|
2000
|
|
|
Baina, gure garai honetan, gogoratu
|
beharrekoa
dugu zuzenbideaz hain zentzuz eta hainbeste idatzi zuen Jesus Galindez amurrioarra, 1942an Buenos Airesen La aportación vasca al Derecho internacional zeritzan liburua argitara eman zuena. Liburu irakurgarri hartan bereziki Frantzisko Vitoria eta Simon Bolibar zituen eredu, eta horietan oinarritu zen bere tesia garatzeko.
|
|
|
Parte honetan horregatik agertu nahi dut kapitulu hau adierazgarri, zenbait historiagilek jakin dezaten esku artean duten lana alde guztietatik ikusiz ikertu
|
beharrekoa
dutela.
|
|
|
Hala ere, esan
|
beharrekoa
dut, Gaztelako lehen errege haiek gure probintzietan Batzar Nagusiek aspalditik zituzten foruak errespetatu zituztela, eta elkarren artean aski ongi konpondu zirela. 1812 urtean Cadizko Konstituzioa onartzean ere partaide izan ziren Batzar Nagusiak.
|
|
|
Irakurleari aditzera eman
|
beharrekoa
dut, A. Kardaberazen testu hau, hitzik aldatu gabe, irakurketa errazteko, gaur egungo grafiaz jarri dudala. Bere grafiaren era jatorrean irakurri nahi duenak 1761 ean inprimatu zen liburu hartara jo du, edo nik neuk Euskararen ostarteak liburuko 53 orrialdeetan azaldu nuen jatorrizko erara.
|
|
|
Bukaera gisa erranen nuke, betidanik pentsatu eta uste izan dugula ETArensortzaileok, gure lankide eta lagun min Jose Luisekiko, gizon hauta izan dela (eta dabeti) Euskararen eta kultur esparruan, XX. mendeko hoberena menturaz ez bada, baihoberenetako bat, zalantzarik gabe. Politikagintzan, ordea, ez bada hori bezain egokiaritu, aitortu
|
beharrekoa
dut argi eta garbi hauxe: herriaren une larri guztietan, kinkalatzetan oro, gatazkaren lehen lerroan dugula beti ikusi, gure interesak gartsuki etafinki defendatuz.
|
|
2001
|
|
|
Beste bideetan barrena ibili bada ere, ez ditu Barandiaranek, haa  tik, bertan behera utzi natur zientziak. Halabeharrez, dudarik gabe, eta hitz hori bitara hartu
|
beharrekoa
dugu hemen: " ezinbestean" eta" damurik" esan nahi du batera.
|
|
2002
|
|
|
– Hire aitak egin
|
beharrekoa
duk hau, baina ez diat itxaroteko gogorik: nork esan dik nigana etortzeko, salaketa kontu horiekin?
|
|
2004
|
|
|
Uretan mantendu eta aurrera egiteko trebezia ikasi
|
beharrekoa
du.
|
|
|
Uretan mantendu eta aurrera egiteko trebezia ikasi
|
beharrekoa
du.
|
|
2008
|
|
|
Beste bat ere bete
|
beharrekoa
du, ordea: kontsumitzailearen errefusa proboka lezakeen zapore, usain, kolore edo uhertasun desatseginik ez izatea.
|
|
2009
|
|
|
Ikusten al duk, zer esan didan? Esadak baietz, mainguak maniguan galdu
|
beharrekoa
zuela besoa. Ez nabilela oker.
|
|
2011
|
|
|
Kontura gaitezen, haren esanean euskara debekatuta edo zegoen Larresoroko Seminario Tipian eta bai ere Baionakoan. Nik uste guztiz argitu
|
beharrekoa
dugula zein ote zen Larresoroko Seminario Tipiko hizkuntza politika: ganoraz aztertu beharreko sujeta da, zeren eta urte luzetan hantxe formatu baitzen Euskal Herriko elitea eta protoelitea.
|
|
2012
|
|
|
Hil arte egin zuen lan, eta aski ezaguna zen enpresan. Kepak horretarako prestatu zuen bere burua, aitak eskatu baitzion, eta aitak zioena bete
|
beharrekoa
zuen. Fundizio eta moldaketa teknologia ikasi zuen Arrasaten, eta, poliestirenozko moldeetan espezializazioa burutu ondoren, Olaetan hasi zen.
|
|
|
–[...] irakurlearen hesparru ideologikoak berak asumitzen duen ideologiarena baino zabalagoa izan behar dik. Pedro Daguerre, Gustave Flaubert, Ezra Pound, T.S. Eliot, Fernando Pessoa edo Jorge Luis Borges bezalako autoreetan onartu
|
beharrekoa
duk, beren ideologia arbuiatu arren, beren pentsamendua heldua, sakona eta interesgarria dela, beren esperientzi intelektual eta humanoa baliotsua dela? (Sarrionandia 1989:
|
|
|
Izan ere, immigrazio berri deritzogunaren iraupena, hots, immigrazio fluxu horinoiztik gertatzen den, aipatu
|
beharrekoa
dugu. Hego Euskal Herrian, Espainianbezala, immigrazio berria Europako iparraldeko herrialdeetan baino beranduago hasida, eta azken hamarkadako igoera oso handia izan da.
|
|
|
Baita ere, mendeetan zehar irabazitako herritarren eskubideen txikitzeak salatu ondoren gizarte hitzarmen berria egiteko beharra defendatu dute. Tokian tokiz, maila estatal zein erregionalean, baita globalean ere burutu
|
beharrekoa
dugu SMKren bihotzean dagoen itun berria. Boterearen berrantolakuntza eta ordezkapena birpentsatzeko beharra sustatu dute.
|
|
2013
|
|
|
Eta esanguratsua izan da, halaber, zein motz ibili den Urkullu lehendakaria euskal gizarteko 18 herritarren aurka egindako eskubide zanpaketa eta irain kolektibo berri honen aurrean. Posizio gaitz eta zaindu
|
beharrekoa
du lehendakariak, are gehiago itun garai honetan, baina nahi bada, diplomaziak ematen du gehiagorako aukera.
|
|
2014
|
|
|
«Jendarte metaforizatzaile»ra (Maillard, 1992) begira dagoen giza legamia aberatsa aurkitu dugu hor. Bertsolariaren biografiaren balioa herria hitzetan sortzeko ahaltasun metaforikoari loturik aurkitu baldin badugu, Agorak erakusten digu subjektu berriranzko trantsizioa elkarbizitzaren balio malguagoan erein
|
beharrekoa
duela. Komunitate berdinkidea pentsatzeko garaian sarturik gaudela iragartzen ari zaigu XXI. mendeko Agora.
|
|
2015
|
|
|
azken urteetan Euskal Herriaren eremuan hainbat adibide txalogarri eta eredugarri eraiki baitira, haurren jolasei eta aisialdiari estalkia eskaintzeaz gain kalitatezko arkitekturaren bitartez lana eginez, Portugaleten Salestarren Ikastetxeko kirolgune eta jostalekuaren estalkiarekin gertatu den bezala (Garmendia Estudioa) 2 edota Tolosan Laskurain ikastolan (Juan Jose Gurruchaga, Maria Gurruchaga eta Ander Auzmendi). Beste adibide batzuk zenbait museoren eraikuntza berrietan ere aurki daitezke, Miarritzen Ozeano eta Surfaren Hiria (Steven Holl, Solange Fabiao arkitekto eta artistaren laguntzarekin) biltzen duen eraikinaren estalkia espazio publiko bat baita, eta Bilbon Guggenheim Museoaren (Frank Ghery) zenbait atal ere publikotzat har daitezke, nahiz eta nagusiak kudeaketa guztiz pribatua eta ordaindu
|
beharrekoa
duten.
|
|
2016
|
|
|
Ezin uka Nafarroako Gobernuaren babesean argitaratu Etxepareren edizioa agertzeak bereziki poztu gaituela. Guziarekin ere egokitu agintariek erakutsi duten ezohiko ekintza hori ez dugu nahi adina asegarri izan, alderantzizko jarrera hagitzez usuago pairatu
|
beharrekoa
duguna baita, bortitz eta gorrotagarriagoa dena bestenaz. Geure aldetik ez dugupatriaeprocerorum zurikeria labainen salaketa egiteko inongo asmo zekenik, ez eta hurrik eman ere, egia esatea zilegi izan arren; eta halako batean virus vasconicus arraro batek jota berriz ere beste nafar batek izkiriatutakoaren edizioa karrikaratzeko desira albora ezina agertuko balute, eta asmoa hutsean ez geratzeko, gure ahantzarazitako beste bat bertaratu nahiko genuke, Jose Antonio Mikelestorena hots.
|
|
2017
|
|
|
" Laburbilduz, esan dezakegu Joaquín Gallegos Lara dugula Ekuadorko literaturgintzan etorkizun handiena duen idazlea" 179. " Medardo Ángel Silvaren ondoko intelektualen belaunaldiko izenen artean, lehen lerroan jarri
|
beharrekoa
dugu Joaquín Gallegos Lararena" 180 Idazlea, une hartan, 16 urteen mugan zebilen eta, oraindik modernismoarekin eten ez bazuen ere, hasita zegoen jadanik bere maisutasunaren arrastoak ematen.
|
|
|
Aldizkariekin hasita, zalantza gabe, garrantzitsuena eta azpimarratu
|
beharrekoa
dugu Zehar. Aldizkariaren lehen garaian, 1989an hasi zenean, bi hilabeterik behin agertzen zen eta oraindik ez zen elebiduna.
|
|
2018
|
|
|
Haurtzaro hartatik dator dena eta hartara doa dena, hark esplikatzen du dena, eta handik abiatuta sortzen da dena edo suntsitzen. Nahitaez kontuan izan
|
beharrekoa
dugu M.D.ren testu bakoitza haren beste testu baten aztarna dela, bai eta M.D., gaur egungo literaturan funtsezko garrantzia duen idazlea, oro har ulertzeko arrasto ere.
|
|
|
" Mugi ezazue mugitu
|
beharrekoa
zuen etxean Trebiñu laster egon dadin".
|
|
|
Arabako amatxo eta aitatxo eta Euskal Herriko amona eta aitona: mugi ezazue mugitu
|
beharrekoa
zuen etxean Trebiñu laster egon dadin. Eta bitartean, emaiozue gainontzeko anai arrebak bezalakoa izateko aukera, zortzigarrena izan arren, euskalduna ere badelako.
|
|
|
" Erran
|
beharrekoa
dugu ekitaldi hebetan lan frango eginik herbertzera behartu zekiotela hemen asko fraideri, ezagunenak apika: Aitak Intzako Damaso, Murietako Felipe, Irazoizko Polikarpo eta Errietzuko Jorge izan ditugula.
|
|
2019
|
|
|
–Lan hau guk biok egin
|
beharrekoa
duk oraintxe, alferrik ari gaituk eta bestela. Jakin ezak misio hau isilpean gordetzekoa dela, bai eginean nola egindakoan ere:
|
|
|
–Hemendik aurrerakoa neuk egin
|
beharrekoa
duk, kamarada. Hau nire erruz gertatua duk eta?
|
|
2020
|
|
|
–Nik egin
|
beharrekoa
dun...
|
|
2021
|
|
|
Esaterako, Txinako Tang dinastia lurralde haietan denbora atal ezaguna da, baina gutxi adierazten digu guri. Guk gure banaketan kokatu genuke zein garaiz ari garen zehazteko; kasu honetan Erdi Aro zaharrean jarri
|
beharrekoa
dugu (618 urte arteaz ari baikara).
|
|
2022
|
|
|
jende horrek jakin behar du eskuin muturraren" aldaketaren" alde bozkatuz Le Penen mezu nagusia aldaketa arrazista bat duela hautatzen eta nahi edo ez faxista bati diola botoa ematen. Ariketa ez da erraza, baina pazientzia handiz ondoko bost urteetan egin
|
beharrekoa
dugu.
|
|
|
Hori dela eta, Bruselari galdegin dio erakundeak estuegi ez hartzeko: «Espero dut oraingo honetan ikuspegi osoz jokatzea Europako erakundeek, eta, beraz, murrizketarik ez ezartzea ekonomiaren susperraldia geldiarazteko modukorik, behar
|
beharrekoa
baitugu ekonomiaren susperraldia, pandemiaren ondoren indarberrituko bagara». Arau fiskalak ezartzearen alde agertu da, baina «apurka apurka».
|
|
|
Kontaktu estuei dagokienez, hilaren 5ean utzi ziren berrogeialdiak bertan behera Hegoaldean. Txertatu gabe zeudenek bete
|
beharrekoa
zuten neurri hori ordura arte, baina Espainiako Osasun Publikoko Batzordeak erabaki zuen orduan ere neurri hori jada ez zela beharrezkoa. Ipar Euskal Herrian ere kenduta daude kontaktu estuen berrogeialdiak.
|
|
2023
|
|
|
Fernandez bera eta birusa. Azken horren rolean, ikusleen miresmena irabazten ari den Intza Alkainen antzezpena goraipatu
|
beharrekoa
dugu. Ondo moldatzen da Fernandezekin, ez dio protagonismoa kentzen, nahiz eta teatralki teknika garatuagokoa izan.
|