|
2000
|
|
|
LIBERTATEA: ...bazen, Vasco de Quirogak erraiten zuen moduan, ezen Mundu Berria berri zela, ez aurkitu berri zutelako, baina guztiz berri zelako bai jendeetan eta bai bertze guztian, halako suertez non beldur handirik gabe segura baitzitekeen ezen jende berri haiek Paradisuan bizi zirela —eta Historiaren urrezko lehen aro hartan, beraz, ez burdinazkoan, nola bizi baikinen gu, geure maliziagatik—, zinez
|
behar
baitzuen mundu hark libreago.
|
|
2003
|
|
|
Eta botoi hura sakatu behar zen igogailua berriro martxan jartzeko. Hartara, botoia sakatzera joanda, lehen pisuko koadro biak ikusi
|
behar
zituen mundu guztiak, nahitaez. Hori esaten zuten Museoko estrategek.
|
|
2008
|
|
|
Eta berriro ekin zien gogoz Beñardok bere ikasketei, baina, batzuetan, askotan?, borondatez ezin menderatu izaten zituèn berezko indar batzuen mende balego bezala, euskarari lotutako iragana azaltzen zitzaion edonon, bai atzematen zituèn usain zaporeetan, bai entzuten zituèn txorien kantetan eta bai gainerako esperientzia guztietan ere, mundua euskaraz grabatua zuenak euskaraz idatzia
|
behar
zuen munduari erantzuteko ikur kodea?, halako eran, non iraganak, ohiturei atxikia dagoen denborak ohituren inertzia du, mihi puntarako bidean jartzen baitzion ama hizkuntza ezinbestean, iragana sabel zabal bat balitz bezala, baina ez iraganaren neurrikoa bakarrik, orainaren eta etorkizunaren neurrikoa ere bai, mintzamenari zegozkiòn garunguneetan euskara artean ere nagusi.
|
|
|
...rriro ekin zien gogoz Beñardok bere ikasketei, baina, batzuetan –askotan–, borondatez ezin menderatu izaten zituèn berezko indar batzuen mende balego bezala, euskarari lotutako iragana azaltzen zitzaion edonon, bai atzematen zituèn usain zaporeetan, bai entzuten zituèn txorien kantetan eta bai gainerako esperientzia guztietan ere –mundua euskaraz grabatua zuenak euskaraz idatzia
|
behar
zuen munduari erantzuteko ikur kodea–, halako eran, non iraganak –ohiturei atxikia dagoen denborak ohituren inertzia du– mihi puntarako bidean jartzen baitzion ama hizkuntza ezinbestean, iragana sabel zabal bat balitz bezala, baina ez iraganaren neurrikoa bakarrik, orainaren eta etorkizunaren neurrikoa ere bai, mintzamenari zegozkiòn garunguneetan euskara artean ere nagusi.... Eta maisuak, irakurtzen eta idazten ikasteko, silabak irakasten zizkion:
|
|
2009
|
|
|
(Kreatzaile biblikoak, erlijiosoak? sei egun lanean
|
behar
du mundua egiteko, nekatu egiten da nonbait, eta atseden hartzen du; batez ere, ona dela ikusten du, bedeinkatu egiten du, etc., h. d., ez da, kausa, bat).
|
|
|
bere nekea eta bere izerdia kostatzen baitzitzaion bai jauregia bai seme alabak behar bezala mantentzea, fitsik ere falta ez zekien, ez jatekorik, ez jantzirik, ez estudiorik eta ez ezer: neska mutilok, halakoa da bizitza, eta zuek ere jakin
|
behar
duzue mundu honetan ez dela ezertxo ere dohainik, hainbestekoak dira etsaiak, maltzurrak baino maltzurragoak?
|
|
|
–Bazuen etxean gelditzea. Zertara joan
|
behar
zuen munduko beste puntara heroiarena egitera. Etxean bertan zeukan misioa.
|
|
|
bere seme alabak doktrinatzeko eta arrastoan sartzeko, baita berak zeramàn borrokan modu batean edo bestean inplikatzeko ere; berari ere –Nazario Orberi– bere nekea eta bere izerdia kostatzen baitzitzaion bai jauregia bai seme alabak behar bezala mantentzea, fitsik ere falta ez zekien, ez jatekorik, ez jantzirik, ez estudiorik eta ez ezer: neska mutilok, halakoa da bizitza, eta zuek ere jakin
|
behar
duzue mundu honetan ez dela ezertxo ere dohainik, hainbestekoak dira etsaiak, maltzurrak baino maltzurragoak...
|
|
2013
|
|
|
torturak eta antzekoak, badakin? Baina, bestetik, garbi ikusten dinat halako eztanda bat
|
behar
duela munduak, ea esnatzen garen lozorrotik, bakeak (benetakoak) behin betiko erreina dezan bazter guztietan. Mundu osoko gatazketako biktima errugabeek hori besterik ez ziguten eskatzen, armarik ez, gerrarik ez?!
|
|
|
haurtzaroa, nerabezaroa, helduaroa eta zahartzaroa; lau dituk humoreak, eta bertze hainbertze arimaren gaitasunak? Erran nahi baita, jantziok janzten dituzuen bakoitzean, presente eduki
|
behar
duzuela mundu sinboliko hau, Allaren baitara garamatzana, azken batean: ados?
|
|
|
torturak eta antzekoak, badakin... Baina, bestetik, garbi ikusten dinat halako eztanda bat
|
behar
duela munduak, ea esnatzen garen lozorrotik, bakeak (benetakoak) behin betiko erreina dezan bazter guztietan... Mundu osoko gatazketako biktima errugabeek hori besterik ez ziguten eskatzen, armarik ez, gerrarik ez...!
|
|
|
haurtzaroa, nerabezaroa, helduaroa eta zahartzaroa; lau dituk humoreak, eta bertze hainbertze arimaren gaitasunak... Erran nahi baita, jantziok janzten dituzuen bakoitzean, presente eduki
|
behar
duzuela mundu sinboliko hau, Allaren baitara garamatzana, azken batean: ados?
|
|
2014
|
|
|
Amaren aspaldiko esan batekin gogoratu da Iñaki. Amak nola esaten zuen, garai batean, seme alaba guztiak artean etxean bizi zirenean, pertsonak konformidadea
|
behar
duela mundu honetan bizitzeko.
|
|
|
–ISS Nazioarteko Espazio Estazioa da. Lurraren orbitan dabil bueltaka, jendea barruan duela, laurehun kilometroko altueran; eta laurogeita hamaika minutu
|
behar
ditu munduari buelta emateko. Egunean hamasei aldiz pasatzen da gure gainetik.
|
|
|
Lurra, edo (lurra eta) klima, nazioaren aiurria taxutzen duena: berak diktatzen du, jende nazionalaren nolakoa ez ezik, erregimen politikoak zein izaera behar duen ere, eta errege frantsesak zergatik izan
|
behar
duen munduko hoberena (Frantziako klima ez da egokia demokraziarentzat, etab.) 2082 Frantses jendearen bikaintasun paregabea ere bai eiki; espainol, italiar edo ingeles txaldan horien oso gainetik2083.
|
|
|
Sinetsia bainago poesiak salbatuko duela mundua, deusek salbatuko badu. Bertze begirada bat
|
behar
du munduak, eta poesia onak anitz erran dezake begirada horren eraikuntzan. –Bertze begirada hori?
|
|
|
Mundua ez da, beraz, egun batetik bestera aldatzen, eta, hala ere, egunero aldatu
|
behar
dugu mundua, geure jarreretatik hasita, baina res publica ri ere uko egin gabe.
|
|
|
Funtsean, zera: nork bere dohainak dituela, eta dohainen arabera erantzun
|
behar
duela munduko bizialdian. Argiago esanda:
|
|
2016
|
|
|
Kristau gisa pentsatu nahi izanez gero, munduan garaitu nahi ez izatea da lehen agindua, munduan ez garaitzetik iragaten da gurutzearen bidea. Egiazko kristauak axolagabe izan
|
behar
du munduarekiko. Buda eta Kristo parekatzen zituen, Henri de Lubac jesuita frantses eta teologo katoliko eta azken urteetan kardinal izandakoaren ildotik:
|
|
|
Eta politizatu. Batetik, lortu behar dugu daukagun mentalitate elebakarra gainditzea; bestetik, gaia politizatzea, inolako konplexurik gabe, lortu
|
behar
baitugu mundu globalizatu honetan gure kulturak eta identitateak leku propioa izatea».
|
|
2017
|
|
|
Gainera, aberastasun harrapatuak finantzatu zuen Koroaren Europako lurralde hedapena. Espainiak etengabe
|
behar
zuen Mundu Berritik iritsitako zilarra eta urrea, eta mendekotasun horrek akuilatuta, 1550eko hamarkadan Koroa prest agertu zen encomenderoen boterea ahultzeko eta, hartara, zilarra erauzteko indiarren lan eskergaz jabetu eta Espainiara itsasoz bidaltzeko9 Nolanahi, handitzen ari zen kolonizazioaren aurkako erresistentzia (Spalding 1984: 134? 135; Stern 1982) 10 Desafio horri erantzunez, kultura indigenen aurkako gerrari ekin zioten Mexikon eta Perun, agintaritza kolonialaren areagotze drakoniarrari bidea prestatuz.
|
|
|
Hortik dator izena. Nonbaitetik hasi
|
behar
genuen mundua aldatzen eta puntu bat markatu genuen gure ibilbidean?.
|
|
2019
|
|
|
Denboraren halabeharraren kontra aritzeari uko egiten dioenean, beste borroka bat hasten da: tokiren bat atxiki
|
behar
du munduan.
|
|
|
Arazorik bihurrienak sexuaren eremuan agertuko dira. Norbanako osoa izateko, gizonaren berdina izateko, emakumeak bidea izan
|
behar
du mundu maskulinora iristeko, nola baitu gizasemeak mundu femeninora iristeko, hots, emakumeak besterako irispidea izan behar du; bestearen exijentziak, ordea, ez dira simetrikoak kasu batean eta bestean. Fortunak eta ospeak, behin eskuratu ondoren, bertute immanenteak dirudite, eta, beraz, sexualki erakargarriagoa egin dezakete emakumea, baina jarduera autonomo bat izateak kontraesana sortzen du feminitatearekin, eta emakumeak badaki.
|
|
2020
|
|
|
Txinak inbertsio handiak egin ditu hartan, eta normalean hamarkadak behar izaten dira teknologia horrekin eraikitako zentralak ixteko. Nazio Batuen Erakundeak iragarri du heldu den hamarkadan bi heren gutxiago erabili
|
behar
duela munduak ikatza, berotze globala parametro seguruetan gera dadin. Txinak –munduko erabiltzaile nagusiak– %40 gutxitu luke erregai horren erabilera, baina oraindik ikatz plantak eraikitzen ari da.
|
|
|
Baina aurrean dagoen mundua guk izatea nahi duguna izango da. Eta gure lekua aukeratu
|
behar
dugu mundu horretan. Erronkari dagokion maila eman behar dugu.
|
|
2021
|
|
|
" Itsasoak haserre denean, bere gaitzaldiak dituenean, badirudi iretsi
|
behar
duela mundua. Orduan halako moldez irakitzen du, non baldin bridarik ezpalu, manatua ezpalego, lur guztia estal bailezake.
|
|
|
Geure zauriak sendatzeko feminismoa behar dugu. Feminismoa
|
behar
dugu mundua ulertzeko. Eta mundua idazteko.
|
|
|
–Ondo dago –jarraitu zuen eten baten ostean– Londresen leku hain baketsu bat topatzea. Batek egun guztia negozioez kezkaturik eman duenean, nahitaezko bilerekin, nola egin aurrera eta nola saihestu arriskuak, ez dakit batek zer egingo lukeen honelako txoko baketsuengatik ez balitz –esaldien artean isilaldi luzeak eginez mintzatu zen– Zerbait jakin
|
behar
duzu munduko lan gogaikarriez, bestela ez zinateke hemen egongo. Baina ez dut uste nik adinako buru nekea eta oinetako mina izan dezakezunik...
|
|
|
...hura nondik aterea zen galdetu nion; eta bankuko langile hark, traxe xuxen hartan zerraturik, irribarre egin zidan, ez zekiela baina ez zuela dudarik egiten legalki lortutako dirua zela, Suitzak ez zuela onartzen delituaren bidez lortutakorik, hori Suitzako banka sistemari egozten zitzaion akusazio faltsua zela, eta Suitzak egiten zuen gauza bakarra zela bankuko sekretua gordetzea, eta halaxe izan
|
behar
zuela mundu osoan.
|
|
|
Ez dut halako lan batera joateko gogorik. Baina lana izateagatik eskerrak eman
|
behar
dituzun munduan bizi garenez, pozik nagoela esan dut.
|
|
2023
|
|
|
igande eta astelehenetan itxita dago, eta astearte, asteazken eta ostegunetan goizez bakarrik dago zabalik. " Inork ez badu eraikitzen zuk
|
behar
duzun mundua, zu ahalegindu behar zara eraikitzen. Gu saiatu gara eraikitzen zubi bat gure pasioaren eta gure bizitza normalaren artean.
|