|
2001
|
|
|
Gure hildakoak oroitzen ditugu, baina ezin berpiztu, aukera dugunean gure karrikek haien izenak izanen dituzte, baina egiten ahal duguna da, hau bai, espetxeetatik gure presoak ateratzea. Eguneroko bizitza politiko, sozial eta zibil osoa oztopatu
|
behar
dugu presoak askatu arte. Denei erraiten dizuet, Tarradellas eta Leizaolari zuzendurik, erbestean jarraitzeko Euzkadi eta Kataluniak ongi etorri duina eman ahal arte.
|
|
2004
|
|
|
Une batez zalantzan egon ondoren, Weberrek urrats bat atzera egin zuen, Del Valleri bidea emanez. Bere heriotza kondena entzun
|
behar
duen presoaren piura penagarria zeukan. Del Valle, berriz, eskerrak sutsuki emanez, bizkor sartu zen, Weber bat batean ideiaz aldatuko ote zen beldur.
|
|
2005
|
|
|
Hiruko gobernuak beren programa izenpetzea proposatu zigun eta horretarako lehentasunezko tratamendu moduko bat eskaini. Tratamendu hori onartzeko ordea adostasun bat erdietsi
|
behar
genuen presoen politikan, euskararen egoeran, baita lan harremanen eta ingurunearen tratamenduan AHTren gaian, kasu. Ez zuten gurekin deus adostu, guk ez baitugu lehentasunezko tratamendu bat izenpetuko ez bagaude edukietan ados.
|
|
|
Gobernuek halako bahitu poltsa bat egiteko tentaldia izan lezakete, euskal gizarteak oso gertutik jarraitu duena ordea. Izan ere, konponbide prozesua gorputza hartzen joango den heinean, jakin
|
behar
baitute preso guztiek etxerako bidea hartuko dutela. Marko berri batean, inposaketarako tresneria judizial eta polizial guztia desaktibatuta, amnistia eman delako.
|
|
2006
|
|
|
Zein izan
|
behar
du presoen rolak?
|
|
|
Zigortzeko beste modu bat erbesteratzea zen eta, kasu askotan, gerrara bidaltzea jendea, horrela kartzela aurrezten zen (mantenua ordaintzea oso garestia baitzen, normalean norbait preso harrarazten bazen, zorrengatik edo, akusazioa egindakoak ordaindu
|
behar
zuen presoaren mantenua, agian, lehen egunetan soilik botere publikoak egiten zuen?), eta erabilera praktikoa ematen zitzaion. Horrela, memento hartan Errege erregina Katolikoek martxan zuten gerra hegoaldean musulmanen kontra, Granada hartzeko eta hara bidaliak izaten ziren.
|
|
|
Kanpoan daukadan guztia ez dut inoiz ahazten, nahiz eta paretakbeti egon mugatzen.Egun osoa askatasun kontuetanematen dut pentsatzen, hala ere, badakitjarraitu
|
behar
dudala preso izaten.
|
|
2008
|
|
|
«Askatasuna
|
behar
dugu presoentzat!», bota du braustakoan. «Egunen batean kartzelan sartuko naute...
|
|
2009
|
|
|
Batzuek oso pozik ematen dute pausoa, dena lortua dagoela uste dutelako, eta beste batzuk gure magaletik urrundu beharraren beldurrarekin joaten dira", dio Txema Auzmendi jesuitak. Bigarren pisuan urtebete inguru eman ostean, elkartearena ez den beste pisu bat lortu
|
behar
dute preso ohiek, baina sarritan zaila dute, etxearen jabeak itxura txarra ikusten badie edo etorkinak badira.
|
|
|
Dugun bake falta horrek eragiten duen sufrimenduaren mapari errepasoa ere eman zion; han dago guztiz arbuiagarria den ETAren indarkeria, begirunea, laguntasuna eta kalte ordaina merezi dituzten biktimak eta hurbiltasuna jaso
|
behar
duten presoekiko familiartekoak, besteak beste. Azken finean, giza eskubideak guztientzat ukaezinak direla esaten du, baita deliturik handienak egin dituztenentzat ere.
|
|
|
Hamasek eta Israelek hitzartutako akordioaren arabera, izan ere, askatu beharreko presoak hogei ziren; Israelgo espetxe zaintzako kide baten akatsagatik, baina, ez zuten hogeigarren preso hori atzo askatu eta bihar entregatuko dute, Haaretz ezkerreko egunkariaren webgunean argitaratutakoaren arabera. 2010 edo 2011 urtera arteko zigorrak bete
|
behar
zituzten presoak dira askatutako palestinar guztiak eta, milizianoak izateagatik edo heriotzaren batean parte hartzeko saioa egiteagatik atxilotu zituzten.
|
|
2011
|
|
|
Dextor Fletcher aktore britainiarra kameren atzeko aldera pasatu da, baldintzapeko askatasuna lortu ondoren haren auzora bueltatu eta bi semeren kargu egin
|
behar
duen preso baten gorabeherak kontatzeko. Lan independente hau zuzendu aurretik, hainbat filmetan hartu du parte Fletcherrek aktore gisa, hala nola, The Elephant Man (1980), Revolution (1985), Caravaggio (1986), eta Layer Cake (2004) lanetan.
|
|
|
Aldaezina eta ziklikoa ezarri zuen bertako bizitza: bueltaka eta bueltaka ibili
|
behar
zuen presoak han, atzera aurrera, ezinezko ametsetan galdurik.
|
|
2012
|
|
|
Planak ez ditu, hala ere, baldintzak arinduko; izan ere, lehen betebeharrak dio birgizarteratzeko prozesuan sartzeko eskaera egin
|
behar
duela presoak, eta, hori egin ahal izateko, aldez aurretik indarkeriari uko egin diola eta erakunde kriminaleko kide izateari utzi diola frogatu du.
|
|
|
Mailaketaren inguruko Hitzarmen honen xedapenak direla eta, bai eta sexua ere, eta osasun egoera, adina edo bere lanbide gaitasunak direla eta gerrako presoek jaso dezaketen tratu pribilegiatuari kalterik egin gabe, atxiloketa egin duen potentziak modu berean tratatu
|
behar
ditu preso guztiak, inolako bereizketarik egin gabe, horiek izaera kaltegarri duen arraza, naziotasun, erlijio, iritzi politiko edo bestelakoak, antzeko irizpideetan oinarrituak.
|
|
|
Laburtzeko: ETAren inguruko modelo estrategikoa ahitua delako, Madrileko M bezalako bat jasanezina delako, negoziatzeko garaiak bukatzen ari direlako, ezker abertzalearen arrazoiak eta helburuak aitzina eramateko, LizarraGaraziren esperientziak animatzen gaituelako su etena behar du euskal herriak, su etena behar du ezker abertzaleak,
|
behar
dute presoek, sasitarrek eta marginatuek ere.210
|
|
2013
|
|
|
–Nola egin
|
behar
nauzue preso Henrikeren izenean, haren aginduz baldin banoa Hagetmaura?
|
|
2014
|
|
|
Esan nahi dut: espainiarrek ezin dute ehunka kilometro egin
|
behar
dituen preso baten amarekin enpatizatu. Ez sentitzen ez dutelako, baizik eta oinaze hori ezagutzen ez dutelako.
|
|
|
Zein baldintza bete
|
behar
dituzte presoek hurbildu edo kalera irteteko?
|
|
|
Espetxe legediari begira, 40 urte osorik bete
|
behar
dituen presoak zein aukera ditu kalera ateratzeko?
|
|
|
Ez du legez kanpoko ezer egin behar, eta ez du egin behar EPPK-k agiri bat kaleratu duelako, humanizazioagatik baizik, Europako legediak hala ezartzen duelako. Zuk diozu prozesuan parte hartu
|
behar
dutela presoek eta preso ohiek. Zertan?
|
|
|
Legea aldatuko ote dute Espainiako presondegietan bete zigorra bakarrik kondutan hartzeko? Lege berria, hots, abendoaren 4tik harat aplikatuko ote du espainiar justiziak, laster libratuak izan
|
behar
zuten preso andanari. Auzitegi gorenaren esku dago erabakia.
|
|
2015
|
|
|
Bizikidetzan aurrera egiteko «lehen pausoa» dela esan du. «Ostean, beharrezko pauso guztiak eman
|
behar
ditugu presoak kalean egon daitezen». Izan ere, haren ustez, «preso politikoen figura desagertzeak bakean bizitzeko zimendu sendoak jarriko ditu».
|
|
|
Hainbat teoriaren bitartez ahalegindu dira adituak zigor sistema azaltzen, baina argi dago gaur egungo espetxe sistemaren helburuetako bat izan litzatekeela herritarrak motibatzea legeak errespeta ditzaten, eta delituren bat egin duten pertsonak berreztea eta birgizarteratzea. Ikuspuntu horretatik abiatuta, zigor erakundeek bere egin
|
behar
dute presoak berrezteko eta birgizarteratzeko zeregina, haiek zaintzearen ardura hartzeaz gain.
|
|
|
Ibon Iparragirre eri dagoen ETAko presoaren auzia" hurbiletik" ari da jarraitzen Eusko Jaurlaritza eta" haren egoera lehenbailehen hobetzeko ahalak egiten eta harremanak lotzen" ari dela, deklaratu du Iñigo Urkullu lehendakariak. Urriaren 20an Bilboko auzitegi batean deklaratu
|
behar
du presoak eta Zaballako presondegira hurbilduko dute. Egoera baliatuta, presoa kartzela horretan gelditzeko eta Madrilera ez itzultzeko ahalak egiteko eskatu dio Bilduk Jaurlaritzari.
|
|
2017
|
|
|
Badakigu Estatuak jarraituko duela blokeatzen eta mugimendu neurtuak egiten, kontraesanak sorrarazteko. Baina kolektiboak hartutako erabakiaren ostean, erantzukizuna gizarteak du, eta protagonismoa hartu
|
behar
du presoen egoera bukatzeko. Nola ulertzen da borroka armatua amaitu eta sei urtera eskubideak urratzen dituen salbuespeneko neurriak egotea?
|
|
|
Poliziaren prozeduraz beste xehetasun bat azaldu beharrean nago. Nazioarteko Patruilak atxiloketa bat burutzen bazuen, orduz eduki
|
behar
zuten presoa Nazioarteko Koartel Nagusian. Epe horretan erabakitzen zen zuzenbidez zein potentziak eska zezakeen presoa bere gain hartzea.
|
|
|
Bakarrik azken hilabeteetan, Saumurera (Nantes) eraman zutenean, Penintsulako gertaeren berri batzuk ikasi zituen, ordura arte pentsatzen baitzuen Napoleon garaile zebilela Europan barna. Minaren espetxealdiko bilakaera politikoa ulertzeko kontuan hartu
|
behar
dugu presoak, orokorrean, isolatuta bizi zirela, ez zutela kanpoko egoeraren berri ez eta gertaera garrantzitsuenak ezagutu ere. Adibidez, Minak ez zuen ezagutu Cadizeko Konstituzioa, ez eta hura onartzeko izan ziren eztabaidak.
|
|
2018
|
|
|
Kartzelan, txanponekin funtzionatzen duen telefono kabina bat dute. Hori erabili
|
behar
dute preso direnek taxia eskatzeko. " Bertzela, gure sakelako telefonoa.
|
|
|
gatazka konpontzeko eta bizikidetzarako bidean urratsak egin nahi badira, ezinbestekoa da euskal presoen salbuespen egoera bukatzea, eta, horretarako, haien eskubideak errespetatzen direla bermatu behar da. " Gutxienez, etxetik gertu dauden espetxeetara ekarri
|
behar
dituzte presoak, eta gaixo daudenak askatu. Ez gara ari pribilegioak eskatzen; eskubideak errespeta ditzaten nahi dugu".
|
|
|
Epaiketan, ukatu zuen libre geratzean ETAri laguntzarik eskatu ziola. Azaldu zuen espetxeratu behar zutela jakin zuenean, egin zuela ihes, zigorra «betea» zuelako.Fiskaltzak haren atxilotzea eta estradizioa galdegin zuen argudiatuta hari Parot doktrina ezartzean «oker burokratiko bat» egin zutela eta behar baino lehenago kaleratu zutela, auzitegiaren kontaketa berriaren arabera, 2017ra arte
|
behar
zuen preso?. Hamabost hilabete geroago, Giza Eskubideen Auzitegiak indargabetu zuen doktrina, eta estradizio eskaera atzera bota zuen Westminsterreko Auzitegiak.Ondoren, akusazioko argudioak aldatu eta ETAn berriro sartzea leporatu zion fiskaltzak.
|
|
|
Sareko eledunek jakinarazi dutenez, aurtengo batzarrak mugarria izan nahi du «indar metaketaren» bitartez presoek jasaten duten «salbuespenezko espetxe politikari» amaiera emateko. «Gero eta sare pluralagoa eta handiagoa ari gara josten, eta aurten indar metaketaren urtea izan
|
behar
du presoen eskubide urraketak amaitzeko».Xabier Reyren heriotzaXabier Rey euskal preso iruindarraren heriotza espetxe politikaren «muturreko ondorioen» adibide dela gogoratu dute. Martxoaren 7an hilik agertu zen bere ziegan, Puerto IIIko (Cadiz, Espainia) segurtasun handiko espetxeko ziegan.
|
|
2019
|
|
|
Aztore begiak harenak, bazirudien esploratzen ari zela Pitxitaren eta Xurkoren barne hermetikoan murgilduta, haiek meneko zituen-eta jada, aitaren begirada arakatzailearen galdetegi mutua jasan
|
behar
zuen presoaren izaera onartuta.
|
|
2020
|
|
|
Azpeitiko Sarek bertako mobilizazioak iragartzeko egindako ekitaldian nabarmendu zuen azken hilabeteetan preso batzuen egoera aldatu egin dela, espetxe gehienetan isolatzeak kendu dituztelako, gaixotasun larriak dituzten zenbait presori tratamendua modu duinagoan jasotzeko aukera eman dietelako eta hurbiltze batzuk izan direlako. Baina oraindik zer hobetu badagoela adierazi zuen herri plataformak," oraindik ere badelako presorik isolamenduan, gaixotasun larriak dituzten eta aspaldi etxean egon
|
behar
zuten presoak badirelako espetxeetan", besteak beste.
|
|
|
«Espetxe politika hau amaitu behar da; hala eskatzen du euskal gehiengo politiko eta sindikalak. Euskal instituzioek bide eman behar diote aldarrikapen horri, eta Espainiako Gobernu berriak agendan jarri
|
behar
du presoen afera».
|
|
|
Botikak. Botikak hartu
|
behar
dituzten presoen segimendua Espainiako Espetxe Erakundeen menpe ez diren profesionalek egin dezatela eskatu dute.
|
|
|
PSEko buruak dio banakako prozesua izan behar duela gerturatzeak, eta eragindako mina aitortu
|
behar
dutela presoek.
|
|
|
PSEko buruak dio banakako prozesua izan behar duela gerturatzeak, eta eragindako mina aitortu
|
behar
dutela presoek.
|
|
2021
|
|
|
Espetxe barruan bizirauteko," ehizaki ez baizik eta predatzaile izan
|
behar
du presoak".
|
|
|
Urruntzeak, presoei ez ezik, haien senideei ere eragiten die, eta, hori dela eta, Sarek galdetu du: «Zergatik egin
|
behar
dituzte preso horien senideek halako bidaia luzeak presoak Euskal Herrira ekartzeko aukera baldin badago?».
|
|
|
Eta hasi da festa. Mahai batzuk jarrita daude han nonbait, aurrean, eta haraxe joan
|
behar
duzue preso guztiok, ilaran. Mahaien atzean, pijama arraiadunak jantzita dituzten beste zenbait lagun, soldadu alemanen uniformerik gabe, hala ere, presooi paper txiki bana ematen.
|
|
|
Eta, bat batean, ordura arte garrantzirik izan ez zuenak garrantzia hartu zuen. Zergatik utzi
|
behar
genituen presoak kartzelan usteltzen. Eta armak uztekoa, horren adostua izan ote zen?
|
|
2022
|
|
|
Bisean bisekoak izan ostean protokoloren bat bete
|
behar
dute presoek?
|
|
|
Euskal presoen eskubideen aldeko urtarrileko mobilizazioen atarian elkartu da BERRIArekin, oraindik espetxean dauden ia 200 euskal presoen aurrerapausoez eta arriskuez ohartarazteko: «Eskatu
|
behar
dugu presoen egoerari konponbide integral bat emateko».
|
|
|
Oztopo eta arazo gehiago jartzen ari dira, eta denok bizi dugun egoera hau haiek are gogorrago bizi dute. Beharrezkoa da kalean exijitzea benetan konponbide integral bat
|
behar
duela presoen egoerak.
|
|
|
Egoera dena dela, aktibatzen eta mobilizatzen jarraitu behar dugu: lehentasun gisa jarri
|
behar
dugu presoen aterabidea, eta, horretarako, denok kalean egon behar dugu.
|
|
|
Guk nahi duguna argi da: [Frantziako Gobernuko kideek] data bat finkatu
|
behar
dute preso politikoak hurbiltzeko eta ondotik libratzeko».
|
|
2023
|
|
|
salbuespena indargabetu eta lege arrunta aplikatuz, euskal preso guztiak etxera bidean jartzeko garaia da. Elkarbizitzan aurrerapausoak egiteko, konponbidean jarri
|
behar
dugu preso, iheslari eta deportatuen auzia».
|
|
|
“Ez dadila preso bat bera ere geratu bisitarik gabe. Furgonetarekin ezin bada, gure autoarekin, baina bermatuta egon
|
behar
du presoak eta senideak elkarrekin egongo direla, astero astero”. Helburuari “azken momentura arte” eutsi diote, azken urteetan geroz eta senide gutxiagok behar izan duten arren garraioa bisitak egiteko.
|
|
|
“Senideek jada ez zeukaten beharrik. Batzuek Zaragozara edo Burgosera [Espainia] joan
|
behar
zuten presoa bisitatzera, eta ez zuten gure laguntzarik behar; beraz, ez zeukan zentzurik furgonetak gordeta edukitzeak, gastua zekarrelako”. Ibilgailuak saldu egin dituzte, eta lortutako dirua Etxerat euskal presoen eta iheslarien elkarteari eman diote.
|
|
|
Bai, etxera. Horregatik da hain garrantzitsua Etxera aldarrikapena kalean ikusaraztea eta ozen aldarrikatzea, elkarbizitzan aurrerapausoak emateko, konponbidean jarri
|
behar
dugula preso, iheslari eta deportatuen auzia".
|
|
|
Nola uler daiteke bestela Aitor Zelaia eta Galder Barbado gazteek jasotako epaia? Iraganari begira eraikitako epaia da, gizarte honek gainditu baino egin nahi ez duena.Etorkizunari eta elkarbizitzari ateak irekitzeko unea da, gehiengo politiko, sindikal eta sozialak argi eta garbi esan du konponbide bat
|
behar
duela preso, iheslari eta deportatuen auziak. Baina, Auzitegi Nazionala eta politika eta komunikabideen hainbat sektoreek hemen ezer aldatu ez balitz bezala jokatzen jarraitzen dute.
|