|
2000
|
|
|
Idazle baten mailu eta ingude hitza izaki, hitz horren zerbitzutara, sentimenduen eta estadu animikoen esanetara baino, jarri behar luke bide horri ekin nahi liokeen idazleak. Zerbitzu hori korrekzioa eta dotorezia
|
bera
baino harantzago doa Unzuetari ukatu ezin zaizkionak hitza bilakatzeraino atmosferaren habe eta sostengu bakar. (Lertxundi, Anjel:
|
|
|
Grandesen ustez, bestalde," ekintza aurkezteko modua da, ekintza
|
bera
baino gehiago, eleberriari bizitasuna ematen diona." (Egan 49)
|
|
2001
|
|
|
Bidenabar, esan dezagun, mugimendu honetan teknika objektiboaren lanketa besterik ikusi ez duten kritikariek maizegi ahaztu dutela nobela hauetan objektu hutsak baino harantzago objektuekiko erlazioak dakuskigula, objektibotasunaren beraren ukapena, alegia. Heideggerren esanak bere eginez," ez dago objektibotasunik, objektibo izateko ekintza
|
bera
baino".
|
|
|
Hanbre sagardotegiko jubilatuek Gerra Zibilaren inguruan behin eta berriro kontatzen dituzten pasadizoek eta protagonistaren" etxeko gerraren" eszena errepikatuek xehetasun berriak eransten dizkiote narrazioari. Izan ere, narratzaileak dioskun moduan," kontakizun baten emanaldi desberdinen arteko xehetasun eta ñabardurak atzematea" (23) baitzaio gogoko edo, beste modura esanez," kontaketa, historia
|
bera
baino" (23) erakargarriagoa baita. Horregatik jotzen du beti istorio edo gertakari berak kontatzen dizkioten zaharrengana, Calvo Soteloren hilketa aipatze hutsarekin gertakari jakinaren kontaketari xehadura berriak eransten dizkiotelako," beste era oso desberdin batean gerta zitekeela" (101) pentsatuz.
|
|
2002
|
|
|
Hanbre sagardotegian biltzen diren jubilatuek Gerra Zibilean bizi izandako pasadizoen narrazioa eta bikote protagonistaren gerra domestikoaren zenbait eszenaren errepikapena. Narratzaileak dioen moduan," istorioaren narrazioa istorioa
|
bera
baino erakargarriagoa da", eta horregatik errepikatzen dira behin eta askotan, zehatz eta obsesiboki, eszena gatazkatsu berak.
|
|
|
Azken batean, protagonistari alferrikakoa izango zaio sexu eszena sutsuen bidez emaztearen" jabetza" berreskuratzen saiatzea edo bere buruari oraindik" gai dela" erakusten saiatzea, Violeta(
|
bera
baino 20 urte gazteagoa) maitalearekin dituen sexu harremanen bidez. Haren adulterioaren azken agertokia," Macho de Guerlain" txartela dagoen telefono kabina, ironikoa da benetan. Detektibe narrazio askotan bezala, argazki baten handitzeak Violetaren nortasuna agerian uzten dio protagonistari; izan ere, bai Violetak, bai haren ama eta amonak, lepoan baitaramate heriotzaren seinalea.
|
|
|
Par. Baina, bata, beregan ba da, berak inguratua eta beraz kanpo ere izanen da. Inguratzaile denez,
|
bera
baino handiago dateke; inguratua denez, berbera baino tipiago. Hortaz, berbera baino handiago eta tipiago izanen da.
|
|
|
Par. Orain bada: bertze batean den gauza bat,
|
bera
baino handiagoan dateke, bera tipiago izanik. Bertzenaz, ezina lizateke bi gauza differentetaz, bata bertzean existitzea.
|
|
|
espaloira heldu zireanean eta mutilak giltzagaz atetako atea edegi," Baltza"
|
bera
baino bizkorrago, txakur txikia tximistea lez sartu zan, ateta ezezagun haretan. Eta gorakinean" Baltza" ta jabea baizen azkar.
|
|
|
Par. Hunela bada, zaharrago ala gazteago dena
|
bera
baino zaharrago ala gazteago den baino zaharrago ala gazteago bilhakaturen ezta, adin aldeak bethi berdin iran dirautelakotz: bilhakatuak ditugu, eta bata zaharrago da, gazteago bertzea; baina zaharrago ez eta gazteago ere bilhakatuko eztira.
|
|
2003
|
|
|
Ikaslea,
|
bera
baino lehenago heldu ezpalitz!... Eta baldin ikasleak Iziartxuz nekatu ta uzten bazuan?...
|
|
|
Estalin munduen izen dan gizonik handiina da, eta denporegaz gerora" o eta handiago izengo da bere izena. Lenin
|
bera
baino handiago da.
|
|
|
Ez eban berak poz makala hartu D. Pedrok, bere herriko parrokoak, esan eutsanean: " Erderazkoa
|
bera
baino hobeto ulertzen da zurea".
|
|
|
Eta berba hori zein izango eta zeure jaiotzan aingeruak iragarritako berbea
|
bera
baino ezin izan.
|
|
2005
|
|
|
Sekula santan ikusi ez dena gertatu da: apezpiku berriak apezpiku laguntzaile euskalduna hautatu du...
|
bera
baino zaharragoa!
|
|
2007
|
|
|
Zeru osoa izarrez beterik. Gaua ez da hain iluna, eta argi txikitxu hareek guztiak giro ederra sortarazo dabe, eguna
|
bera
baino gehiago.
|
|
2008
|
|
|
Arazoa oso konplexua da: promozio falta, egilea entzutetsu ez izatea, edota
|
bera
baino entzutetsuago direnen itzalean bere lana argitaratzea (batzuetan ez dakit Durangoko Azokarako argitaratzea lagungarri ote den, baldin eta X k eta X k lan berriren bat argitara ematen duten). Izan ere, euskal irakurleria ez da oso handia, eta gorago esan bezala, aukera egiterakoan gaia baino idazlearen izena du kontuan irakurle askok.
|
|
|
Baserrian dana ikusten eban egiteko eta bere ardurapean, eginkizunek itoko balebe lez. Handik kanpora, ospitalean gaixorik egon zan aldi baten, han ikusten genduan Basurtun, gaixoz betetako areto luze haretan, ohetik jagi eta
|
bera
baino gaixoago egozanei izarak eta mantak atontzen, behar lez tapetan, ura emoten... Ez genduan hain ezaguna haren alde samur hori.
|
|
|
Harek be ondo prestau eban bota beharrekoa. Besterik ezean, errimatutako esaera zahar bat ikasi eban, urte haretan
|
bera
baino txarragorik izango zan itxaropenaz. Beti ordaintzen aspertuta, kontizu.
|
|
2009
|
|
|
Txepetxari jaten dizkio arrautzak eta bereak uzten ditu txepetxaren habian. Gero, txepetxa erotuta ibiltzen da
|
bera
baino handiagoak diren kumeei jaten emateko. Txepetxak hazten ditu kukuaren kumeak.
|
|
|
Azulatxen, esaterako, harrobia zegoen. Añekara bidean eta Katiluzubitik eskumatara, bidea
|
bera
baino arean beherago, han ere harriak ateratzeko lekuak zeuden. Jatakoa hareharria da gehienbat eta Lemoizeko kareharria zen erabiliena, edadeko lekukoen esanetatik.
|
|
|
Bere baserritxuan bakar bakarrik bizi ei zan Nikolasa. Azaporru eta behi batek emoten eutsan esneaz, erregina bat
|
bera
baino be zoriontsuago bizi zan. Lanik gitxi eukan eta, ia egun guztia etxe aurrean igaroten eban aulki baten jesarrita, eguzkia hartzen.
|
|
|
Sinistuko deustazue? Urdaila baloi bat
|
bera
baino be putzituago ekarteko asmotan urten eban.
|
|
|
" Koipe hau jaten bajoat esan eban kolkorako, urdaila tanbor bat
|
bera
baino be putzituago ipiniko joat, eta gero ez joat besterik jan ahal izango. Hobe izango joat berton itxi".
|
|
|
Aitatzekoak dira darabilzan konparazino irudi batzuk. Argalargal egoan behi zaharragaitik dinosku," zotz bat lez egoala", kasurako;" gatzik euki ez zeozer kontetako", etorria eta modua falta;" kaputxino batek baino be bizar handiagoa"; edo," tximinoi bat
|
bera
baino be motzagoa"; edota," tximisteak berak baino be arinago", dino.
|
|
|
Halanda be, tabernako zaragiak ez uste gitxiago ezagutzen ebenik. Txomin Txiki Isidro errotaria
|
bera
baino be lagunago eben.
|
|
|
Ba, Paulorenean gertatu jataan istoria tamalgarri hau; Paulo siestan jegoan baten. Badakik, edo jakin eik behintzat, ni kitanu bat
|
bera
baino be pobreagoa noana. Txakur txikirik be ez neukaan patrikeran, gaur be asko gehiago ez jaukaat, baina.
|
|
|
Ez dakit zelan otu jakon be gure Praiskuri andra haregaz ezkontzea. Tximinoi bat
|
bera
baino be motzagoa ei zan eta. Eta ahots bat, barriz, ei eukan garratzagoa!
|
|
|
Nork esan eban? Tximista bat
|
bera
baino be arinago zutunik jarri zan. Oratu eutsan esku bategaz kokoteko narrutik, besteagaz, barriz, buztanetik; eta eragin eragin egin eta ostean, hamabost metroan gora bota eban gitxienez, ia pago nagusiaren gailurreraino.
|
|
2011
|
|
|
Herriko ura ipini ebenean desagertu ei ziran apurkaapurka pozuok. Pozuok ez daukie izen berezirik, ondoko etxearen izen
|
bera
baino. Azken urteetan, barriz, ortu eta soloei ura egitea (erregadioa) dala ta, edo pinudiak
|
|
|
San Pedro inguruko egunetan beste hainbat atxilotu izan ziran Busturian: Demetrio Lekunberri tabernaria, buruzagi abertzaleek bere tabernan bazkaltzen ei ebelako, atxilotu eta fusilatua; Hipólito Álvarez margolaria, Izquierda Republicana alderdiko kide izateagaitik fusilatua; Rufino Arrospide Omagojeaskoa EAJ ko zinegotzia; Manuel Legarreta Urkiaga Txoridxe zinegotzi errepublikarra hau edadeagaitik librau ei zan
|
bera
baino zaharragoak fusilau ebezan bitartean, baina beste lekuko batzuen esanean, bere erantzule egin zan baten bat agertu ei zan epailearen aurrera. Horrez ganera atxilotu ebezan EAJ ko Emakume Batzako lehendakaria, Floren tzio Bilbao" Kaiser", ezelako lotura politikorik bakoa, Fermin Apraiz Goirizelaia eta Feliciano Zenarruzabeitia, gerora heriotz kondenea konmutau eutsien EAJ ko zinegotzia.
|
|
|
Hezitzaile genduala, banan banan hartzen ginduzan eta ikuspegi zorrotzez guri buruz sortutako eretxiak argi eta maitasunez esaten euskuzan, zeintzuk akats ikusten ebazan gugan eta zer eta zelan hobetu geinkezan, geunkazan gauza onak be. Hezitzaile bikaina aita Iglesias, aurretik izan genduan eta
|
bera
baino nagusiagoa zan euskal jatorriko aita Jauregizarregaz batera. Goi mailakoak biak.
|
|
2012
|
|
|
Mutilek neskentzat sortak moztu eta haien ate bentanetan jartzen zituzten. Nafarroan, kasurako, sua
|
bera
baino zabalago ibili da eta neskei mutilek gauerronda eta kantuak egitea. Izan ere, san Joan gaua dantza, bainu, opari, erronda eta lore gaua izan da.
|
|
2013
|
|
|
Etxea leku garrantzitsua da gure kulturan, bizilekua eta babeslekua; familia biziteko eta alkartzeko tokia. Personen erreferentzia etxearen bitartez adierazten da sarritan, izena edo abizena
|
bera
baino esanguratsuagoa izaten da askotan ze etxetakoa dan esatea.
|
|
2015
|
|
|
Ekintza batzuk martxan egozan eta gero Labayru sortu zan, ekintza horreek babesteko. Nahi ta Etniker proiektua Labayru
|
bera
baino esparru zabalagokoa izan, Labayruk gehienbat Bizkaian egin dau bere lana eta Etniker ek Euskal Herri osoa hartzean dau. Labayruren araudietan onartzen da bere kultura ekintzak beste herrialdeetara hedatzea.
|
|
|
Tacito azkenean, gatxago zalako. Hori zan eredua, metodologia
|
bera
baino gehiago. Eta Derioko Ikastaroak literatureari garrantzi gehiago emon eutsan beste guztiak baino; literatura edo euskal idazle ereduai.
|
|
2017
|
|
|
Baina etxean egotearen egoteaz, egunero, gauero, arratsalde guztietan, aste batean bai eta hurrengoan ere bai, gero eta falta gutxiago du Marianena, gero eta txikiagoa da beharrizana, gero eta bakanago sentitzen du haren premia eta, azkenik, gero eta handiagoa izaten da bakardadea eta, honekin batera, kilika berriaren gabezia, esperientzia berrietako egarria. Ase egin behar du barnetik sortzen zaion premia,
|
bera
baino indartsuagoa den antsia, zeharo irrazionala den gogoa.162
|
|
|
Izua hemen era itzulita, bikote harreman gehienak hain justu ere abandonuan bukatzen dira: Kepak Teresa laga zuen baita Josebatxo ere Alderdiaren agindua betetzeko, eta ez zen sekula etxera itzuli, harekiko harremanak hondarrean erabat eten zituelarik; Kareen ek Kepa abandonatu zuen baita Erik ere
|
bera
baino hamabost urte gazteagoko Parisko eskultore batekin bizitzera joateko; Kepak, bere aldetik, Kareen ekiko bikote harremanari ekin ahal izateko, Tania anderea utzi zuen, urteetan apopilo egondako ostatuko ugazabandrea, alegia, zeinarekin komenentziazko harreman erotikoa izan zuen gerra garaiko pobreziari aurre egiteko helburuarekin... Ikus daitekeenez, arras gordina da istorio horien bidez kontakizunak maitasunaren gainean gorpuztu ikuspegia, ageri agerian uzten baitu maitasunak beti ere abandonua daramala bere baitan, bata eta bestea modu banaezinean daudela lotuta, alegia.
|
|
|
Gaztelaniaz, cuco deitzen zaio bere egoera hobetu nahi duen pertsona maltzurrari; izan ere, hegazti honek ez du bere habia egiten, baizik eta beste hegazti batzuen habietako arrautzak lurrera bota (betiere,
|
bera
baino txikiagoak diren txorienak), eta bertan jartzen ditu arrautzak.
|
|
2018
|
|
|
Mahats morda beltzak ikusi zituen nonnahi aberastasun oparoan," Gustu garratzaren gozoa!" pentsatuz. Mahats beltz uzta joriago eta ugaritsuago ikusten zelako denean, beltza
|
bera
baino kolore morea eta bioleta nabarmenduago zirelarik, mahats zuritik hasi zirelakoa mahats biltzen eman zion buruak. Egia esateko, mahats morda beltz beltzak gutxienak zirela egin zuen beretzat, heldutasun puntua zutenentz duda mudatan paratuz.
|
|
|
Beste guztia nabartu eragiten zuelarik, une batetik bestera itsusmustuan Christian begi betegarri, argi foku indartsua egin zitzaidanetik hara, zorion betea egin zen nagusi nire baitan. Une horretatik, ez nuen
|
bera
baino besterik ikusi; bera egin zen ene bizitzako erdigunea, antzematen hasi nintzen irudi bakarra; beste dena aldiz, begitazioak baizik beste ezer bilakatu ez zirelarik. Buruaren zatibitzea nabaritzen nuen; alde batean lehena gelditu zelarik, beste erdia goiburuan, orainaldi hurbilarekin soil soilik beteturik.
|
|
2019
|
|
|
parentesiko lehenengo zenbakiak faktoreari egingo dio erreferentzia eta bigarrenak, subfaktoreari. tsatzen du Floraren anaiek apaizari Kontserbatorioko irakaslea zela esango ziotela," nonbait, artista izatea iruditzen zitzaielako" (271). Ez du bere emaztearen lana balioesten ez eta haren sentiberatasun artistikoa aintzat hartzen, nahiz eta bere diskurtsotik beretik iradokitzen zaion irakurleari alde handiz zela Flora
|
bera
baino artezale eta sentiberago. Baina bere hileta egunean ere ez du Senarrak mespretxu jarrera hori aldatzen, bere erasoaren zuribidearen argumentarioaren zati baita emaztearen gutxiagotasuna eta menpekotasuna; ezin dezake guardia jaitsi kontzesioak eginez.
|
|
|
Bestalde, eleberriko trama nagusiarekin bilbatzen den Mikele Abandoren oroitzapenez gain, hainbat dira Hanbreko bost kideek gerrako pasarteak errepikatuz egiten dituzten kontaketak, Calvo Sotelo edo Carrasco jeneralaren heriotzak, Samuel bakailao kargamentuaren arduraren pasadizoa, Klaudiaren anaien gerra ibilerak, etab. Era batera edo bestera, protagonistak atsegintasuna aurkitzen du haien narrazioak behin eta berriro entzunik, aitortzen duenez, berak ez duelako erabat galdu umeek ohi duten gustua, historia bera behin eta berriz entzuteko: " Ez dakit zergatik, beharbada ez naizelako erabat heldua, kontua da kontakizun baten emanaldi desberdinen arteko xehetasun eta ñabardurak atzematea atsegin dudala, askotan; kontaketa, historia
|
bera
baino nahiago, esan nahi dut" (23).
|
|
|
" Nik, ordea, ez dut erabat galdu umeek ohi duten gustua, historia bera behin eta berriz entzuteko[...] kontakizun baten emanaldi desberdinen arteko xehetasun eta ñabardurak atzematea atsegin dudala askotan; kontaketa, historia
|
bera
baino nahiago, esan nahi dut" (23).
|
|
|
Egitasmo horren prestakuntzan, emaztearen kontrol eta menderakuntza estrategien deskripzioak erakusten du bere baitan biolentzia handia gordetzen duela, eta berez, indarkeria hori urtez urte hitzen bidez jaurtitzen eta lehertzen bada ere, indarkeria fisikoa gauzatzea eragozten dion bakarra kalkulua dela: batetik, beldur da andrea
|
bera
baino sendoagoa ez ote den borrokan hasiz gero, eta bestetik, hozki planeatzen duen hilketaren erabakiak eskatzen duen autokontrol makiavelikoak lasaitzen du. Bestela esanda, ez gaude krimen pasional baten aurrean; izan ere, horrelakoetan krimena odol beroan egiten da, eta ondoren damua etortzen da.
|
|
|
Nik, ordea, ez dut erabat galdu umeek ohi duten gustua, historia bera behin eta berriz entzuteko. Ez dakit zergatik, beharbada ez naizelako erabat heldua, kontua da kontakizun baten emanaldi desberdinen arteko xehetasun eta ñabardurak atzematea atsegin dudala, askotan; kontaketa, historia
|
bera
baino nahiago, esan nahi dut.
|
|
|
Olaziregik aztertu zuen xeheki oroimenaren funtzio narratiboaren zentralitatea Saizarbitoriaren lanetan. Batetik, errepikapen horiek testuaren eraikuntzan oinarrizkoak direla frogatu zuen, narrazioa istorioa
|
bera
baino garrantzitsuagoa delako eta horregatik, egoera gatazkatsuenak behin eta berriro errepikatzen direlako hizketa saioan. Errepikapenok, testuaren eraikuntzaren prozesua azpimarratzen dute, oroitzeko prozesua azpimarratuz (Olaziregi 2008:
|
|
|
Kasu honetan beraz, ekfrasi batean oinarrituz, konparazio edo similitudo baten bidez, Saizarbitoriak pertsonaia femenino nagusiaren deskribapen azkar eta eraginkorra egin du, irakurle aktiboak bere buruan lotura hori egin dezan. Ez litzateke harrigarria irudi horren bitartez kontalariak ukitu ironikoa eranstea deskribapenari, aurrerago, behin baino gehiagotan esaten baitu Floraren fisikoak eragozten diola hura jo edo bultzatzea,
|
bera
baino sendoago delako. Bestalde, sendo esaten duenean, gizen ere iradokitzen du, emakume argalen edertasuna eredu den garai honetan, eta ondorioz, andreari jaurtitzen dizkion irainetan ez da inoiz falta" ipurtandia"" behi" eta antzerakoen aipamenik.
|
|
|
Dena den, azpimarratu behar da gutxiespen konplexu hori, Adolforen aurrean sentitzen duela batez ere, aurretik esan bezala,
|
bera
baino gazteagoa, finagoa, jantziagoa eta ederragoa baita. Bestalde, Markos Zapiainek (2015) bere saiakeran dioen bezala," Entziklopedistak ez du harremanik bere adinkideekin.
|
|
|
Bestalde, Markos Zapiainek (2015) bere saiakeran dioen bezala," Entziklopedistak ez du harremanik bere adinkideekin. Soilik sentitzen da indartsu eta erakargarri zaharren artean, edota Bioleta bezalako
|
bera
baino askoz ere gazteagoekin. Nietzschek dio bere burua mespretxatzeko joera duen gizonarentzat neska argi baten maitasuna dela erremediorik ziurrena" (142).
|
|
|
Andikoa, Berrizko beste auzo batzuk lez, kofradia da. Kofradia ermitearen inguruan auzotarrek sortzen daben egitura administratiboa da, sarri udalerria
|
bera
baino lehenago eratutakoa. Herri ondasunak auzoek eurek gobernetan ditue, udal administrazinotik aparte, arau batzuk jarrita.
|
|
2021
|
|
|
Azken urteotan gazteen artean euskalkietarako joera handitu dela uste du IE7 k, eta testuinguru komunikatibo diferenteak kontuan hartu gabe eremu formal guztietara eramaten direla dio. Eta, euskalkia
|
bera
baino gehiago, herriko edo tokian tokiko hizkerak eta erregistro informalak direla irizpide argirik gabe zabaltzen ari direnak. Hartara, geroz eta gehiagotan etxean, lagunartean edota tabernan erabiliko liratekeen hizkera eta erregistroa komunikabideetan edota lanean ere erabiltzen direla salatzen du, testuingurua eta hartzaileak zein diren bereizi gabe.
|
|
|
Kapitain hori nahiko sama sikua zan, eta grina horren eraginpean tiroan genbilzanean, eurak ofizialak entrenetan ziran esparru apartekora deitzen eustan, han demostrau behar eustalako bera ni baino hobea zala. Ni zelan izango nintzan, ba,
|
bera
baino hobea! Bion arteko lehian, ni, arma luzeagaz fusilagaz askoz hobea nintzan bera baino, baina arma laburragaz pistoleagaz, bera ni baino hobea zala inoan berak, nahiz eta nik uste izan hori ez zala holan.
|
|
|
Ni zelan izango nintzan, ba, bera baino hobea! Bion arteko lehian, ni, arma luzeagaz fusilagaz askoz hobea nintzan
|
bera
baino, baina arma laburragaz pistoleagaz, bera ni baino hobea zala inoan berak, nahiz eta nik uste izan hori ez zala holan. Baina horixe izaten zan bere handikeria.
|
|
2023
|
|
|
Gure herrietan etxea familia biziteko eta alkartzeko tokia izan da. Personen erreferentzia etxearen bitartez adierazten da sarritan, izena edo abizena
|
bera
baino esanguratsuagoa izaten da askotan" halako etxekoa da" esatea.
|