|
2001
|
|
|
Gurasoek aurrez izan
|
behar
dute seme alaben menuaren berri, horrela afari egokiena prestatu ahal izango baitute egunero.
|
|
2002
|
|
|
Hori oso argi dute jostailugileek, azaroaren hasieratik kateetako iragarki kopurua areagotzen baitute, batez ere marrazki bizidunetan. “Gurasoek saiatu
|
behar
dute seme alabak publizitateak herrestan eraman ez ditzan, eta komentatu eta beste joko mota batzuengatik gogoa piztu. Ez dago gaizki, halaber, haurrek zer dibertitzen zuten esatea”, dio María Jesús Fuentes psikologia irakasleak.
|
|
|
Familia erdalduna izanik aldi berean euskaltzalea baldin bada, eta umeei euskal hezkuntza eman nahi baldin badie, euskal programetara bidali
|
behar
dituzte seme alabak, ereduetara alegia, ez da horretan zalantzarik. Kontuan izanik, hori ere esan behar da inor ere engainatu gabe, etxean neketan ibiliko direla, eta umeek zailtasun batzuk izango dituztela, etxeko lanak egiteko orduan anitzetan behar duten laguntza dutelako eskuratu.
|
|
2003
|
|
|
Hamar bikotetik bik tratamendua
|
behar
dute seme alabak izateko
|
|
|
Gaur egungo bikoteen %20k tratamendu medikoren bat
|
behar
du seme alabak izateko. Osasun arloko azken aurrerapenek antzutasun arazoei konponbide bideragarriak aurkitzea lortu dute kasuen erdietan, Carmen Mendozaren arabera (Granadako Unibertsitateko Biokimika eta Biologia Molekularreko saileko irakaslea eta Lagundutako ugalketaren bioteknologia ikastaroaren koordinatzailea).
|
|
2006
|
|
|
Haurrak ez du bere lagun multzoa galdu behar: gurasoek ikastetxeberera eraman
|
behar
dituzte seme alabak eta lehen zituzten lagun berakizan behar dituzte: oso garrantzitsua da hori.
|
|
|
Zer egiten dugu orduan, beste aldera begiratu? Gurasoek erabaki
|
behar
dute semeak edo alabak gaixo kroniko baten gutuna hartzen ote duten jaiotzen direnetik edo edozein haur osasuntsu bezala hazten uzten dioten gaixotasuna pasatu arte. Pentsatzen dut Europan eztabaida honek ez duela zentzurik, seme alabak gurasoen gizarte segurantzatik babestuta geratzen baitira.
|
|
|
Legeen zorroztasuna zegoen han zalantzan, eta parrizidioa gogor zigortu beharra. Zer gertatu
|
behar
zuen seme alabei gurasoen ondasunak eskuratzeko presa sartzen hasten bazitzaien. Erromako aberats eta nobleen artean izan ziren hainbat" istripu", oinordekotza azkarrago eskuratzeko eginak:
|
|
2007
|
|
|
Horrekin batera, saiatu
|
behar
dute seme alabek izaera kritikoa gara dezaten, gurasoengandik eta beste bide batzuetatik jasotzen dutena balioets dezaten.
|
|
|
–Ulertzen dizut. Latza
|
behar
du semearenak.
|
|
2008
|
|
|
Partidaren ostean, amari eramaten dizkio kirol jantziak garbitzeko. Ama arduratuta egoten da egun horretan hidratoak jan
|
behar
dituelako semeak.
|
|
|
Zaintza partekaturik gabe, aita haur gabekotzat hartzen da babes ofizialeko etxebizitza edo laguntzaren bat eskatzeko garaian. " Legeak dio urtean 126 egun inguru egon
|
behar
dutela seme alabek aitarekin, gainera mantenua pasatzen du, baina gizarte zerbitzuetara joan eta laguntza bat eskatuz gero, ez dauka lehentasunik, haurrik izango ez balu bezala", azaldu du Saenzek. Are gehiago, etxebizitza salduz gero, berau okupatzen duenak (amak) ez du Ogasunean zergarik ordaindu behar, bere etxebizitza saldu du, baina beste zatiak, alokairuan edo gurasoen etxean egon arren, Ogasunari %30eko zerga ordaindu behar dio," bigarren etxebizitza" duelako, ez baita bertan bizi.
|
|
|
Kasu horretan langabezi saria jaso ahal izateko, 26 urte baino gutxiago eduki
|
behar
dituzte seme alabek (edo% 33 edo gehiagoko ezintasuna), eta haien errenta Lanbidearteko Gutxieneko Soldata baino txikiagoa izan behar da, paga bereziari edo estrari dagokin zati proportzionala kenduta (600 eurokoa da kopuru hori).
|
|
|
Gainera, zergen eta notariotzako gestioen ondorioetarako, kontsumitzaileak bere gastuak merkatzen ditu. Hipoteka bere gain hartzea etxebizitzan bizi gabe Batzuetan, banantze prozesuaz arduratzen den epaileak erabakitzen du, hipoteka osoak alderdietako bat (edo bi aldeak batera) bere gain hartzen jarraitu behar badu ere, etxebizitzaren erabilerak eta gozamenak bakarrik izan
|
behar
duela seme alaben guraso ahala gordetzen duenak (amak, oro har). Horrela, bikoteko kideetako bat" kalean" ikusten da, beste ostatu bat eman behar zaio eta ezin duen etxebizitza baten gaineko hipoteka baten ardura hartu behar du.
|
|
|
Eta udaberriko eguerdi parte hartan, Larraitzek zera galdetu zidan: " Noiz izan
|
behar
ditugu seme alabak?".
|
|
|
" Noiz izan
|
behar
ditugu seme alabak?", Larraitzek zuen galdetu.
|
|
2009
|
|
|
Gurasoek prestatu egin
|
behar
dituzte seme alabak, bizitzaren antzerkia zer den uler dezaten.
|
|
|
...gizarte guztietan ageri direnak.Zergatik ematen diegu halako garrantzia gaur egun. Gero eta ohikoagoa da haurrak eta gazteak krudel jokatzea elkarren artean, eta sentimendurik ez erakustea besteen minarentzat.Gero eta enpatia gutxiago dago, bestearen lekuan jartze hori.Adimenaren funtziorik garrantzitsuenetakoa da, eta inon ez dute lantzen.Zer egin behar litzateke. Gurasoek eta irakasleek lagundu
|
behar
lituzkete seme alabak, ikus dezaten nola bizi den hain ongi ez dagoen jendea, langabeak, adinekoak, gaixoak... Gure haurrak ez baditugu behin eta berriz horretan entrenatzen, ehunka aldiz, ez dute garatuko gaitasun hori.Eta horren faltan, liderrak sortuko ditugu, oso txarrak, beren zilborrari baino begiratzen ez diotenak.Guztiok ezin ditugu eduki maila handiko ikasketa, lan bikainak eta aitortza ... Gaur egun, zazpi urteko haur batek informazio gehiago dauka, erromatar enperadore batek zeukana baino. Gizarte sareak, solasguneak, eztabaidaguneak... Gazteentzat Internet da plaza publikoa, eta hor egiten dituzte harremanak.Zer jarrera hartu behar dute gurasoek. Internetek aukera ematen du gazteek euren mundua zabal dezaten, hori hala da, baina, aldi berean, areagotu egiten du harremanen azalkeria, eta horrekin batera, konfiantza falta ere bai, eta bizi esperientzia sakonak trukatzeko zailtasuna ere izugarri handitzen du.Muga bat jarri behar dela iruditzen zait, eta hori gurasoek egin behar dutela, baina, ahal den neurrian, deus inposatu gabe, elkarrizketa erabiliz.Arauak ulertu egin behar dira lehenik, eta gero onartu.Komeni da, beraz, gazteak elkarrekin bilduz jar daitezela harremanetan, eta ez bide birtualetatik.Harreman fisikoak ordezkaezinak dira.Azken bi hamarkadetan gertatu diren bi fenomenok aldatu egin dituzte giza harremanak.Lehena telebista izan da.Gurasoek eta seme alabek arreta gehiago jartzen diete pantailan ageri diren irudiei, eta elkarren arteko hizketa isildu egiten da.Ondorioz, familia bihurtzen da leku berean bizi den arrotz multzo bat.Bigarren fenomenoa Internet da.Telebista baino askoz hobea da, ikuslea ez delako pasiboa.Aktiboa da.Internet bidez pertsona asko ezagutzen ditugu, baina haren etxeko ataria soilik ezagutzen dugu, ez barru barruan dagoena, eta hortxe dago arazoa.Gainera, bizitzak ez du ematen dozenaka, ehunka lagun min edukitzeko adina, eta Internetek besterik pentsaraz diezaguke.Ezinezkoa da.Lagun onak esku bakarreko hatzekin konta daitezke, edo bi eskuetakoekin, asko jota.Eta hori aurrez aurreko harremanean landu beharra dago.Gurasoek seme alaben lagunak izan behar dute. Seme alaben lagunik onenak izan behar dute gurasoek.Mugak ere jarri behar dituzte, baina ekuazio horretan dago gakoa, mugen eta adiskidetasunaren arteko ekuazioan.Beharrezkoa da gure seme alabak harritzea, eguneroko errutinatik irtetea, gure galeren eta frustrazioen berri ematea, seme alabek uler dezaten gure bizi esperientzien bidez ez beti onak, gainera, sentiberago egiten garela, gizatiarrago, eskuzabalago.Sekula ez da gaur beste garatu entretenimenduaren industria, eta sekula ez dira izan pertsonak gaur bezain tristeakEz zaizu iruditzen gurasoak adiskidetzat hartuta, seme alabek oker uler dezaketela harreman horren muina. Adiskide izan behar dela esaten dudanean, ez dut esan nahi seme alabek aurrez antzeman behar digutela zer egingo dugun, seme alabei nahi dutena egiten utzi behar zaiela, gehiegi babestu behar direla edo haurrek gurasoak manipulatu behar dituztela.Egun, haurrek manipulatu egiten dituzte gurasoak.Adiskide izateak esan nahi du gure irudi ezin hobea ematea seme alabei, gehiago besarkatzea, maitekorragoak izatea eta eskuzabalagoak; eta aldi berean, mugak jartzen jakitea, ezetz esaten ikastea... Hau da, oreka lortzea autoritatearen eta afektibitatearen artean.Ez dirudi erraza oreka hori lortzea.Ez da erraza, ez.Baina egiten ez badugu, nola prestatuko ditugu gure seme alabak bizitzak jartzen dituen erronkei aurre egiteko, krisiei, estualdiei, desilusioei... Gure seme alabak ez baditugu prestatzen beste gizaki batzuekin harremanak edukitzeko. Ez dugu egingo baldin eta arau eskuliburu oso zorrotz eta azalekoa hartzen badugu oinarri; eta nahi duten guztia egiten uzten badiegu eta eskatzen duten guztia erosten badiegu, orduan ere ez dugu egingo.Era horretan jokatuz, kontsumitzaileak soilik sortzen ditugu, kreditu txartel baten zenbakiak.Eskola porrota, jazarpena, bullying a, aspaldiko arazoak dira eta gizarte guztietan ageri direnak.Zergatik ematen diegu halako garrantzia gaur egun. Gero eta ohikoagoa da haurrak eta gazteak krudel jokatzea elkarren artean, eta sentimendurik ez erakustea besteen minarentzat.Gero eta enpatia gutxiago dago, bestearen lekuan jartze hori.Adimenaren funtziorik garrantzitsuenetakoa da, eta inon ez dute lantzen.Zer egin behar litzateke. Gurasoek eta irakasleek lagundu behar lituzkete seme alabak, ikus dezaten nola bizi den hain ongi ez dagoen jendea, langabeak, adinekoak, gaixoak... Gure haurrak ez baditugu behin eta berriz horretan entrenatzen, ehunka aldiz, ez dute garatuko gaitasun hori.Eta horren faltan, liderrak sortuko ditugu, oso txarrak, beren zilborrari baino begiratzen ez diotenak.Guztiok ezin ditugu eduki maila handiko ikasketa, lan bikainak eta aitortza handiak.Arrakastaren gizartean, nola erakutsi jendeari arrakastarik gabe bizitzen. Egungo gizartea obsesionatuta dago garaipenarekin, podiumarekin, lehenengo izatearekin.Baina gutxi batzuk soilik irits daitezke horra.Baina izan gaitezke hamargarrenak, ehungarrenak, milagarrenak, duin eta zoriontsu, eta hori irakatsi daiteke, eta irakatsi egin behar da.Tamalez, gizartearen agenda paranoikoak kontrakoa sustatzen du.Seme alaben lagunik onenak izan behar dute gurasoek, baina horrek ez du esan nahi haiek nahi duten guztia egiten utzi behar dietenikZuk baduzu seme alabarik. Hiru alaba dauzkat, eta izugarri maite ditut.Esaten duzun hori egiten duzu haiekin. Egiten dut, eta zenbaitetan nire hutsegiteak onartu behar izaten ditut, barkamena eskatu... nahi dudalako nire alabek uler dezaten zer den pertsona heldu izatea:
|
|
|
Gaur egun, zazpi urteko haur batek informazio gehiago dauka, erromatar enperadore batek zeukana baino. Gizarte sareak, solasguneak, eztabaidaguneak... Gazteentzat Internet da plaza publikoa, eta hor egiten dituzte harremanak.Zer jarrera hartu behar dute gurasoek. Internetek aukera ematen du gazteek euren mundua zabal dezaten, hori hala da, baina, aldi berean, areagotu egiten du harremanen azalkeria, eta horrekin batera, konfiantza falta ere bai, eta bizi esperientzia sakonak trukatzeko zailtasuna ere izugarri handitzen du.Muga bat jarri behar dela iruditzen zait, eta hori gurasoek egin behar dutela, baina, ahal den neurrian, deus inposatu gabe, elkarrizketa erabiliz.Arauak ulertu egin behar dira lehenik, eta gero onartu.Komeni da, beraz, gazteak elkarrekin bilduz jar daitezela harremanetan, eta ez bide birtualetatik.Harreman fisikoak ordezkaezinak dira.Azken bi hamarkadetan gertatu diren bi fenomenok aldatu egin dituzte giza harremanak.Lehena telebista izan da.Gurasoek eta seme alabek arreta gehiago jartzen diete pantailan ageri diren irudiei, eta elkarren arteko hizketa isildu egiten da.Ondorioz, familia bihurtzen da leku berean bizi den arrotz multzo bat.Bigarren fenomenoa Internet da.Telebista baino askoz hobea da, ikuslea ez delako pasiboa.Aktiboa da.Internet bidez pertsona asko ezagutzen ditugu, baina haren etxeko ataria soilik ezagutzen dugu, ez barru barruan dagoena, eta hortxe dago arazoa.Gainera, bizitzak ez du ematen dozenaka, ehunka lagun min edukitzeko adina, eta Internetek besterik pentsaraz diezaguke.Ezinezkoa da.Lagun onak esku bakarreko hatzekin konta daitezke, edo bi eskuetakoekin, asko jota.Eta hori aurrez aurreko harremanean landu beharra dago.Gurasoek seme alaben lagunak izan behar dute. Seme alaben lagunik onenak izan behar dute gurasoek.Mugak ere jarri behar dituzte, baina ekuazio horretan dago gakoa, mugen eta adiskidetasunaren arteko ekuazioan.Beharrezkoa da gure seme alabak harritzea, eguneroko errutinatik irtetea, gure galeren eta frustrazioen berri ematea, seme alabek uler dezaten gure bizi esperientzien bidez ez beti onak, gainera, sentiberago egiten garela, gizatiarrago, eskuzabalago.Sekula ez da gaur beste garatu entretenimenduaren industria, eta sekula ez dira izan pertsonak gaur bezain tristeakEz zaizu iruditzen gurasoak adiskidetzat hartuta, seme alabek oker uler dezaketela harreman horren muina. Adiskide izan behar dela esaten dudanean, ez dut esan nahi seme alabek aurrez antzeman behar digutela zer egingo dugun, seme alabei nahi dutena egiten utzi behar zaiela, gehiegi babestu behar direla edo haurrek gurasoak manipulatu behar dituztela.Egun, haurrek manipulatu egiten dituzte gurasoak.Adiskide izateak esan nahi du gure irudi ezin hobea ematea seme alabei, gehiago besarkatzea, maitekorragoak izatea eta eskuzabalagoak; eta aldi berean, mugak jartzen jakitea, ezetz esaten ikastea... Hau da, oreka lortzea autoritatearen eta afektibitatearen artean.Ez dirudi erraza oreka hori lortzea.Ez da erraza, ez.Baina egiten ez badugu, nola prestatuko ditugu gure seme alabak bizitzak jartzen dituen erronkei aurre egiteko, krisiei, estualdiei, desilusioei... Gure seme alabak ez baditugu prestatzen beste gizaki batzuekin harremanak edukitzeko. Ez dugu egingo baldin eta arau eskuliburu oso zorrotz eta azalekoa hartzen badugu oinarri; eta nahi duten guztia egiten uzten badiegu eta eskatzen duten guztia erosten badiegu, orduan ere ez dugu egingo.Era horretan jokatuz, kontsumitzaileak soilik sortzen ditugu, kreditu txartel baten zenbakiak.Eskola porrota, jazarpena, bullying a, aspaldiko arazoak dira eta gizarte guztietan ageri direnak.Zergatik ematen diegu halako garrantzia gaur egun. Gero eta ohikoagoa da haurrak eta gazteak krudel jokatzea elkarren artean, eta sentimendurik ez erakustea besteen minarentzat.Gero eta enpatia gutxiago dago, bestearen lekuan jartze hori.Adimenaren funtziorik garrantzitsuenetakoa da, eta inon ez dute lantzen.Zer egin behar litzateke. Gurasoek eta irakasleek lagundu behar lituzkete seme alabak, ikus dezaten nola bizi den hain ongi ez dagoen jendea, langabeak, adinekoak, gaixoak... Gure haurrak ez baditugu behin eta berriz horretan entrenatzen, ehunka aldiz, ez dute garatuko gaitasun hori.Eta horren faltan, liderrak sortuko ditugu, oso txarrak, beren zilborrari baino begiratzen ez diotenak.Guztiok ezin ditugu eduki maila handiko ikasketa, lan bikainak eta aitortza handiak.Arrakastaren gizartean, nola erakutsi jendeari arrakastarik gabe bizitzen. Egungo gizartea obsesionatuta dago garaipenarekin, podiumarekin, lehenengo izatearekin.Baina gutxi batzuk soilik irits daitezke horra.Baina izan gaitezke hamargarrenak, ehungarrenak, milagarrenak, duin eta zoriontsu, eta hori irakatsi daiteke, eta irakatsi egin behar da.Tamalez, gizartearen agenda paranoikoak kontrakoa sustatzen du.Seme ...gizarte guztietan ageri direnak.Zergatik ematen diegu halako garrantzia gaur egun. Gero eta ohikoagoa da haurrak eta gazteak krudel jokatzea elkarren artean, eta sentimendurik ez erakustea besteen minarentzat.Gero eta enpatia gutxiago dago, bestearen lekuan jartze hori.Adimenaren funtziorik garrantzitsuenetakoa da, eta inon ez dute lantzen.Zer egin behar litzateke. Gurasoek eta irakasleek lagundu
|
behar
lituzkete seme alabak, ikus dezaten nola bizi den hain ongi ez dagoen jendea, langabeak, adinekoak, gaixoak... Gure haurrak ez baditugu behin eta berriz horretan entrenatzen, ehunka aldiz, ez dute garatuko gaitasun hori.Eta horren faltan, liderrak sortuko ditugu, oso txarrak, beren zilborrari baino begiratzen ez diotenak.Guztiok ezin ditugu eduki maila handiko ikasketa, lan bikainak eta aitortza ... bere hutsegiteak onartzen dituena.Duela urte batzuk, alaba zaharrenak aurpegiratu zidan jende asko hartzen nuela kontsultan, hitzaldi asko ematen nituela, baina azkenaldian ez nuela denborarik berekin hitz egiteko.Begietara begiratu nion, besarkatu eta esan naion:
|
|
|
Kiski handian eta kaska txikian. Kartzelaratuak, Egunkariako auziperatuak, gerra zibilean lurperatuak, gurasoen laguntza
|
behar
duen seme alaba, telebistako aurkezleak mahai azpian zirrika, telezirria ere izan zitekeen telezerria eginez, babarrunak taperrean eta haize girotua martxan. Maialenek txapela jantzi bazuen ere Egañari giltzurruna eman zion behintzat, anorexia, gabonetako otorduak, txapelik gabeko Olentzeroa...
|
|
|
Eta German? Izugarria izan
|
behar
du seme bat galtzeak.
|
|
|
Egoera eta zalantza arruntak Jabeak etxebizitza eskatu du eta maizterra bota nahi du Hiri Errentamenduei buruzko Legeak (HEL) jabeari bere etxea beretzat behar duenean baino ez dio onartzen. Hala ere, Alokairua Sustatzeko Neurrien Legeak Kongresuan izapidetzen ari dira aukera emango die errentatzaileei alokairu kontratua deuseztatzeko, baita kontratua
|
behar
duena semea edo aita bada ere, baina klausula hori kontratuan agertu behar da. Baina mugak ere badaude:
|
|
|
Lehenik eta behin, gurasoek jakin behar dute zer den TDAH eta, bi haur berdinak ez daudenez, zenbateraino eta nola eragiten dion semeari zehazki. Gurasoek onartu
|
behar
dute semeak TDAHrekin duen bilakaerak beste seme alabek baino laguntza, gogo, irmotasun, errefortzu eta laguntza gehiago eskatzen duela. Ezin dute distantzian hezi, beren hezkuntzan presentzia handia izan dute, espezialistekiko lankidetzara irekita egon dute eta beren dedikazioan eta laguntzan etengabeak izan dute.
|
|
|
Familientzako irakurketa txartela baliabide egokia da horretarako. Bertan, familiak hilero markatu
|
behar
ditu seme alabekin etxean edo kanpoko liburutegietan egiten diren irakurketak, eta amaitzean diploma bat jasoko dute. Beste modu bat liburutegiek antolatutako klub edo saio espezifikoetan parte hartzea da, hala nola “ama irakurleen kluba”, “liburutegiko gurasoen astea” eta abar.
|
|
|
Egun bertsuetan Patxi Zubizarretaren Pikolo narrazioa irakurtzen aritu naiz. Liburuan burua tente izateko errepikatzen dio Guardia Zibil batek Euskal Herrira iritsi berri den eta eskolatu
|
behar
duen semeari. Kosta egiten zaio burua tente edukitzea aurkako inguru batean dagoelako, baina bera egundaino ez da kontziente egiten dizkioten barrabaskeriak zergatik egiten dizkioten.
|
|
|
Dena kontrolatzea ezinezkoa da, baina arriskuen inguruan seme alabei hitz egitea garrantzitsua da. Benetako arriskuak daude, eta horren kontziente egin
|
behar
ditugu seme alabak. Gure aldetik, gurasoei prestakuntza eman diezaiekegu.
|
|
2010
|
|
|
Aitak eta amak ulertu
|
behar
dute seme alabak ez daudela beren maila berean eta arrazoizko hierarkia bat ona dela.
|
|
|
Gurasoek jabetu
|
behar
dute seme alabak beste pertsona batzuk direla, eurak izan zirenetik bestelakoak.
|
|
|
Dirua erabili nahi izanez gero, itzuli nahi den zenbatekoaren %3rainoko komisioak ordaindu ohi dira. Plan txikiak dira, eta gurasoek aldizkako ekarpenak egin
|
behar
dituzte seme alabentzako kapitala pilatzeko. Entitateek, batez beste, hilean 30 eurotik gorako diru sarrerak eskatzen dituzte.
|
|
|
“Lehentasunak” ataletik sar daiteke bertara sistemarena, eta, gero, sistemarena. Gurasoek erabiltzaile bat gaitu
|
behar
dute semearentzat berariazkoa eta gero administratzaile izatea berea. Lehenespenez ikustea nahi ez duten orriak ere sar daitezke dagoeneko talde handia dago, eta gako hitzen bidezko iragazkiak gehitzen zaizkie hautatutakoei. iChat mezularia eta posta ere kontrolatzen ditu, beti POP motakoa izatea, hau da, idazmahaikoa.
|
|
|
Hitz bat esan? Guraso askok uste dute beti portaera garbia izan
|
behar
dutela seme alaben aurrean. Conderen aburuz, behaketaren bidezko ikaskuntzak emaitza onak izateak ez du esan nahi helduen egintza guztiak kopiatzen direnik.
|
|
|
Honek joxe joxepa izateko posibilitateak gutxitu egiten zituen, estatistika hutsagatik besterik ez bazen ere: Izan ere, seme alabak zeuzkatenen artean emakume gay gutxiago egon
|
behar
zuen seme alabarik ez zeukatenen artean baino. Izan daiteke seme alabak izan eta gero deklaratzea batek bere joera sexuala; izan daiteke bisexuala izatea, baina joxe joxepa gehienek ez zuten gizonezko batekin harremanik izan eta, beraz, ezinezkoa zaie seme alabarik izatea.
|
|
|
Basamortu azalean bizi ziren eta hala, etxeko alabei ere erakutsi egokirik ekarriko zielakoan, seme zaharrena bidali zuen bide luzean, urrungo iturriondo batera, hango zuhaitz baten neurriak gogoan, nola zegoen ikusi zezan. Aitaren kalkulotan, neguan ikusi
|
behar
zuen seme zaharrenak. Hurrena gazteena, honen ikuspegia udaberrikoa izan zedin data ondo zainduta.
|
|
|
Robertori iragarri nion kafetegian gelditu behar nuela familia nekagaitzaren zain eta Mar amak esan zidan nirekin zetorrela. Aitak aprobetxatu
|
behar
zuen seme alabei eski klase berezia emateko. Erran gabe doa Robertok primeran eskiatzen duela.
|
|
2011
|
|
|
Gurasoek hautatu
|
behar
dituzte seme alaben lehen irakurgaiak, edo haiei utzi behar zaie gustuko zer duten aurkitzen?
|
|
|
2 Epaileak edozein neurri hartu
|
behar
duenean seme alaba adingabeen jagoletza, zaintza eta hezkuntzari buruz, seme alabon eskubidea betetzea zainduko du, horiek esan beharrekoa entzunez.
|
|
|
1 Bi gurasoen ahalaren mendeko seme alabak zein ezkontiderekin geratu behar diren erabakiko du seme alaben intereserako; eta, Kode Zibilak ezarritakoaren arabera, neurri egokiak hartuko ditu, batik bat, seme alaben gaineko jagoletza eta zaintza egikaritzen ez duen ezkontideak nola bete
|
behar
duen seme alabok jagoteko eginbeharra, eta ezkontide horrek zein baldintza bete behar duen, denbora, modu eta lekuaren aldetik, seme alaba horiekin harremanak izan eta eurokin egoteko.
|
|
|
Gurasoek euren ondasunak nola administratu eta arreta berberarekin administratu
|
behar
dituzte seme alaben ondasunak; horretarako, gurasook bete behar dituzte administratzaile orok dituen betebehar orokorrak eta Hipoteka Legean ezarritako betebehar bereziak.
|
|
|
Gurasoek epailearen baimena izan
|
behar
dute semeari edo alabari utzitako jarauntsia nahiz legatua arbuiatzeko. Epaileak baimenari ezezkoa ematen badio, jarauntsia inbentario onuraren arabera bakarrik onar daiteke.
|
|
|
a) Bi gurasoen ahalpeko seme alaben zaintza eta zaintza hori egikaritzako modua zehaztu behar dira, eta, hala denean, seme alabekin bizi ohi den ezkontideaz bestekoak zein araubide bete
|
behar
duen seme alabokin harremanak izan eta eurekin egoteko.
|
|
|
ITXASO. Gogorra izan
|
behar
du semea galtzeak. Batez ere, horrela?
|
|
|
ERNESTO. Gogorra izan
|
behar
du seme bat ez aurrera ez atzera ikusteak. Eta zu, zer moduz?
|
|
|
Besteak beste, lan egoeraren justifikazioa eta garatu nahi den proiektuaren aurkezpena. Unibertsitateko seme alabentzako laguntzak Erdi edo goi mailako unibertsitate ikasketak egin
|
behar
dituzten seme alabak dituzten langabeek Caja Murcia ematen dituen laguntzak jaso ditzakete. Murtziako Komunitateko zentroetan egiten diren matrikulen zenbatekoaren% 90eko hobaria, eskatzaile bakoitzeko 1.000 euro gehienez.
|
|
|
Taxilariak bost seme alaba zituen. Argi eta garbi zeukan taxilariak txiki txikitatik nora eraman
|
behar
zituen seme alabak ikastera.
|
|
2012
|
|
|
Orduan hasi ziren gizonezkoak bere buruari planteatzen hil ondoren bere ondasunekin zer gertatuko zen. Gizonak bere ondasunak bere familiari pasako badizkio, garantizatu
|
behar
du seme alabak bereak direla eta horretarako emakumea ere berea dela.
|
|
|
Erregistro unibertsala izateak esan nahi du herrialde bateko lurraldean jaiotako haur guztiak ofizialki inskribatzea, haien jatorri etnikoa, sexua, egoera ekonomikoa, jatorri geografikoa edo gurasoen migrazio estatusa edo nazionalitatea edozein izanda ere. Txostenaren arabera, gurasoei eskatutako betekizun multzoa da arlo horretan aurrera egiteko eragozpen nagusietako bat; adibidez, amak aitarekin egon
|
behar
du semea erregistratzeko, gurasoek jaiotza ziurtagiria aurkeztu behar dute edo hiri edo herrialde jakin batean bizi direla frogatu behar dute. Identitaterako eta erregistro unibertsalerako eskubidea ez betetzeagatik kaltetuenak eskualdeko sektore pobre eta marjinatuenetako adingabeak dira, hala nola indigenak, afrikarrak, migratzaileak eta landa eremuetako, urruneko edo mugako eremuetako familiak.
|
|
|
“Barruko errefortzua, hau da, bete beharreko betebeharrarekin gustura egotea, errefortzurik onenetako bat da”, erantsi du. Ikasgelan hobetzeko errefortzu jarduerak dituzten seme alabei laguntzen zaienean, batez ere, gurasoek lasai egon
|
behar
dute seme alabei urduritasuna ez transmititzeko. Lan horiekiko jarrera positiboak erakutsi behar zaizkie, eta lan horiek egitearen onurak erakutsi.
|
|
2013
|
|
|
Gainera, telebistak arreta gutxiago eskaintzen die gurasoei, gutxiago hitz egiten baitiete haurrei». Gurasoek gehiago jolastu
|
behar
dute seme alabekin eta haiekin «aurrez aurre» jardun, ez pantaila baten bidez.
|
|
2014
|
|
|
Zaude. Utzi
|
behar
duzu seme alabak dituelako?
|
|
|
Oraindik, gauza bat egin
|
behar
dugu seme.
|
|
|
Baina seme bat
|
behar
dut semearen ordainetan.
|
|
2016
|
|
|
Nire kasuan, aitortu
|
behar
dut semeen egoera linguistikoak behartu egin nauela, eta bide batez ohitu nauela, nire inguru hurbiletik kanpo ere euskara eskatzera: erantzun oso positiboekin.
|
|
2017
|
|
|
Euskal preso politikoek aspaldi behar zuten Euskal Herrian, kalean, etxean, baina ez daude. Eta orain pankartaren atzeko pauso isiletan bide lagun izandako Juan Mari joan egin zaigu; honezkero etxean
|
behar
lukeen semeari azken besarkada eman gabe. Orain ere zapaltzaileak egin du zati handi bat, aita eta semea behar baino gehiago urrunduz fisikoki, eta bizitzak egoera errematatu du.
|
|
|
Bost axola pentsatzen dudana. Nola edo hala, atera egin
|
behar
dugu semea hortik. Deitu zure lehengusu horri.
|
|
2018
|
|
|
–Geuk ez daukagu umerik, dakigula. Pilefek ez zekien zer eragozpen gehiago jarri ideiari?, baina guraso batentzat hunkigarri izan
|
behar
du seme baten estreinaldia ikustea.
|
|
|
«Sexu hezkuntzako tailer bat egiten dudanean, ez ditut nire balioak taldearekin partekatzen; jarrera zientifikoagoa duten gauzez ari gara. Familiak balioak irakatsi
|
behar
ditu seme alabek beren bizitzan egiaztatu edo kanporatzeko ardura izango duten jarrerak, eta haiek maitatuak, errespetatuak, zainduak sentiaraztea … funtsezko zerbait bikote harremanei begira», aitortu du Hurtadok. Izan ere, gaur egungo gazteek informazio asko dute, baina ez iragazteko tresnak.
|
|
2019
|
|
|
Eta udaberriko eguerdi parte hartan, Larraitzek zera galdetu zidan: " noiz izan
|
behar
ditugu seme alabak?"
|
|
|
" Noiz izan
|
behar
ditugu seme alabak?" Larraitzek zuen galdetu.
|
|
|
Baina Euskal Herrian polarizazio bat egon da; hunkitzen bazinen pertsona batek autoaren azpian begiratu behar zuelako lehergailu bat izan zezakeelako, alde batekoa zinen. Eta enpatizatzen bazenuen pertsona batek 1.200 kilometro egin
|
behar
zituelako semea ikusteko, beste aldekoa zinen. Eleberria irakurri nuenenean, sentitu nuen nire sentimenduak hor zeudela.
|
|
|
Askotan, semea alferra da, gaizkilea, galtzailea, fruitu ihartu bat, esker txarrekoa. Amak, ordea, buruan argi du nolako heroia izan
|
behar
duen semeak. Oso bakanak dira semea den gizaki hori zinez errespetatzen duten amak, porrotean ere askatasuna onartzen diotenak, semearekin batera bere gain hartzen dituztenak konpromiso orok dakartzan arriskuak.
|
|
|
Osasuntsu hazteko, beren adituek adierazten dute, bost urtetik beherako haurrek denbora gutxiago pasatu behar dute pantailetan edo orgetan eta eserlekuetan eserita, hobeto lo egiteko eta denbora gehiago izateko modu aktiboan jokatzeko. Horregatik, gurasoek txiki txikitatik jokatu
|
behar
dute seme alabekin. «Lehen haurtzaroa garapen azkarreko garaia da, eta familia bizimoduak osasuna hobetzeko egokitu dezakeen garaia» esan du Tedros Adhanom Ghebreyesyes ek, OMEren zuzendari nagusiak.
|
|
|
Asteak asteari, egun batez andere xaharrak Mari Xorri azaldu zion iritsia zela zein zen erakusteko eguna eta, nola edo hala etxean geraturik, berak egin
|
behar
zuela seme nagusiarentzako opila, gero eraztuna mami barnean sartu ahal izateko. Nekez lortu zuen hori Mari Xorrek eta, edonola ere, etxekoek jakinarazi zioten ogia mutilaren gustukoa gertatu ezean, betiko alde egin zuela jauregi hartatik.
|
|
|
Esan nahi dut aitak urrun ikusten duela semea, eta ez du gehiago urruntzea nahi. Lotura bat
|
behar
du semearekin. Eta zaldiak dira lotura...
|
|
2020
|
|
|
Bide horretan, Gure Señeak elkartearen laguntza ezinbestekoa izan duela onartu du. Izan ere, arta handia
|
behar
du semeak, eta lan ere ezin du edonon eta edonola egin. «Etxeak garbitzen ibiltzen naiz.
|
|
|
6 urte badituzte, edozein arlotan lagundu diogu normalean; 14, ez. Garbi izan behar dugu zer egin
|
behar
duten seme alabek. Gakoa da irakasleen rola:
|
|
|
Lehenik, jakin behar da irakasleak zer eskatzen duen, eta, bigarrenik, ea benetan laguntza
|
behar
duten seme alabek —askotan, gurasook egoten gara beti gainean— Estrategiak badaude: azalpenak gure hizkuntzan eman, itzultzaileak erabiltzea gaia zeri buruzkoa den jakiteko...
|
|
|
Bikotekidearekin batera gaiari heldu zioten, eta lehentasunak markatu zituzten. " Besteak zaintzeagatik ahaztu egin nuen neure burua, eta argi geratu zen nire burua zaindu
|
behar
nuela semeak zaindu ahal izateko. Gainera, konturatu nintzen nire esku ez zegoen egoera batean murgilduta geundela, eta haserretik eta amorrutik ez nuela ezer lortuko», azaldu du.
|
|
|
Zalakainek azpimarratu du gaur egun jende gazteak enplegu bat bilatzeko gaitasun bereziak eta oso espezifikoak behar dituela, ez direnak eskolan ikasten. " Familiak inbertsio handiak egin
|
behar
ditu seme alabek hizkuntzak eta gaitasun bigunagoak eskuratzeko". Hala, dirua behar da lan merkaturako sarbidea prestatzeko; hortaz, atarian geratzen da behar adina diru ez daukana, edo lanpostu prekarioak geratzen zaizkio aukeran.
|
|
|
Whatsapparena kanbiamendu handia izan da, aldatu egin du bezeroekiko harremana. Orain gutxi, sartu da dendan pertsona bat, egin diot kasu eta pi pi, mugikorra; hura telefonoarekin ari zen bitartean galdetu diot hurrengoari eta esan dit “itxaron pixka batean, telefonoan bilatu
|
behar
dut semeak eskatu didan liburua”; orduan galdetu diot hirugarrenari eta hari ere telefonoak jo.
|
|
2021
|
|
|
Handik gutxira Mirenek deitu zion asteburua antolatzeko. Kanpora joanen zen eta Manuk egin
|
behar
zuen seme alaben kargu.
|
|
|
Guàrdiako kangurak. Aplikazioa erabili ahal izateko, familiek urteko tarifa finkoa ordaindu
|
behar
dute seme alaba kopuruaren arabera. Hala, plataformak “kanguru kopurua zerbitzua kontratatu duten familien kopurura egokitu” dezake.
|
|
|
Hona hemen hori egiteko jakin behar duzun guztia. Hori bai, kontuan hartu
|
behar
duzu seme alabak, ezkontidea edo gurasoak bidezko jarauntsira errespetatu behar direla beti, eta dagoeneko ez zaudenean zure ondasunak banatzeko nahi adina erakunde aukeratu ahal izango dituzula. Horregatik, zure ondare solidarioarekin lankidetzan aritzeko proiektu batzuk ere aipatuko dizkizugu.
|
|
|
Eredu izan behar zuten hurrengoentzat. Nonbait
|
behar
dute seme alaba horiek. Mutil edo neska diren ere ez daki.
|
|
|
–Goizeko bostetan jaiki
|
behar
duzu seme alabentzako gosaria lortzeko. Ura eta opiltxo bat!
|
|
|
Gure seme alaben eta gure arteko harremanak pentsamenduen eta sentimenduen truke bizia behar du izan, eta, hala ere, isiltasun eremu sakonak behar ditu; harreman intimoa izan behar du, eta, hala ere, ez da bortizki nahastu behar haien intimitatearekin; oreka zuzena behar du isiltasunaren eta hitzen artean. Guk garrantzitsuak izan
|
behar
dugu seme alabentzat, baina ez garrantzitsuegiak; haien gustukoak izan behar dugu pixka bat, baina ez gehiegi, kaskezurrean sar ez dakien gure modukoak izatea, gure lanbidea kopiatzea, bizitzan aukeratzen dituzten adiskideen artean gure irudia bilatzea. Adiskidetasunezko harremana izan behar dugu haiekin, eta, hala ere, ez dugu lagun min minak izan behar, zail egin ez dakien benetako lagunak edukitzea, guri isiltzen dizkiguten kontuak esateko modukoak.
|
|
|
‘Begira, On Luis, honezkero ez dizkigute bost pezeta horiek ematen eta nik ezin dizkizut bi pezeta eman’ ‘Emakume! Bi pezetarengatik! ’ ‘Nik bi pezeta horiek
|
behar
ditut seme alabei ogia erosteko. Ezin dizut eman’ ‘Ez, ez, ezin baduzu eman... ’ eta joan zen.
|
|
|
Esan egin
|
behar
du seme batek
|
|
|
Baina, Anna, batzuetan gurasoek bakarrik utzi
|
behar
dituzte seme alabak.
|
|
|
Orain ez dut uste gauzak okerrago daudenik. Egia da hausnarketa egin
|
behar
dugula seme alabei erosten dizkiegun eduki moten inguruan. GTAn jokatzen baduzu... norbaitek erosi egin dizu.
|
|
2022
|
|
|
Orain dela hogei urte, erretiroa hartu ondoko pertsona bat kasik landare baten gisan ikusia zen. Emakumeen kasuan, zaintzaile rolarekin segitzen zuten; haiek zaindu
|
behar
zituzten seme alabak, ilobak eta senarra. Orain, gauzak ez dira guztiz berdin.
|
|
|
Familiek helduaroan beren emozioak ezagutzen eta haiei izena ematen ikas dezakete, eta, inoiz egin ez badute ere, bai haiek bai seme alabek elkarrizketa berriak hasi ahal izango dituzte beren harremanetan, bizitzan eta beste testuinguru batzuetan nola sentitzen diren jakiteko. Seme alaba bat irekitzeko, konfiantzazko lotura egon behar da, hau da, gurasoak konfiantza izan
|
behar
du semearengan eta adingabeak aitarengan. Gurasoak ere hasten badira, nerabe bat gurasoei irekitzen hastea lor daiteke.
|
|
|
Ikerketa taldeak uste du irakasleen eta familien esku hartzea behar dela IKTek sortzen dituzten arazoei aurre egiteko. Irakasleek liskarretan oinarritutako «hezkuntza dinamikak proposatzen» saiatu behar dute, eta familiek, berriz, «inplikatuago» egon
|
behar
dute seme alaben online hezkuntzan.
|
|
|
Orain dela hogei urte, erretiroa hartu ondoko pertsona bat kasik landare baten gisan ikusia zen. Emakumeen kasuan, zaintzaile rolarekin segitzen zuten; haiek zaindu
|
behar
zituzten seme alabak, ilobak eta senarra. Orain, gauzak ez dira guztiz berdin.
|
|
2023
|
|
|
Eta noiz egiten du ondo? Hona hemen haurtxoaren hizkuntzako gertaera garrantzitsuenak, eta noiz kezkatu
|
behar
duzun semeak hitz egiten ez badu.
|