|
2010
|
|
|
Kristaua ez-gauza da
|
bera
bakarrik moldatzeko, ez da gai Jesus bat ere bear bezala esateco, nahiz eta Jaunaren gracian arquitzen dan:
|
|
2012
|
|
|
Badirudi, bada, posizioari edo E1 enuntziatuan hartzen duen lekuari dagokion irizpide formal hau
|
bera
bakarrik mugatze irizpidetzat hartzea ez dela aski parentetikoaren fenomenoa mugatzeko. Are gehiago, litekeena da aipaturiko irizpide sintaktiko guztiak kontuan hartuta ere parentetikoen mugak erabat ez argitzea.
|
|
2021
|
|
|
Halatan
|
bera
bakarrik diskurtso markatzaile balioan batez ere zubereraz aurkitzen dugula dirudi, euskalki horretan beraz guti baita ageri, lehengo mendeetan bederen. Horren lekua edo hutsunea betetzen bide du halatan ek:
|
|
|
beintzat, behintzat, beinzat eta behinzat, ageri dira lekukoetan. Zenbait euskalkitan behin
|
bera
bakarrik ere erabiltzen da: Honek behintzat, ez dio berriz ere sartuko eskua zakurrari letaginetan; Honek behin, ez dio berriz ere sartuko eskua zakurrari letaginetan.
|
|
|
Nahi edo gura izenen pareko da gaur
|
bera
bakarrik erabiltzen ez den gale, besteek bezala izena, aditz partizipioa edo aditz sintagma ezkerrean har dezakeena (baita adberbioa ere goragale elkartuan): jolasgale, logale, negargale, jangale, bere lana egin gale (Orixe).
|
|
|
Nolanahi ere, gabe adjektiboa nekez ageri da
|
bera
bakarrik eta horrek eraman zituen Azkue, Lafitte edo Villasante atzizkitzat hartzera. Askotan, sin (sinfín, sinúmero, sinvergüenza...), sans (sans coeur, sans culotte, sans gene, sans souci...) aurrizkien edo ingelesezko less (motherless, endless, headless, legless, needless...) atzizkiaren pareko egiturak sortzen dira gabe mugakizunaren bidez (Hitz Elkarketa/ 3:
|
|
|
12 Euskaltzaindiaren sailkapenean leku denborazko mugakizunen artean ageri den arren, eta izen kategoriako lexemetan ageri den arren (barrunbe, errape, estalpe, giltzape, ilunbe, kerizpe...), nekez aurkituko dugu
|
bera
bakarrik izen balioan. Gainera, izen propioekin ere aurki dezakegu toponimian eta onomastikan:
|
|
|
Lehen motako harremana izango dugu mendekotasunezko izen elkartu gehienetan. Mugakizuna, eskuineko osagaia,
|
bera
bakarrik ager daiteke, eta hala agertzen da sarri askotan; alegia, ez dago inolako arazorik sagar tarta izen elkartuko tarta izena bakarrik erabiltzeko, ez du behar ezkerrean bestelako elementurik. Berdin gertatzen da burdin barra, metal ur, patata lur, telefono kabina, trumoi laino edo olio argi izen elkartuetako mugakizunekin ere (barra, ur, lur, kabina, laino, argi izenekin).
|
|
|
Esan dugu
|
bera
bakarrik ere azal daitekeela izen sintagma osatuz. Hirugarren pertsonako izenordain balioa du orduan.
|
|
|
bateratu, erkatu, kontrajarri, lotu, nahasi, parekatu, uztartu... Hala etsaiari ere egiten derauzkitzun falten barkhatzea,
|
bera
bakarrik bere egitez, gaitz da. Ordea iunta ezazu, hargatik zuri Iainkoak egiten derautzatzunak barkhatzearekin, eta errax idurituko zaitzu (Axular); Alexandrok[...] Helesponto zeharkatzea Kolonek[...] Atlantikoa zeharkatzearekin parekatzen badugu (I. Mendiguren); Zintzotasuna gizartea eta gizabanakoak diren bezalaxe onartzearekin uztartzen du behin eta berriro (Zapiain).
|
|
|
a) bai/ ez erakoak dira, gehienetan ote partikulak lagundurik ageri direnak; b) sarritan halako eten bat gertatzen da zehar galderaren eta ustezko ardatz den izenaren artean, gobernatzailea ez baita izena bera, predikatu egitura osoa baizik. Gobernatzailea ez dela izena
|
bera
bakarrik frogatzeko, nahikoa da izen horiek zenbait kasu markaz hornitu eta perpausean legokiekeen osagai gisa jartzen saiatzea: –Bigarren mailako jantokira aldatzen utzi zioten galderak zerbaitetarako balio izan zuen.
|
|
|
Adibidez, juntaduraren eta alborakuntzaren eremuan adibide guztiak ez dira goikoak bezain argiak, eta, Edo lana lortzen dugu, edo autoa saldu dugu bezalako bat dugularik, ezin dugu juntagaietako bakoitza lehen bezala albo batera utzi: * edo lana lortzen dugu,
|
bera
bakarrik, okerra litzateke, eta berdin* edo autoa saldu dugu. Eta menderakuntzaren eremuan, aldiz, mendeko osagai horrek adizki nagusiarekin duen lotura semantikoak eta sintaktikoak eragin argia du elementuak albo batera uzteko aukeran.
|
|
|
20.2.3e Ablatibo soila
|
bera
bakarrik eman daiteke, hala ere, baldin eta denboraz ari bagara. (Atzotik= atzoz gero):
|
|
|
Testuinguru batzuetan, hala ere, bera horrek pertsona ez den zerbaiten erreferentzia har dezake: Utzi ordenagailua mahai gainean,
|
bera
bakarrik itzaliko da minutu batzuk pasatu ondoren.
|
|
|
Zeren kanpaiak Mattinentzat ari baitziren bereziki (Irigoien). Baina maiz ageri zaigu
|
bera
bakarrik ere, eta orduan nahitaezkoa da zeren (diskurtso markatzailetzat hartzen duguna, § 42.23.2), bestela kausa balioa galdu egiten delako: Arma hauekin ni ezin higi naiteke, zeren ez nago ohitua.
|
|
|
Guztiek egingo zutela gauza bera edo guztiei gustatzen ziela Martikorena ematen dute aditzera galdera horiek. Galde hitza eta ez
|
bera
bakarrik ere utz daitezke: Loa zatika egiteko kontu hori jasangaitza egiten zaiela (nori ez?) (Iturbe).
|
|
|
Egitura honetako parte den perpaus erlatiboa nahiko murritza izaten da normalean. Askotan aditza
|
bera
bakarrik erabiltzen da (Den lekuan dela; Dabilen lekuan dabilela). Bitxiagoak izaten dira zenbait osagai dituzten perpaus erlatiboak:
|