo burdinazko oinak jartzen zizkiona" – eta halaxe galdetu zion:
|
|
|
Neskameek jokatzen zutèn joko hartan Faustina izeneko berrogei bat urteko emakume bat zen –Fausti lagunentzat– eltze guztietako burruntzalia. ...guztiari punta ateratzen ziòn emakume ezkongabe zirtolaria baitzen, esaten zuena, adibidez, gizonak indioilarrak zirela –unos pavos de mierda que no pavos reales, esaten zuen hitzez hitz–, eta horregatik ez zela ezkonduko –gizon batekin izan zuèn esperientzia mingarria ere aipatzen zuen noizean behin, nahiz eta ez zen sekula xehetasunetan sartzen–, indioilar batek ez baitzuen
|
bera
bezalako emakume jatorrik merezi, y además es que los pavos, como mejor saben, es bien cocinados, que los pavos no saben volar, y ave que no vuela, a la cazuela. Eta nola Reginak noiznahi egiten baitzuen huts konkordantzietan, bai artikulu eta izenen artekoetan, bai izenordain eta adizkien artekoetan, eta bai gainerakoetan ere... hots:
|
|
2009
|
|
|
Eta nago, hau urrunegi joatea bada ere? ni bere zirkunstantzia berdinetan jaio, hazi eta bizi izan banintz,
|
bera
bezalakoa nintzatekeela. Eta barre egingo niokeela nire ama hizkuntzan totelka hitz egiten saiatuko litzaidakeen sorgin sarkin bati.
|
|
|
Irribarre egin zidan, lehen baino zabalago. Otsoak nahiago izaten du txakurrekin baino,
|
bera
bezalako otsoekin egon.
|
|
|
harena emakume hautsi baten historia baitzen, azken batean:
|
bera
bezalako emakume bat, egoera latz bati aurre egin behar izan ziona, harik eta, gizartearen arauei eta debeku moralen muga estuei aurre egin ezinik, nahi ez zuèn erabakia hartu zuen arte, bere buruaz beste egiten zuela, trenbidera botata; bera. Ada, dibortzioaren kontra zegoen printzipioz, umetatik etxean ez zuen besterik entzun:
|
|
|
ez daki irakurtzen, baina irakurri gabe ikasi zuen zer den ontasuna. Mundukoak
|
bera
bezalakoak balira, beste bat litzateke mundua. Eta nik ez zintuzket imajinatuko, hiltegira joaten naizenean, kakoetatik zintzilik.
|
|
|
–Koadro bat, funtsean, kontrastea da, eta bizitza
|
bera
bezalakoa da: zuriak egiten du beltza beltz eta beltzak zuria zuri, sufrimenduak plazera plazer egiten duen bezala eta plazerak sufrimendua sufrimendu.
|
|
|
jolastera joateko, infinituki ahaltsua baitzen, baina ez zuen behin ere erabiltzen ahalmen hura, iltzeek iltzatuta gusturago zegoelako, beharbada, auskalo zergatik, jolasean baino; zeren Domingok jolastu egin nahi baitzuen, jolastu batez ere: esan nahi baita
|
bera
bezalako lagunak behar zituela, arinak eta jostalariak, alaiak eta axolagabeak, airearen askatasuna zutenak, haizearen eskutik batera eta bestera joateko, eta ez lurraren zurruntasuna, grabitate indarren menera: aingeruak izan zitezkeen bere lagunak, baina aingeruak aspergarriak iruditzen zitzaizkion, Jainkoaren aginduetara beti, zoaz hara eta zatoz hona, harik eta fantasmak deskubritu zituen arte, bere neurriko izakiak eta bere lagunak, aise hegalda zitezkeenak, aingeruak bezalaxe, hegorik ez izan arren, baina, aingeruak ez bezala, txantxak eta bihurrikeriak noiznahi egiteko prest; haiek ere, baina, desagertu egin zitzaizkion, ametsen munduak ez baitzuen izaterik ez sustantziarik, zeren, Damasok argi eta garbi esan zion bezala:
|
|
|
bere mende ikusten zuen behingoz; egia zen, bestalde, berak. Damasok? ez zuela fantasmetan sinesten, baina galdera hark bazuen atzetik beste galdera bat, Domingok erantzun zuena, zeren, baldin eta zer hura fantasma bat ez bazen, beste zerbait izango baitzen, auskalo zer, azalak estalitako eskeleto bat beharbada, azala eta hezurra?, urte erdian horrela hilzorian egoteko, Damasok behin baino gehiagotan irudikatu izan zuen bezala?
|
bera
bezalako mutil azkar batek irudikatu beharko!?, nahiz eta irudikatua lehenbailehen ahazten ahalegintzen zen, susmatzen zuena agerian jarri nahi ez balu bezala, ezkutuan hobeto zegoelakoan, hantxe, ezjakintasunaren lainopean; Maria Bibianak Domingo bere egiteko, ez egiteko, hartan harrapatu zuenetik, baina, beste batzuk ziren inguruabarrak, eta iritsia zen, menturaz, urte erdian jakin nahi izan ez zuena jakiteko ordua:
|
|
|
Aita Pierre debozionista frantses bat zen, erlijioko irakaslea, ikasleei klasean bere sermoitxoak botatzen zizkiena; gaztelaniaz primeran egiten zuen, baina bazuen akats bat, mundu guztiak barka ziezaiokeena fraide kartusiar bati, baina ez
|
bera
bezalako predikatzaile bati, hitz egiten zuen bakoitzean erremerreka aritzen baitzen, irrist batetik bestera; ikasleek barre egiten zioten, baina isil gordean, aita Pierrek, aita Piergggek, bere jenioa baitzuen, bizi bizi ateratzen zitzaiona, defentsiban bizi den jendeari ateratzen zaion bezala, akzio eta erreakzioaren printzipioaren arabera, uste baitzuen entzuleak trufaka ari zitzaizkiola noiznahi, hain zen irudikorra; behin erruduna harrapatuta, belarritik heldu eta, haragiaren elastizitatea frogatu nahian edo, gomaren parekoa ote zen, ez ote zen?, tiratu egiten zion, indarrez tiratu ere, bere ekinaldia lelo ezin adierazkorrago batez laguntzen zuela:
|
|
|
ohituren kortseak gehiegi estutzen zuela:
|
bera
bezalako pertsona batek balsa zuela horma, alegia, eta tangoa haize; Adak, gainera, gero eta gutxiago sinesten zuen, apaizek elizetan aldarrikatzen zituztèn arrazoi orotatik harat, arnasa bera ere ukatzen ziòn Jainko batengan. Damasok ere izan zuen Adaren jarrera hartan bere eragintxoa, Madrildik zetorren bakoitzean bere solasaldiak baitzituen Adarekin, arrebari burutik aurreiritzi bat baino ge...
|
|
|
nagusituko ez zitzaion, bada, baldin eta ber bertan bazuen eredua eta iparrorratza, aita, alegia?, bere bizia arriskuan jartzeko gai izan zena, semea Nikolairen atzaparretatik libratzeko!; eta, harrotasunaren talaia hura inflexio puntu gertatu balitzaio bezala, beste molde batean ikusten hasi zen Teofilo Maria bere burua, baita burura etengabe zetozkiòn galderak ere, iraganean behin baino gehiagotan lotsarazi izan zutenak: nola izan zitekeen, izan ere,
|
bera
bezalako gizon batek harrotasunaren gailurrik gorenetik, zinez menderatu ote zuen noizbait Fanelli, edo ametsetan izan ote zen?, mendekotasunaren leizerik ilunenetara egitea?; hain lur jota eta hain galduta ote zegoen, bada?; zertan zebilen, baina, bera, aitaren odolekoa ez ezik, aita baino askoz gazteagoa eta sasoikoagoa ere bazen, itxura batean!?, zalantza haiek hartuta?; lotsaren gaineko lotsa ez sentitzeko, baina, erabat altxatu behar zuen lehenik eta behin bere burua, inflexio puntua atzean utzita:
|
|
|
Arroxelako setioan, erreformatu baten mosketeak deus gutitarako zuela utzi zion eskua. Kolpe latza,
|
bera
bezalako ezpatari batendako. Gure presoaldiaren lehen asteetan, Henrike, Condé eta hiruron aitzinean harrotua zen San Bartolome gauean bere eskuz? 20 higanot baino gehiago?
|
|
|
Gure gizarteak biziki estimatzen duen Niels Böhr Nobel Sariak, mekanika kuantikoan adituak, zaldi ferra bat zeukan etxeko atarian. Lagun bisitari batek ferraz galdetu zion, nolatan
|
bera
bezalako gizon jakintsu batek fedea izan zezakeen bitxikeria irrazional horietan. Eta Böhrrek ihardetsi:
|
|
|
Aita Pierre debozionista frantses bat zen, erlijioko irakaslea, ikasleei klasean bere sermoitxoak botatzen zizkiena; gaztelaniaz primeran egiten zuen, baina bazuen akats bat, mundu guztiak barka ziezaiokeena fraide kartusiar bati, baina ez
|
bera
bezalako predikatzaile bati, hitz egiten zuen bakoitzean erremerreka aritzen baitzen, irrist batetik bestera; ikasleek barre egiten zioten, baina isil gordean, aita Pierrek –aita Piergggek– bere jenioa baitzuen, bizi bizi ateratzen zitzaiona, defentsiban bizi den jendeari ateratzen zaion bezala, akzio eta erreakzioaren printzipioaren arabera, uste baitzuen entzuleak trufaka ari zitzaizk... " Astoari astabelarriak!".
|
|
|
nagusituko ez zitzaion, bada, baldin eta ber bertan bazuen eredua eta iparrorratza –aita, alegia–, bere bizia arriskuan jartzeko gai izan zena, semea Nikolairen atzaparretatik libratzeko!; eta, harrotasunaren talaia hura inflexio puntu gertatu balitzaio bezala, beste molde batean ikusten hasi zen Teofilo Maria bere burua, baita burura etengabe zetozkiòn galderak ere, iraganean behin baino gehiagotan lotsarazi izan zutenak: nola izan zitekeen, izan ere,
|
bera
bezalako gizon batek harrotasunaren gailurrik gorenetik –zinez menderatu ote zuen noizbait Fanelli, edo ametsetan izan ote zen? – mendekotasunaren leizerik ilunenetara egitea?; hain lur jota eta hain galduta ote zegoen, bada?; zertan zebilen, baina, bera –aitaren odolekoa ez ezik, aita baino askoz gazteagoa eta sasoikoagoa ere bazen, itxura batean! –, zalantza haiek hartuta?; ... esan nahi baita Teofilo Mariak guztiz berreskuratu behar zuela harrotasun galdua, harrokeriari ere muzin egin gabe; nola egin hori, ordea, bera belaunikarazi zuena berak belaunikarazi ezean?; hantxe gakoa!; eta, halere, hainbeste handitu zitzaion Teofilo Mariari Nikolairenganako gorrotoa –arnasaldi bakoitzean bereganatzen zuèn nazka Nikolairen aurkakoa zen jada–, non, azkenean, gorrotoak piztarazi eta indarberritu baitzuen; Teofilo Mariak garbi gogora zezakeen ganbaran egindako lehen egunsentia, noiz eta argi errainu haiek sartu baitziren, haurtzaroko estanpa hartara eraman eta esanarazi ziotenak:
|
|
|
lehena eta ia bakarra– ohituren kortseak gehiegi estutzen zuela:
|
bera
bezalako pertsona batek balsa zuela horma, alegia, eta tangoa haize; Adak, gainera, gero eta gutxiago sinesten zuen, apaizek elizetan aldarrikatzen zituztèn arrazoi orotatik harat, arnasa bera ere ukatzen ziòn Jainko batengan –Damasok ere izan zuen Adaren jarrera hartan bere eragintxoa, Madrildik zetorren bakoitzean bere solasaldiak baitzituen Adarekin, arrebari burutik aurreiritzi bat bai...
|
|
|
haren ilusioak eta haren ametsak, haren kontraesanak eta haren zalantzak, haren ahuleziak eta haren ezintasunak, ezin ase zituèn bihotzaren gose egarriek estututa... harena emakume hautsi baten historia baitzen, azken batean:
|
bera
bezalako emakume bat, egoera latz bati aurre egin behar izan ziona, harik eta, gizartearen arauei eta debeku moralen muga estuei aurre egin ezinik, nahi ez zuèn erabakia hartu zuen arte, bere buruaz beste egiten zuela, trenbidera botata; bera –Ada– dibortzioaren kontra zegoen printzipioz, umetatik etxean ez zuen besterik entzun: balio eskalako lehen balioa familia da, familia eta familia; protagonista anatematizatzeko prest egon zitekeen, hortaz, baina nola lortzen zuen liburu egileak, bere arte ederraren ahalaz, Ana Kanerinaren baitan sartzea –Txaro Goirik esan zionez, bazirudien Tolstoik beste emakume eredu bat eraiki nahi izan zuela, askoz ere kontserbadoreagoa, harik eta nobelako emakume protagonistak bere iritzia ezarri zion arte–, hezur haragizko errealitaterik mingarriena atzemateraino, non gauzak guztiz beste era batean ikusten baitziren!; hantxe tolesten zen, izan ere, hatz salatzailea, eta hantxe zabaltzen besoak, irakurleak hobets zitzan errukiaren irinak akusazioaren zahien aurrean, haiek guztiak nobelan zehar landutako iritziaren galbahetik iragazita gero; nola poztu zen Ada Ana Kareninaren pozaldiekin, nola egin zuen negar haren negarraldiekin, eta nola sentitu zuen haren heriotza berea ere balu bezala, haren jokabideari buruzko epaiketa guztiz sumarioak bazter utzita!; Teofilo Mariak, aldiz, Anari –biktimari– defendatzeko aukera txikienik eman gabe –Adak Anaren abokatu defendatzailetzat behar zuen bere burua une hartan–, akusatu egin zuen, eta akusatu ez ezik, erre ere bai... apaizak ere ezin hobeto laburbildu zuen bere esaldian han gertatua:
|
|
|
orduantxe egin zezakeen, gainera, hori, jarraian berarekin –Domingorekin– jolastera joateko, infinituki ahaltsua baitzen, baina ez zuen behin ere erabiltzen ahalmen hura, iltzeek iltzatuta gusturago zegoelako, beharbada, auskalo zergatik, jolasean baino; zeren Domingok jolastu egin nahi baitzuen, jolastu batez ere: esan nahi baita
|
bera
bezalako lagunak behar zituela, arinak eta jostalariak, alaiak eta axolagabeak, airearen askatasuna zutenak, haizearen eskutik batera eta bestera joateko, eta ez lurraren zurruntasuna, grabitate indarren menera: aingeruak izan zitezkeen bere lagunak, baina aingeruak aspergarriak iruditzen zitzaizkion, Jainkoaren aginduetara beti, zoaz hara eta zatoz hona, harik eta fantasmak deskubritu zituen arte, bere neurriko izakiak eta bere lagunak, aise hegalda zitezkeenak, aingeruak bezalaxe, hegorik ez izan arren, baina, aingeruak ez bezala, txantxak eta bihurrikeriak noiznahi egiteko prest; haiek ere, baina, desagertu egin zitzaizkion, ametsen munduak ez baitzuen izaterik ez sustantziarik, zeren, Damasok argi eta garbi esan zion bezala:
|
|
|
ez daki irakurtzen, baina irakurri gabe ikasi zuen zer den ontasuna. Mundukoak
|
bera
bezalakoak balira, beste bat litzateke mundua. Eta nik ez zintuzket imajinatuko, hiltegira joaten naizenean, kakoetatik zintzilik.
|
|
|
–Koadro bat, funtsean, kontrastea da, eta bizitza
|
bera
bezalakoa da: zuriak egiten du beltza beltz eta beltzak zuria zuri, sufrimenduak plazera plazer egiten duen bezala eta plazerak sufrimendua sufrimendu.
|
|
2010
|
|
|
munstroa, bere ez izatezko izatetik, abisatzen ari baitzitzaigun ez genuela bereizketarik egin behar: gu ere
|
bera
bezalakoak izango ginela noizbait, itxurarik gabeko izaki itsusiak, gaitzak edo heriotzak itxuragabetuak, arrazoiarekin esan baitzuen Pascalek:
|
|
|
eta birjina zen arren, eskua sutan jarriko nuke!?, ez zen ez emakume neurotikoa ez histerikoa, izebaren eredu psikologikoa ez baitzen sexuari buruzko Freuden eskema deterministetan sartzen, nik uste, nahiz eta Freuden doktrina ezin hobeto aplika dakiekeen apaiz eta moja desorekatu askori; aldiz, etxeko itsasontzi ekaitzak maiz astinduan, bera zen gure ipar-izarra eta bera zen gure oreka: ez oreka hotz bat, ezta suzkoa ere, are gutxiago harrizkoa,
|
bera
bezalakoa baizik, bazèn eta ez zèn oreka bat, nik haize leun bat bezala sentitzen nuena, zuk, ez dakit, Gabino.
|
|
|
Eta Iruña Veleia, azken hamarkadetako aurkikuntza arkeologiko eta zientifiko handiena ez ezik, euskararen historiaren mugarri historikoa izateko bidean jarri zuten. Harik eta Gorrotxategik, eta
|
bera
bezalako beste batzuek, tartean Joseba Lakarra filologoak, zalantzak publiko egin zituzten arte; harik eta Eliseo Gilek zuzendutako lanaren gainean faltsutasunaren susmoak zabaldu eta diziplina guztietako adituek grafitoak ezohikoak ez ezik ezinezkoak ere bazirela adierazi zuten arte; harik eta Arabako Diputazioak berak Gili aztarnategia kudeatzeko ardura kendu eta salaketa jarri zion arte....
|
|
|
–ekintza basati orotan ez doa inoiz fideltasun, ohore eta kidetasunaren legeen aurka?. . Honen balioaz oharturik, bere burua bekatari onesten du, baina batera
|
bera
bezalako gizonak donu berezi batek babesten dituelakoan dago?, zioen Jüngerrek 1928ko artikuluan.
|
|
|
Eguerdi hartan Nora Bechenerrek Hoteleko atea zeharkatu zuenean hutsik zegoen kafetegia. Uda osoa zeraman bere apartamentutik etorri eta leiho ondoko mahaian esertzen,
|
bera
bezalako atzerritarrez inguraturik. Mantso, leihotik begiratzen zuen.
|
|
|
Agian okerreko soslaia erakutsi niolako izan zen; nolanahi ere, bi hilabete lehenagora arte, ez zidan inork inoiz aldarte hartan erantzun. Are gutxiago
|
bera
bezalako norbaitek. Ederren arteko hitzarmenek, berdinen arteko gizalegeak, debekatu egiten dute.
|
|
|
Alex antigoaleko maitale bat zen. Gure belaunaldian ez zen
|
bera
bezalako inor gelditzen. Alexekin baino gehiago, Alexen maitatzeko manerarekin txundituta zegoen June.
|
|
|
aiurri onekoa zen, munduko pazientzia guztia zuena... eta birjina zen arren —eskua sutan jarriko nuke! —, ez zen ez emakume neurotikoa ez histerikoa, izebaren eredu psikologikoa ez baitzen sexuari buruzko Freuden eskema deterministetan sartzen, nik uste, nahiz eta Freuden doktrina ezin hobeto aplika dakiekeen apaiz eta moja desorekatu askori; aldiz, etxeko itsasontzi ekaitzak maiz astinduan, bera zen gure ipar-izarra eta bera zen gure oreka: ez oreka hotz bat, ezta suzkoa ere, are gutxiago harrizkoa,
|
bera
bezalakoa baizik, bazèn eta ez zèn oreka bat, nik haize leun bat bezala sentitzen nuena... zuk, ez dakit, Gabino. Eta, hala ere, haren jarrera orain hobeto ulertzen dudan arren —bizitza honetako bidaia joan etorrikoa da—, nerabezaroan eduki nuen bolada bat, zeinean izebak neure onetik ateratzen baininduen.
|
|
|
gure balizko mokordotasunak eragiten zigùn nazkari geniona, eta gure balizko munstrotasunak etengabe eragiten diguna, nazkaren beldur eta beldurraren beldur... munstroa, bere ez izatezko izatetik, abisatzen ari baitzitzaigun ez genuela bereizketarik egin behar: gu ere
|
bera
bezalakoak izango ginela noizbait, itxurarik gabeko izaki itsusiak, gaitzak edo heriotzak itxuragabetuak... arrazoiarekin esan baitzuen Pascalek: " A zer kimera den gizona!
|
|
2011
|
|
|
Kanpotarra izaki, inor uxatzeko hobea den gudu hotsak erakarri zuen Espainiara. Hogeita lau urteko gaztea zela,
|
bera
bezalako beste hainbatekin batera errepublikanoen aldeko borrokara bildu zen, faxisten aurka, brigada internazionaletan. Bere herrian jende gehiena Francoren alde bazegoen ere, ehun eta berrogeita hamar bat laguneko taldea eratu, eta hementxe azaldu ziren:
|
|
|
Horrela ez dago ahanzterik, puska batean behintzat. Batzuetan, eta hauxe dateke Nadaren eta
|
bera
bezalako askoren kasua, mende erdi bat ez da aski kaleetatik mainguak ezkuta daitezen: haintxe ziren gazte gudaren ukaldia jasan zutelarik.
|
|
|
Igo denean txoferrak egin dion begiratuak, eta, kobratzen zion bitartean, goitik behera erreparatzen ziola, aldameneko bati erdi esan dizkion hitzek, ongi aditu ez baditu ere, berehala ulertarazi diote Asifi atzerrian dela. Hirian, berriz,
|
bera
bezalako asko ikusi ditu, beltzaranak, autobuseko txoferra eta bera bezain azal ilunekoak, baita beltz beltzak ere, eta lasaitu egin da. Gaua parke bateko banku batean etzanda eman du.
|
|
|
Odiliaren ahotik entzunak egia badira, badirudi Alfonso mutil tirtiria zela, halako eran, non, etxeko lurretan aitzurrarekin ari zenean, burua lurrari makurtuta, arnasa estutu bezala egiten baitzitzaion; gero, ordea, atsedenaldietan, burua zutitu eta zerumugara begira paratzen zen, ameslari, mugarik gabeko zerumuga hura arnasbide gertatuko balitzaio bezala, harik eta, egun batean, etxetik joatea erabaki zuen arte, nora? eta Zaragozara,
|
bera
bezalako herritar batendako izen bat ere bai baitzuen amets hark: hiria, edo, zehatzago erranik, hiriburua?
|
|
|
irri solidario bat izan zitekeen, edo begirada errukitsu bat, zernahi? Etika funtsezkotzat zuèn
|
bera
bezalako anarkista batek, gainera, ez ote zuen itxurakeria ororen gainetik egon behar, aurreiritziak oro bazter utzita?
|
|
|
Hans izena zian, eta gaztelu bat adinakoa zuan. Alferra
|
bera
bezalakoa, eta edanean, kupela baino mozkorragoa?
|
|
|
Berba horiekin, zur eta lur utzi du Jazintok laguna,
|
bera
bezalako agure bat, moko zorrotzekoa, zozoaren hanka baino meharrago eta ezereza. Saibigaineko kontraeraso batean hartu zuten erreketeek Asturiarra preso, hogeita hamazazpiko apirilaren hamahiruan.
|
|
|
Aurrera begira hitz egin du Anttonek, lotsa gainditu nahirik ari balitz bezala, bihotza husten, eta alde batetik hala da, baina batetik bakarrik, beste alde batera antzezpen ondo landua ari baitzaio Naiarari eskaintzen, ordu txikietako hamaika pubetan
|
bera
bezalako adin ertaineko andrazko banandu mordoxka batekin ensaiatua. Bere artean, beratze fasea deitu ohi dio horri:
|
|
2012
|
|
|
–gizon hau, beti hemen?. Amaierarako paisaiaren zati bat bihurtzen da arraunlariarentzat, Orioko moila, Amesti mendia, barra muturra edo ibaia
|
bera
bezalakoa. Azkeneko urteetan, arraunean gindoazela, Benito egoten den pare hartara iritsi baino lehen, inkontzienteki egunero begiratzen nuen ea bera han ote zegoen, nahiz eta horretarako istriborrera begiratu behar ni ababorra izanda.
|
|
|
–ez daki beste hitz bat esaten?, orain beti horrore haren mendean bizi baitu, inoiz ulertu ahal gabe, sinetsi ere ezinda: printzipioz bera bezalakoxe gizakoxkorrengan, baina haien gainetik nolabait, ikusezin, konpreni ezinezko, botere absolutu itzuriezin bat egunetan bizitu du infernu zulo batean beldur panikoz, itsutuki oldartua bere aurka, gaizki absolutua
|
bera
bezalakoa, ez arrazoiketarik, ez giza sentimendurik ezagutzen du?, jainko ero destruktibo huts batek maneiatuko balitu bezala gizakoxkor polizia haiek. Badute ahots bat, mintzo dira, bera bezalako gizakiak dira.
|
|
|
printzipioz bera bezalakoxe gizakoxkorrengan, baina haien gainetik nolabait, ikusezin, konpreni ezinezko, botere absolutu itzuriezin bat egunetan bizitu du infernu zulo batean beldur panikoz, itsutuki oldartua bere aurka, gaizki absolutua bera bezalakoa, ez arrazoiketarik, ez giza sentimendurik ezagutzen du?, jainko ero destruktibo huts batek maneiatuko balitu bezala gizakoxkor polizia haiek. Badute ahots bat, mintzo dira,
|
bera
bezalako gizakiak dira. Nola da posible egiten dutena egitea?
|
|
|
Handik denbora gutxira, kapitainak
|
bera
bezalako gizon on eta zintzo baten etxera bidali ninduen, ingenio 9 bat zuena, haiek esaten zioten bezala, hau da, azukre soroak eta azukre ola. Harekin bizi izan nintzen denboraldi batean, eta azukrea nola landatzen eta lantzen zuten ikasi nuen, eta, azukre soroen jabeak oso ongi bizi zirela eta berehala aberasten zirela ikusita, erabaki nuen ni ere azukre landatzaile izango nintzela, han ezartzeko agiriak eskuratzen banituen, eta bitartean bideren bat aurkitu behar nuela Londresen utzitako dirua norbaitek bidali eta eskuratzeko.
|
|
|
Begitartea argitu egiten zitzaidala ohartu zen Gorentasun hura; hasperen batez, bere etxaldea han hasten zela esan zidan, eta halaxe jarraitzen zuela bere etxeraino iritsi arte. Baita ere erkideek barre egin eta mespretxatu egiten zutela bere negozioak hobeki ez eramateagatik eta hain ikasbide txarra erresumari emateagatik, baina halere gutxi batzuek jarraitu egiten ziotela,
|
bera
bezalako agure setati eta ahulen batzuek, alegia.
|
|
|
Zeharo ikaratua eta txunditua nengoen, eta gari artean ezkutatzera joan nintzen korrika, nondik ikusi bainuen eskailera gainean eskuin aldeko sororantz begira, eta tronpeta bat baino askoz ozenagoa zen ahotsez dei egiten entzun nuen, baina hotsa hain goitik zetorrenez airean, hasieran trumoia zela pentsatu nuen benetan. Berehalaxe,
|
bera
bezalako zazpi munstro hurbildu zitzaizkion igitaiak eskuetan zituztela, igitai bakoitza sei sega bezain handia. Jende hau ez zegoen lehenengoa bezain ongi jantzita, haren morroi edo jornalariak ematen zuten.
|
|
|
Baina hark beti «Vinçart zital» haren aitzakia jartzen zion. Bestalde, ez zeukan xentimorik ere, orain inork ez zion ordaintzen, bere lepotik jaten ari ziren,
|
bera
bezalako dendari pobre batek ezin zezakeen abantzurik egin.
|
|
|
Eta baina Binet jauna! Seiak jotzearekin batera ikusiko duzu sartzen, izan ere
|
bera
bezalako beste bat ez baita lurbira osoan puntualtasunerako. Bere tokia behar du beti sala txikian!
|
|
2013
|
|
|
–Gu haurrak ginenean bezalakoak dira, Hélène?, gustatzen zitzaion errepikatzea ahizpari. Eta Hélènek ezin izaten zuen eragotzi pentsatzea bietako nor izango zen
|
bera
bezalakoa, galtzailea, eta nor Ange bezalakoa, irabazlea.
|
|
|
Izan ere, han mundu guztiak baitaki ingelesez. Horregatik, espainiarrek Zaran bukatzen dute lanean eta italiarrek,
|
bera
bezalako italiarrek, pizza eta pasta prestatzen duten jatetxeetan.
|
|
|
Lanez gainezka zebilen arren, ezin eskuzabalago hartu ninduen. Solasaldi bat ere izan genuen,
|
bera
bezalako medikua izan nahi nuela erran bainion, nola ez, bada, neure begi hauekin ikusi bainuen gure aitaren sendaketa prozesu miragarria, miragarritik batere ez zuena, bertzalde, eta zientziatik guztia?!?, eta ea ba ote zuen niretako moduko aholkuren bat. Eta zirujau jaunak:
|
|
|
–Aski dituk eskuko hatzak, munduan diren hire aita bezalako gizonak zenbatzeko. Guztiak
|
bera
bezalakoak bagina, bertze kuku batek joko ligukek, ez gerrarik ez erlijioen arteko liskarrik. Beti pentsatu izan diat onegia zela mundu honetarako.
|
|
|
Zein dendatan erosi nuen kontatu nion. Ez nion esan gero nire neskari oparitzeko asmoa nuela, gauza ederra izango zela pentsatzen bainuen
|
bera
bezalako neska batentzat atraku batean erabilitako galtzerdia janztea. Ez zidan dirurik eman nahi izan.
|
|
|
Bere begien distira samurtasunetik gorrotora igaro da oso denbora gutxian, eta beldurtu naiz ez ote didan ez egitekoren bat egingo. Iraingarria iruditzen zaio
|
bera
bezalako emakume bat biluzik aurrean eduki eta ni ahate errearekin kezkatzen hastea. Ikastaroan erakutsi diote sexuaren dardara agonikoetan azaleratzen dela bere edertasunean bizitza, sinetsarazi diote besarkada bakoitzeko izarren bat jaiotzen dela zeruan, esan diote gure sabel barrenean ezkutaturik daramagula infernuaren ala paradisuaren giltza, eta ni ahatekiarekin pentsatzen.
|
|
|
Lanez gainezka zebilen arren, ezin eskuzabalago hartu ninduen. Solasaldi bat ere izan genuen,
|
bera
bezalako medikua izan nahi nuela erran bainion –nola ez, bada, neure begi hauekin ikusi bainuen gure aitaren sendaketa prozesu miragarria, miragarritik batere ez zuena, bertzalde, eta zientziatik guztia...! –, eta ea ba ote zuen niretako moduko aholkuren bat. Eta zirujau jaunak:
|
|
|
–Aski dituk eskuko hatzak, munduan diren hire aita bezalako gizonak zenbatzeko. Guztiak
|
bera
bezalakoak bagina, bertze kuku batek joko ligukek, ez gerrarik ez erlijioen arteko liskarrik... Beti pentsatu izan diat onegia zela mundu honetarako.
|
|
2014
|
|
|
Dani ezagutu nuenean, Mikel agertu baino lehen,
|
bera
bezalakoekin dibertitzen zen maritxu bat besterik ez zen niretzat. Erraza da hori onartzea, aurreiritzi gehiegi ez baldin baduzu.
|
|
|
Etekina atera nahi ote zuen harreman hartatik? Gizon guztiak
|
bera
bezalakoak zirelakoan ote zegoen. Uste ote zuen errusiar bat, erbesteraturik ere, bere herria saltzeko bezain lotsagaldua izan zitekeenik?
|
|
|
Hain zen erraza, hain begi bistakoa, non ez zuen ikusi: On Manuelek
|
bera
bezalako neska loditxoak bakarrik zituen gustuko. Egin behar zuen bakarra argaltzea zen.
|
|
|
Pintatu ez ezik, bertze gauza anitz ere irakatsi behar izan zizkion Beñatek. Eta, nola
|
bera
bezalako txakur bat nahi baitzuen, ahalik eta libreena eta autonomia handia zuena, beheko tinbrea jotzen irakatsi zion, atearen albo batean zegoena. Beñatek, ganbara baten jabea zen heinean, ez zuen atariarekin lotzen zuèn tinbrerik, baina bai Felisak, egiteko hura bere gain hartu zuenak.
|
|
|
Hemen, ezin hobeto datorkit Jesusen. Nazareten bizi izan zela-eta, Nazario deitzen diot nik konfiantzan? parabola bat, ezin asma zezakeena
|
bera
bezalako maisu espiritual batek baizik: talentuen parabola.
|
|
2015
|
|
|
Eta ihes egitea koldarkeria bat dela. Badakizu aitak beti arbuiatu izan dituela
|
bera
bezalakoak. Esan diot hobe lukeela berak zurekin joanda.
|
|
|
Amatxok ere sarri esaten dit eta nik beti ezetz eta ezetz. Ni
|
bera
bezalakoa naizela. Ama bezalakoa.
|
|
|
Lehengo argia ikusi zuen berriro. Ironia apur batez, esnatzen zarenean aldatu egiten baitira harremanak, argi luzeari begiratu zion, gupidagabea,,
|
bera
bezalakoa, bera ez bezalakoa, haren mende, gauez esnatu eta beren ohe gainean makurturik ikusten zuen, lurra igurzten?, hari liluraz begira, hipnotizaturik, zilarrezko hatz haiek bere baitako ontzi zigilatu bat igurtziko balute bezala, zapart eginez gero bera gozamenez gainezkatzeko; baina berak zoriona ezagutu zuen, pentsatu zuen, zorion goxoa, zorion sakona, eta egun argia moteldu ahala distira... Aski da!, sentitu zuen.
|
|
|
–Karabino, argitu nion, berak ikusterik ez zuen esker oneko begirada batekin. Hala ere, ez nion aitortu ametsetan
|
bera
bezalako itsu bat agertu izan zitzaidala, begiak zuloetatik erauzi, eta niri eskaintzen zizkidana. Eta are gutxiago esan niezaiokeen, nire ustez, horrek argi adierazten zuena:
|
|
|
Baina Voltaire XVIII. mendean bizi izan zen eta ordurako gauza asko gertatuak ziren Europan tolerantziaren alde nolabait jokatzen zutenak; aldiz, XVI. mendean guztiz normaltzat hartzen zen heretiko guztiak besterik gabe plaza nagusian piztutako sute handi batean erretzea, heretiko izate hutsagatik, edota erregearen kontra hitz egitera ausartzen zena beste barik urkatzea edo heriotza askoz ere mingarriago batera kondenatzea (zinez mingarria izan zitekeen!). Bada, mende horretan bizi izan zen Erasmo eta, beraz, haren kritikak parametro horietan ulertu behar dira, printzeak eta boteretsuak kritikatu bai, baina beti orokorrean, inor zehazki aipatu gabe; zehaztasunak eta ageriko zakarkeriak
|
bera
bezalako intelektualentzat gordetzen zituen. Non ez zen beste trikimailu batez baliatzen, beherago ikusiko dugun bezala!
|
|
|
|
bera
bezalako
|
|
|
Joxe, hori bai, bizipen pertsonalak biluzten euskaldun blogarien artean lehena izan da, eta urrutien iritsi dena ere bai. Baina blogosferan apur bat arakatuta, aurkituko ditugu
|
bera
bezalako heroi gehiago ere.
|
|
|
Horretan badu anaiaren antzik. Ez du inoiz esan nahi duenik esan gabe lagatzen, eta horrek haserrerako bidea jartzen du
|
bera
bezalako batekin topo egiten duenean.
|
|
|
Ezagutzen zuten guztiek ere halaxe zioten, Hansek ez zuela sekula bere buruaz beste egiteko asmorik aitortu, ez zela bigun horietakoa. Ezinezkoa zela halakorik gertatu izana sinestea
|
bera
bezalako iraultzaile peto bati. Etsaiari gustu ez emate hutsagatik, halako pentsamenduetatik ihes egiten zuenetakoa zela hura.
|
|
|
Telefonoaren beste aldean mutu geratu zen Elosegi, eta seguru asko, txapela okertuko zitzaion hainbeste urte atzeragotik ezagutzen zuen Azkue doktoreak zer ezkutaturen bat bazeukala pentsatutakoan. Agian ETAko mutilentzat leherkaria erosten nenbilela irudituko zitzaion, eta hori, beti atzerrian bizi izan den
|
bera
bezalako herrimindu batentzat ez da sekula hainbesteko hobena izan, antza.
|
|
|
Bera, ostera, modelo lanetan ibiltzen zen, nahiz eta, berez, Arte Dramatikoak ikasitakoa izan ikasketaz. Ez zen baina lan handirik egoten
|
bera
bezalako antzezle beltz batentzat. Bel beltza ez baina kafesnearen ilun kolorekoa baitzen Louiseren azala, eta Frantzian ez dago lan handirik halako emakume batentzat.
|
|
|
Baionako Katedralean ere egon zitekeen Louiseren antzeko beste norbait nik leherkariak jarritakoan. Munduan azkenengo gauza egingo nuke horixe, Louiseri edo
|
bera
bezalako baten bati kaltea, alegia. Zer egingo nuen baina?
|
|
|
–Emaion aukera bat, neska, bere mahai gainean eseri ondoren hitz egiten ziona Andrea zen, berrogeita bost urte inguruko emakumea. Gona motzak eta makillaje ugari erabiltzen zituen
|
bera
bezalako idazkaria.
|
|
|
Buruz buru azkenean. Nire ustez, ez dago
|
bera
bezalako emakumerik asfalto zikinaren gainean, ez planeta honetan behintzat. Txoratzen nago.
|
|
|
Antza, ez zen eragozpenik berarentzat, itsusia eder eta gaitza erraz bilakatzeko ahalmen berezia zuen. Zalantzarik gabe,
|
bera
bezalakoa zen bila nenbilen neska laguna, ia emakume ideala. Akats bakarra aurkitu nion:
|
|
|
Ugazabari berdin zaio nork egiten dituen aparteko orduak. Langilearen etsai amorratua
|
bera
bezalako beste langile bat da, agian gazteagoa, edo trebatuagoa, postu berbera bete nahi duena. Barruan dagoenak ez dizue sartzen utziko.
|
|
|
Atzera begiratzen badugu, eta ikusten badugu zer nolako injustiziak eta desberdintasunak zeuden, ezin gara egoera berean jausi. Fidelek utzi dizkigu bere pentsamendu guztiak, eta ez da
|
bera
bezalako beste bat izango, seguru asko. Baina munduari begiratzen badiozu, gero eta herri gehiago askatzen ari dira.
|
|
|
ea nola sartu zen
|
bera
bezalako gizon dotore bat taberna edo benta hartara.
|
|
2016
|
|
|
–Ez zarete inoiz hilko?, esan zuen sugeak. . Ongi daki jainkoak hartatik jaten duzuenean, begiak zabalduko zaizkizuela eta
|
bera
bezalako bihurtuko zaretela, dena ezagutzeko ahalmena lortuz? (3,4)
|
|
|
Ez ditu berriak entzuten, ez irakurtzen ere. Bera bezalako pertsonek ez dute egunkaririk irakurtzen;
|
bera
bezalako pertsonek, heldu den eguneko egunkarietan zer azalduko den aitzinetik badakite.
|
|
|
Erraldoik
|
bera
bezalako emaztea du, tantai tantaia. Maritantai deitzen da eta ilgoran jaioa dirudi.
|
|
|
Gustatu egiten zitzaion gasolindegian geratzen ziren kamioiei eta autoei begira egotea, ibilgailuetatik jaitsitakoan gidariek erregaia hartzeko egiten zituzten mugimendu behin eta berriro errepikatuak jarraitzea, eta batzuetan gasolindegiko txandako langilearekin berriketan nola geratzen ziren ikustea. Gaueko jendea zen hura ere, alde horretatik
|
bera
bezalakoa, baina, hala eta guztiz ere, haien eta beraren artean amildegi bat zegoela sentitzen zuen, lantegiaren eta gasolindegiaren artean dagoen ibaia lurrean eten bat baino askoz gehiago balitz bezala: gasolindegiko langileak eta han geratzen ziren kamioilari eta gidariak biziaren korrontean zeuden, eta bera ez, bera aparte zegoen, munduaren martxak bazterrean utzitako hondakin bat, biziaren bultzada geraezinak atzean lagatakoa.
|
|
|
Baina ez zen lanaren kontzientzia bakarrik: nola aurkeztuko zen
|
bera
bezalako gizon ezdeus bat neska haren aurrean. Neskaren aurpegia aurrez aurre izan nahi zuen, haren ahotsa entzun, baina, horretarako aitzakiarik onena asmatuta ere, nor zen bera neskaren aurrean azaltzeko?
|
|
|
Zaintzailea bera ere paseatzailea izaki, batzuetan pentsatzen du gaueko paseatzaile hori beharbada poztu egingo dela
|
bera
bezalako batekin topo egiten duenean, eta aitzakia handirik ez duela behar izango bere moduko batekin solasean hasteko, baina, gehienetan, besteengandik ihesi doan gaueko piztia izan litekeela iruditzen zaio, eta agian horrexegatik ateratzen dela gauez ibiltzera, beste inorekin hitz egitera geratu beharrik ez izateko. Zergatik pasatzen zen hainbestetan, orduan, lantegiaren aurretik?
|
|
|
Bistakoa ere bazen:
|
bera
bezalako «pepelerdo» bat, tisiko baten bularra eta kardantxilo hezurrak zituena eta GUFen sartu bezain azkar karrera egitea beste helbururik izan ez zuena, eta horregatik jendartean zein pribatuki Federazio buruari oinak miazkatzeko aukerarik galtzen ez zuena (ez al nuen, ba, inoiz ikusi Caffè della Borsa n, «Eskubonba ko alproja zaharren» mahaitxoan esertzea lortzen zuen aldi arraroetan?... Den dena harrotzen zen, biraoak eta bera baino hitz potoloagoak botatzen zituen, baina Bolognesi kontsulak edo Sciagurak edo taldeko beste buruzagi batek kontu hartzen zioten bakoitzean, ziztu bizian sartzen zuen buztana hanka artean, enkargurik apalenak, tabako dendara joan eta Federazio buruari Giubek paketea erosi, «Sciagura etxera» deitu eta «garbitzaile izandako emazteari» gizon handia itzultzeko zela jakinarazi...?
|