|
2000
|
|
|
Egiazko historiagileentzat esan
|
beharrik
ez nuke Nafarroari buruzkoan Arturo Campión-en Navarra en su vida histórica (1929) eta José Yanguas y Miranda-ren Historia de la conquista del reino de Navarra por el Duque de Alba, general del ejército del rey Fernando el Católico (1843) ezagutu beharrekoak direla gai hauetaz zerbait jakin nahi duenarentzat. Horietan lekukotasun zehatzez irakur dezakegu zein sartu zen indarrez, su eta gar, hainbat herritan heriotzak eginaz.
|
|
|
Gure herriak bere kultur ondarez duen edukirik garrantzitsuena euskara dela esan
|
beharrik
ez dut. Kontu horietan, bakoitzari bere izaera jatorrez datorkiona baita berezkoena eta naturalena.
|
|
|
Euskal herritarrok inora joan
|
beharrik
ez dugu giza eskubideak zer diren jakiteko. Historian zehar, bertako seme alabengandik adibide eredugarriak ez zaizkigu falta, eta horiek ikasi eta jarraitu beharrekoak iruditzen zaizkit.
|
|
|
—Ongi hitz egin gogo duenak isilik egoiten jakin beharra du... zeren eta, bertzela uste badezakegu ere, isiltasuna ez da hitzaren ausentzia edo hitzaren ukoa, baina lehen hitza eta argia den hitza —hitzen hitza, alegia—, bertze hitzen
|
beharrik
ez duena, iturburuan argia delako eta bere argi horrekin guztia argitzen duelako eta guztia esplikatzen, esplikazionerik eman gabe...
|
|
|
—Orain libre hagoela —niri—, haurrik jasan
|
beharrik
ez duk, bederen.
|
|
2001
|
|
|
Kafea bukatu dudanean etxera joateko esan diot Gariri, ni geratuko nintzela. Oraindik lanera sartu
|
beharrik
ez nuela-eta kexu apur bat egin dit orduan, baina, kontuak kontu, aurki joan da. Desiratzen zegoen izan ere.
|
|
|
Sua asmatu zuten eta nahikoa zuten gorputza koipez igurztearekin. Babes horrekin arropa
|
beharrik
ez zuten eta, biluzik ibili arren, ez zuten hotzeririk, marrantarik ez griperik ezagutzen.
|
|
2003
|
|
|
Ez ordea, Jainkoaren beldurrak. Jainko
|
beharrik
ez baitugu. Gutarik bakoitzak bere bihotz barnean sendi duen Otso gaiztoaren beldurrak baizik.
|
|
2004
|
|
|
Esan
|
beharrik
ez dut futbolarekin eta kirolarekin lotutako posterrez apainduta nituela orduko gelako paretak: Arkonada, Zamora eta Lopez Ufarteren posterrak; bi liga irabazi zituèn taldearen egutegia, eta beste argazki asko, hango eta hemengo egunkari eta aldizkarietatik ebakiak:
|
|
2005
|
|
|
Ematen du ideiak borborka dituela, denak batera irten nahirik, eta guztiak adierazteko astirik izango ez duelakoan balak balira bezala botatzen dituela, elkarri lotuz eta arnasarik hartu barik. Kea zelan irensten duen ikusita, gainera, esango luke oxigenoaren batere
|
beharrik
ez duela.
|
|
2006
|
|
|
839 Gogoratu
|
beharrik
ez dugu agian, baina agian kalterik ere ez gogoratzen badugu, herrien psikologiak eta Volksgeistak ez dutela zerikusi gehiago elkarrekin, Spinoza-k esaten zuen moduan, etxeko zakurrak eta izarretako zakurrak baino. Biak beti asoziatzeak ez dakar biak ekibokoz jostea baino.
|
|
|
Nire
|
beharrik
ez zuela eta oiloak ferratzera bidali ninduela ulertu nion. Sekula ez zidan dena esaten, argi izpiren bat besterik ez zidan ikusten uzten.
|
|
|
–Honen
|
beharrik
ez badugu, hobe!
|
|
2008
|
|
|
–Esan
|
beharrik
ez huen! –atera zen Hands?.
|
|
2009
|
|
|
Eta Gabino amari begira geratzen zen, hitzik egin gabe, begiek jada adieraziak hitzen
|
beharrik
ez balu bezala; sorgortasuna, gainera, mundutik bakartzen zuèn marraskiloaren oskola zen, bere jarrerarekin gero eta sendoagotzen zena, zementuzko bihurtu zuen arte; egun batean, halere, ziba hartu, dantzatu, baina zibak ere ez zion bizipozik ekarri, eta dantzatu orduko gorde zuen berriro kaxoian; beste egun batean, eztulka eta eztulka hasi zen.
|
|
|
Albertok begiak zabaldu zituen, betartea betetzen ziòn harridurazko keinu batean, harridurari itsatsita beste bi mezu zihoazela, nahigabearen itzala eta galdera marka bat?, keinu hura, bere osotasunean hartuta, galdera bat baitzen batez ere, hitzen
|
beharrik
ez zuena eta Domingori argibideak eskatzen zizkiona.
|
|
|
Albertok begiak zabaldu zituen, betartea betetzen ziòn harridurazko keinu batean, harridurari itsatsita beste bi mezu zihoazela –nahigabearen itzala eta galdera marka bat–, keinu hura, bere osotasunean hartuta, galdera bat baitzen batez ere, hitzen
|
beharrik
ez zuena eta Domingori argibideak eskatzen zizkiona.
|
|
|
Eta Gabino amari begira geratzen zen, hitzik egin gabe, begiek jada adieraziak hitzen
|
beharrik
ez balu bezala; sorgortasuna, gainera, mundutik bakartzen zuèn marraskiloaren oskola zen, bere jarrerarekin gero eta sendoagotzen zena, zementuzko bihurtu zuen arte; egun batean, halere, ziba hartu, dantzatu, baina zibak ere ez zion bizipozik ekarri, eta dantzatu orduko gorde zuen berriro kaxoian; beste egun batean, eztulka eta eztulka hasi zen.
|
|
2010
|
|
|
gorputzarena, baina, nekez, ez zituen ez hautsak eta ez kremak erabiltzen, zimurrak ezkutatzeko, ama baino zaharragoa zen arren?, emakumetasunaren ezaugarriak bere janzteko era hartan diluituko balitzaizkio bezala, izaki ia sexugabe bihurtzeraino? horregatik sentitzen nuen, beharbada, izeba izaki osatu gabe bat bezala, zergatik bizi behar zuen, baina, gizon batekin, gizonen
|
beharrik
ez bazuen, itxura batean??, eta horregatik jarri nintzen, denborarekin, Adaren gorputza eta izeba Ernestinaren arima batuko lituzkeèn neska bati begira, neska eredu baten ametsetan jartzen nintzen bakoitzean, anaiok ere jarduten baikinen gai hartaz, bakanetan bazen ere:
|
|
|
Aurreko egunetan esatekoak zituenak isildu ondotik, esan
|
beharrik
ez dutenak ere hitzez esan nahi ditu egun honetan, nonbait.
|
|
|
Zertan ginen antzeko eta zertan bestelako, ez du merezi hemen xehatzen hastea, zertzelada psikologiko luzeetan sartu nuke eta. Nahikoa bedi esatea odol kidetasunik gabeko anaiak ginela Mikel eta biok; alegia, senideen artean, direnik eta diferenteenak izan arren, askotan muturtuta egonda ere, beti izaten da (beti ez bada gehienetan, edo hala luke bederen) elkarrenganako leialtasun bat, hitzen
|
beharrik
ez duen elkar ulertze bat, urteetan urrun egonda ere behar denean luzatuko zaizun eskuaren ziurtasuna; adiskideak, berriz, bakoitzak aukeratzen ditu, nork bere kidetasunen arabera, eta horrek, berez, harremana estuagoa eta finkoagoa egin lukeen arren, izatez, denok dakigu hauskorragoak direla lagunekiko lokarriak, soka sendo uste genituenak hari mehe bihurtzen direla maiz, denboraren edo beste ze... Bada, nik beti sentitu izan nuen nire baitan Mikel Mendigorria ez zela nik aukeraturiko adiskidea, nahitaez inposatu zitzaidana baino, eta ezinbestekotasun horretan, lagun amorragarria eta askotan gorrotagarria irudituta ere, nukeela hura alde batera utzi, oroimenaren zoko batean ahantzi, nire bizitzatik behin betiko erauzi.
|
|
|
izeba, izan ere, emea zen eta etxekoekin zuèn tratuan noiznahi erakusten zigun bere arimaren emetasuna: gorputzarena, baina, nekez —ez zituen ez hautsak eta ez kremak erabiltzen, zimurrak ezkutatzeko, ama baino zaharragoa zen arren—, emakumetasunaren ezaugarriak bere janzteko era hartan diluituko balitzaizkio bezala, izaki ia sexugabe bihurtzeraino... horregatik sentitzen nuen, beharbada, izeba izaki osatu gabe bat bezala —zergatik bizi behar zuen, baina, gizon batekin, gizonen
|
beharrik
ez bazuen, itxura batean? —, eta horregatik jarri nintzen, denborarekin, Adaren gorputza eta izeba Ernestinaren arima batuko lituzkeèn neska bati begira, neska eredu baten ametsetan jartzen nintzen bakoitzean... anaiok ere jarduten baikinen gai hartaz, bakanetan bazen ere: zuk Helenarekin amodio istorio hura bizi izan zenuèn aldian, esate baterako, Gabino, ongi oroitzen dut nola aritu ginen Teo, Domingo eta hirurok, Helena ederra ote zen, ez ote zen...
|
|
2011
|
|
|
Bertsio zaharrago bat instalatu, eta dena gozo gozo joaten hasi da; izan ere, berehala hasi baita. On Xuxen? hitzak taxuz gorriztatzen, edozein giza editore hasiko litzatekeen bezala; baina, editore asko bezalaxe, ezjakin eta ausart maiz, zuzendu
|
beharrik
ez duten hitz xalo eta hobengabeak ere estigmatizatuz. Hau beldurra!:
|
|
|
Hitz gehiagoren
|
beharrik
ez zuen, kortesiazkoak ez baziren, behintzat. Hainbeste urteren buruan zerbitzari izan zitzaion etxekoandreak bezeroak bezain ondo zekien zer aukeratuko zuen hark eguneroko menutik.
|
|
2012
|
|
|
Baina ez dakigu amodioarekin zer egin, ez dakigulako maitatzen, ziur aski lehen baldintza, geure burua maitatzea, betetzen ez dugulako. Geure burua maitatzea egoista edo berekoia izatearekin nahasten badu ere jendeak, zeure burua ezagutzen duzula esan nahi du, bakean zaudela, eta prest zaudela bestea ere maitatzeko, amodioa ez den beste helburu batzuk lortzeko
|
beharrik
ez duzulako. Zeure burua maitatzen baduzu, bestearekin harreman librean sar zintezke, ez dago trukerik, ez dago manipulaziorik, eta libre zaude amodioari erantsi zaizkion egitekoetatik, ezaugarrietatik, arauetatik.
|
|
|
–Barkatu, Julia. Nire
|
beharrik
ez baduzu...
|
|
|
ezen
|
beharrik
ez duenak ez du inoiz adiskiderik faltako,
|
|
2013
|
|
|
–Horren
|
beharrik
ez zuela, beste deus handirik ez. Eta amari ere ez zitzaion sekula axola izan?
|
|
|
–Ziur diotsut, anderea, arrapostu zuen?, halako aholkuren
|
beharrik
ez duela. Ari eta ari ibiltzen da.
|
|
2014
|
|
|
Oihuka, kantari; gorputzak izerdi patsetan; gizon haien aurpegiak maskara irrigarriak bezalakoak ziren; baina hezurrak zituzten, giharrak, bizitasun basatia, mugimenduzko indar sendoa, haien kostaldeko erresaka bezain naturala eta egiazkoa. Han egoteko aitzakia
|
beharrik
ez zuten. Atseden gozoa hartzen zen haiei begira.
|
|
|
Ezkonberritan asteburuetan amaginarrebaren etxera bazkaltzera joatea bezala zen: pozik bikote gaztea bazkaririk prestatu
|
beharrik
ez zuelako, eta pozik amaginarreba eta aitaginarreba, astean zehar hutsik gelditzen zitzaien etxea beteta ikusiko zutelako. Harik eta, poliki poliki, Donostian gero eta denboraldi luzeagoak egiten hasi ziren arte.
|
|
2015
|
|
|
Eta aurrea dantzatzeko batere
|
beharrik
ez badugu, zertarako arraio begiratuko diogu atzeari?
|
|
|
Dena dakigulakoan gaude, dena mendean dugula uste dugu... Baina, ezeren
|
beharrik
ez badugu, zergatik ez gara zoriontsu?
|
|
|
Baliteke. Hala ere, zertan nabil ni esan
|
beharrik
ez duten gauzez kalakan. Ondo asko esan zuen behin Uztapide zenak, bertsotan, ama?
|
|
|
Michelineko azal gorriduna eta Internetetik jaitsitako orri mordoak. Oraindik
|
beharrik
ez duten arren, esku artean maspiltzen ditu Paue, Toulouse eta Parisko kaleak. Ez du Xren mutur okerra ikusteko gogorik.
|
|
|
Poliki esan ditu hitzak, baretasun faltsuz, mehatxurako gogor hitz egiteko
|
beharrik
ez duela ikusita. X eta M, hortz zikineko mukitsua drogatuta dagoela konturatu dira bat batean.
|
|
|
Jantzita zeraman udako soineko zuria adatsen belztasunarekin ondo zetorrela pentsatu zuen. Iluntzeko haize finak, oihala gorputzaren aurka zapalduz, nabarmendu
|
beharrik
ez zuen bere soslaia nabarmentzen zuela.
|
|
|
Guk badakigu horrek horrela izan
|
beharrik
ez duela. Jatetxe bat ustekabeen meatoki bat da.
|
|
|
Badago esperientzia subjektiboaren auziarekin denbora galdu
|
beharrik
ez dugula dioenik, esperientzia mota hori, existituz gero, ez baita zientzi azterketaren objektu. Beste batzuek, aldiz, subjektibotik aparte, beste esperientzia motarik ez dagoela diote eta, hain zuzen horregatik, merezi duela analizatzea.
|
|
|
Arrisku posiblea beharbada hurbil dago eta Martera joan
|
beharrik
ez dugu. Gure robotak eta ordenagailuak ditugu, gero eta exijenteagoak, eta horrek mesfidati bihurtzen gaitu.
|
|
|
Batzuen arabera, teknologiak bitartekari aproposak izan daitezke mugak erditik kentzeko. Baina horrek ez du esan nahi adi egon
|
beharrik
ez dugunik bigarren eta hirugarren mailako ezkutuko asmoen aurrean, kontrabandoz sartzen saiatzen diren horien aurrean. Ni ez naiz teknofoboa, argi dago, baina ezta teknofilo inozoa ere.
|
|
|
Orain egunero jan
|
beharrik
ez duen makina batek egingo du haren lana eta ez da beharrezkoa izango. Hemendik gutxira ez da asto gehiago izango.
|
|
|
Orduak igaro ziren eta Alberto sofatik altxatu, hozkailuan zerbait hartu eta etxebizitza isilean gora eta behera ibili zen arima galdua balitz bezala, aditzen ez ziren soinuei erne. Hamabiak jotzear zeudela etxetik alde egitea erabaki zuen, arratsaldera arte inora joan
|
beharrik
ez zuen arren.
|
|
|
–Nor da filosofoa? Besteek bezala pentsatzea gutxiesten duen norbait, bere burua besteren dotrinaz uztartzeko inolako
|
beharrik
ez duena; haragi ustel guztientzako saltsa melengak nazka ematen diona eta kazkabarra bezala jasaten ditugun hitz hanpatuak (etorkizuna, garapena, modernoa, elkartasuna, arrakasta, maitasuna) zorrotz hartzen dituena. Ezin duzue sumatu ere egin zenbat kostatu zen hitz hauetako bakoitza asmatzea, baina nik hala ere ez sinesteko aholkatzen dizuet, irakasten dizkizuegun hitzetatik bat ere ez sinesteko, ondo datozkizuela zuen kabuz egiaztatu arte.?
|
|
|
–Txaputxerua?, Lekeition, lehorreko langileari esaten zaio, bizimodua ateratzeko itsasoratu
|
beharrik
ez duenari. Auzoak ere oso zehaztuta egon dira beti, portu aldeko arrantzaleenak eta txaputxeruenak, eta hizkeran ere nabarmenak dira aldeak.
|
|
2016
|
|
|
Jainkoa, bazterrean pentsakor zerraien, denek ahantzi zutelako eta bizi berrian bere
|
beharrik
ez zutelako. Bere baitan, biziki eskergabeak zirela zioen, jainkoa zela ideiari ez ziotelako garrantzi gehiagorik ematen, baina inor ez omen da baitezpadakoa, ezta?
|
|
|
Nik ondo baino hobeto dakit zein kaskagogorra den gure seme Joxe. Gizon ona da, badakit, baina edukiera gutxikoa, gainezka azkar samar egiten duena, pipertzeko askoren
|
beharrik
ez duena. Eta Eneritz, berriz, zorrotza da.
|
|
|
...lortzen duenetan ere, zentzuz eta neurriz erabili beharra dago norberak bereganatu duen ondasuna, etekin bat aterako bazaio; baina, nola ondasuna lortzeko zein erabili ahal izateko aukerek miragarriro jarraitzen baitiote beste bide bati, uste dut gizon batek zuhurtziaz jokatuko lukeela, baldin eta bere burua gobernatu balu jakinduria edo hobekuntza arrotzik gabe pozik bizi izateko, batik bat bion
|
beharrik
ez duen herri batean bizi bada; eta, egia esateko, maiz atsekabe handiak hartu izan ditut eta denbora asko galdu, noiz eta ohartu bainaiz zenbat pauso alferrikako eman izan dituen bidaiari ikusminak ikusgaiak ikusi eta aurkikuntzei so egitearren; horiek guztiak, Santxo Panzak On Kixoteri esan zion bezala, etxean bertan ikus zitezkeen zapatak urratu beharrik gabe. Hain argitasun handiko garaia dugu hau, ezen Europan nekez aurkitzen baita herririk edo txokorik, bere errainuak besteenekin gurutzatu eta aldatzen ez dituenik.
|
|
|
Goiz hartan, geure logelan esnatu ginen, beste edozein egunetan bezala. Ondo genekien biok hilaren zortzian geundela, eta urte berri batean; hori inork gogorarazi
|
beharrik
ez genuen. Hilaren bederatzian hasten ziren eskolak, beti, eta ez gintuen batere pozten berriro ikastetxera joan behar horrek.
|
|
|
Hala ere, esklabotzaren aurkako kanpainan, beste emakume zuri batzuk nabarmendu ziren: hain zuzen ere, soldaten truke lan egin
|
beharrik
ez zuten emakumeak. Sendagile, abokatu, epaile, merkatari eta lantegi jabeen andreak ziren haiek, edo, bestela esanda, klase ertaineko eta hazten ari zen burgesiako emakumeak.
|
|
|
Hortaz, arrosario eta gurutzeak bistan, eta geratzen zaizkien libera eta urre apurrak ezkutuan, abiatu dira noizbait ere; tartean, pentsatzekoa da mugetako poliziaren bat erosi zutela, ez baita agiri aski garbirik funtzionario erretxin batek lardaska ezin dezakeenik, eta, era berean, ez baita akats burokratikorik diruz koipeztutako borondate onak saihestu ezin dezakeenik; une larriak izan dira halere, denek baitute gogoan Lluis Companys, Kataluniako Generalitateko presidentea, euskaldunen lagun handia eta Agirre lehendakariaren adiskidea, beste hainbeste bezala Frantzian babesturik zegoelarik Gestapok atxilotu, Espainiarekiko mugara eraman. Bidasoa gaineko zubira, Irun eta Hendaia artean, gure zauri zaharrean katalanen odola? eta han agintari frankisten eskuetan jarri zutena; ondorengo umiliazioak, tratuak, sasiepaiketa eta abarrak zehaztu
|
beharrik
ez dugu, aise imajinatuko ditu irakurleak; gure lagunek ere erraza zuten frankisten mendeku mina eta barren gaiztoa imajinatzen, ugari bezain hurbil baitzituzten adibideak, baina, halaz guztiz, kraskatu egin zitzaien bihotza Companys hil egin zutela jakin zutenean, bi aldiz kraskatu ere: bata, gizon on hura horrela hiltzeak ematen zien penagatik, eta bigarrena, Jose Antonio galduta edo desagertuta zebilenez, hari ere beste horrenbeste gertatuko zitzaion beldurrez.
|
|
|
Txarrena pentsatzen hasitakoan, atean inolako deirik egin
|
beharrik
ez duen errege dotorea baino tenteago sartu zen gelara Belostikaleko afalburuaren eskuin eskua: Mariano S.C.
|
|
2017
|
|
|
«Orain umil umil hitz egingo duzu. Baina itzuli
|
beharrik
ez zenuen. Ez da ezer geratu.
|
|
|
«Zertarako garbituko dut
|
beharrik
ez badu?»
|
|
|
«Zuzendu nahi nituenean zure Aitarekin bat egin eta hirurak nire kontra jartzen ziren. Hark beti esaten zuen inork zaindu
|
beharrik
ez zutela, bazekitela garbitasuna eta zintzotasuna zer ziren, eta beste irakaspenik jasotzea inork ezin zuela espero. Gustura egongo ahal da orain».
|
|
|
Hortxe plazan pozoi pixka bat jarriko balute, ospa denak egun batean, zeren dendari bat gauza ez bada bere animaliei plazatik korrika ibiltzen ez uzteko, hobe luke oiloen ordez beste zerbait saltzea, jaten ez duen zerbait, esate baterako goldeak edo tipulak. Eta gizon batek ez baditu bere txakurrak lotuta edukitzen, edo haien
|
beharrik
ez du edo ez luke txakurrik eduki behar. Nik esaten dudana hiri bateko kontu guztiak herri ziztrin batekoak bezala eramaten badira, herri ziztrin bat izango duzula azkenean.
|
|
|
Hau, ulertuko duzun bezala, konfiantzan esaten dizut, negozio gizon batek beste bati bezala; beste inoren
|
beharrik
ez dugu gure mahastietako mahatsa biltzeko, ezta. Eta ezagututa zure Amaren osasun delikatua, eta Hegoaldeko dama heziketa delikatukoek negozio kontuen aurrean ezinbestean sentitzen duten beldurra, eta horrelako kontuak oharkabean elkarrizketan zabaltzeko duten joera xarmangarri hori, nik esango nizuke ez hau berari batere aipatzeko.
|
|
|
Bandak jotzeari utzia zion. Denak barruan zeuzkaten orain, eta haize gehiago alferrik galdu
|
beharrik
ez zuten. Earlek esaten du,
|
|
|
190. Bizi garen egoera diglosikoan, euskarazko irakurlearen buruko hiztegia, kanpoko kontsultaren
|
beharrik
ez duena, mugatuagoa izaten da erdarazko irakurlearena baino; eta hiztegiarekin gertatzen dena gertatzen da sintaxiarekin eta hizkuntzaren gainerako baliabideekin ere?. Juan Luis Zabala,. Idazleon filologo senaz?, Berria,.
|
|
|
Bere aitorpenetan ere errusiarrak zuzentzat dauka bere burua: bere adierazpenak botatzen ditu baina ez du bere burua desenkusatzen, desenkusatu
|
beharrik
ez du eta. Hori guztiori kontutan hartu beharra zegoen ezer erabaki baino lehen.
|
|
|
– Testigantza eman
|
beharrik
ez dut. Ez nuen ezer ikusi.
|
|
|
Ez daukat ezer Dr Winklerren aurka. Ez, gezurretan ari bazara argibide
|
beharrik
ez duzu, baina beharbada laguntza emango genizuke geuk dakiguna zehazki jakin dezazun. Izan ere, ez bait ditugu oraindik froga guztiak bildu.
|
|
|
Rollo Martins ez zegoen zortzi orduko lanegunera mugatua: bere ikerketak otorduetan eten
|
beharrik
ez zuen. Berak egun bakar batean aurrerapen haundiagoak egiten zituen nire gizonetako batek bi egunetan baino, eta gure aldean abantaila hau zeukan hasieratik, Harryren adiskidea zela, hain zuzen.
|
|
|
Hala bada, hortxe gauzkazu gu hirurok mahai jiran. Janariak bedeinkatu eta ohizko otoitzak egin ondoren, gosarian huts egin dudala-eta bidezkoa iruditu zait zer edo zer esatea, inoren aurrean ezer zuritu
|
beharrik
ez badut ere azalpenen bat zor nuelakoan, gizalegez besterik ez balitz ere, eta hala, esan diet ondoeza izan dudala bart gauean, lorik egin ezinda ibili naizela. Ondo ote nagoen, ezer berezirik nahi ote dudan eta horrela hasi zait berehala serora.
|
|
|
ere afarian al zuan? , galdetu zion Juliani, erantzunaren
|
beharrik
ez bazuen ere. Agian horregatik.
|
|
|
Negarrez hasi ginen biok, besarkada estu eta luze batean elkarri helduta, berben
|
beharrik
ez zuen keinuan.
|
|
|
Lurrak serio demonio begiratu zion Mikeli eta, jode,
|
beharrik
ez hituen hezurrak, hildakoak eta mobida horiek gehiegi maite pentsatu zuen bere baitan.
|
|
|
Eta gordina da ohiz kanpoko saiakera autobiografiko hau ere: ez apaingarririk, ez samurbiderik, baizik xuxen akademikoa izan
|
beharrik
ez duen estilo kaletar zuzeneko bat, punken gerrikoak bezain eztenez betea. Mendeetako gerra baten bortizkeriaz ari baita, lubakietatik, gerra horretan galduan ateratzen diren guztientzat, garailearen esanetara egokitu gabeentzat, zibilizazioaren aparretatik King Kong bezain aparte daudenentzat.
|
|
2018
|
|
|
Simutek kaxa betetzen du, nik kordelari tiratu eta kaxa entregatzen diot aho gainekoari, honek hurrengoari, eta halaxe kate osoa, Duero ibairaino. Eskabatzean, hasierako lur lehorrean narrastu
|
beharrik
ez dudanez gero, bragatxoa behin betiko eranztea erabaki dut. Ez dirudi inor konturatu denik detaileaz.
|
|
|
Nire pentsakizuna, ordea, ez dator bat Simuten larritasunarekin. Argi zulotik begiratzen dut, eta horra urdin zulo bat, ortziraino iritsi
|
beharrik
ez duena, zorionez. Hortxe dago kanpoa, 30 zentimetrora, ohol ziri batek lau sastadatan irekiko duena.
|
|
|
Ez dut sekula jakin izan zer gertakari konkretuk behartzen zuen egunero egunero gu gisa hartan abandonatzera. Egun hartan, egin berri zuen txorakeriagatik izango zen agian, erosi berri zuen etxearengatik, argazkikoa?, zeinaren
|
beharrik
ez baikenuen, eta noiz, gainera, eta nire aita oso gaixorik zegoenean, hiltzeko zorian, hiltzeko hilabete gutxi falta zitzaizkiola. Jakin berria ote zuen senarra hil zion gaixotasun berberak jota zegoela bera ere?
|
|
2019
|
|
|
Pozik nengoen behintzat solasa euskaraz zelako, Carlosek ulertuko ez zuelakoan. Baina, nirekin egotearen sinbiosiz edo emakumeak jarritako nazka aurpegiak itzulpen
|
beharrik
ez zuelako, aldendu garenean galdetu dit nortzuk ote ziren eta ea gorroto lehenagotik zidaten, que anda que soltar la tía que si habíamos ido al Guggenheim como unos putos guiris. The basque politeness.
|
|
|
mahatsondo abegitsuen misterio garbia dute, ur freskoarena; benda jarri, eta sendatu egiten dute; haien jakituria biziaren jakituria isila da; hitzen
|
beharrik
ez dute ulertzeko. Haien ondoan, gizonak guztiz ahazten du urguilua; badaki zein gozoa den bere burua abandonatzea eta haur bilakatzea berriz, ez baitu emakume horiekin inolako prestigio borrokarik:
|
|
|
–Bistan da emakume batzuk sakrifikatu beharra dagoela besteak zaintzeko eta lohikeria askoz okaztagarriagorik ez izateko?. Esklabista estatubatuarrek esklabotzaren alde erabilitako argudioetako bat zera zen, Hegoaldeko zuriek denik eta harremanik demokratikoenak eta finenak eduki ahal izango zituztela beren artean baldin zerbitzari lanik egin
|
beharrik
ez bazuten; orobat,, emagalduen, kasta bat izateak modua ematen du, emakume zintzoa?
|
|
|
Usain goxoa datorkigu. Berriz itzuli da sukaldean aritzearen artea modan egotera, aparteko lan orduak egiteko
|
beharrik
ez dutenen artean. Industria robotizatuaren jabeak dira eskulanen defendatzaile entusiastenak, opari eta gutizia garesti direnean.
|
|
|
Baina gozotegiko emakume honek ez du barkamenik, seguru bere gurasoek, neke handia hartuta, mahaian nola jokatu behar zuen erakutsi ziotela, eta begira orain, berriz jardun txarrean, agian mairuak eta kristauak azturetan berdintzen ziren garai haietako ohituratik asko geldituko zaio, hau, bestalde, oso iritzi eztabaidagarria da, ez baita falta zibilizazio kontuan Mahomaren jarraitzaileak nagusi zirela uste duenik eta frogatzen saiatzen denik, besteak, bitartean, astapotro ez nolanahikoak, beren egoskorkerian tinkoagotuak, doi doi kezkatzen hasiak zirela heziketa eta modu onen tirriarekin, dena aldatuko da Andredena Maria gurtzeko sukarra ariman txertatuko zaien egunean, hain sukar bortitza non Jesukristo Bere Semea gurtzea ahaztuko baita, ia, ez esateagatik Zeruetako Aitari, egunerokoan hain jaramon gutxi egiten zaionez, irain egiten ari zaiola. Eta horrela ikusten da nola, berez, ahaleginik gabe, gauzarik gauza, leun, labain egitearen kariaz, A Graciosan jaten ari den emakumearen hostopil horretatik Harengana igotzen den, batere jan
|
beharrik
ez duena baina, ironikoki, guregan mila nahikari eta behar jarri zituena.
|
|
|
Jaimek ez du asko hitz egiten, eta ez bere barrena husteko
|
beharrik
ez duelako! Gustura dago, horratik, gizon haren esana aditzen, eta irakasle bati dagokion errespetuz eta arretaz baitaratzen du haren ele bakoitza.
|
|
2020
|
|
|
Zuk otordua irribarre batez zerbitzatzen badiezu, eskerrik asko esaten dizute, baina zu haien esklaboa zara. Pertsona horiek zure
|
beharrik
ez dutenean, zu kalera joango zara eta ez duzu langabeziarik izango, ez dizute ezer oparituko. Medikuarengana behin eta berriz joaten nintzenean, zazpi urtez etengabeko urdaileko minez, ez zidaten probarik egiten.
|
|
|
Ez du luze joko –kafetegi bat seinalatu zidan atzamarrarekin. Aberatsak dotore joan
|
beharrik
ez dutenean doazen bezala zihoan: dotore, baina jertse gorria jaka urdinaren ordez.
|
|
|
–Bai, bideoak bisitaldi asko izan zituelako. Horixe baino ez genuen behar, diru
|
beharrik
ez duten bi horiei, beren bideo kutre horien truke ordaindu behar izatea! Mesedea neuk egin nien haiei eta ez alderantziz.
|
|
2021
|
|
|
Horiek gure zibilizazio honetan arrakastatsuak dira. Are orain, noren presentziarekin izutu eta halaxe ezkutatu
|
beharrik
ez duten honetan. Irten egin dira.
|
|
|
Zorroan handik ekarritako zilar barra bat zeraman, zeinaren jatorria ez baitzuen azaltzen; eskarmentu gutxiko gezurti baten gisan, behin eta berriro errepikatzen zuen haranean ez zegoela halakorik. Han goian halako altxorren
|
beharrik
ez zutenez, guztien txanponak eta bitxiak urtuz egin zutela, gaitzaren kontrako laguntza santua erosteko. Imajinatzen dut mendizale gazte begi ilun hura, eguzkiak erreta, zargalduta eta urduri, sukartsu kapelaren hegalari helduz, beheko munduko moldeetara batere ohitu gabea, bere istorioa kontatuz adi adi zeukan apaiz begi erne bati, konbultsio handia gertatu baino lehen.
|
|
|
Logelara itzultzean, nikotina zaporeko muxu bat eskatzen zion Amaiak. Eta eskatu
|
beharrik
ez zuen barkamena.
|
|
|
Unibertso berri diferente bat, lotura horretan. Ez egin, ez esan, ez pentsatu
|
beharrik
ez duena. Izen, garai eta leku guztiak eraitsi, mundua ahantzi, eta bihotzak, gorputzak eta arimak elkarri erakustea, parez pare.
|
|
|
–Ba, igo, hortaz. Ikaratu
|
beharrik
ez duzu. Pat Humbert naiz.
|
|
|
Zergatik ez dudan joan nahi esaten ari nintzaizun, besterik gabe. Batere irudimenik bazenu, azalpenak eman
|
beharrik
ez nuke. Batere irudimenik bazenu, zeuk ere ulertuko zenuke, eta ez zinateke joango gizajo bat nola hiltzen duten ikustera.
|
|
|
–Hain isilik ibili
|
beharrik
ez duzue, umeak –esan zien– Egin korri eta pasa ondo.
|
|
2022
|
|
|
Ez zion lar arduratu dedukzioak, ez bada are ondorio latzago batera eraman zuelako: Lilik bere
|
beharrik
ez zuela jakiteak min ematen zion. Eta egiaztapen horrek Lilirenganako bere mendekotasuna adierazten zuen.
|
|
|
Izebak taberna bat zeukan hondartza ertzean. Udan, horren
|
beharrik
ez zuen arren, sukaldean sartu eta goiz osoa ematen zuen arrainak eta bestelakoak turistentzat frijitzen. Bere begi urdinak ezuste ederra ziren bere azal beltzaranean.
|
|
|
Kontua da nire lanaren fruituaren inguruan noraezean nenbilela, sortzaileak berezko duen urduritasunaren ondorioz bihotza lehertuko ote zitzaidan beldurrez. Aspaldiko kontua da, eta umiltasun faltsuekin ibiltzeko
|
beharrik
ez dudanez, esango dizut zubi ederra irten zitzaidala! Zubia baino areago, koadro bat zirudien, mirakulu bat!
|
|
|
" Azkar ahaztu nauela dirudi...". Min egin zion pentsamenduak, baina, aldi berean, izorratzen zuen bakarra horixe zela konturatu zen, Haizeak bere
|
beharrik
ez zuela egiaztatzeak. Bere barrura begiratuta, ez zuen hutsunerik sumatu.
|
|
|
Ordu biak laurden gutxietarako sarrailan giltza sartzen ari da eta ordu bietarako eserita dago bazkaltzen hasteko prest. Lanera joateko
|
beharrik
ez duen arren, goiza fabrikan pasatzen du. Nagusia ez dagoenean langileek lan egiteari uzten diotela iruditzen zaio, eta zokomiran ibiltzen da tornu artean.
|
|
|
Pijama plantxatua armairutik atera eta pixoihal eta galtzontzilo garbien gainetik ipini diot. Galtzontziloen
|
beharrik
ez duela badakien arren, jantzi egin nahi izaten ditu eta jantzi egiten dizkiot. Pixoihala tapatzeko modu bat dela pentsatzen dut.
|
|
2023
|
|
|
Hagin zuri berdinduei begiratu die: dentistarengana joan
|
beharrik
ez duelako antza dute, eta dir dir egin behar dutela halako batean. Seduzitzeko joera nabarmena du Igorrek, haginekin ere bai.
|
|
|
zein da protokoloa?; ez dut biluztu beharrik izango, ezta?; eta berak?; biok izarapean sartu genuen? Gutxitan gertatu zait, gutxiegitan aukeran, baina ezezagun batekin oheratu naizen lehen aldian dena berez atera izan zait, pasioak protokolo
|
beharrik
ez balu bezala. Baina apenas ezer pentsatzeko astirik eman gabe, gatzezko lanpararen argitan, Andreasek ohean beti bezala etzateko keinua egin zidan eta bera alboan eseri zitzaidan.
|
|
|
|
beharrik
ez duen
|